معمای سال شیرین برای ملت

هوشمند سفیدی
در آغازين دقايق سال جديد مقام معظم رهبري در قالب پيام نوروزي در بخشي از سخنان خود، بر اين نکته تأکيد داشتند که «سال جديد، به گونه اي پيش برود که سال شيرين براي ملت باشد»؛ ايشان در مجموعه بيانات خود ويژگي هايي از سال شيرين را ترسيم کردند، از جمله گشايش در زندگي و سفره مردم، کاسته شدن از تلخي هاي مختلف، کاهش تورم، سامان معيشت مردم، رشد توليد و تقويت اميد که به نظر مي رسد واکاوي و کنکاش در ويژگي هاي سال شيرين، بتواند مسئولان را در تحقق اين آرزو خواسته ملي کمک کند.
بي ترديد هر يک از صاحبنظران و صاحبان فکر و مشرب هاي فکري مختلف، مي توانند ويژگي هايي را متناسب با طرز فکر و تخصص خود مطرح کنند. در اين يادداشت، نگارنده به طور خيلي مختصر ويژگي هاي «سال شيرين» را در  چهار بعد سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي مطرح مي کند و براين نکته اصرار دارد که تحقق اين خواسته بحق و بجا، زماني ممکن خواهد بود که براي آن سياستگذاري ويژه اي انجام پذيرد وگرنه، در حد شعار باقي خواهد ماند؛ همچنين بايد اين نکته را از نظر دور نداشت که شيرين بودن سال، وقتي ممکن است که سه مولفه کارآمدي، کيفيت و رضايت در کليه خدمات يک نظام سياسي تجلي پيدا کند؛ کارآمدي به ارتقاي کيفيت مطابق با انتظارات جامعه و کيفيت خدمات نظام سياسي به رضايت عمومي مي انجامد اما تحقق هر يک، مستلزم پيش نيازهاي فراوان و متعددي است که تضمين اجرا و انجام آن ها، محتاج اهتمام و تن دادن به ملاحظات مختلف است.
 * بعد سياسي: در بعد سياسي و در راستاي تحقق سال شيرين، فهرست بلندي را مي توان آماده کرد؛ اما به منظور پيشگيري از اطاله اين بحث، شايد مهمترين پديده سياسي سال، انتخابات مجلس شوراي اسلامي در اسفندماه باشد و مهمترين نتيجه اي که مي توان از آن انتظار داشت، امکان حضور نامزدهاي مختلف از سلايق، علايق و نگاه هاي سياسي در انتخابات باشد، روشن بودن دلايل رد صلاحيت ها، رقابتي بودن، مداراي سياسي در تأييد صلاحيت ها و...، نهايتاً بايد مردم را به اين باور برساند که به مشارکت انتخاباتي حداکثري روي آورند.


علاوه بر انتخابات، مهار تندرويان، تقويت رويکرد تعاملي و اقناعي، تقويت عقلانيت سياسي و پيشگيري از اتفاقات ناگوار مي تواند در اين بعد مهم باشد. همچنين در بعد سياست خارجي، توسعه تعاملات با جهان بر پايه ديپلماسي مدارا و حل مسئله برجام و تبعات مثبت آن، حائز اهميت هستند.
* بعد اقتصادي: در بعد اقتصادي، مهمترين اقدام مهار و کاهش تورم، تقويت صادرات غيرنفتي، تقويت اقتصاد ملي و نيز ارزش پول ملي حائز اهميت هستند تا در نتيجه آنها، شاهد بهبود معيشت مردم به ويژه گروههاي آسيب پذير اقتصادي باشيم. در اين بخش نياز مي توان به راهبردها و سياست هاي مختلفي اشاره کرد که هر يک مي تواند سال شيرين را براي ملت شکل دهد؛ تقويت گردشگري، امکان افزايش توليدات صنعتي، با تأمين پيش نيازهاي آن، تسهيل ورود جهانگردان به کشور، کاهش قيمت خودرو و...
نکته حائز اهميت در اين بعد، آن است که بدون سامان اقتصادي که آن هم با سياست ورزي علمي و عقلانيت محور در ابعاد سياست داخلي و خارجي ممکن مي شود، نمي توان سال شيريني را براي ملت رقم زد.
* بعد اجتماعي: در بعد اجتماعي نيز مي توان از اقدامات بسياري سخن گفت؛ کاهش آسيب هاي اجتماعي از جمله طلاق، نزاع و خشونت ها مثل خشونت خانگي، رعايت هنجارهاي اجتماعي، افزايش سرمايه اجتماعي، بهبود روابط اجتماعي، ارتقاي تاب آوري اجتماعي، بهبود استانداردهاي زندگي در سطح شهر و روستا و...، مهمترين فاکتور در اين بعد، ارتقاي اعتماد اجتماعي و توليد سرمايه اجتماعي است.
*بعد فرهنگي: در حوزه فرهنگي به اهتمام ويژه براي شيرين سازي وضعيت نياز است؛ مانند توسعه تساهل و تسامح در امور، امکان ظهور و بروز سلايق و علايق در توليدات فرهنگي، حمايت از مصرف محصولات فرهنگي، تقويت فعاليت آزاد مطبوعات و رسانه ها، توجه به رويکردهاي ايجابي در فعاليت هاي فرهنگي و...
در پايان اين نوشتار بايد يادآوري کنيم که پديده هاي اجتماعي، فرهنگي، سياسي و اقتصادي در هم تنيده اند و نمي توان توقع داشت بدون اقتصاد خوب، سياست خوب داشت و بالعکس بدون سياست خوب، به دنبال اقتصاد خوب بود؛ اگر در خلق سال شيرين براي ملت عزم راسخ داريم، هم در شکل و هم در محتوا نيازمند تغييرات اساسي در ابعاد مختلف هستيم.
همين مسئله در حوزه فرهنگ و اجتماع نيز صادق است، آيا ما مي توانيم بدون حل مسائل اقتصادي، از کاهش آسيب هاي اجتماعي حرف بزنيم، يا بدون سياست خارجي خوب، مي توان از اقتصاد خوب حرف زد؟
بنابراين، خلق سال شيرين براي ملت در سالي که با مشکلات متراکم و حل نشده طي سالهاي مختلف مواجه هستيم، به يک عزم ملي نيازمند است و البته تنها عزم ملي بدون سياستگذاري و حکمراني خوب ممکن نيست.
ما بايد براي تحقق فهرست انتظارات بلند بالاي ملت که در نتيجه ناکارآمدي ها، حجيم و عميق شده اند، وضعيتي را رقم بزنيم تا ملت احساس خوشحالي، شادماني و خرسندي بکند و با اميد کافي در مسير مشارکت قرار گيرد. تنها در اين صورت است که مي توان اميدوار شد ملت و دولت، هم رأي و با هم به سمت وضعيت آرماني حرکت کنند.