نان از امروز گران می‌شود

از همان زمانی که طرح هدفمندسازی یارانه‌ها در دولت محمود احمدی‌نژاد با هدف اصلاح یارانه اقلام پرمصرف کلید خورد، افزایش قیمت آرد و نان هم همگام با بنزین و سایر انرژی‌ها در دستور کار قرار گرفت.
 همان زمان بود که قیمت نان جهشی قابل ملاحظه پیدا کرد و البته به دلایل فراوانی از جمله کیفیت بسیار پایین و دورریز بالا،  مورد تائید کارشناسان قرار گرفت. در این سال‌ها هم قیمت نان همگام با سایر اقلام پرمصرف مردم به صورت رسمی و غیررسمی افزایش پیدا کرده است؛ اما مدتی بود که زمزمه افزایش دوباره نرخ قوت غالب به گوش می‌رسید. زمزمه‌ای که از امروز در نانوایی‌ها واقعیت پیدا کرده و نان را آن طور که مسئولان می‌گویند حداکثر 15درصد گران‌تر به دست مردم می‌دهند. فعالان صنف نانوایی می‌گویند:  بیش از 3 سال است که نان گران نشده و فشارها به دلیل افزایش قیمت انرژی و آرد که دو بخش اصلی کار آنها را تشکیل می‌دهد باعث کاهش و افت کیفیت نان در این مدت شده است. کاهش کیفیتی که دلیل اصلی گران شدن نان در سال‌های گذشته بوده است. از سوی دیگر مقامات دولتی هم می‌گویند گندم به عنوان یکی از تولیدات استراتژیک کشور که چند سال است جشن خودکفایی برایش گرفته می‌شود،  باید با نرخی بالاتر از گندمکاران خریده شود تا در آینده برای تولید این محصول مهم اقتصادی به مشکل برنخوریم.
با این استدلال‌ها می‌توان نتیجه گرفت که افزایش قیمت نان منطقی و صحیح است اما موضوع مهمی که دراین میان نادیده گرفته شده است، قدرت خرید قشر آسیب‌پذیر جامعه است که اتفاقا نان به عنوان قوت غالب در سفره آنها نقشی بسیار پررنگ ایفا می‌کند. کارگران واقشار فرو دست جامعه که حتی قیمت کنونی نان هم نسبت به درآمدشان گران است و همچنان به یاد روزهای ارزانی نان هستند. فعالان کارگری هم علاوه بر اینکه از گرانی نان گلایه دارند و این موضوع را سبب کوچک‌تر شدن سفره کارگران می‌دانند زمان این گرانی که با ماه‌های پایانی سال همراه شده است را هم بسیار بد می‌دانند. بعداز گذشت چندین ماه از گله و شکایت نانوایان از ارزانی قیمت نان و عدم‌ تغییر قیمت توسط ستاد تنظیم بازار، بالاخره این ستاد با افزایش قیمت 15درصدی این محصول موافقت کرد، هرچند که نانوایان درخواست افزایش 30درصدی را داشتند.  قیمت انواع نان سنتی از ابتدای آذرماه تا سقف ۱۵درصد افزایش می‌یابد و میزان افزایش قیمت در هر استان متفاوت است و با نظر استاندار و در تهران با نظر رئیس اتاق اصناف تعیین می‌شود.
یکسان‌سازی نرخ آرد


در این باره، دبیر ستاد تنظیم بازار خبر از اعمال افزایش قیمت نان طبق برنامه از ابتدای آذرماه سالجاری (امروز) داد.
محسن بهرامی ارض‌اقدس در حاشیه نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران درباره افزایش قیمت نان که قرار بود از یک آذرماه انجام شود اما به صورت موردی توسط مجلس مورد نقد قرار گرفته بود،  گفت: افزایش قیمت نان از ابتدای آذرماه سالجاری طبق برنامه انجام می‌شود. وی ادامه داد: در این شرایط قیمت آرد برای نانوایی‌های سنتی همان 660 تومان سابق و برای نانوایی‌های صنعتی 900 تومان است و افزایش قیمت نان تاثیری در قیمت آرد نخواهد داشت. بهرامی ارض‌اقدس گفت: یکسانسازی نرخ آرد در مرحله بعد با تصویب طرح جامع آرد و نان اجرا می‌شود که اکنون در دست بررسی است و به  تصویب و تصمیم دولت  نیاز دارد. این مقام مسئول در ادامه صحبت‌های خود گفت: هر اصلاح اقتصادی که قرار باشد صورت گیرد هزینه و فایده‌هایی برای کشور دارد اما باید در نظر بگیریم که این تصمیم فایده‌های بیشتری در مقایسه با هزینه‌ها داشته باشد؛ با توجه به اهمیت موضوع گندم و آرد و نان سالانه دولت رقم بالایی برای یارانه این بخش می‌پردازد اما بازیافت این یارانه مابه‌ازای خوبی ندارد.
به خاطر گندمکاران؟
وی درباره دلایل این استدلال خود گفت: گندمکاران مختلف کشور در مراحل کاشت، داشت و برداشت، آسیابان‌ها، نانوایی‌ها از این موضوع ناراضی‌اند به طوری که خبازان نرخ نان و دستمزدها را مناسب نمی‌دانند و از طرفی مصرف کنندگان نیز با وجود آنکه برای رفاه حال آنها 15 هزار میلیارد تومان هزینه می‌شود ناراضی هستند. دبیر ستاد تنظیم بازار با اشاره به اینکه نقش نان در سبد خانوار در مقایسه با برخی کالاهای دیگر کمتر است گفت: 2. 3 درصد از هزینه سبد خانوار در کشور نان است در حالی که سهم گوشت در سبد خانوار 23 درصد است. وی افزود: با در نظر گرفتن سهم این دو محصول در سبد خانوار می‌توان در نظر گرفت که افزایش یک درصدی هر یک چقدر در نهایت منجر به افزایش هزینه‌ها در سبد خانوار کشور می‌شود؛ البته باید توجه داشت که سهم نان در سبد خانوار در میان قشرهای مختلف کشورمان متفاوت است.
ارض‌‌اقدس ادامه داد: دولت می‌تواند با برنامه اصلاح یارانه‌های نقدی اقدام به تقویت پرداخت در دهک‌های پایین جامعه کند که مشکلات عدیده‌ای در تامین غذا دارند کاری که دولت سابق با افزایش قیمت نان انجام و به مصرف‌کننده یارانه مستقیم داد اما می‌توان این روش را به صورت عقلانی اصلاح و کامل کرد. از محل آزادسازی می‌توان پرداخت‌های جبرانی به قشر مورد نظر داشت.
گرانی 15 درصدی نان
وی ادامه داد: ‌در حال حاضر نیز برخی افراد قیمت نان را به نرخ‌هایی بالا خریداری می‌کنند به طوری که نرخ مصوب نان سنگک 820 تومان است اما با افزوده شدن خشخاش کمتر از 1500 تومان خریداری نمی‌شود و قیمت نان بربری با وجود آنکه 550 تومان است در شهری مانند تهران کمتر از 1000 تومان به فروش نمی‌رسد. وی افزود: با این تصمیمات باید به گونه‌ای نرخ نان را واقعی‌سازی کنیم تا نانواهایی که صبح تا شب کم‌فروشی می‌کنند این احساس را نداشته باشند که گرانفروش هستند. شورای آرد و نان و استانداران در سراسر کشور قیمت نان را تعیین می‌کنند که در تهران اصناف با همراهی اتحادیه‌ها این مسئولیت را برعهده دارند. دبیر ستاد تنظیم بازار درباره قیمت مصوب نان در تهران که قرار است که از فردا اعمال شود به تسنیم گفت: نرخ جدید نان را هنوز نمی‌دانم اما قیمت‌های فعلی مربوط به 3 سال قبل است. وی یادآور شد: قیمت نان باید حداکثر 15 درصد افزایش یابد. وی در پاسخ به این سئوال که آیا نرخ‌های جدید دیگر به اطلاع ستاد تنظیم بازار نمی‌رسد، گفت: چون تعیین قیمت نان به بخش‌های یاد شده سپرده شده است خودشان به این جمع‌بندی می‌رسند و قیمت‌ها را شرایط موجود خود تعیین می‌کنند.
آرزوی آزادسازی
ارض‌اقدس در پاسخ به این سؤال که براساس اظهارات معاون اول رئیس جمهور در جلسه ستاد تنظیم بازار مبنی بر آزادسازی قیمت کالاها چه اقلامی در اولویت برای آزادسازی قرار دارند، اظهار داشت: آزادسازی یکی از آرزوهای نظام اقتصادی کشور است و طبیعتا استراتژی راهبردی کشور به آن سمت است که شرایط اقتصادی کشور رقابتی شود. وی یادآور شد: همانطور که موضوع نان برای مردم مهم است آزادسازی همه اقلام مورد هدف دولت نیست هرچند که کالاهای زیادی در کشور ما وجود دارد که نرخی آزاد دارد و کسی در تعیین قیمت آن دخالتی ندارد.
تبعات افزایش نرخ نان
از سوی دیگر، عضو انجمن اسلامی کارگران خباز کشور می‌گوید:  به نظر می‌رسد مدافعان افزایش قیمت نان هنوز نمی‌دانند که نان یکی از مهمترین کالای‌های اساسی است و افزایش بهای آن در ماه‌های انتهایی سال چه تاثیراتی بر معیشت کارگران و طبقات فرودست جامعه می‌گذارد.
 رمضان محمد ولی در گفت‌وگو با ایلنا، اظهار داشت: به نظر می‌رسد مدافعان افزایش قیمت نان هنوز نمی‌دانند که نان یکی از مهمترین کالای‌های اساسی است و افزایش بهای آن در ماه‌های انتهایی سال چه تاثیراتی بر معیشت کارگران و طبقات فرودست جامعه می‌گذارد. وی با بیان اینکه نان یکی از اقلام اساسی و یک کالای استراتژیک در سفره مردم است و افزایش قیمت آن موجب افزایش سطح تورم می‌شود، گفت: از کالایی صحبت می‌کنیم که مردم همه روزه برای خرید آن صف می‌کشند و خیلی‌ها هم البته با آن شکم خود را سیر نگه می‌دارند، از این رو قطعا افزایش ۱۵ درصدی قیمت نان معیشت بسیاری را تحت الشعاع قرار می‌دهد. گمانه زنی درباره افزایش قیمت نان از شهریور ماه امسال قوت گرفت اما ۲۵ آبان یزدان سیف مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی در برنامه گفت و گوی ویژه خبری اعلام کرد که قیمت نان ۱۵ درصد افزایش می‌یابد. با این حال وی تاکید کرده است که تشخیص افزایش قیمت نان در هر استان به عهده استانداران گذاشته شده است.
زمان نامناسب
وی با بیان اینکه دولت زمان مناسبی را برای افزایش قیمت نان انتخاب نکرده است، گفت: اعلام افزایش قیمت نان در سال ۹۶ باید انتهای سال گذشته اعلام می‌شد چرا که باید سهم آن در سبد هزینه‌های خانوارهای کارگری پیش‌بینی و در افزایش سالیانه سطح حداقل دستمزد سال جاری لحاظ می‌شد؛ نه اینکه تازه بخواهیم به صورت چراغ خاموش در نیمه دوم سال قیمت‌ها را افزایش دهیم و بعد هم انتظار داشته باشیم که کسی به آن اعتراض نکند. محمدولی اضافه کرد: اصل ۴۳ قانون اساسی تأمین معیشت شهروندان را بر عهده دولت گذاشته است و در این شرایط که سفره‌های کارگران روز به روز کوچکتر و جیب آنها خالی‌تر می‌شود از دولت انتظار نمی‌رود که به یکباره معاش آنها را با افزایش قیمت نان تحت تاثیر قرار دهد آنهم با این بهانه که کارفرمایان خباز که یک درصد جمعیت کشور را هم تشکیل نمی‌دهند خواهان افزایش قیمت نان هستند. وی با تاکید بر اینکه دولت نباید صرفا گوشش را به طرف صاحبان سرمایه و خواسته‌های آنها بگیرد، گفت: افزایش قیمت نان به عنوان یک کالای حیاتی موجب گران شدن کالاهای دیگر می‌شود و به نظر نمی‌رسد که دستاورد دیگری داشته باشد. از طرفی با اعلام افزایش قیمت نان از اول آذر زمزمه‌های افزایش قیمت کالاهای دیگر هم شنیده می‌شود. پس جای تعجب دارد که دولت به جای محاسبه گری تبعات افزایش قیمت نان صرفا به دنبال عمل به خواسته‌های تورم زای کارفرمایان خباز است. هم اکنون قیمت نان لواش ۲۱۰ تومان، بربری ساده ۶۵۰ تومان، سنگک ۸۰۰ تومان، تافتون سنتی ۴۰۰ تومان و تافتون گردون ۲۱۰ تومان است.