روزنامه آرمان امروز
1401/08/25
نظام «پارلمانی» یا نظام «ریاستی»؟ آدرس غلط برای حل مشکلات
آرمان‌امروز: « حاکميت بايد تصميم بگيرد که نظام پارلماني حاکم باشد يا نظام رياستي. نظام دوپايه در کشور کارآمدي ندارد. انتخاب نمايندگان مردم در پارلمان از سطح شهرستان به سطح استان ارتقا يابد تا سطح تصميم گيري ملي شود.» اين اظهارات الياس‌نادران نماينده مردم تهران در صحن علني مجلس در شرايطي است که اين‌روزها جامعه چالش‌هاي متعددي را پيش‌روي خود مي‌بيند تا بتوان به اين موضوع بپردازد که از اين دو حالت کدام‌يک مي‌تواند گره‌گشاي باشد و آرامش را به جامعه تزريق کند؛ «نظام پارلماني» يا « نظام رياستي»در همين‌رابطه «آرمان‌امروز» در گفت‌وگو با محمد جواد حق‌شناس، عضو حزب اعتماد ملي و احمد بخشايش، نماينده‌ادوار مجلس اين موضوع را بررسي کرده است»
محمد جواد حق‌شناس، عضو حزب اعتماد ملي در اين‌رابطه به «آرمان‌امروز» گفت: اساسا طرح نظام پارلماني يا رياستي در شرايطي که اين روزها در آن « قرار داريم، موضوهي فرعي است. در واقع در موقعيتي که بخشي در کشور به برخي رفتارها معترض هستند و به دليل ناديده‌انگاشتن حقوق‌شان به‌طور جدي اعتراض دارند، اينکه نظام پارلماني اداره شود يا رياستي اهميتي ندارد. اينکه شرايط خوب نيست، مردم روز به روز فقيرتر مي‌شوند و قالب جامعه احساس مي‌کنند محدوديت‌هاي زيادي را تحمل مي‌کنند، ربطي به پارلماني يا رياستي بودن شيوه اداره امور ندارد. بايد گفت، در سه دهه اخير شاهد ناديده گرفته شدن «آزادي انتخاب» يا همان «انتخاب کردن و انتخاب شدن»است که همه مشکلات ريشه در همين مساله دارد. در واقع وقتيکه با چنين چالش جدي‌اي روبرو هستيم، اساسا شکل مديريت نظام چندان تغييري در اصل قضيه به وجود نمي‌آورد. او افزود: پس از پيروزي انقلاب و تاًسيس جمهوري‌اسلامي در دهه اول با اينکه پست نخست‌وزيري بود، به دليل تعارضي که بين رئيسجمهوري يا نخست‌وزير پيش آمد، اينطور تشخيص داده شد که يکي از اين دو پست برچيده شود که به‌قائده «نخست‌وزيري» از نظام سياسي و مديريتي کشور حذف شد نظام، نظامي رياستي شد که در سه دهه اخير تجربه‌اش کرديم. اما تقرييا در همه دولت‌هاي اين 30 سال، رئيسجمهوري با مقام ارشد نظام وارد چالشي جدي مي‌شد تا عملا براي پيشبرد برنامه‌هاي‌شان چالشي جدي را پيش‌روي خود ببينند. يعني دولت‌هاي خاتمي، احمدي‌نژاد و روحاني با اين مساله مواجه بودند.
حق‌شناس توضيح داد: به‌دليل همين اختلاف‌هاي گاه‌‌وبي‌گاه گروهي به اين فکر افتاده‌اند اداره کشور را به سمت پارلماني ببرند. آنهم پارماني که زاييده انتخاباتي باشد که کانديداها با نظارت‌استصوابي فرصت رقابت را پيدا کرده‌اند تا فقط يک‌سليقه‌خاص! بتواند در مجلس نماينده داشته باشد و در نتيجه همان‌ها هم با انتخاب نخست‌وزير، دولت را بر طيق سليقه خودشان بچينند.
محمد جواد حق‌شناس در پايان گفت: در نهايت بايد گفت، مساله اصلي چيزي جز «حقوق‌مردم» و «حق‌آزادي مردم» نيست. يعني نظام چه پالماني باشد چه رياستي، بايد مردم فرصت حق‌انتخاب در انتخابات داشته باشند تا گروهي خاص! نتواند نظر و سليقه‌اش را بر همه اقشار مردم اعمال کند.
احمد بخشايش، نماينده‌ادوار مجلس در گفت‌وگو با «آرمان‌امروز» درباره تفاوت‌هاي نظام پارلماني و رياستي اظهار داشت: کشورهاي جهان بر اساس شيوه‌هاي مختلفي سيستم خود را اداره مي‌کنند. به‌عنوان مثال کشور آمريکا نظام رياستي دارد. به‌اين معني که رئيسجمهوري فصل‌الخطاب است و مثلا در زمان «سيل» مردم را به آرامش دعوت مي‌کند و براي آغاز و پايان جنگ هم امکان تصميم‌گيري دارد. يک نظام‌هايي هم پارلمان را فصل‌الخطاب مي‌دانند. مثل اندونزي يا ترکيه پيش از اردوغان که در اين حالت پارلمان رئيسجمهوري را انتخاب مي‌کند و رئيس دولت بايد به پرسش‌هاي نماينده‌هاي مجلس پاسخ بدهد و آنها را قانع کند.
فعال سياسي اصولگرا در ادامه گفت: نظام‌هايي هم در اين بين هستند که نيمه‌پارلماني و نيمه‌رياستي هستند،. مثل فرانسه مردم هم دولت و هم مجلس را انتخاب مي‌کنند که اين نهادها در قبال مردم مسئوليت دارد. جمهوري‌اسلامي ملغمه‌اي از همه اينها است.
احمد بخشايش در پايان گفت: مساله اين است، تا زماني که فساد، رانت‌خواري، تبعيض، ترجيح مصالح سياسي و جناحي به منفعت ترجيح داده شود، چه در نظام پارلماني و چه در نظام رياستي نمي‌توانيم برنامه‌هايي اصولي را جلو ببريم، در نتيجه نه‌تنها نمي‌توانيم به توسعه برسيم، بلکه روز به روز با تهديدها و مانع‌هاي بيشتري روبرو خواهيم شد.
سایر اخبار این روزنامه
تاکید رئیس قوه قضائیه بر تأمین آزادی‌های مشروع جامعه
نظام «پارلمانی» یا نظام «ریاستی»؟ آدرس غلط برای حل مشکلات
کوچ مردم به پیام‌رسان‌های داخلی، رویا یا واقعیت؟
«تل آویو» ریشه اختلافات تهران با باکو
بخت جوان، تدبیر پیر
اهمیت جلوگیری از بهانه‌تراشی آمریکا
سریال شبکه مخفی زنان توقیف شد؟
طبل توخالی تحریم‌های تازه
بحران اشتغال با دستفروشی رفع نمی شود!
آینده پژوهی اعتراضات
کره شمالی هم دیجیتال شد
آغاز بررسی طرح صیانت
