بازی تاج و تخت در ریاض

آرمان امروز- سرويس بين‌الملل: همين چندي پيش بود که هشيار زيباري در توييتي به بن سلمان هشدار داده بود که امنيت بر تجارت تقدم دارد و چيني ها امنيت عربستان سعودي را تامين نمي کنند و بن سلمان نبايد وارد منازعه بين چين و آمريکا شود.
عليرضا تقوي نيا، تحليلگ مسائل خاورميانه در رابطه با اين توييت مي گويد: در واقع هشدار وزير امور خارجه اسبق عراق کاملا به جاست زيرا وليعهد جوان و خوش خيال عربستان سعودي گمان مي کند مي تواند از طريق افزايش روابط با چين و باز کردن پاي اين قدرت شرقي به عربستان ، جو بايدن را تحت فشار قرار دهد اما غافل از اين که بن سلمان نمي داند شاخه اي را که رويش نشسته دارد اره مي کند و بعيد است دموکرات ها با اين روند همچنان از وي در برابر رقباي قدرتمندش حمايت کنند.
وليعهد سعودي قدرت و نفوذ واشنگتن بر تحولات داخلي کشورش را دستکم گرفته و گمان مي کند بازيگر هميشه پيروز حاضر در اين پادشاهي است.
يادمان نرود ملک سعود با کوتاي ملک فيصل برکنار شد و فيصل نيز به دست برادرزاده اش کشته ؛ ملک خالد نيز يک بار مورد سو قصد يکي از شاهزادگان قرار گرفت و بن سلمان نيز با کودتايي آرام بر مسند وليعهدي تکيه زد. با اين وجود آيا بن سلمان بي نياز از واشنگتن و به سلامت و بدون دردسر به پادشاهي مي رسد ؟


اين اظهارات در حالي مطرح مي شود که به نظر مي رسد بن سلمان علاوه بر چين، براي استحکام جايگاه خود، با طرف هاي ديگر نيز وارد مذاکره شده و مي خواهد به صورت همه جانبه جايگاه خود را در قدرت مستحکم کند.
بر همين اساس شنيده ها حاکي از اين است که بنيامين نتانياهو از زمان پيروزي در انتخابات پارلماني اخير به منظور دستيابي به توافق عادي سازي روابط با عربستان تماس ‌هاي محرمانه‌ اي با وليعهد اين کشور و رئيس جمهوري آمريکا برقرار کرده است.
وليعهد عربستان که آماده مذاکره است، شروطي را تعيين کرد که شامل حل و فصل روابط با دولت جو بايدن، رئيس جمهوري آمريکا و لغو ممنوعيت فروش تسليحات پيشرفته به عربستان سعودي به طور کلي و هواپيماهاي اف 35 به طور خاص است که اين شرط ممکن است دشوار و شايد غير ممکن باشد.
در اين گفت و گوها، بنيامين نتانياهو به هيچ گونه پيشرفتي در حل و فصل مناقشه اسرائيل و فلسطين متعهد نشده اما تأکيد کرده است که کرانه باختري را در دوره نخست‌ وزيري خود الحاق نخواهد کرد. او در اين زمينه از روش مناخيم بگين، ششمين نخست وزير اسرائيل الهام مي ‌گيرد که مذاکرات محرمانه ‌اي با مصر در مراکش ميان موشه دايان، وزير خارجه خود و حسن تهامي، مشاور سادات را شروع کرد؛ مذاکراتي که زمينه را براي سفر سادات به قدس فراهم کرد.
اين معادلات در خاورميانه به شکلي پيچيده شده است که پاي بازيگران ديگر را نيز به اين بازي تاج و تخت باز کرده است. بر همين اساس امارات پس از دريافت چراغ سبز از عربستان به توافقنامه‌ هاي ابراهيم پيوست و اگر رياض چراغ سبز نشان نمي‌ داد اين توافق ‌ها صورت نمي‌ گرفت. پس از گذشت دو سال و سه ماه از امضاي اين توافق ‌ها سعودي‌ ها متوجه شدند که کشورهاي امضا کننده به هيچ عنوان متضرر نشده‌ اند بلکه اين تجربه موفقيت آميز بوده و امکان رفتن به مرحله بعد نيز وجود دارد.
با اين وجود بايد توجه داشت که موضوع براي عربستان بسيار متفاوت است و شروط آغاز روابط دو طرف دشوار است و امکان دست ‌يابي به يک توافق زياد نيست اما عربستان توجه ويژه‌ اي نشان داده و به نظر مي‌ رسد بن سلمان واقعا آماده مذاکره است.
در اين رابطه بسياري بر اين باور هستند زيرساخت اين مذاکرات فراهم است چرا که اسرائيل و عربستان يک همکاري راهبردي را عليه جبهه ضد ايراني ادامه مي ‌دهند و در اين رابطه چتر اطمينان خاطر دهنده به کل فرماندهي مرکزي آمريکاست که دفتر آن در قطر قرار دارد. فرماندهي مرکزي آمريکا ميان کشورهاي حاشيه خليج فارس و اسرائيل هماهنگي انجام مي ‌دهد اما به گفته منابع آمريکايي دو طرف مدت طولاني است که وارد تماس‌ هاي مستقيم شده اند و هر دو از نتايج راضي هستند.
بسياري بر تحليلگران بر اين باور هستند که احتمالا عربستان در قالب توافق عادي سازي روابط جايگاهي در مسجدالاقصي به دست آورد؛ مساله ‌اي که به تيرگي روابط ميان اسرائيل و اردن منجر خواهد شد.
در مقابل نيز نتانياهو تلاش خواهد کرد از اقدامات اسرائيل در مورد تغيير ماهيت مسجدالاقصي ممانعت کند مگر آن که اسموتريچ، رئيس حزب صهيونيسم ديني و ايتامار بن گوير، رئيس حزب قدرت يهود دست به اين کار بزنند.
پيشتر بنيامين نتانياهو عادي ‌سازي روابط ميان تل ‌آويو و رياض را يکي از اهداف اصلي ديپلماتيک خود در صورت پيروزي در انتخابات اخير پارلمان اعلام کرده بود.
در اين خصوص نتانياهو گفته بود: اگر موافقت عربستان نبود امکان نداشت که بتوانيم با  کشورهاي عربي حوزه خليج فارس توافقنامه‌هاي ابراهيم را امضا کنيم. پس مي‌توانيم بگوييم که عربستان در مسير عادي ‌سازي گام بر مي‌ دارد.
عادي سازي که مشخصا پشت آن بن سلمان قرار دارد و اين اقدامات را براي تحکيم جايگاه خود در عربستان رقم مي زند زيرا مي داند که لابي هاي اسرائيل تا چه ميزان در شرق و غرب نفوذ دارند و مي توانند او را در تاجگذاري به شکلي قوي همراهي کنند.