شکار غیرقانونی پرندگان در فریدونکنار؛

گروه جامعه- بیشتر دنیا مهمان‌نوازی را بارز‌ترین خصلت ایرانیان می‌دانند و بی‌انصافی می‌شود اگر بگوییم غیر از این است. در واقع ما آنقدر مهمان‌نواز هستیم که برای آسودگی و احساس خوب مهمان حاضریم خود را به آب و آتش بزنیم و از هیچ کوششی هم دریغ نمی‌کنیم. این صفت چند سالی می‌شود که زیر سوال رفته آن هم به دلیل رفتار شاید ناآگاهانه با پرندگانی که کیلومتر‌ها پرواز کرده‌اند و به امید داشتن روزهای گرم‌تر به تالاب‌های کشور ما پناه آورده‌اند‌ اما حالا دیگر چیز‌ زیادی از مهمان‌های زمستانی تالاب‌هایمان باقی نمانده است. شکارهای بی‌رویه و غیر‌مجاز پرندگان به صورت جدی از تعداد آنها کاسته و برخی را با خطر جدی انقراض رو‌به‌رو کرده است.
دیده‌ها حاکی از آن است که گوشت پرنده‌ای به نام «خوتکا» در شهرهای شمالی ایران طرفداران زیادی دارد و تهیه غذا‌های این خطه، مخصوصا فسنجان با گوشت خوتکا به امری کاملا طبیعی تبدیل شده و مشتری‌های زیادی هم تنها برای خوردن گوشت این پرنده از شهرهای مختلف به شهر رشت و سایر نقاط شمالی کشور می‌روند. این غذا آنقدر باب طبع است که روزانه به صورت گسترده طبخ می‌شود و تنها به یک وعده کفاف می‌دهد و قسمت تلخ ماجرا این است که نه‌تنها کسی به این موضوع اعتراض نمی‌کند بلکه هر روز به جمع دوستداران گوشت خوتکا هم اضافه می‌شود.
جالب است بدانید مجموعه تالاب‌های فریدونکنار، ازباران و سرخرود در حقیقت تالاب‌های دست‌سازی هستند که در نیمه دوم سال توسط مردم احداث می‌شوند و به لحاظ اکولوژیک یک اکوسیستم بکر و طبیعى محسوب نمی‌شوند‌ بنابراین حفاظت از این تالاب‌ها بیشتر به منظور حفاظت از تنوع‌زیستی خصوصا پرندگان آن مطرح شده و از دلایل اصلی قرار گرفتن این تالاب در لیست تالاب‌های بین‌المللی همین معیار است.
روز گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه عده‌ای نیز از طریق شکار این پرندگان تجارت پرسودی برای خود راه‌اندازی کرده‌اند و با استخدام نیروهایی در این منطقه به صورت غیرقانونی و وحشیانه اقدام به صید پرندگان مهاجر می‌کنند. این افراد روزانه 10 تا 20 میلیون‌ تومان از طریق شکار این پرندگان به دست می‌آورند و ظاهرا سرشاخه‌های این صید‌های غیرقانونی که افراد معدودی هستند، شناسایی شده‌‌اند و برای آنها ابلاغیه ارسال شده و قرار است بدون برخورد فیزیکی، آنها از این اقدام دست بردارند تا بیش از این حیثیت کشور را بر باد ندهند که این موضوع کمی دور از ذهن است.


فرمانده جدید یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط‌زیست در این مورد تاکید کرد: توقف شکار بی‌رویه پرندگان مهاجر به یک مطالبه عمومی تبدیل شده و همه مردم خواستار این هستند که با این افراد متخلف برخورد شود و بی‌شک این اتفاق نیز خواهد افتاد.
جمشید محبت‌خانی با اشاره به مصوبه شورای تامین استان در زمینه شکار پرندگان مهاجر گفت: تا پایان هفته براساس این مصوبه از اقدامات و طرق مختلف با این افراد متخلف برخورد خواهیم کرد و امیدواریم بدون اقدام فیزیکی و برخورد سلبی، این افراد از شکار دست برداشته و محل را ترک کنند‌ اما در صورتی که این اقدام موثر واقع نشد و تخلفات همچنان ادامه داشته باشد از طریق دستگاه قضا و نیروی انتظامی وارد خواهیم شد و این افراد دستگیر و به مقامات قضایی تحویل داده خواهند شد.
این خبر در حالی منتشر شد که کمتر از 10 روز پیش حسینعلی ابراهیمی‌کارنامی با ابراز تاسف از تداوم شکار پرندگان در تالاب بین‌المللی فریدونکنار، انجام هر گونه شکار در این منطقه را تخلف خواند.
وی با بیان اینکه تخلفات را به مراجع ذی‌ربط منعکس کردیم، اظهار کرد: اگر دامگاه‌داران تمکین نکنند موضوع را به مراجع قضایی منعکس می‌کنیم تا حکم صادر شود و برابر حکم پیگیری‌های لازم انجام شود.
ابراهیمی‌کارنامی با اشاره به اینکه امسال هیچ‌گونه پروانه شکاری صادر نشده و خرید و فروش پرندگان وحشی شکار‌شده غیرقانونی است، بیان کرد: طبق دستورالعمل سازمان دامپزشکی کشور و به دلیل احتمال شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان هیچ پروانه شکاری صادر نشده و شکار پرندگان مهاجر وحشی در کشور ممنوع است و با برخوردهای صورت‌گرفته، افزایش گشت و کنترل به همراه برنامه‌ریزی‌هایی که قبل از فصل شکار انجام شد این میزان در مازندران به‌شدت کاهش داشته است.
برخی از ساکنان این مناطق پس از برخوردهای صورت‌گرفته در رابطه با شکار غیر‌قانونی پرندگان دست به اعتراض زدند و مدعی شدند که شکار و فروش پرندگان بخشی از معیشت فصلی آنهاست و برخی از فعالان محیط‌زیست هم با این گروه همصدا شدند و بر فعالیت دامگاه‌ها تاکید کردند. لازم است ذکر شود بیشتر این پرندگان از نژادهای در حال انقراض هستند و باید از آنها حمایت کرد در حالی که لاشه این پرندگان با نازل‌ترین قیمت در بازارهای محلی به فروش می‌رسد.
در همین مورد ابراهیمی‌کارنامی با انتقاد از برخی اظهارنظرها در خصوص ارتباط صید با معیشت مردم منطقه، یادآور شد: صید پرندگان در فریدونکنار وجهه استان را خراب کرده و این مساله هیچ ارتباطی با معیشت مردم منطقه ندارد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست مازندران از روش‌های نوین شکار در فریدونکنار نام برد و اضافه کرد: استفاده از صدای پرندگان مهاجر و پخش آن برای وسعت صید سبب از بین رفتن همه گونه‌های حاضر می‌شود. این مساله جدیت دستگاه‌های متولی امر را در این زمینه نیاز دارد. پرندگان مهاجر مهمان ما هستند که امیدواریم با برخورد و ورود دستگاه قضایی، استانداری و مقامات محلی به این معضل این امر کاهش پیدا کند زیرا نباید اجازه داد یک عده وجهه این استان را خراب کنند.
او در مورد نحوه مجاز شکار پرندگان گفته: ده‌ها سال است که برخی زمین‌داران در فریدونکنار، سرخرود و ازباران، در فصل پاییز و زمستان در زمین‌هایشان آب می‌بندند، دانه می‌پاشند و به این ترتیب‌ بستری مناسب برای زمستان‌گذرانی پرندگانی فراهم می‌کنند که در فصل سرد، عموما از زیستگاه‌های سیبری عازم مناطق گرم شده‌اند. اما روشی که تا همین چند سال پیش برای صید این پرندگان مورد استفاده قرار می‌گرفت روش سنتی دوما بود. در این روش، تنها برخی پرندگان‌ یعنی گونه‌هایی که در خطر انقراض نیستند در جمعیت‌های محدود صید می‌شدند اما چند سالی است برخی دامگاه‌داران به روش سنتی دوما قانع نشده و روش‌های دیگری را از جمله شب‌دام، گذر و کرس ابداع کرده‌اند. در این روش‌ها، گزینشی در کار نیست. کلیه پرندگان، فارغ از نوع و گونه و بدون هیچ محدودیتی در معرض گرفتار شدن در این دام‌ها قرار دارند. این روش‌هاست که سبب شده برای صید پرندگان در مناطق مذکور از واژه نسل‌کشی استفاده شود.
با تمام این تفاسیر چند روز قبل ایلنا خبری مبنی بر حمایت برخی نمایندگان مجلس و امام‌جمعه شهرستان از شکار غیر‌مجاز منتشر کرد. طبق این خبر سازمان محیط‌زیست استان نامه‌های متعددی به نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی و امام‌جمعه شهرستان در زمینه تخلفاتی که در این منطقه در حال انجام است ارسال کرده‌ اما هیچ کمکی از سوی این مسوولان به سازمان حفاظت محیط‌زیست نشده است و در مقابل نیز نمایندگان استان و امام‌جمعه شهرستان از این افراد متخلف حمایت کرده‌اند. با این وجود سازمان حفاظت محیط‌زیست نمی‌تواند در این منطقه اقدامی علیه این متخلفان انجام دهد.
روند رسانه‌ای شدن این پدیده اسفبار امسال بیش از هر زمان دیگری بوده‌ اما عملا هیچ‌کس جلوی این اقدام را نمی‌گیرد و قتل عام گسترده پرندگان در هیاهوی کشور ادامه دارد. زمانی که عملا نماینده مجلس و برخی فعالان محیط‌زیست از این دامگاه‌ها و شکارها حمایت می‌کنند با این بهانه که معیشت مردم منطقه باید تامین شود، امیدی به کاهش این فاجعه وجود ندارد.