چرا آمریکا و متحدان اروپایی خواهان توقف برنامه موشکی ایران هستند؟

صلاح‌الدین هرسنی*
آمریکا و سه عضو اروپایی 1+5 یعنی انگلستان،فرانسه و آلمان با انتشار بیانیه‌ای از ایران خواستند که برنامه موشکی بالستیک خود را متوقف کند. این خواسته آمریکا و متحدان اروپایی آن به دنبال اقدام جدید ایران در پرتاب موشک ماهواره‌بر و غیر نظامی سیمرغ صورت گرفته است.
از شواهد و قراین پیداست که دو علت اساسی در پشت خواسته آمریکا و متحدان اروپایی‌اش در توقف برنامه موشکی وجود دارد. علت اول ناشی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های امنیتی است و علت دوم در ارتباط با برجام است.
در علت اول آمریکا و متحدان اروپایی 1+5 از قابلیت‌ها و توانایی‌های ایران با توجه به تغییر در تاکتیک برنامه‌های موشکی به خوبی آگاهند. به واقع آنها می‌دانند که دکترین موشکی ایران در گذشته بیشتر به منظور بازدارندگی و نمایش قدرت و پرستیژ اجرا می‌شد، اما در وقت حاضر نوعی تغییر در کارکرد برنامه موشکی ایران به وجود آمده است، به این معنی ایران در راستای تعقیب و تحقق دکترین دفاعی خود از لاک دفاعی خارج شده و به روش آفندی و تهاجمی عملا برای امنیت خود در برابر تهدیدات مقابله می‌کند. البته خروج از وضعیت پدافندی و دفاعی همه نگرانی‌های آمریکا و متحدان اروپایی 1+5 نیست، چراکه ایران توانسته است از ساخت موشک‌های حجمی و بردی به سمت موشک‌های دقیق و هدف‌زن حرکت کند. بنابراین ساخت چنین موشک‌هایی می‌تواند سیاست‌های ایالات متحده را در این زمینه پیچیده‌تر کند و منافع حیاتی مورد نظر آن و متحدانش را در محیط‌ها و حوزه‌های منطقه‌ای مورد هدف قرار دهد. در شرایط حاضر بیشترین تاثیرات مخرب توان موشکی ایران از یک طرف متوجه آمریکا و از طرف دیگر، تهدیدی بالقوه برای متحدان آن در خاورمیانه است. در همین ارتباط آن گونه که متحدان اروپایی آمریکا می‌اندیشند، برنامه توسعه‌یابنده موشکی ایران ممکن است در گذر زمان، تهدیدی برای خود متحدانش در اروپا و دیگر مناطق جهان باشد. بنابراین غیرمنتظره نیست که شهرهای نیویورک، منچستر، پاریس و برلین در صورت هر گونه تحرکات ایذایی علیه ایران، در تیررس حملات موشکی ایران قرار گیرند.


در علت دوم که به برجام مربوط شده، دلیل مطرح شدن توقف برنامه موشکی ایران از سوی آمریکا و متحدان اروپایی 1+5 بدان جهت است که اعتقاد دارند برنامه‌های موشکی ایران بیشتر جنبه تحریک‌آمیز دارد و این می‌تواند خلاف روح برجام باشد. آنان این گونه اقدام‌های تحریکی ایران را نامنطبق و در مخالفت با قطعنامه 2231 شورای امنیت می‌دانند. این قطعنامه پس از توافق اتمی میان ایران و 1+5 تصویب شده بود که به موجب آن ایران متعهد شده بود که به مدت هشت سال از آزمایش موشک‌های بالستیک میان‌برد و دوربرد خودداری کند. حال در چنین شرایطی خواسته متحدان اروپایی آمریکا آن است که ایران بخواهد با توقف برنامه موشکی و کاهش آن از هرگونه اقدام تحریکی آمریکا مانند برقراری نظام تحریم، مانع‌تراشی و سنگ‌اندازی علیه برجام جلوگیری کند. واقعیت آن است که برجام اگرچه در نگاه متحدان اروپایی نقطه عطفی در مناسبات تجاری و سیاسی با ایران است، اما برجام در رابطه ایران با آمریکا نه تنها نقطه عطفی نیست بلکه شروع دوباره برای بحران‌ها و تنش‌هاست. از این رو تلاش متحدان اروپایی در توقف برنامه موشکی بیشتر برای رفع تنش و بحران و همچنین خروج از وضعیت موجود است. محققا مهمترین پیام این تلاش متحدان اروپایی آن است که آنان می‌خواهند با واسطه‌گری از نقش مخرب آمریکا بکاهند و از نقش ایران در اجرای تعهدات در قبال برجام اتهام‌زدایی کنند.
* مدرس علوم سیاسی و روابط بین‌الملل
سایر اخبار این روزنامه
وزیر کشور: رئیس‌جمهور کاملا موافق واگذاری اختیارات به استان‌ها ست «ابتکار» پیامدهای برکناری نواز شریف و مشکل ناامنی در مرزهای شرقی را بررسی می‌کند «ابتکار» از آخرین فهرست احتمالی کابینه دولت دوازدهم گزارش می‌دهد ابقای 8 وزیر و کاهش زنان کابینه جلال خوشچهره جوانگرایی؛ شعار پیشرو یا عوامگرا؟ در پشت صحنه کتابخانه و موزه ملی ملک چه می گذرد؟ آن سوی ویترین‌ تاثیر افزایش قیمت نهاده‌های ساختمانی و کاهش سود بانکی بر بازار مسکن بررسی شد تداوم سختی های خانه دار شدن تنها رودخانه سابقا قابل کشتیرانی ایران همچنان اسیر گل ولای است در جستجوی سرای ابدی سینماگران خانه دوست کجاست؟ کمیسیون امنیت ملی کلیات طرح مقابله با اقدامات آمریکا را تصویب کرد معاون اول رئیس جمهوری : اگر رئیس جمهوری مصلحت ببیند، در دولت بعدی کمک خواهم کرد احمد مازنی: شهردار پایتخت به دنبال پل زدن از بهشت به پاستور نباشد هفتمین جلسه محاکمه دو متهم فساد نفتی برگزار شد چرا آمریکا و متحدان اروپایی خواهان توقف برنامه موشکی ایران هستند؟ استراتژی دشمن، خشمگین کردن ماست قصه شیرین آب، الفبای زندگی