بی سامانی ادامه دار خانه مسافرها در مشهد

غلامی/ «اگر می خواهید همین امروز رزرو کنید معلوم نیست بعد از سال تحویل قیمت همین باشد یا نه!». «هر وقت آمدی خودت بیا، با دلال بیایی مجبور می شوم هر مسافر 50 تومان هم برای او بگیرم.» این ها بخشی از گفت و گوی من با صاحب دو خانه مسافر در اطراف حرم مطهر رضوی است. نرخ ها شناور است و قیمت ها بین 250 تا یک میلیون تومان برای هر تخت در شبانه روز متفاوت است.سال گذشته، معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی استان از وجود 2500 خانه مسافر بدون مجوز سخن گفت که بناست با همکاری فرمانداری سامان دهی شوند و در صورت همکاری نکردن از خدمات عمومی محروم شوند؛ یعنی ابتدا آب، برق یا گاز آن ها قطع شود تا نتوانند خدمات ارائه کنند و مجبور شوند برای دریافت مجوز اقدام کنند. اواخر اسفند سال گذشته، فرماندار مشهد در خصوص وضعیت و سامان دهی خانه مسافرها گفت: بیش از 1000 خانه مسافر سامان دهی و تعداد زیادی هم پلمب شده اند تا از فعالیت بدون مجوز آن ها جلوگیری شود.امسال همزمان با ماه مبارک رمضان و عید نوروز، مسافران و زائران خطه خورشید بار دیگر راهی مشهد الرضا شده اند و شمار زیادی از آن ها تمکن مالی برای اسکان در هتل ها را ندارند در نتیجه به دنبال جایی خواهند بود که با هزینه کمتر بتوانند چند روزی را اقامت داشته باشند. بار دیگر در کوچه های قدیمی و پر پیچ و خم بافت قدیمی اطراف حرم مطهر به سراغ خانه مسافرهایی می روم که تعداد زیادی از آن ها تابلوی آبی رنگ طرح سامان دهی را دارند و بعضی ندارند. وارد اولین خانه مسافر می شوم، خانم میان سالی پشت میز پذیرش نشسته است. به او می گویم 3-4 اتاق برای نیمه دوم تعطیلات عید می خواهم، از هزینه ها می پرسم و این که هر شب چقدر باید هزینه پرداخت شود. در جواب می گوید: ما برای آن موقع اتاق نداریم، ولی هر نفر شبی الان 350 هزار تومان است.   قیمت ها بیشتر می شود مسیرم را ادامه می دهم. پسر جوانی در ابتدای کوچه باریکی ایستاده است، از من می پرسد: «اتاق می خواهید؟» می گویم بله ولی برای 17-18 نفر، دوباره می پرسد: «برای چندم باشد؟» جواب می دهم برای 6-7 عید تا 13. با دست اشاره می کند دنبالش بروم و وارد کوچه باریک می شود و من هم پشت سرش می روم. تقریبا به انتهای کوچه رسیده ایم که در کوچک سکوریتی را نشان می دهد. خودش جلوتر وارد می شود، من نگاهم به خانم پشت میز جلب می شود و به سمتش می روم و حرف هایم را تکرار می کنم. خانم می گوید: «فکر می کنم برای آن زمان اتاق داشته باشیم اما خیلی شلوغ می شود، البته قیمت دقیقش الان مشخص نیست چون آن زمان گران می شود. الان هر تخت را شبی 280 تا 300 تومان می دهیم ولی آن زمان قیمتش خیلی بیشتر می شود.   بازار داغ دلالی مسافر از در ورودی شیشه ای خانه مسافری وارد می شوم که صدای صحبت کردن بلند یک مرد نظرم را جلب می کند. یک مرد میان سال مشغول بحث با مرد مسنی است که پشت میز پذیرش ایستاده است، کمی از او فاصله می گیرد و کنار زن و مردی که از ظاهر و چمدانشان پیداست مسافران خسته و تازه از راه رسیده هستند می ایستد و مشغول صحبت می شود. خودم را به پیشخوان پذیرش می رسانم. مرد مسن صاحب خانه مسافر می گوید: هر وقت بیایی قیمت همین است شبی 300 هزار تومان ولی این کارتی را که می دهم بگیر، به این زنگ بزنند یا خودت با مسافرهایت بیا؛ دست دلال ها نیفتند، 250 هزار تومان می شود. می پرسم: دلال؟ دلخور نگاهم می کند و به مردی که تا چند لحظه پیش با او بحث داشت اشاره می کند و می گوید: مثل این، وقتی مسافر را می آورند 50 تومان هم برای خودشان می گیرند من هم 50-100 تومان می کشم روی هزینه. در حالی که اگر مسافرها خودشان بیایند، همان هزینه را برای خودشان کم می کنم. از صاحب مسافرخانه می پرسم برای نیمه دوم عید ممکن است افزایش قیمت داشته باشید، جواب می دهد: نه، شاید ارزان تر هم بشود. از آن جا خارج می شوم و در مسیرم چند مرد دیگر شبیه همان مرد داخل خانه مسافر را می بینم که هر کدام چند مسافر را با خود همراه کرده اند و در خانه مسافرها می چرخند. یکی از آن ها درحالی که یک خانواده را وسط کوچه نگه داشته است، می گوید: من خودم قیمت همه این خانه مسافرها را می دانم، می برمتان بهترین جایی که قیمت مناسب هم داشته باشد. به چند خانه مسافر دیگر نیز سر زدم و چند بار دیگر آن زن و مرد را دیدم که آن دلال با خود جا به جا می کرد و قیمت می گرفت.   خانه مسافری بی سامان و گران در خانه مسافری دیگر خانمی که مسئول پذیرش است، می گوید: برای هر تخت باید شبی یک میلیون تومان پرداخت کنم. وقتی درباره قیمت ها در روزهای آتی می پرسم جواب می دهد چیزی مشخص نیست احتمالا تا سیزدهم همین است، اتاق هایمان هم پر و رزرو شده است. جالب آن است که این خانه مسافر نه تابلوی آبی رنگ سامان دهی را داشت و نه تابلوی دیگری.   با متخلفان برخورد می شود با فرماندار مشهد درباره وضعیت خانه مسافرها گفت و گو می کنم، داوری تأکید می کند اگر موردی تخلفی داشته باشد و به ما اطلاع داده شود، برخورد خواهیم کرد، از جمله، جمعه شب با چند مورد برخورد داشته ایم و مکان پلمب شده و پول مسافران به آن ها برگردانده شده است. وی در خصوص فعالیت دلال ها نیز اشاره کرد: کار آن ها تخلف است اما اگر صاحب مسافرخانه از دلال ها بخواهد برایش مسافر ببرند باید پول آن ها را از خودش بدهد نه آن که از مسافر پول اضافه دریافت کند.   1300 خانه مسافر دارای مجوز هستند امیرکلالی، مدیر اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی مشهد در توضیح سامان دهی خانه مسافرها گفت: در مشهد 2969 خانه مسافر شناسایی و در زمینه اطلاع رسانی در تمام شهرها و رسانه ها، سایتی برای سامان دهی پیش بینی شد. پس از یک مدت مشخص، متقاضیان مراجعه و از تسهیلات در نظر گرفته شده برای اخذ مجوز استفاده کردند. برخی از این واحدهای اقامتی از آن جا که به صورت فصلی فعالیت دارند، شاید رغبتی برای سامان دهی نداشته و عمدتاً استیجاری باشند. از همین رو، آن ها را برای برخوردهای نظارتی به مراجع قضایی و انتظامی معرفی کرده ایم، اکنون 1300 خانه از 2969 خانه مسافر در مشهد دارای مجوز و نرخنامه هستند. با این حساب، از سال گذشته تا کنون تعداد خانه مسافرها از 2500 به 2969 افزایش پیدا کرده و تعداد خانه مسافرهایی که دارای مجوز شده اند از 1000 به 1300 رسیده است.