روزنامه جوان
1401/09/27
خودروسازان هیبریدی تولید کنند
آقای دکتر اردکانی! در یکی دو هفته اخیر آلودگی‌های هوا به قدری افزایش یافته که راه نفس را بر مردم بسته است و راهکار مسئولان هم طبق معمول سخن گفتن از باید‌ها و نباید‌ها یا تعطیلی و مجازی کردن مدارس است. چرا قانون هوای پاک اجرایی نمی‌شود؟ تعطیلات مقطعی مراکز آموزشی می‌تواند راهگشا باشد؟ سال‌هاست درباره آلودگی هوا به خصوص در کلانشهر‌هایی مانند تهران و دیگر شهر‌ها بحث داریم که چگونه می‌توانیم این آلودگی را از کلانشهر‌ها پاک کنیم. در برنامه دولت و همچنین در قوانین برای پاک کردن آلودگی کلانشهر‌ها وجود دارد، اما اینکه تا چه حد به این قوانین عمل شده جای پرسش است. ما در منطقه‌ای قرار داریم که بر اثر هجوم هوای سرد همه ساله با پدیده اینورژن یا وارونگی هوا مواجه می‌شویم. این سرمای هوا در زمستان در لایه‌های پایین باقی می‌ماند و پدیده اینورژن را ایجاد می‌کند. این پدیده وارونگی هوا در لایه‌های پایین، باعث پایداری جو میشود و در نتیجه شهر‌های کلان مثل تهران یا اصفهان و اراک که رفت و آمد زیاد‌تری دارند و ذرات خارجی بیشتری به آن‌ها تزریق میشود، این آلودگی‌ها در لایه پایین زمین می‌ماند. در نتیجه این آلودگی‌ها می‌تواند برای چندین روز ادامه پیدا کند. البته ما متأسفانه به دلیل شرایط جغرافیایی منطقه در تهران و کلانشهر‌ها در اکثر روز‌های زمستان این پایداری هوا را داریم. اگر بتوانیم از نظر علمی کاری بکنیم که در شهر تهران باد بوزد و بتوانیم بادی با سرعت ۳۰ تا ۴۰ کیلومتر در ساعت در تهران ایجاد کنیم، این جریان باد می‌تواند آلودگی‌ها را از بین ببرد. البته قرار است طی روز‌های آینده موج کوتاهی از منطقه رد شود و بارندگی‌هایی در تهران بدهد. بارندگی‌ها باد نسبتاً شدیدی را هم با خود همراه دارد و می‌تواند تا حدودی آلودگی را برطرف کند. البته ممکن است بتوان به صورت مصنوعی هم چنین کاری را کرد و باد مصنوعی را ایجاد کرد، اما این کار هزینه‌های بسیار بالا و تکنولوژی بالا نیاز دارد. یعنی ما می‌توانیم باد مصنوعی ایجاد کنیم؟ از نظر علمی تغییر دما می‌تواند تغییر فشار ایجاد کند و تغییر فشار می‌تواند وزش باد ایجاد کند و باد این قدرت را دارد که آلودگی را از بین ببرد. البته امکان‌سنجی علمی این کار نیازمند آزمایش‌های علمی متعدد در آزمایشگاه‌هاست. آقای دکتر همانطور که مستحضر هستید بسیاری از کار‌های ساده‌تر از این هم برای مدیریت آلودگی هوا در کشور ما انجام نمی‌شود. به طور نمونه در قانون هوای پاک، اقدامات و وظایف متعددی برای دستگاه‌های گوناگون تعیین شده‌است؛ از اسقاط خودرو‌های فرسوده گرفته تا استانداردسازی بنزین و سوخت و جایگزینی سوخت‌های فسیلی با انرژی‌های پاکی همچون انرژی باد و خورشید که به نظر می‌رسد اجرایی کردن این موارد بسیار ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر از کار‌هایی مثل ایجاد باد مصنوعی باشد، اما متأسفانه در کشور ما با وجود داشتن قانون هوای پاک و مطالبه آن از دستگاه‌های مختلف، این قانون اجرایی نشده‌است و طبق آمار رسمی اعلام شده از سوی نهاد‌های مسئول مانند سازمان محیط‌زیست و فراکسیون محیط‌زیست مجلس تاکنون فقط ۱۰ درصد از قانون هوای پاک اجرایی شده است! آیا اجرای چنین مواردی به طرح‌های علمی تازه‌تر اولویت ندارد؟ دقیقاً همینطور است. ما در اطراف تهران منابع خاکی داریم که بعضی مواقع با وزش باد نسبتاً شدید خاک‌ها بلند شده و به تهران می‌آید و در نتیجه موقتاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت هوای تهران گرد و غبار آلود میشود. ولی گفته میشود که این گرد و غبار از عراق و سوریه آمده‌است. در حالی که منابع خاکی آنجا با منابع خاکی داخل کشور ما فرق می‌کند. ما منابع خاکی داریم که می‌تواند بدون بارندگی با کوچک‌ترین باد ایجاد آلودگی‌های خاکی بکند؛ اتفاقی که در تابستان‌ها شاهد آن هستیم. بنابراین در هر فصل و در هر وضعیتی باید دنبال رفع مشکلات باشیم. در غیر این صورت آلودگی‌ها در تمام فصل‌های سال ماندگار میشود، اما متأسفانه کار اجرایی نمی‌شود و پیش نمی‌رود. در حال حاضر هم چند روزی میشود که با آلودگی پایدار در تهران مواجهیم و امیدوارم که با موج کوتاهی که قرار است بیاید و بارندگی ایجاد کند، این آلودگی هارفع شود، اما باید به دنبال راهکار‌های طولانی‌تر و پایدار بود. با راه‌حل‌های مقطعی نمی‌توانیم کار را پیش ببریم. این راه حل‌های طولانی‌تر و پایدارتر چه چیز‌هایی می‌تواند باشد؟ به‌طور مثال در دنیا بارندگی‌های سیل‌آسا را انبار می‌کنند چه در روی سطح زمین و چه در عمق زمین تا در مواقع خشکسالی از آن استفاده کنند. از آنجایی که ما در منطقه‌ای هستیم که دچار بی آبی و کم آبی است، بنابراین ضرورت اینکه از منابع آبی استفاده بهینه داشته‌باشیم، بیشتر میشود. در حالی که وقتی ما در وضعیت خاصی قرار می‌گیریم دنبال چاره‌جویی هستیم، اما همین که مخاطره برطرف میشود دیگر به دنبال حل آن نیستیم. باید بدانیم که این مخاطره‌ها باز هم اتفاق می‌افتد. آلودگی هوا و ذرات خارجی هر سال تکرار میشود و هر سال زمستان دچار پدیده اینورژن می‌شویم و تابستان‌ها هم دچار پدیده گرد و غبار! اما مسئولان شامل شهرداری‌ها، وزارت راه، وزارت کشور و سازمان محیط‌زیست و ۲۳ دستگاهی که در قانون هوای پاک برای‌شان تعیین‌تکلیف شده، کار درستی انجام نمی‌دهد. ما قانون داریم، اما تاکنون کدام بخش از این قانون اجرا شده‌است و چگونه می‌توانیم آلودگی‌های زیادی را که در تهران وجود دارد، برطرف کنیم، معلوم نیست! روز‌های آینده وضعیت آلودگی هوا چطور خواهد شد و آیا این وضعیت تا پایان زمستان ادامه خواهد داشت؟ خوشبختانه در حال حاضر هوای خیلی سردی روی منطقه نمی‌آید و هوا گرم‌تر است. تا یکی دو هفته دیگر هم هوای خیلی سرد روی منطقه نداریم. بعد ممکن است در یلدا هم برف نداشته باشیم، اما اگر هوای خیلی سردی در اواخر دی و بهمن بیاید، باز دوباره یک هفته دو هفته هوای سرد روی زمین قرار می‌گیرد و دچار پایداری هوا و اینورژن می‌شویم. اخبار اعلام هشدار و اعلام خطر وجود دارد، اما کار اساسی صورت نمی‌گیرد! آقای دکتر چند روز پیش در نشستی بین رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس، پلیس راهور و سازمان محیط‌زیست موضوعی طرح می‌شد در رابطه با بحث اسقاط خودرو‌های فرسوده و رئیس پلیس راهور معتقد بود رانت‌هایی مانع از این میشود تا اسقاط خودرو‌های فرسوده اتفاق بیفتد یا خودرو‌های تولید داخل با استاندارد‌های بسیار پایین وارد بازار شود. نظر شما در این رابطه چیست؟ خب باید این رانت‌ها را از بین ببرند! ۱۰ سال پیش با من مصاحبه‌ای شد و من گفتم یگانه راهی که برای اصلاح وضعیت آلودگی هوای تهران وجود دارد، این است که ماشین‌ها باید هیبریدی شود. در حال حاضر تمامی کشور‌های دنیا به سمت هیبریدی کردن ماشین‌ها می‌روند، اما در کشور ما هیچ‌کدام از ماشین‌ها هیبریدی نیست. ماشین‌های هیبریدی و برقی می‌تواند تا حد قابل ملاحظه‌ای آلودگی هوا را کم کند. به خصوص در کلانشهر‌هایی مثل تهران که به خاطر شرایط جغرافیایی دارای آلودگی بسیار زیادی است. زمانی که من در انگلیس درس می‌خواندم، در لندن پدیده‌ای داشتیم که مه و دود همراهی می‌کرد و یک قدمی خودمان را نمی‌دیدیم. در حال حاضر توانستند این پدیده را کنترل کنند و دیگر چنین پدیده‌ای را نمی‌بینیم. ما در تهران جغرافیای خاصی داریم و به خاطر شرایط جغرافیایی و محصور‌شدن تهران بین کوه‌ها و عدم وزش باد، بیشتر با پدیده اینورژن و وارونگی هوا مواجه هستیم، اما راهکار استفاده از روش‌های مدیریتی همچون استفاده از خودرو‌های هیبریدی است. تکلیف دیگر قانون هوای پاک استفاده از انرژی‌های پاک و جایگزینی آن‌ها با انرژی فسیلی است. انرژی‌هایی مثل انرژی خورشیدی و انرژی بادی. نظر شما در این رابطه چیست؟ ما در منطقه منبع بسیار قوی از انرژی گرمایی خورشیدی داریم. پنج، شش ماه سال، انرژی گرمایی خورشیدی در کشور ما وجود دارد و ما می‌توانیم آن‌ها را ذخیره و استفاده کنیم، اما هیچ اتفاقی نمی‌افتد. زمانی این اتفاق می‌افتد که ما برای ۲۰ سال آینده فکر و برنامه‌ریزی داشته باشیم و ببینیم می‌خواهیم برای این دوره چه کنیم، اما اگر بخواهیم تنها نوک بینی خودمان را ببینیم، به طور قطع نمی‌توانیم کار به جایی ببریم! در زمانی که من استفاده از خودرو‌های هیبریدی را مطرح کردم، می‌گفتند مگر میشود از خودرو‌های هیبریدی استفاده کنیم؟! در حال حاضر در دنیا از این خودرو‌ها استفاده میشود و کم‌کم خودرو‌های هیبریدی جایگزین خودرو‌های بنزینی میشود. دولت باید کمک کند و خودروسازان ما کم‌کم باید به سمت خودرو‌های هیبریدی بروند. خودروسازان ما اگر بخواهند می‌توانند تکنولوژی خودرو‌های هیبریدی را پیاده‌سازی بکنند. هر چند این طرح‌ها خرج دارد، اما به هر حال اجرای این طرح‌ها می‌تواند در پاک کردن هوا خیلی کمک کند. طبق آمار‌هایی که وزارت بهداشت ارائه داده‌است، سالانه چیزی نزدیک به ۷ میلیارد تومان هزینه خسارت ناشی از آلودگی هوا بر سلامت وجود دارد و فکر می‌کنم که هزینه‌ای که برای پاک کردن هوا و کم کردن آلودگی‌ها صورت می‌گیرد در مقایسه با این هزینه سلامت هزینه گرافی نباشد و از طرف دیگر ارزشش را داشته باشد. شما اینطور فکر می‌کنید؟ بله همینطور است. آلودگی هوا برای سلامت بسیاری از افراد مشکل ایجاد می‌کند. در حال حاضر اخباری مبنی بر استفاده از مازت در نیروگاه‌ها شنیده میشود، در حالی که مطابق قانون هوای پاک نباید از این سوخت استفاده شود. چقدر این خبر صحت دارد؟ من همین را شنیده‌ام، اما نمی‌دانم چقدر صحت دارد. ذراتی که مازوت به جو می‌دهد برای تنفس خیلی خطرناک‌تر است و مشکلات بسیار زیادی ایجاد می‌کند. برخی می‌گویند از سوخت استفاده می‌کنند و برخی می‌گویند استفاده نمی‌کنند. من مطمئن نیستم، اما آنچه ما داریم از آلودگی‌ها می‌بینیم، موضوعی نگران‌کننده است که هر سال هم همین مسئله تکرار میشود.
سایر اخبار این روزنامه
خودروسازان هیبریدی تولید کنند
اجازه نمی‌دهیم هنرمند منافق متوهم ما را به دهه ۴۰ بازگرداند
جنگ اوکراین در نقطه کور
جنگ اوکراین در نقطه کور
عذرخواهی؟! نه با خداحافظی خوشحالمان کنید!
پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب در پی درگذشت آیت‌الله سید صادق روحانی
وحدت حوزه و دانشگاه پادزهر اغتشاشات
آغاجری پایان یافتن جمهوری اسلامی را یک توهم خواند
فقاهت انقلابی یک عضو خبرگان
شعاع کوتاه دید در آلودگی هوا!
شعاع کوتاه دید در آلودگی هوا!
کروات‌ها برنزی شدند
آقای سفیر راست بگو چرا لندن این‌همه دروغ می‌گوید؟!
