ما و تنبلی اجتماعی

تنبلی به عنوان یک فرآیند جسمی و رفتاری ریشه تربیتی، فیزیکی، اجتماعی و فردی دارد. این پدیده آسیبی است که همچون ویروس اگر به جان کسی بیفتد و درمان نشود حال و آینده، وضعیت مادی و حتی معنوی وی را به چالش می‌کشد. البته باید دانست تنبلی دو حالت دارد؛ تنبلی فردی و اجتماعی. تنبلی فردی حالتی است که فرد میان دو انتخاب مخیر می‌شود یکی لذت و راحتی حال و آنی و دیگری نفعی شخصی در آینده که برای رسیدن به آن نفع باید از این لذت و راحتی گذشت نمود. درس خواندن، قبولی در دانشگاه، دریافت مدرک و کسب تخصص نمونه‌هایی هستند که باید برای رسیدن به آنها از خواب ، سرگرمی زیاد ،
گفت و شنودهای بی‌فایده و تماشای بیش از حد فیلم و تفریحات مختلف گذشت.
در جامعه امروز ظهور ابزارهای مختلف فناوری، انسان را به سوی تنبلی سوق داده و از تلاش بازمی‌دارد. پله برقی و آسانسور دو پدیده هستند که تحرک را کم کرده و بارها مشاهده کرده‌ایم که بسیاری از افراد برای خریدهای جزئی از خودرو استفاده می‌کنند یا با یک تلفن اقلام موردنیاز خود را سفارش می‌دهند. 400 برابر شدن مراکز عرضه غذاهای آماده یا فست فود یکی از نشانه‌های تنبلی در آشپزی است. در یک پژوهش که در غرب تهران بین 120 مرکز عرضه موادغذایی به عمل آمد معلوم شد 75 درصد از سفارش‌ها برای غذا در شب‌ و 60 درصد در روز توسط پیک موتوری درخواست می‌شود. یعنی حتی از قدم زدن برای خرید غذا خودداری می‌کنیم و انواع بیماری‌هایی مانند دیابت، چربی خون و ... که ناشی از سبک زندگی توام با تنبلی و روش تغذیه می‌باشد گریبانگیر ما گردیده و می‌گردد. در سطح جامعه نیز فرآیند تنبلی مشاهده می‌شود، اما چهره دیگر تنبلی اجتماعی حالتی است که «ریمون بودون» در کتاب منطق اجتماعی آن را نتیجه سبک زندگی و وابستگی متقابل می‌داند. یعنی افراد، سطح فردی رفتاری نسبتا مطلوب دارند اما همین رفتار در سطح جمعی و اجتماعی به نتیجه مطلوب منجر نمی‌شود و اصلی‌ترین دلیل آن هم ناهماهنگی در سطح نهادهای اجتماعی است. مثلا وقتی تلویزیون برنامه‌های جذاب و آگهی‌های طولانی مدت و خوش ساخت پخش می‌کند، هدف از آن کسب درآمد و جذب مخاطب است ولی در عوض مخاطب خردسال و نوجوان به جای انجام تکالیف یا مطالعه به تماشای تلویزیون جذب می‌شود و محصول آن عدم توفیق نظام آموزشی و کاهش میانگین معدل‌های ممتاز می‌باشد.
حالا که بازی‌های رایانه‌ای در شکل‌های مختلف و فیلم‌ها و سریال‌های ماهواره‌ای در ساعات مختلف، یکی از سرگرمی‌های اصلی و اجتماعی شده با رویه بروز آسیب‌های رفتاری همزمان و همسو با افت تحصیلی، بلوغ زودرس و بعضی از رفتارهای نامطلوب فردی منجر می‌شود. زیاد بودن میزان تعطیلات در کشور، نمونه‌ای از تنبلی اجتماعی است .تعطیلات در ایران پدیده‌ای است که در مقابل علاقه‌مندان از آن، زیان دیدگان و آسیب‌های اقتصادی و فرهنگی ناشی از آن را باید به حساب آورد


مصرف بنزین، آلودگی هوا و تصادفات جاده‌ای همزمان با
گردش استراحت هموطنان از مهمترین رخدادها در تعطیلات کشور است. اگر نظام گردشگری با برنامه‌ریزی‌های اساسی، امکانات و زیرساخت‌ها و ارائه تسهیلات گردشگری ملی را رونق بخشد می‌توان به رونق اقتصادی ناشی از گردشگری امیدوار شد. اما متاسفانه بسیاری از هموطنان هنوز جاذبه‌های بین‌المللی و جهانی کشورمان را ندیده و عجله برای سفرهای خارجی دارند و علی‌ر‌غم اخطارهای امنیتی برای سفر به بعضی از کشورها و وجود خطر، انواع آزارها هنوز عده‌ای به کار خود ادامه می‌دهند. ادبیات رایج در باب تنبلی اجتماعی در دنیا بیشتر به موضوع کارگران و تنبلی در محیط کار بازمی‌گردد ،
اما با دقت و کنجکاوی بیشتر در این موارد نمی‌توان آنها را تنبلی به حساب آورد بلکه اینجا بیشتر سهل انگاری و آسان‌گیری مدیران و کارفرمایان و فقدان کمرنگ بودن وجدان کاری کارگران و کارمندان است. در مورد تنبلی فردی نیز با آموزش و گسترش سبک زندگی بر اساس تلاش و کوشش بدون تکیه بر گنج بادآورده می‌توان امیدوار بود تنبلی اجتماعی از جامعه رخت بربندد.