روزنامه آرمان امروز
1401/10/03
مدارس قربانی بی برنامگی
آرمان امروز- حميد رضا خالدي: بالاخره بارش نصفه‌نيمه باران در تهران موجب شد تا آلودگي هوا به شکلي مقطعي کاهش يافته و دعاي مسئولان مستجاب گردد! در اين شرايط بسياري قرباني اصلي آلودگي هوا را حوزه علم و دانش مي‌دانند. «تعطيلي مدارس به خصوص با توجه به دوره طولاني تعطيلي ناشي از شيوع کرونا خسارات قابل توجهي به روند آموزشي وارد مي‌کند و ضروري است شيوه‌هايي در کاهش مؤثر آلودگي هوا دنبال شود که در عين حال باعث آسيب به روند آموزش مدارس نشود.هر وقت هوا آلوده مي شود تعطيلي مدارس اولين گزينه مسئولان است. » اينها بخش هايي از سخنان رئيس جمهور بعد از اظهارات انتقادي وزير آموزش و پرورش در مورد تعطيلي هاي پي در پي و طولاني آموزش و پرورش به خاطر آلودگي هوا بود که در جلسه هيات دولت چند روز پيش مطرح کرد.اعتراضي که سرنخ آن به دو سال تعطيلي کرونايي مدارس و دانشگاه ها بر مي گشت. بعد از کرونا و مجازي شدن برگزاري کلاس ها، تعطيلي مدارس تا حدود زيادي عادي شده است. آنچنان عادي که هم اينک حدود دو هفته از تعطيلي مدارس به خاطر آلودگي هوا مي گذرد و هيچ اعتراضي هم در اين زمينه نشده است. اين در حالي است که به اذعان اکثر کارشناسان، تعطيلي هاي پي در پي مدارس مي تواند صدمات جبران ناپذيري به نظام آموزشي و کيفيت سواد آموزي دانش آموزان وارد کند. تجارب سالهاي کرونايي نشان داد؛ تعطيلي مقصر رديف اول بي‌ثباتي در نظام آموزشي و نامفهوم ماندن محتواي ارائه شده به دانش آموزان است و هزينه هر روز تعطيلي مدارس در خوشبينانه ترين حالت ده ها ميليارد تومان خواهد بود، درحالي که اين رقم را مي توان براي راهکارهاي مقابله با آلودگي هوا صرف کرد. حالااگر پيامد آموزش مجازي و برخط را هم به آن بيافزاييد دستاورد آن افت تحصيلي دانش آموزان خواهد بود بخصوص آنکه اين روزها کُندي سرعت اينترنت و قطع و وصلي آن از ميزان اثربخشي آموزش به شيوه مجازي کاسته است.
مسئولاني که معترضند
اين مساله به قدري مهم و حاد شده است که بالاخره بعد از چند روز تعطيلي پي در پي اخير، وزير آموزش و پرورش را نيز وادار به واکنش کرد تا از مسئولان بخو اهد هر چه زودتر فکري براي آلودگي هوا بکنند تا مجبور به تعطيلي مدارس نباشند. وزير آموزش و پرورش با بيان اينکه درخواست مي‌کنم براي آلودگي هوا فکري کنند؛ دانش آموزان ما نبايد تعطيل باشند، چراکه از تحصيل و تربيت موثر محروم مي‌شوند گفت: همه هم به ما اعتراض مي‌کنند که چرا مدارس تعطيل است در حالي که ما هم در دوران کرونا و هم اين ايام، تابع تصميم دوستان ذي ربط هستيم که اين موارد را اعلام مي‌کنند؛ اما ما قلبا ناراحت هستيم.
يوسف نوري در پاسخ به پرسشي مبني بر امکان برگزاري کلاس‌هاي جبراني براي جبران تعطيلي‌ها به دليل تداوم آلودگي هوا باتوجه به اينکه همه دانش آموزان دسترسي به اينترنت و شاد ندارند اظهار کرد: ما هم در دوران کرونا و هم اين ايام، تابع تصميم دوستان ذي ربط هستيم و اين موارد را اعلام مي‌کنند؛ اما ما قلبا ناراحت هستيم.
اين واکنش ها اما تنها محدود به نوري نبود و همانطور که گفته شد رئيس جمهور نيز در جلسه هيات دولت در همين زمينه انتقادهاي مشابهي را مطرح کرد.
غافلگيري همگاني
مرتضي يکي از آموزگاران مقاطع دبستان در گفت و گو با «آرمان امروز» از دشواري آموزش در شبکه شاد و غافلگيري مديران و معلمان مي گويد: «پس از فروکش کردن کرونا و بازگشايي مدارس، تصور نمي کرديم باز هم آموزش به شيوه مجازي دنبال شود، در واقع غافلگير شديم و اين غافلگيري نه به علت آلودگي هوا، که به دليل ضعف شبکه شاد و عدم دسترسي به ديگر پيام رسان هاست.»
کندي و قطعي اينترنت، دسترسي دانش آموزان به پلتفرم رسمي آموزش و پرورش را با دشواري همراه کرده و برخي از دانش آموزان نمي توانند در زمان مقرر به شبکه متصل شوند، بنابراين با تأخير و تلاش زياد به کلاس درس مجازي وارد مي شوند، برخي از دانش آموزان هم به کلي غايب اند، چراکه وضعيت اينترنت به آنها امکاني براي حضور در کلاس درس نمي دهد. گاهي دانش آموزان با اپراتورهاي مختلف تلاش مي کنند به شبکه شاد وارد شوند، اما در برخي مواقع با هيچ اپراتوري نمي توانند به اين شبکه متصل شوند. بنابراين از زماني که مدارس براثر آلودگي هوا تعطيل شده، اغلب دانش آموزان نتوانسته اند از کلاس مجازي به خوبي بهره‌مند شوند و حتي به علت قطع و وصلي هاي مکرر اينترنت، امکاني براي بارگذاري فيلم و عکس وجود ندارد.
وقتي کيفيت فدايي مجازي مي شود
کارشناسان نظام آموزشي بر اين باورند که تعطيلي طولاني مدت مدارس بر اثر آلودگي هوا، در مقايسه با تعطيلي بر اثر شيوع کرونا آسيب بيشتري به دنبال دارد، به اين دليل که معلمان و دانش آموزان، از آموزش غيرحضوري فاصله گرفته اند. در سه سال گذشته، اين آمادگي براي آموزش غيرحضوري وجود داشت، اما در حال حاضر تصور غالب اين است که آموزش مجازي چند روزي بيشتر دوام نمي آورد و به همين علت معلمان و دانش آموزان؛ تحصيل در محيط خارج از مدرسه و در قالب پلتفرم شاد را چندان جدي نمي گيرند. بنابراين آموزش غيرحضوري در شرايط حال حاضر، چندين برابر دوره کرونا باعث رکود و افت آموزشي خواهد شد.
صادق محرم نژاد ، کارشناس تعليم و تربيت در گفت و گو با «آرمان امروز » در اين زمينه مي گويد: در آموزش غيرحضوري هرقدر پايه تحصيلي دانش آموزپايين تر باشد، به دليل ناتواني در درک و دريافت محتوا از طريق آموزش مجازي، افت تحصيلي هم نمود بيشتري دارد و در مناطق محروم که حتي والدين هم در امر آموزش و تفهيم دروس به دانش آموزان ناتوان هستند، اين افت شديدتر و مشهودتر است. برخي دانش آموزان پس از شيوع کرونا، دوره اول و دوم ابتدايي را به شکل مجازي آموزش ديده اند و انتظار مي رفت که بخشي از آثار و تبعات آموزش غيرحضوري پس از بازگشايي مدارس جبران شود، اما در حال حاضر که سه ماه از آغاز سال تحصيلي گذشته، براثر آلودگي هوا مدارس تعطيل شده اند و به نظر مي رسد تا پايان سال به علت عدم چاره انديشي مسئولان، اين تعطيلات در برخي روزها ادامه يابد، مسئله اي که نگراني ها را در مورد افت تحصيلي تشديد کرده، چراکه در حال حاضر آموزش مجازي با حداقل کيفيت ممکن در جريان است. استفاده از پلتفرم‌هاي فيلتر شده به سختي امکان‌پذير بوده و در ساير پلتفرم ها بارگذاري فايل ها با مشکلاتي مواجه‌است.
وقتي آموزش هم فيلتر مي شود!
اين مساله يعني آموزش مجازي، زماني حادتر مي شود که عدم دسترسي گروهي از دانش آموزان به گوشي و تبلت براي حضور در کلاس هاي مجازي و حتي نداشتن توان مالي مناسب براي خريد بسته اينترنت از همان دوران کرونا يکي از چالش هاي مهم آموزش مجازي محسوب مي شد. موضوعي که حالا و با تشديد فشارهاي اقتصادي مسلما طيف وسيعتري از دانش آموزان را شامل مي شود. در همين زمينه روح‌الله محسن رهاوردنژاد، کارشناس حوزه تعليم و تربيت نيز در همين زمينه با بيان اينکه آموزشي مجازي به جز مهارت‌هاي ورود به اين نوع آموزش، نيازمند استلزامات و سخت‌افزار است. در آموزش مجازي زيرساخت‌هايي چون اينترنت، پلتفرم‌هاي مختلف امنيت شبکه و سخت‌افزارهايي مانند تبلت و موبايل مورد توجه است که تهيه اين ابزارها و الزامات اوليه در مواردي براي خانواده‌ها تنش‌زاست و اين تنش جدا از مسائل اقتصادي، در بهداشت روان خانواده تأثير دارد. همچنين در برخي شرايط ممکن است خشم پنهان در فرزندان عليه پدر و مادر ايجاد شود. رهاوردنژاد، با اشاره به اينکه مشکلات آموزش و يادگيري مجازي با توجه به گروه‌هاي سني متفاوت است، گفت: دانش‌آموزان در دوره متوسطه وارد سن بلوغ مي‌شوند و نيازمند اطلاعاتي براي بلوغ جسمي و جنسي هستند، از طرفي فضاي مجازي اطلاعات فيلترنشده‌اي دارد که توجه به تربيت جنسي و جنسيتي را دچار چالش مي‌کند بنابراين دانش‌آموزان بدون مهارت سواد رسانه‌اي نبايد وارد فضاي مجازي شوند.
اين کارشناس حوزه تعليم و تربيت مي گويد: در مناطق کمتر برخوردار برخي آموزش‌ها معلم‌محور است يعني بايد آموزش و يادگيري به طور حضوري انجام دهد.
چقدر خسارت؟!
اما اينها تنها تبعات تعطيلي مدارس نيستند. نبايد از ياد برد که تعطيلي مدارس در کشور، بدون ادامه حيات آموزش مجازي روزانه ده ها ميليارد تومان هزينه روي دست کشور مي گذارد که در کلانشهر تهران اين رقم بيشتر به چشم مي آيد. نتايج مطالعه‌اي در آمريکا نشان داد که طي چهار ماه تعطيلي کرونايي مدارس حدود 2 تريليون دلار معادل 12 درصد توليد ناخالص ملي به اقتصاد کشورشان در آينده صدمه وارد مي‌کند. به همين دليل اين کشور هيچ وقت همه مدارس خود را به طور کامل تعطيل نکرده و هميشه تعطيلي مدارس به صورت نسبي و با توجه به شرايط هر منطقه يا مدرسه بوده است.
گرانی، عامل توقف آموزش در خانه
بابک علي نسب ، پژوهشگر حوزه آموزش در گفت و گو با «آرمان امروز » با ذکر اينکه تعطيلي مدارس به خاطر آلودگي هوا قابل پيش بيني بود مي گويد: اما مساله اين است که برخي دانش آموزان به علت گراني و يا ناتواني مالي خانواده به ابزارهاي ديجيتال دسترسي نداشته و حتي در تأمين بسته اينترنت هم مشکل دارند. در کنار تمامي اين موارد، بحث فيلترينگ و کاهش سرعت هم مطرح است و استفاده از شبکه شاد به دليل مشکلاتي که دارد آسان نيست. به لحاظ فني نمي توان اينترنت را يک جزيره جدا از هم ديد و هنگامي که در اين اکوسيستم اختلال به‌وجود مي آيد، خواه ناخواه تأثيرش را بر فرآيند آموزش و توليد محتوا به جا مي گذارد.
وي تصريح مي کند: معلمان و دانش آموزان براي دسترسي به يک ابزار و نرم افزار آموزشي و يا انجام تکاليف درسي و تحقيق و پژوهش به اينترنت نياز دارند و نمي توان تأثير فيلتر شدن برخي پلتفرم ها بر آموزش مجازي را ناديده گرفت.
اين پژوهشگر که در مقطع هنرستان تدريس مي کند، توليد محتوا براي دانش آموزان اين مقطع تحصيلي را دشوار توصيف کرده و مي گويد: در مقطع هنرستان، اغلب دروس به شکل عملي و کارگاهي ارائه مي شود و باتوجه به وضعيت نامطلوب اينترنت، ارائه دروس عملي به شکل مجازي با چالش مواجه است و به علت در اختيار نداشتن ابزارهاي آموزشي مناسب از سوي معلم و دانش آموز و نبود پلتفرمي با قابليت هاي بالا، ناچاريم تا زماني که هوا آلوده است، کلاس هاي درس را به کلي تعطيل کنيم. آموزش مطالب تئوري هم به شيوه آنلاين و برخط دشوار بوده و با پيچيدگي هاي خاصي همراه است.
علي نسب ، در جمع بندي سخنانش مي گويد: اگر مسئولان ذيربط قصد ندارند براي دسترسي بهتر دانش آموزان و معلمان به آموزش مجازي کاري کنند، دستکم اين دسترسي را سخت تر نکنند. با فيلترينگ شديد و ايجاد محدوديت گسترده، آموزش آسيب مي بيند. استفاده معلمان ودانش آموزان از پلتفرم ها براي حضور در چرخه آموزش مجازي، خلاف قواعد و مقررات نيست و بايد زمينه دسترسي بهتر و مطلوب تر به آموزش آنلاين را فراهم کرد.
سایر اخبار این روزنامه
تجلیل مقام معظم رهبری از فعالیت های قبل و بعد از انقلاب دکتر شیبانی
تنها چشم نظارتی مردم کور خواهد شد
سه شرط بورل برای احیای برجام
ادامه تندروی‌ها وضع را بدتر می‌کند
گوش‌مالی مجری خودشیرین‌پندار
مجاهد نستوه
اما و اگرهای سیاست بی‌طرفی
نماینده مردم یا نماینده کاسبان تحریم ؟!
اقتصاد علم آسمانی نیست که قرآن به ما یاد بدهد
مدارس قربانی بی برنامگی
اتحاد اجباری نمی خواهیم
اجازه دادیم پدر مهسا امینی روایت دروغ مطرح کند!
اقتصاد علم آسمانی نیست که قرآن به ما یاد بدهد
در رابطه با برجام وظیفه من نوشتن آگهی ترحیم نیست
