بازیافت هواپیماهای زمینگیر در همدان

زهره افشار
خبرنگار

 صنعت هواپیماسازی در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان برای کاهش هزینه‌ها و همین طور سازگاری با محیط زیست، به بازیافت هواپیماها روی آورده است. ایران نیز بزودی به جمع کشورهای دارای این صنعت دانش‌بنیان می‌پیوندد. در قالب تفاهمنامه استانداری همدان با وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، ساخت نخستین کارخانه بازیافت هواپیمای خاورمیانه در شهر همدان کلید خورده و کارهای اجرایی آن آغاز شده است. هر فروند هواپیما از هزاران قطعه ساخته شده که بسیاری از آنها مانند آلیاژ تیتانیوم می‌تواند در صنایع دیگر به عنوان مواد اولیه گران‌قیمت استفاده شود، این در حالی است که کشور در شرایط تحریم برای وارد کردن مواد اولیه اینچنینی با موانعی روبه‌رو است و برای تأمین آنها باید ارز قابل توجهی را به کشورهای دیگر بدهد .


«علیرضا قاسمی‌فرزاد» استاندار همدان در گفت‌وگو با «ایران» تأکید کرد: راه‌اندازی این کارخانه به عنوان نخستین کارخانه بازیافت هواپیمای خاورمیانه در همدان، بنا به درخواست و مشارکت وزارت دفاع با استانداری همدان کلید خورده و اقدامات اجرایی این پروژه ملی، با مشارکت شهرداری و بخش خصوصی به جریان افتاده است .
 فصل جدید در تولید دانش‌بنیان 
وی ساخت کارخانه بازیافت هواپیما در همدان را فصل جدیدی از تولید، اشتغالزایی و دانش‌بنیان خواند و تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب، در سخنانی علت تحقق نیافتن کامل جهش تولید در سال 99 را وجود موانع و همچنین حمایت نشدن تولید در همه بخش‌ها عنوان کرده و فرمودند«ضعف‌های قانونی و واردات رقیب خارجیِ محصولی که در داخل با همت جوانان در حال تولید است و یا قاچاق آن از طریق دست‌های خیانتکار، مانع تولید است و موجب شکست خوردن آن می‌شود». ایشان در ادامه فرمایشات خود مشوق‌های اندک در بخش تولید و همچنین بالاتر بودن شاخص هزینه تولیدکننده از هزینه مصرف‌کننده در برخی سال‌ها را مانع پیشرفت تولید دانستند و فرمودند این حرکت باید در سال 1400 که در واقع آغاز یک قرن جدید است، ادامه پیدا کند.
مجموعه مدیریتی استان نیز در پیروی از منویات مقام معظم رهبری در حوزه تولید، اشتغالزایی و دانش‌بنیان و با توجه به سیاست‌های دولت سیزدهم در راستای حل مشکلات واحدهای صنعتی و خارج کردن صنایع از بن‌بست رکود و رونق دادن به اشتغال پایدار و جلب سرمایه‌گذاری‌های صنعتی طی برگزاری جلسات متعدد با وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و امکان‌سنجی‌های لازم، ظرفیت‌ها و موقعیت استراتژیک جغرافیایی همدان، بر آن شدند تا مقدمات ساخت کارخانه بازیافت هواپیما در همدان را با حضور مسئولان وزارت دفاع فراهم کنند. از سیاست‌های وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح انعقاد قرارداد و تفاهمنامه با دانشگاه‌های خارج از پایتخت است که این اقدام برای نخستین بار در کشور، با دانشگاه‌های همدان شروع شد. در استان همدان بواسطه دانشگاه‌ها و ظرفیت علمی که متخصصان ما دارند، دانش فنی خوبی موجود است و به لطف خدا ظرفیت علمی‌اش موجود است، از سوی دیگر راه‌اندازی این کارخانه در شرایط تحریم بسیار کمک‌کننده است .
تمام هواپیماهای کشور که قابل پرواز نیست و بازنشسته محسوب می‌شوند در سایت بازیافت هواپیمای شهر همدان جمع‌آوری خواهند شد، البته با راه‌اندازی این کارخانه کشور‌های همسایه نیز می‌توانند هواپیماهای از رده خارج خود را به همدان روانه کنند تا بازیافت شوند .
 جلوگیری از خروج ارز 
استاندار همدان در ادامه گفت‌وگو با «ایران» افزود: بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته در این کارخانه ۶۰۰ نوع قطعات مکانیکی و الکترونیکی بازیافت خواهد شد که این قطعات پس از تفکیک، مجدداً قابل استفاده و فروش خواهد بود.
برخی از این قطعات و آلیاژهای به کار رفته در آنها از جمله تیتانیوم را می‌توان به عنوان مواد اولیه در دیگر صنایع استفاده کرد که در شرایط تحریمی، وارد کردن این‌گونه مواد اولیه، ارزبری بالایی دارد و استفاده مجدد از این آلیاژها برای مواد اولیه صنایع دیگر مانع از خروج ارز خواهد شد. از سوی دیگر این صنعت دانش‌بنیان همانند دیگر صنایع سنگین همدان می‌تواند اشتغال ثابت صدها جوان تحصیلکرده و جویای کار ما را تضمین کند . قاسمی‌فرزاد خاطرنشان کرد: این کارخانه دانش‌بنیان در همدان می‌تواند زمینه سرمایه‌گذاری‌های عمده برای توسعه صنعت در استان را فراهم کند، زیرا این اقدام فقط به تأسیس کارخانه بازیافت منجر نخواهد شد، بلکه زمینه‌ساز تأسیس کارخانجات و کارگاه‌های بزرگ و کوچک زیرمجموعه و وابسته بسیاری در همدان و استان است.
توسعه صنایع سنگین در همدان
استاندار همدان با اشاره به وجود صنایع سنگین فولادی در استان همدان گفت: خوشبختانه همدان صنایع سنگین خوبی را ایجاد کرده و ما در حال حاضر یک کارخانه شمش فولادی با ظرفیت اسمی 700 هزار تن و ظرفیت عملی 550 هزار تن و یک کارخانه دیگر با ظرفیت 300 هزار تن داریم که در مجموع ظرفیت ما در این بخش به بیش از 800 هزار تن تولید سالانه می‌رسد .
همچنین ما یک کارخانه نورد میلگرد 300 هزار تنی در همدان و 100 هزار تنی در ملایر داریم که جزو صنایع پایین‌دستی فولاد است .
این صنایع سنگین در کنار سه کارخانه قطعات برقی خودرو که محصولات خوب و باکیفیتی تولید می‌کنند و سه کارخانه سیمان هر کدام 500 نفر اشتغالزایی کرده‌اند و راه‌اندازی کارخانه بازیافت هواپیما نیز می‌تواند حداقل برای 500 نفر اشتغال مستقیم ایجاد کند. بعد از بررسی‌های کارشناسی که انجام دادیم محل ساخت کارخانه و سایت بازیافت هواپیمایی کشور در زمینی به مساحت حدود 60 هکتار واقع در مجاورت فرودگاه بین‌المللی شهر همدان جانمایی شد .
 تأسیس چنین کارخانه عظیمی در مجاورت فرودگاه بین‌المللی همدان، توجه به امکان نشست و برخاست هواپیماهای پهن‌پیکر و موقعیتی که از لحاظ تأسیسات و حریم امن فرودگاهی در کشور و منطقه دارا است، از نظر استراتژیک مهم است. وی ساخت کارخانه بازیافت هواپیما در همدان را اقدامی مسئولانه از سوی دولت سیزدهم برشمرد که برای همیشه در اذهان مردم همدان باقی خواهد ماند. استاندار همدان دورنمای راه‌اندازی کارخانه بازیافت هواپیما در همدان را مثبت ارزیابی و تأکید کرد: این کارخانه ظرفیت نامحدودی برای توسعه دانش صنایع هوافضا و ایجاد مراکز آموزشی و دانشگاهی حوزه تخصصی این صنعت در استان ایجاد خواهد کرد.

نیم نگاه
​​​​​​​بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته در این کارخانه ۶۰۰ نوع قطعات مکانیکی و الکترونیکی بازیافت خواهد شد که این قطعات پس از تفکیک، مجدد قابل استفاده و فروش خواهد بود
برخی از این قطعات و آلیاژهای به کار رفته در آنها از جمله تیتانیوم را می‌توان به عنوان مواد اولیه در دیگر صنایع استفاده کرد که در شرایط تحریمی، وارد کردن اینگونه مواد اولیه‌، ارزبری بالایی دارد و استفاده مجدد از این آلیاژها برای مواد اولیه صنایع دیگر مانع از خروج ارز خواهد شد