باز شدن گنجينه پر رمز و راز

3478 ؛ این عدد را به یاد بسپارید. این عدد یک عدد و رقم معمولی نیست . برای روزهاو سال ها ده‌ها نفر از اهالی فرهنگ و هنر و مطبوعات و اهالی هنرهای تجسمی فریاد زدند ، کار به دخالت نمایندگان کمیسیون فرهنگی مجلس رسید تا بالاخره این رقم پس از شاید دو دهه تلاش به عنوان تعداد آثار موزه هنرهای معاصر تهران اعلام شد.دیروز بالاخره پس از سال ها سکوت و سکون، به نظر می رسد فاز اول یک مطالبه چند ساله به نتیجه رسیده باشدو بعد از سال ها پیگیری و ممارست اهالی هنر و مطبوعات، سرانجام تعداد آثار موجود در گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران اعلام شد؛ خبرِ خوشی که می توان از آن به عنوان یک پیروزی نام برد! پیروزی که همچنان امیدواریم ادامه یابد؛ چرا که اعلام تعداد آثار به تنهايي كافي نيست.
3478 اثر در موزه هنرهای معاصر تهران
ريیس موزه هنرهای معاصر تهران با اعلام اینکه تعداد ثبت اولیه آثار گنجینه ٣٧٧٢ اثر بوده است که از این تعداد ٥١٢ اثر در سال ١٣٨٢ به دفتر هنرهای تجسمی منتقل و یک اثر نیز با شاهنامه شاه طهماسبی مبادله شد. به این ترتیب تعداد آثار ثبتی ٣٢٥٩ اثر است بیان کرد: تعداد٢١٩ اثر نیز از طرف هنرمندان به موزه اهدا شد. به این ترتیب جمع آثار موزه به لحاظ ثبت اموال ٣٤٧٨ اثر می‌شود. اگر روسای قبل، این عدد را تقریبی اعلام می کردند، به اين دليل بوده است که برخی آثار که 10لت (10 تکه) دارند متاسفانه در ابتدا در دفتر اموال 10 اثر جداگانه ثبت شده‌اند در حالی که در واقع باید یک اثر ثبت می‌شدند به مانند اثر دونالد جاد. در حال حاضر فارغ از ارزش اثر، تک تک آثار در حال شناسنامه دار شدن هستند، حتی آثار چاپی‌ای که شاید ۱۰۰ دلار بیشتر قیمت ندارند.
زارع تعداد آثار شناسنامه دار را 900 اثر اعلام کرده و گفته است: تا به امروز تعداد ۹۰۰ اثر صاحب شناسنامه کارشناسی شده‌اند که این شناسنامه فراتر از نام هنرمند و نام اثر و تاریخ خلق اثر، حايز اطلاعات افزون تری است. این مجموعه از هم اکنون به تدریج در اختیار مخاطبان قرار گرفته و این روند در حال ادامه و تکامل است. از جمله دیگر کارهایی که درسه ماه اخیر در موزه انجام شده است، می توان به افزایش دوربین‌های مداربسته، شست‌وشوی مجسمه های باغ مجسمه و نصب سیستم اعلام سرقت اشاره کرد.


سخنان موزه هنرهای معاصر بعد از سال ها، جای خوشحالی دارد و به نظر می رسد عزمی برای رسیدگی به وضعیت موزه وجود دارد. حال اگر این عزم به اندازه‌اي که باید جدی نباشد، باز هم جای خوشحالی دارد. همین که امروز می دانیم 3478 اثر در این موزه وجود دارد اتفاق خوبی است؛ چرا که تا پیش از این هیچ اطلاعاتی در اختیار اهالی هنر و رسانه ها نبود. سرانجام مسئولان موزه به این نتیجه رسیدند که مردم حق دارند از اموال خود که به امانت دست آنان است و باید به نسل های آینده برسد اطلاع داشته باشند.
نقاط گنگ به قوت خود باقی هستند
خبر تعداد آثار گنجينه، خبري بود که اهالی هنر و رسانه سال ها منتظرش بودند و خوشبختانه با پیگیری‌های مداوم، به نتیجه رسیدو شاید حال بتوان کمی به مدیریت جدید موزه هنرهای معاصر تهران دل بست و امیدوار بود که شاید کاروان موزه هنرهای معاصر تهران را بالاخره ساربانی تازه آمده است که در مرحله اول سعی می کند حداقل بعد از سال ها پرسشگری به یکی از سوالات اهالی فرهنگ و رسانه پاسخ دهد و پرده از راز تعداد آثار موجود در گنجینه هنرهای معاصر تهران بردارد. اما نقاط گنگ و تاریک که نیازمند بررسی هستند همچنان درمورد موزه هنرهای معاصرتهران به قوت خود باقی مانده اند. حال و پس از آنکه ریاست جدید هر چند اندک اما نشان داده که سودای پاسخگویی به پرسش‌ها را در سر دارد،یکی از کارهایی که موزه هنرهای معاصر باید خود را موظف به انجام آن بداند، موضوع بررسی و همچنین اعلام کامل شناسنامه و وضعیت 3478 اثر موجود در گنجینه هنرهای معاصر تهران است.پیش از این بارها گفته شده بود تعدادی از آثار موزه قابل نمایش نیستند و حال با توجه به اعلام تعداد آثار شاید بتوان امیدوار بود تعداد آثار غیرقابل نمایش مشخص شده و درعین حال وعده تهیه و تنظیم کتابچه آثارموزه که بارها داده شده بود عملی شود. کتابچه هایی که آثار موزه را با شناسنامه و ابعاد و وضعیت فعلی مشخص کنند و در اختیار اصحاب رسانه و همچنین مجلس و نهادهای نظارتی قرار گیرند.ریاست جدید موزه با اعلام تعداد آثارراه را برای شفاف‌سازی بیشتر باز کرده است اما باید این مسیر ادامه یابد تا بالاخره گرد و غبار نامشخص بودن وضعیت گنجینه از روی موزه هنرهای معاصر پاک شود.همچنین حال که تعداد آثار موزه مشخص شده است درمرحله بعد باید به مسائل دیگری از جمله چگونگی نگهداری آثار، جابه جایی آن ها و فضای انبار این موزه توجه کرد. هنوز چند ماهی از گزارشی که خبرگزاری مهر درباره وضعیت ساختمان و آثار موزه هنرهای معاصر تهران ارائه داد، نمی گذرد. طبق همان گزارش ها گفته شده بود که بر اثر باران، ساختمان موزه هنرهای معاصر دچار آسیب شده است. سقف گالری‌های پایینی دچار نشت آب شده و باغ مجسمه ها را نیز آب گرفت.مدیریت موزه برای نجات تندیس‌های گران‌بهای باغ مجسمه‌ها از کارگرانی کمک گرفت که هیچ تجربه ای در جابه‌جایی آثار هنری نداشتند. این کارگران با بیل و کلنگ به گودبرداری پیرامون مجسمه‌ها پرداخته و برای بردن مجسمه ها به جای امن از امکانات اولیه استفاده کرده اند. پیامد به کارگیری چنین شیوه‌هایی آسیب دیدن دو تندیس آلبرتوجاکومتی، هنرمند برجسته سویسی بود. دو تندیسی که بنا به برآورد کارشناسان موزه هنرهای معاصر نیویورک، هرکدام بیش از100میلیون دلار ارزش دارند.
خبرگزاری مهر همچنین گزارش داده بود که مدیران موزه این تندیس‌ها را از دید خارج کرده و در این باره نیز سکوت کرده اند.هرچند کمی بعد مجید ملانوروزی به عنوان مدیر کل دفتر هنرهای تجسمی موضوع آبگرفتگی را تکذیب کرد و گفت رسانه ها برای بازدید در موزه حاضر شوند، دعوتی که هیچ‌گاه عملی نشد این همه در حالی است که باغ تندیس‌های موزه هنرهای معاصر تهران یکی از غنی ترین موزه های آسیاست که آثار بی نظیری از هنرمندان برجسته جهان را در خود گردآورده است. آثاری که طبق برآوردهایی حتی امروزه بیش از سه میلیارد دلار ارزش دارد. این شاید مشت نمونه خروار چیزی باشد که در موزه هنرهای معاصر تهران در جریان است و شاید در همین راستا بود که ريیس موزه هنرهای معاصر تهران همچنین از تعویض ریل های نمایشگاهی و افزایش فضای گنجینه خبر داد که در دستور کار قرار گرفته است. مسئولان موزه هنرهای معاصر نیز سال ها می گفتند که ارائه تعداد آثار در دستور کار قرار گرفته اما از آن روز سال ها گذشته است تا تعداد اموال موجود در موزه بالاخره ارائه شدو حال باید منتظر ماند که شناسنامه این آثار چه زمانی ارائه خواهد شد و چقدر طول می کشد تا مدیران موزه متوجه وخامت وضعیت نگهداری آثار موزه و ساختمان آن شوند.
مطالبات رسانه ها، ادامه دارد!
تعمیر و بازسازیِ موزه نیز یکی از مطالبات هنرمندان به شمار مي‌رود که تاکنون به آن توجهی نشده است. ماجرای آب گرفتگی انبار موزه یکی از حاشیه های دیگر بود که باعث خسارت به آثار گنجینه هنرهای معاصر شد. باید توجه داشت که این موزه بعد از گذشت 40سال از ساخت آن، هیچ گاه مورد مرمت و بازسازی کامل قرار نگرفته است.ساختمانی که حتی اگر عنوان موزه هنرهای معاصر را از این ساختمان برداریم، خود به تنهایی یک بنای زیبای تاریخی است که دست‌کم باید به عنوان بنایی تاریخی به آن توجه شود و هرچه زودتر شرایط بازسازی آن فراهم شود.
زارع در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرده است: در چند روز آینده در حضور انجمن‌های هنرهای تجسمی و تنی چند از چهره‌های شاخص خانواده تجسمی گزارشی کامل از تحولاتی را که در شیوه مدیریت موزه هنرهای معاصر تهران برنامه‌ریزی شده است، اطلاع رسانی می‌کنم و به مشورت می‌گذارم. اطمینان دارم برخی بدخواهان هنر و هنرمند که تنها در پی نفرت پراکنی و فاصله‌اندازی میان جامعه هنری ایران هستند، آب در هاون می‌کوبند، جامعه تجسمی ایران یک خانواده فرهیخته و هوشمند است و توهین و هتاکی و اتهامات بدون سند به این و آن را نمی‌پسندد.
البته شايد لازم است در این نشست، اهالی مطبوعات نیز حضور داشته باشند تا خود بتوانند گزارش کاملی ارائه کنند اما گویی مسئولان این موزه علاقه چندانی به ارتباط با رسانه ها ندارند و صحبت های آنان را در خصوص ارائه لیست و نقدهایی که به موزه هنرهای معاصر وارد آوردند چندان مورد توجه قرار نمی‌دهند. موضوع ماجراهای موزه هنرهای معاصر تهران ، موضوعی تنها مربوط به اهالی هنر نیست. گنجینه موجود در موزه، متعلق به همه ایرانیان است و مدیران موزه باید خود را در مقابل سوالات افکار عمومی پاسخگو بدانند. لزوم رسیدن به شفافیت در وضعیت موزه هنرهای معاصر در گرو پاسخگویی مدیران وقت موزه به پرسش های رسانه‌هاست.