از دریچه فرهنگ

  حسین سعیدی - saeedi@khorasannews.com   سالی که با شعار «رشد تولید و مهار تورم» آغاز شد به روزهای پایانی خود رسیده است. تحقق این شعار که قطعا آرمانی زودگذر و یک ساله نیست نیازمند درک و عزمی ملی است اما به نظر می‌رسد این بار نیز تمام توجهات و توقعات تنها به سوی دولت و مجلس رفت. رسیدن به قله این آرمان نیاز به فرهنگ‌سازی دارد و بدون فرهنگ‌سازی تلاش های اقتصادی و سیاسی به دستاورد مطلوب نخواهد رسید. رهبر معظم انقلاب سال ها پیش به درستی و روشنی فرمودند: «همه چیز مترتب بر فرهنگ است. فرهنگ حاشیه و ذیلِ اقتصاد نیست، حاشیه و ذیلِ سیاست نیست، اقتصاد و سیاست حاشیه و ذیل بر فرهنگند.» بی تردید اقتصاد و سیاست دو شأن از شئون فرهنگند. در مقوله اقتصاد نوع دیدگاه فرهنگی جامعه است که زیرساخت اقتصادی آن جامعه را می‌سازد. نگاه فرهنگی مصرف‌گرا، تجمل‌گرا و فردمحور که اولویت خود را صرفا بر خواسته‌های فردی قرار می‌دهد پیشران جامعه  به سمت اقتصاد لیبرالی است همچنان که نگاه فرهنگی دین مدار با آموزش سبک زندگی دینی ازجمله ساده زیستی، پرهیز از اسراف در عین بهره‌مندی از نعمت های الهی، توجه به اقشار ضعیف جامعه، انضباط مالی، تعهد و وجدان کاری، پرهیز از گران فروشی و کم فروشی و احتکار و... سیمای اقتصادی جامعه اسلامی را به نمایش می گذارد. از این روست که سلامت و بیماری فرهنگ بر سلامت یا بیماری اقتصاد تاثیرگذار است. این اصل کلی در موضوعات سیاسی نیز صادق است. چگونگی تعامل حاکمیت و مردم، تنظیم روابط با کشورهای دیگر اعم از کشورهای دوست یا دشمن و سایر مقوله‌های سیاسی همه ریشه در آبشخورهای فرهنگی دارند. به عنوان مثال باور به مفهوم امت به عنوان امری فراتر از ملت، تبیین‌گر اهمیت همبستگی اسلامی و حمایت بی دریغ از مستضعفان جهان و تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان در سیاست خارجی کشور است؛ همچنان که این موارد در بندهای گوناگونی از قانون اساسی کشور تصریح شده است. از آن سو عدم اعتقاد به این مفهوم سیاست های ملی را در چارچوب تنگ ارزش های ناسیونالیستی متوقف می‌سازد. غرض از این مقدمه تاکید بر اهمیت فرهنگ به عنوان امری زیربنایی است که زمینه ساز توفیقات کشور در تمامی عرصه‌های دیگر است و ای کاش مسئولان و مدیران کشور نه تنها در سخن، بلکه در عمل نیز به سیطره فرهنگ بر سیاست و اقتصاد گردن نهند. امروز در جامعه با مسائل ریز و درشت بسیاری مواجه هستیم: کاهش جمعیت، افزایش طلاق، کمبود شغل، فاصله طبقاتی، شکاف نسل ها، مسئله حجاب، بحران مدارک تحصیلی بی اعتبار یا کم اعتبار و ...که حل اساسی تمام این ها در گرو توجه عمیق‌تر به مقوله فرهنگ است. همچنان که به خوبی می‌دانیم به رغم تمام این مشکلات، حرکت کلی کشور حرکتی رو به جلو است؛ چرا که هر روز شاهد دستاوردهای علمی جدیدی از سوی دانشمندان ایرانی در عرصه‌های ملی و فراملی و نیز  اقدامات اساسی دولت در گسترش زیرساخت های کشور و توسعه روابط با دیگر کشورهای جهانیم. در این میان وظیفه رسانه‌های مستقل و متعهد این است که با سیاست رسانه‌ای دشمن که سیاه‌نمایی و القاء ناامیدی و یاس در میان اقشار گوناگون جامعه به ویژه قشر جوان است، مقابله کنند. امروز رسانه‌ها علاوه بر مسئولیت اطلاع‌رسانی لازم است در حوزه فرهنگ‌سازی که نیاز اصلی کشور است، نقش آفرین باشند. خراسان، رسانه صمیمی و قدیمی ایران در فصل مدیریتی جدید خویش ضمن تاکید بر رسالت اجتماعی خود و تداوم سیاست های پیشین با اتخاذ رویکرد فرهنگ‌محور خواهد کوشید به مسائل سیاسی و اقتصادی جامعه نگاهی نیز از دریچه فرهنگ داشته باشد.