روزنامه آرمان امروز
1401/10/27
بازار خودرو می ریزد
آرمان امروز- مجتبي کاوه: 10 هزار دستگاه دنا پلاس روز گذشته – دوشنبه 26 دي ماه 1401 – در بورس کالا به قيمت 380 ميليون تومان معامله شد بدون آن که مشخص باشد چه تعداد از اين خريداران مصرف کنندگان واقعي اين خودروها خواهند بود! وقتي کشور در شرايط تورم و تحريم باشد و خودرو کارکرد سپر تورمي پيدا کند، وقتي صنعت خودروسازي با انحصارگري حمايت شود و قيمت تمام شده توليدات آن تناسبي با کيفيت محصول نداشته باشد، وقتي ابزارها و روش‌هاي تشخيص مصرف کنندگان از واسطه ها معيوب باشند يا به کار گرفته نشوند، به همين سادگي مي‌توان يک بازار ذاتا شفاف و رقابتي مثل بورس را به بازاري براي سودجويي دلالان و به نوعي دلال پروري تبديل کرد. پيش از اين نيز هشدار داده شده بود که فروش خودرو در بورس در شرايط کنوني که تقاضا از محل تورم شارژ مي‌شود، راه چندان مناسبي براي خودرو دار کردن مصرف کنندگان واقعي نخواهد بود اما اگر اين روش تداوم يابد مي توان به بهبود شرايط براي خريد خودرو اميدوار بود. با قيمتي که در براي اين دنا پلاس ها در بورس کالا کشف شد، سودي که از محل خريد يک دستگاه دنا پلاس از بورس بعد از اضافه شدن هزينه هاي شماره گذاري و ساير هزينه‌هاي جانبي به خريدار تعلق مي‌گيرد حدود 185 ميليون تومان است. اين سود معادل حقوق 2 سال يک کارگر يا هر فرد دستمزد بگير با فرض دريافتي حدود 8 ميليون تومان در ماه است. چنين سود بادآورده‌اي مي‌تواند صاحبان نقدينگي و پس‌انداز را حتي اگر نان واسطه‌گري‌هاي اينچنيني از گلويشان پايين نرفته باشد وسوسه کند تا به دلالي خودرو روي آورند. با اين وجود کارشناسان صنعت خودرو از عرضه خودرو در بورس حمايت مي کنند و تداوم اين روند را موجب ريزش قيمت ها در بازار مي دانند.مزايا و معايب فروش خودرو در بورس کالا
اميرحسين کاکايي، کارشناس صنعت خودرو درباره نقاط ضعف و قوت فروش خودرو در بورس کالا به «آرمان امروز» مي‌گويد: فروش خودرو در بورس کالا در جهان مسبوق به سابقه نيست اما در نظر داشته باشيد شرايط اقتصادي ايران نيز در هيچ کشور ديگري وجود ندارد. به بيان ديگر، ايران درگير يکي از بي سابقه ترين و شديدترين جنگ هاي اقتصادي است و تحريم ها و محدوديت هايي که بر اقتصاد ايران حاکم شده شرايط را براي کشور ما متفاوت و پيچيده کرده است. در اين شرايط وقتي انتظارات تورمي موجب نوسان و افزايش نرخ دلار مي شود نمي توان انتظار داشت قيمت خودرو ثبات داشته باشد. بنابراين اگر مي خواهيم خودرو با قيمت رقابتي در يک بازار نرمال مثل ساير کشورهاي جهان به فروش برسد ابتدا بايد شرايط اقتصادي کشور را از بي ثباتي و عدم اطمينان نجات دهيم. وي در پاسخ به اين پرسش که فروش خودرو در بورس چه مزيتي براي مصرف کنندگان واقعي و چه مزيتي براي توليد کننده داشته است، مي گويد: اگر به دنبال اين باشيم که خودرو در بورس از دسترس دلالان به طور کامل خارج شود چنين اتفاقي نمي افتد چرا که همان طور که پيشتر گفتم روند رشد قيمت ها در اثر تورم بسيار بالا است و هر مانعي که بورس براي جلوگيري از ورود دلالان قرار دهد به هر حال کسي که نقدينگي در اختيار دارد مي تواند به شکل هاي گوناگون از اين موانع رد شود و وارد فرآيند خريد شود. در تجربه هايي هم که در سيستم توزيع خودرو به صورت لاتاري و قرعه داشتيم ديديم با وجود آن که فيلترهايي براي ممانعت از ورود واسطه ها گذاشته شد، باز هم دلالان حضور پررنگي در آن فرآيند داشتند. مزيتي که فروش خودرو در بورس ايجاد کرده اين است که قيمت کشف شده در بورس يک فرآيند رقابتي به دست آمده و به قيمت بازار نزيک تر است.
در واقع با اين فرآيند از قيمت دستوري و تکليفي به قيمت رقابتي نزديک تر شده ايم و سودي که از محل تفاوت قيمت دستوري و قيمت بازار ايجاد مي شد کاهش يافته است بنابراين انگيزه دلالي کاهش يافته است. اگر به تعداد متقاضيان در بورس کالا و قرعه کشي هم نگاهي داشته باشيم در بورس کالا براي دنا پلاس 16 هزار تقاضا در برابر 10 هزار دستگاه ثبت شد ولي در قرعه کشي حدود 9 ميليون نفر براي 10 هزار خودرو ثبت نام کرده اند! بنابراين روشن است که انگيزه دلالي در فرآيند بورس بسيار پايين تر است.
قيمت خودرو با ادامه فروش در بورس کالا متعادل مي شود
همايون دارابي کارشناس بازار سرمايه نيز در تحليل فروش خودرو در بورس کالا به «آرمان امروز» مي گويد: در صنعت خودرو ادامه مدل فروش قبلي قابل تداوم نيست و زياني که از قيمت گذاري دستوري ايجاد شده ديگر در اين صنعت قابل تحمل نيست. بنابراين روش قبلي فروش خودرو چيزي جز لاتاري براي توزيع سود و رانت بين دلالان نيست. با توجه به اتفاقاتي که در بورس کالا شاهد هستيم قطعا در آينده نزديک شاهد ريزش قيمت ها در بازار خودرو خواهيم بود. روندهايي که در بورس کالا شاهد هستيم به نفع خودروساز است چرا که بخشي از سودي که بين دلالان توزيع مي شد را به اين صنعت برمي گرداند. در اين فرآيند هزينه مبادله براي متقاضيان و توليدکنندگان کاهش يافته است و اين به نفع مردم است. زيان صنعت خودرو به نفع مردم نيست و زيان 185 هزار ميليارد توماني اين صنعت قطعا چرخه اين صنعت را به مشکلات عديده مي اندازد و بايد اميدوار باشيم فروش خودرو در بورس کالا هم قيمت ها را متعادل کند و هم زيان خودروسازان را جبران کند.
شايان ذکر است عشقي رئيس سازمان بورس هم با دفاع تمام قد از عرضه خودرو در بورس کالا گفته است؛ اگر فرايند ادامه پيدا کند و عرضه‌ها افزايش يابد، خود بازار به انتقادات در اين حوزه پاسخ مي‌دهد. البته به شرط اينکه عرضه‌ها منظم باشد که بتواند پاسخ مشتريان را بدهد. تقاضاي واقعي خودرو اين اعداد نيست. وي همچنين با اشاره به فرايند قرعه‌کشي خودرو گفته است: بر اساس آخرين آمار ثبت نامي نزديک به 10 ميليون نفر براي 20 هزار خودرو ثبت نام کردند. طبق محاسبات از 85 ميليون نفر جمعيت کشور 73 ميليون نفر به دلايل مختلف از جمله اينکه صاحب خودرو يا زير 18 سال هستند، نميتوانستند شرکت کنند. از 12 ميليون نفر باقي مانده 10 ميليون نفر شرکت کردند. اين يک لاتاري ملي به تمام معنا است. در يک بخت آزمايي ميخواهيم خودرو بفروشيم، يک توزيع رانت بي هدف. اين فرايند غير از تبعات اقتصادي بايد از نظر علمي بررسي شود که چه تبعات اجتماعي دارد.
سایر اخبار این روزنامه
خرافه‌پرستی را ترویج نکنیم
خودی‌ها هم نیاز به «جهاد تبیین» دارند
باکو را به آغوش میهن برگردانید
زمین و آسمان یار «ابراهیم» نبودند
حکمرانی‌نو و پرسش‌های مردم
معادله خاص خاورمیانه
مشاهیر دزدی
جريان چهارم هم آمد
تابستان سخت در راه است
بازار خودرو می ریزد
جنگ شعارها
خرافه‌پرستی را ترویج نکنیم
رائفی پور: مسئولان قبلی را محاکمه کنید!
انسیه خزعلی: تساوی زن و مرد به ضرر زن است
دختر دهه هشتادی عضو شورای شهر استعفا داد
افزایش متهمان «حادثه تروریستی «ایذه» به ۷۰ نفر
