تزارها دروازه تجاری ایران می‌شوند؟

آرمان امروز- گشايش کانال بانکي غيرقابل تحريم بين ايران و روسيه به عنوان اقدام بانک مرکزي در راستاي توانمندسازي تبادلات مالي کشورمان به تازه‌گي به ثبت رسيده است. کارشناسان اقتصادي اين اقدام را مثبت ارزيابي مي کنند اما معتقدند چنين گشايش هايي با توجه به ظرفيت هاي اقتصادي ايران و همسايه بزرگ شمالي بايد بسيار قبل تر از اين انجام مي شد. از سوي ديگر نبايد در مورد توفيقات چنين بسترهايي که تبادل مالي را بين شبکه پولي و بانکي ايران و روسيه و کشورهاي نزديک به روسيه تسهيل مي کنند دچار بزرگ نمايي و خوش بيني افراطي شويم چرا که روسيه اکنون خود با معضل تحريم نظام بانکي خود مواجه است و دامنه عمل اين سامانه با محدوديت‌هاي خاص خود مواجه است.
ايجاد بستر مالي مستقل بين ايران و روسيه؛ خوب اما دير!
علي سعدوندي اقتصاددان در پاسخ به «آرمان امروز» درباره اهميت امضاي قرارداد اتصال سامانه‌هاي پيام‌رسان مالي بين ايران و روسيه، بيان کرد: اين قرارداد حائز اهميت است چرا که مي دانيم ظرفيت هاي اقتصادي فراواني در هر دو کشور وجود دارد که در صورت رفع موانع بانکي و ايجاد بستر مبادلات تجاري اين ظرفيت ها مي تواند شکوفا شود. به عنوان مثال روسيه بازار مصرفي گسترده محصولات کشاورزي و خصوصا باغي دارد که در مقابل اين اقلام در کشور ما با مازاد مواجه است و مي توانيم صادرکننده آنها به روسيه باشيم. امکان همکاري در بخش هايي مثل گردشگري و صنايع پتروشيمي و نفت و فولاد نيز بين دو کشور وجود دارد و بستر مبادلات بانکي مي تواند به اين امر کمک کند.
 بسيار بهتر بود که از مدتها قبل بستر تبادلات پولي مستقل از سامانه هاي ارزي متکي به کشورهاي اروپايي و آمريکا، بين دو کشور ايران و روسيه برقرار مي شد اما همين اقدام ديرهنگام را هم بايد به فال نيک گرفت.


خوش بيني بيش از حد نداشته باشيم
وي تصريح کرد: سامانه پيام رسان که فرصت تبادل مالي بين ايران و روسيه را فراهم مي کند اقدام خوبي است اما بايد توجه داشته باشيم در اين مورد خوش بيني بيش از حد نداشته باشيم . با اين سامانه امکان تبادل پولي و در واقع ارزي با 100 بانک خارجي ديگر از طريق سيستم بانکي روسيه ميسر مي شود و اين سيستم بانکي روسيه است که بايد به عنوان واسطه اين شرايط را مهيا کند. نقطه ضعف اين سامانه اين است که روسيه خود اکنون با تدابير تحريمي از سوي آمريکا و اتحاديه اروپا مواجه است و بانک هايي که از سوي اين سامانه پشتيباني مي شوند در صورت مبادله مالي با ايران مي توانند با اضافه شدن تدابير تحريمي غرب ، در صورتي که بخواهند با بانک هاي غربي تبادلي داشته باشند در معرض تحريم هاي آمريکا و اروپا قرار گيرند و اين امر دامنه عملکرد اين سامانه را محدود مي کند.
شايان ذکر است اخيرا قرارداد پولي بانکي ميان ايران و روسيه امضا شد. با اجراي اين قرارداد، 52 شعبه بانک ايراني و 4 بانک خارجي در بستر سپام از سمت ايران و 106 بانک نيز از طريق SPFS از سمت روسيه متصل مي‌شوند. از طرف ايران بانک شهر و از طرف روسيه بانک VTB مشخص شدند. در فاز اول اين بانک‌ها براي اجراي آزمايشي هستند و پس از مدتي، ديگر بانک‌ها نيز اضافه خواهند‌شد.
محسن کريمي معاون امور بين‌الملل بانک مرکزي، در حاشيه برگزاري مراسم امضاي قرارداد اتصال سامانه‌هاي پيام‌رسان مالي بين ايران و روسيه، اعلام کرد: در يک سال گذشته سند اقدام مشترک بين بانک‌هاي ايران و روسيه امضا و امروز اولين اقدام از اين سند عملياتي شد. از امروز سامانه‌هاي پيام‌رسان بانکي ملي دو کشور به هم متصل و اين امکان فراهم مي‌شود که همه بانک‌هاي عضو سامانه پيام‌رسان بانکي ملي ايران، با همه بانک‌هاي کشور روسيه، تبادل پيام‌هاي استاندارد بانکي داشته باشند.
وي اظهار داشت: بانک مرکزي امروز زمينه فني ارتباطات بانکي را فراهم کرد تا در اين بستر تمام پيام‌هاي استاندارد بانکي شامل حواله، ال‌سي و ضمانت‌نامه بين بانک‌ها قابل تبادل باشد و اين خدمات براي تجار و بازرگانان فراهم شده است.