روزنامه قانون
1396/06/26
بازداشتگاهي براي كودكان كار
سازمان بهزيستي به دنبال سروسامان دادن به كودكان كار، اقدام به جمع‌آوري گسترده آن‌ها كرده است كه در اولين مرحله به گفته سياوشي ، نماينده مجلس 131 كودك دستگير و در اين ميان سه كودك هم گم شده اند. پاك كردن صورت مساله يكي از مهم‌ترين دستاوردهاي طرح هاي ظربتي در ايران است و هنوز فراموش نكرده ايم كه چندي پيش وزیر رفاه پيشنهاد داده بود کودکان کار به عنوان مشاغل خدماتی برای خدمات پشت چراغ قرمز و چهارراه‌ها در قالب تعاونی ساماندهی شوند که این موضوع هم با اعتراض‌های گسترده‌اي همراه شد. امروز هم طرح سازمان بهزيستي، دامان كودكان وامانده در پيچ و خم سختي دنياي بزرگسالان را گرفته است و آن‌ها را مانند مجرماني فراري دستگير و به مراكز از پيش تعيين شده مي‌فرستند.نماینده تهران در مجلس با اشاره به دستگیری کودکان کار در چند روز گذشته گفته است: دستگیری این کودکان خودش نوعی کودک‌آزاری است و از آنجا که کودک‌آزاری، جرم عمومی محسوب میشود باید از این شیوه برخورد شکایت کرد.طیبه سیاوشی معتقد است روال جدید سازمان بهزیستی مبنی بر دستگیری کودکان کار، مشکلی را حل نمی‌کند. به گفته اين نماينده مجلس ١٣١کودک دستگیر شده را به مرکز یاسر آورده‌اند و همان روز ۷۰ کودک افغانستانی، پیش از تشکیل پرونده مددکاری و مشاوره برای ردشدن از مرز به اردوگاه ورامین منتقل شده‌اند. همچنین بچه‌های زیر ۱۲ سال به مرکز بعثت منتقل شده‌اند.او با اشاره به اینکه «گفته شده که این دستگیری‌ها به دستور فرمانداری تهران انجام شده و همچنان ادامه خواهد داشت» اضافه کرده سه کودک گم شده‌اند كه نه در مرکز یاسر و نه در مرکز بعثت بودند. به گفته او «با توجه به مشکلات اخیر دزدیدن کودکان و آزار جنسی آنان، امنیت این کودکان در خطر است» و رد مرز کردن کودکان مهاجر هم نه تنها اثری بر وضعیت آن‌ها ندارد بلکه آن‌ها را در مخاطره جدی قرار خواهد داد.
البته دستگيري كودكان كار در حالي انجام شده است كه به گفته حقوقدانان و فعالان حوزه حقوق كودك، بازداشت افراد در هر گروه سني بدون وجود ادله ارتكاب جرم، امري غير قانوني است و نمي توان افراد متهم را بيش از 24 ساعت بدون تفيهم اتهام در بازداشت نگاه داشت.از سوي ديگر براي بازداشت افراد بايد حكم قضايي داشت. حال مشخص نشده است فرمانداري با حكم قضايي از سازمان بهزيستي خواسته است دست به دستگيري بزند يا خير؟
دكتر مرتضي ناجي زواره در گفت وگو با «قانون» در نقد حقوقي ماجراي دستگيري كودكان كار توضيح داد: امكان دستگيري وجود ندارد و مطمئنا در طرحي براي ساماندهي كودكان كار، اين جمع‌آوري انجام شده است. اين استاد دانشگاه در پاسخ به اين سوال كه دستگيري اين كودكان با حكم قضايي آيا امكان خواهد داشت يا خير نيز توضيح داد: اين كودكان را مي‌توان مطابق با ماده 712 قانون مجازات اسلامي بخش تعزيرات مصوب سال 1375 تحت عنوان مجرمانه تكدي‌گري بازداشت كرد. زيرا اقدام اين كودكان جرم است و جرم آن‌ها هم جزو جرايم مشهود است البته بازداشت آن‌ها بايد توسط ضابط قضايي انجام شود. درست است كه شهروندان عادي هم طبق قانون جديد مي‌توانند در جرايم مشهود و بسيار سنگين اجازه دستگيري داشته باشند اما در اين مورد مطمئنا فقط ضابط قضايي اجازه ورود دارد.
اين حقوقدان ادامه داد:اين طرح اگر براي سر و سامان دادن به كودكان كار باشد في‌نفسه بسيار خوب است و حال بايد در اجرا ديد نتايج اقدامات سازمان بهزيستي چگونه خواهد شد.
اين وكيل پايه يك دادگستري در پاسخ به اين پرسش كه گفته شده سه كودك گم شده‌اند اكنون مسئول سلامت كودكان در اين طرح جمع آوري با كدام سازمان است، توضيح داد: امكان گم شدن كودكان بسيار كم است و معتقدم اين كودكان براي گريز از تحت نظارت قرار گرفتن، از مكان هاي نگهداري فرار مي‌كنند. البته لازم به توضيح است كه سازمان بهزيستي مسئول مراقبت و حفاظت از اين كودكان گردآوري شده است و بايد كليه اقدامات لازم براي مراقبت از آنان راانجام دهد.
دستگيري فقط با حكم قضايي ممكن است
منصور رحمدل استاد دانشگاه با تاييد اين غير قانوني بودن دستگيري افراد بي گناه به «داتيكان» گفته است كه اگر کسی مرتکب جرمی نشود، هیچ شخصی نمی‌تواند او را بازداشت کند. رحمدل درباره دستگیری این کودکان نيز توضيح داده است: «ممکن است این دستگیری از باب پیشگیری از وقوع جرم باشد. یا به دليل جلوگیری از سوءاستفاده از این کودکان، دستگیری صورت گرفته باشد. با این حال اگر از باب تکدی‌گری این افراد دستگیر شده باشند، بر اساس قانون نمی‌توان این کودکان را بیش از 24 ساعت بازداشت کرد». این استاد دانشگاه در ادامه گفت: «طبق ماده 712 و 713 قانون مجازات اسلامی، تکدی‌گری جرم است و دستگیری این افراد اگر با عنوان تکدی‌گری صورت گرفته باشد، خلاف قانون نیست. بنابراین فرمانداری تهران با دستور قضایی اقدام به دستگیری این افراد كرده است. اگر هم از باب ساماندهی این اتفاق صورت گرفته باشد، شرایط متفاوت خواهد بود. از این رو تا زمانی که مشخص نشود دستگیری این افراد تحت چه عنوانی بوده است، نمی‌توان به طور دقیق در این زمینه اظهار نظر کرد».
مافياهايي در حال سوء استفاده از كودكان كار هستند
نعمت احمدی نيز در گفت وگو با «داتيكان» با اشاره به اینکه هرگونه بازداشتی باید از سوی مقام قضایی صورت گیرد، گفت: «هیچ مقام و مرجعی قادر نیست افراد را بازداشت کند مگر اینکه دستور قضایی در آن خصوص داشته باشد. بنابراین باید دید که فرمانداری تهران بر اساس چه حکمی دستور بازداشت این افراد را داده است. به نظر من بحث بازداشت این افراد مطرح نیست، بلکه آنچه رخ داده است در مسیر ساماندهی بوده است. همچنین چون این افراد را به مرکز یاسر و بعثت برده‌اند، موضوع ساماندهی آن‌ها مطرح میشود و نه بازداشت».
این وکیل دادگستری در ادامه گفت: «ما با یک مافیایی روبه رو هستیم که بسیار حرفه‌ای در این کار مشغول است. به نظر من یک تیم روان‌شناسی و مردم‌شناسی پشت این افراد وجود دارد. من یک روز به تنهایی سوار ماشینم شدم و مسیری را طی کردم، در آن روز افراد بسیار کمی برای تمیز کردن شیشه ماشین یا گدایی نزد من آمدند. روز بعد با همکار خانومم رفتم و آن روز تعداد زیادی برای تمیز کردن شیشه ماشین و روش‌های مختلف تکدی‌گری به سمت ماشین من آمدند. روز آخر هم با دکتر محمد آشوری و دکتر نجادعلی الماسی از میدان ونک تا سر خیابان فرشته با ماشینی نسبتا مدل بالا رفتم. در آن روز مشاهده کردم که این افراد مبالغ کمتر از 5 هزار تومان را یا نمی‌گرفتند و یا اینکه با زور می‌پذیرفتند».
احمدی در پایان گفت:«به نظر من این افراد نه مستحق هستند نه چیز دیگری. من حاضر هستم هزینه سه نفر را بدهم و سه روز این افراد در مناطق مختلف به صورت نامحسوس این گروه‌ها را تعقیب کنند چون این افراد یک مافیای جدی هستند و چه بسا سوء استفاده‌های زیادی از این کودکان می‌کنند».براساس برخي آمارها، نزديك به سه ميليون كودك در حال حاضر در ايران مشغول به كار هستند كه بسياري معتقدند بهره كشي و سوءاستفاده از اين كودكان توسط گروه‌ها و باندهاي مختلف درجريان است و براي سر و سامان دادن به زندگي اين كودكان بايد آن‌ها را از اين باندها جدا كرد. اين امر مستلزم گرد آوري و مراقبت از اين كودكان و شناسايي و برخورد با باندهايي است كه سعي در سوء استفاده از اين كودكان را دارند.
سایر اخبار این روزنامه
وزارت‌خارجه دگر گوني اساسي خواهد داشت
سازمان رنجش
پر شدن تالاب ها با فاضلاب سیاسی کاری
روایت آدم‌های غمگین فراموش‌شده!
پناه به كمپ بر اي گريز از جامعه
قولنامه های بی اساس
شيرين كام با شكلات وطني
برخی در باره لایحه کسر خدمت فرزندان ایثارگران لجبازی می کنند
يك پايان تلخ بهتر از تلخي بي‌پايان
چرا از نیروی «ملی‌گرایی» در«تولید ملی» استفاده نمی‌کنیم؟
بازداشتگاهي براي كودكان كار
حضور نماینده سازمان یونسکو درنمایشگاه پنجمین جشنواره «هنر برای صلح»
