روزنامه آفتاب یزد
1396/10/16
بانک مرکزی مقصر گرانی کاغذ است، نه ما!
آفتاب یزد: هیرش سعیدیان: چندی پیش کاغذ به یکباره گران شد. بسیاری بر این گرانی که پای بر گرده ای خمیده مطبوعات نهاده است نوشتند، از جمله ما که در بخشی از یک نوشته با عنوان:"وزارتخانه‌های صنعت و ارشاد ورشکست‌مان کردند" با یکی از تولید کنندگان کاغذ مصاحبه‌ای انجام دادیم. همچنین در این گزارش از یکی از اصلی ترین عوامل تشدید تحریک فضای روانی بازار کاغذ یعنی حذف ارز مبادله‌ای گفته شد. در واقع بازار کاغذ به این جمع بندی رسیده بود که ارز مبادله‌ای حذف خواهد شد و تعرفه واردات نیز افزایش پیدا می‌کند به همین جهت برخی در اقدامی سود جویانه درب انبارهایشان را بستند و به احتکار کاغذ پرداختند تا با نایاب شدن کاغذ از افزایش قیمت آن بهره‌مند شوند. قیمت کاغذ که در حال حاضر حدود 3500 تومان است، نه تنها ارزان نشده است، بلکه پس از تدابیر اتخاذ شده وزارت صنعت گران‌تر هم شد! وزارت صنعت، معدن و تجارت جوابیه‌ای برای گزارش فوق الذکر ارسال کرده است که حاوی نکات بسیار جالبی است. این وزارتخانه تلویحاً بانک مرکزی را به‌عنوان عامل اصلی حذف ارز مبادله‌ای کاغذ معرفی و از خود رفع اتهام کرده است. این در حالی است که چندی پیش ولی‌الله سیف رئیس این نهاد گفته بود که حذف ارز مبادله‌ای شایعه بوده و چنین اتفاقی نیفتاده است. حال باید مسئولین بانک مرکزی در برابر این ادعای وزارت صنعت پاسخگو باشند که آیا براساس مدعای همکارشان در دولت آیا آنها بوده‌اند که باعث گرانی کاغذ شده‌اند و یا آنکه این ادعای وزارت صنعت صحت ندارد؟نوشدارو پس از مرگ سهراب
وزارت صنعت، معدن و تجارت در قسمتی از جوابیه‌اش نوشته است:"با توجه به وضعیت بازار انواع کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه، افزایش قیمت در بازار و در راستای رفع مشکلات تامین و مدیریت آرامش بازار، جلسات متعددی با حضور تمامی اصحاب و متصدیان صنعت کاغذ، چاپ و نشر و نمایندگان وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش و پرورش و تشکل‌های حوزه تامین و مصرف (صنعت چاپخانه، نشریات و روزنامه‌ها و...) در محل معاونت امور اقتصادی و بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت تشکیل شد؛ که در این رابطه نسبت به بررسی راهکارهای کوتاه‌مدت و طرح جامع تنظیم بازار زنجیره تامین کاغذ تصمیم‌گیری شد."این وزارتخانه همچنین به آفتاب یزد توضیح داده است که"با دستور مقام عالی وزارت، چند جلسه فوری در محل معاونت اقتصادی این وزارتخانه ( دفتر آقای یونس سینکی )
برگزار و"تصمیمات مهمی"اتخاذ کرده است. در واقع این تصمیمات مهم قریب یک ماه پس از آن رخ داد که چند وارد کننده محدود کاغذ عملاً بازار را به گروگان گرفتند و تصمیمات وزارت صنعت نیز همچون نوشدارویی پس از مرگ سهراب نه تنها به کاهش قیمت کاغذ منتهی نشد بلکه کاغذ همچنان با همان قیمت تثبیت شده در اوج گرانی به فروش می‌رسد. جالب آنکه واکنش دیر هنگام وزارت صنعت، معدن و تجارت نه پس از گرانی کاغذ که بعد از بروز اعتراضات گسترده اهالی رسانه رخ داد. هر چند این جلسات به زعم این وزارتخانه "مهم و فوری" همان‌گونه که از وزارت چندماهه شریعمتداری انتظار می‌رفت نیز نتوانست بازار کاغذ را به تعادل برساند و مطبوعات همچنان با کاغذ گران و نایاب دست به گریبانند.
انحصاری نیست!
وزارت صنعت نوشته است:
« - واردات کاغذ براساس ردیف تعرفه و انجام ثبت سفارش در چارچوب ضوابط و مقررات جاری توسط واردکنندگان صورت گرفته و هیچ انحصاری در حوزه واردات کاغذ وجود ندارد.
-پرواضح است قیمت هر محصول براساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار است؛ با توجه به افزایش قیمت جهانی مواد اولیه کاغذ و همچنین افزایش نرخ ارز در ماه‌های اخیر و جو روانی حاصل از ادعای کذب عدم واردات و دپوی کاغذ در انبارها و عدم عرضه آن به بازار موجب افزایش یکباره قیمت کاغذ شد» آنها که با ساز و کار اخذ مجوزهای وارداتی و دریافت ارز مبادله‌ای آشنا هستند به خوبی از قوانین نانوشته و نامرئی بازار آگاهند و می‌دانند که این چه اشخاص و مسئولین و محافل کارکشته‌ای هستند که ورود شما را به بازارهای پر سود محدود می‌کنند، این وزارتخانه معتقد است که هیچ دپویی صورت نگرفته است، اما به این پرسش پاسخ نداده که چرا دقیقاً بعد از جدی شدن بحث حذف ارز مبادله‌ای شرکت‌های عمده درب انبارهای خود را بستند و از عرضه کاغذ خودداری کردند. وزارت صنعت لیست وارد کنندگان و همچنین ارقامی از قبیل میزان واردات انجام گرفته در چند ماه اخیر و مقدار کاغذ مورد نیاز بازار را در اختیار داشت و به خوبی از این موضوع مطلع بود که مقدار کاغذ وارد شده برای مصرف چندماهه بازار کافی است، حال مدعی شده است که علی‌رغم این موضوع هیچ دپویی صورت نگرفته است. سوال این است که این جو روانی مورد اشاره در اثر تصمیم و عملکرد کدام نهاد دولتی ایجاد شد؟ اما اگر ادعای دپوی کاغذ در انبارها کذب بود و کاغذ به مقدار کافی در بازار وجود داشت، چرا با چند وارد کننده محدود برخورد نکردید؟ با توجه به اینکه تنها مرجعی که به وارد کنندگان کاغذ دسترسی داشت و می‌توانست آنها را ملزم به عرضه کاغذ کند وزارت صنعت بود که البته این اتفاق رخ نداد.
بانک مرکزی ارز مبادله‌ای را حذف کرد، نه ما !
جالب توجه ترین قسمت جوابیه وزارت صنعت، موضوع مهم حذف ارز مبادله‌ای کاغذ بود. پیش از این مقامات بانک مرکزی موضوع حذف ارز مبادله‌ای کاغذ را تنها یک شایعه خوانده و اعلام کرده بودند که این مسئله صحت ندارد و شایعه‌ای بیش نیست. سیف رئیس بانک مرکزی در پاسخی صریح به این مقوله گفته بود: «یکی از موضوع‌های مطرح شده حذف ارز مبادله‌ای برای کاغذ بود.این موضوع شایعه است. ارز مبادله‌ای به کالاهای اساسی و کاغذ مطابق روال قبل ادامه می‌یابد.». البته معاون بازرگانی وزارت صنعت در طی کنفرانسی، خبر از "برقراری مجدد ارز مبادله‌ای"داده بود که این مسئله نشان می‌داد که موضوع با «شایعه" مورد ادعای بانک مرکزی کمی متفاوت است. اما وزارت صنعت در جوابیه ارسالی عملاً توپ را به زمین بانک مرکزی انداخته است و به صورت تلویحی بحث شایعه بودن حذف ارز مبادله‌ای و در نتیجه اظهارات رئیس بانک مرکزی را تکذیب می‌کند. در واقع این وزارتخانه مدعی شده است که این بانک مرکزی بوده که تصمیم به حذف ارز مبادله‌ای گرفته است و استدلال بانک مرکزی برای حذف ارز مبادله‌ای نیز این مسئله بوده است که کاغذ جزء مایحتاج ضروری و لازم برای کشور نیست. این وزارتخانه مدعی شده که این پیگیری‌های آنها بوده است که منجر به تغییر تصمیم بانک مرکزی شده، در اینباره وزارت صنعت، معدن و تجارت در بخشی از جوابیه خود نوشته است: «عدم ارائه ارز مبادله‌ای از تصمیمات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بوده که از دلایل کارشناسی این تصمیم می‌تواند مدیریت ذخایر ارزی در شرایط کنونی و اختصاص ارز مذکور به اقلام ضروری و مایحتاج اساسی کشور باشد؛ که این مورد با پیگیری‌های مکرر وزارت صنعت از بانک مرکزی ج.ا.ا جهت کنترل و رفع التهاب بازار کاغذ، رفع شد و کاغذ در شمول کالاهای اساسی جهت اخذ ارز مبادله‌ای قرار گرفت. همچنین در جلسات مذکور مشکل 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده حوزه تولید،چاپ و نشر و مصارف انرژی برق، برطرف شد» حال باید بانک مرکزی به اهالی رسانه و مطبوعات پاسخگو باشد که آیا بر طبق ادعای وزارت صنعت، معدن و تجارت، آیا این تصمیمات غیر کارشناسی آنها بوده که موجب ایجاد سونامی گرانی کاغذ و نایاب شدن آن در بازار شده است؟ و دیگر اینکه مگر بر کاغذ وارداتی مالیات بر ارزش افزوده تعلق می‌گرفته که حالا حذف شود؟
رسانه‌ها موجب گرانی کاغذ شدند!
دردناک ترین بخش این جوابیه قسمتی است که نوع نگاه این وزارتخانه را به مطبوعات آشکار می‌کند. در بخشی از گزارش نوشته بودیم که نشریاتی همچون سینما و بهار به دلیل اعتراض به گرانی کاغذ به صورت موقت منتشر نمی‌شوند و همچنین بسیاری از نشریات همچون صدا به دلیل نایاب شدن کاغذ منتشر نشده‌اند. مسئولین روابط عمومی وزارت صنعت اما در پاسخی بهت‌آور به این بخش از گزارش اعلام کرده‌اند که این نشریات به دلیل کاهش تیراژ و فروش مطبوعات انتشار مکتوب خود را متوقف کرده‌اند. بدیهی است چنین جسارتی باید در جلسات هیئت‌مدیره انجمن مدیران بخش خصوصی مطبوعات و سایر تشکل‌های صنفی به جد مورد بررسی
قرار گیرد. در اینباره این نهاد نوشته است: «با توجه به شواهد و قرائن موجود در کاهش تیراژ نشریات و روزنامه‌های کشور به خاطر استقبال مردم از شبکه‌ها و سایت‌های خبرگزاری‌ها و جراید، طبیعتا در حوزه مصرف روزنامه‌ها با کاهش استقبال عمومی مواجه بوده‌ایم.» اما تعجب ما از این وزارتخانه به اینجا محدود نمی‌ماند و در بخشی از جوابیه، خود رسانه‌ها را به دست داشتن در گرانی کاغذ متهم می‌کند! و می‌نویسد: «افزایش ناگهانی و غیرمنتظره قیمت کاغذ عمدتا ناشی از افزایش قیمت ارز، افزایش قیمت جهانی نهاده‌های تولید کاغذ و انواع آن و همچنین جو روانی ناشی از افزایش قیمت‌های جهانی و دامن زدن به شایعه‌های ممنوعیت واردات یا تغییر
نرخ ارز از سوی برخی رسانه‌ها و افراد فرصت طلب بوده است.» آیا فغان رسانه‌ها از گرانی کاغذ و بی‌تدبیری مسئولین این وزارتخانه و نوشتن از دردهایشان به مثابه دامن زدن به گرانی کاغذ است؟ چرا مسئولین وزارتخانه‌ای که در آن 21 نفر به‌عنوان مشاور وزیر، حقوق‌های آنچنانی می‌گیرند، آن‌هم در این بحبوحه گرانی و مشکلات ریز و درشت اقتصادی، به‌جای تعمق در تصمیمات اشتباه‌شان، مثل همیشه انگشت اتهام را به سمت بازتاب دهندگان مشکلات یعنی رسانه‌ها دراز می‌کنند؟
بازار را تثبیت کردیم!
در بخش طنز آمیز دیگری از این جوابیه و در پاسخ به قسمت انتهایی گزارش نوشته‌اند:
« لذا در پاسخ به اظهار این تیتر که «1000 تومان گران کن، 500 تومان ارزان کن» باید گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت تا تثبیت قیمت، کنترل و رفع التهاب بازار و همچنین ارائه قمیت متعارف کارشناسی شده کاغذ با توجه به قیمت
جهانی این محصول و همچنین قیمت ارز مبادله ای، به پایش و کنترل و تنظیم بازار ادامه داده و قیمت تمام شده واردات را با توجه به حفظ حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی در سطح پایینی تثبیت کرده است. در پایان خاطرنشان می‌سازد با توجه به اینکه بخشی از مصرف کاغذ از طریق واردات تامین می‌گردد، لذا افزایش قیمت‌های جهانی نهاده‌ها و کاغذ تاثیر مستقیم بر بازار داخلی خواهد داشت که در این رابطه با اقدامات و هماهنگی‌های انجام شده در حوزه مصرف و تامین عملا طی روزهای اخیر شاهد کاهش قیمت کاغذ چاپ و تحریر در بازار خواهیم بود.» در اینباره تنها به این پرسش اکتفا می‌کنیم که اگر اقدامات به قول خودشان"کارشناسی شده"آنها به"تثبیت" بازار انجامیده است، پس چرا کاغذ
نه‌تنها ارزان نشده، بلکه هنوز در قیمت حدود 3500 تومان خرید و فروش میشود؟ با توجه به وضعیت موجود و گسترش انتقادات از وضعیت اقتصادی کشور، آفتاب یزد قصد دارد تا در نظر سنجی از فعالین اقتصادی کشور و همچنین نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی این پرسش را مطرح کند که آیا استعفای وزیر صنعت، معدن و تجارت و مدیران بازنشسته و ارشد این وزارتخانه که بسیاری از آنها بیش از سه دهه است که بر این عرصه حکومت می‌کنند می‌تواند به ترمیم‌های اقتصادی کمک کند؟ بدیهی است چنین مسئله‌ای اگر رخ دهد می‌تواند نشانه‌ای از قاطعیت دولت در اتخاذ رویکردی جدید از سوی افکار عمومی تعبیر شود. در ادامه، متن کامل جوابیه عیناً منتشر میشود.
جوابیه
مدیر مسئول محترم روزنامه آفتاب یزد
با سلام
احتراماً پیرو درج گزارشی در آن روزنامه تحت عنوان"وزارتخانه‌های ارشاد و صنعت ورشکست‌مان کردند"در تاریخ 16/9/96، وفق ماده 23 قانون مطبوعات جوابیه ذیل جهت انتشار در اولین شماره در آن روزنامه ارسال می‌گردد.
فرزاد خلفی
رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی
به دنبال انتشار خبری در روزنامه آفتاب یزد با عنوان"وزارتخانه‌های صنعت و ارشاد ورشکست مان کردند"مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت صنعت، معدن و تجارت به منظور جلوگیری از نشر اخبار نادرست، توضیحات روشنگری به شرح ذیل ارائه داد:
با توجه به وضعیت بازار انواع کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه، افزایش قیمت در بازار و در راستای رفع مشکلات تامین و مدیریت آرامش بازار، جلسات متعددی با حضور تمامی اصحاب و متصدیان صنعت کاغذ، چاپ و نشر و نمایندگان وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش و پرورش و تشکل‌های حوزه تامین و مصرف (صنعت چاپخانه، نشریات و روزنامه‌ها و...) در محل معاونت امور اقتصادی و بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت تشکیل شد؛ که در این رابطه نسبت به بررسی راهکارهای کوتاه‌مدت و طرح جامع تنظیم بازار زنجیره تامین کاغذ تصمیم‌گیری شد.
- موضوع گرانی کاغذ در بخشی از گزارش منتشر شده در آن روزنامه به سکوت مقامات وزارت صنعت، معدن و تجارت و ارشاد به جهش قیمت غیر معمول و عجیب تا 50 درصد افزایش قیمت کاغذ اشاره شده است که این موضوع واقعیت ندارد و در رد این ادعا می‌توان به برخی اقدامات این وزارتخانه به شرح ذیل استناد کرد:
- پیگیری و دستور ویژه مقام محترم وزارت از ماه‌ها قبل و قرار گرفتن موضوع کاغذ در دستور کار کارگروه تنظیم بازار که منجر به افزایش هم اندیشی و ارائه بسته مدیریت بازار با محوریت اتاق ایران و نیز دست اندرکاران مربوطه شد.
-دستور رسیدگی فوری و برگزاری جلسه‌ای با حضور همه اصحاب دخیل در موضوع کاغذ و سنجش همه جانبه موارد و ارائه پاسخ روشن در اسرع وقت در راستای کنترل آرامش بازار.
-برپایی جلسه‌ای فوری با حضور معاون امور اقتصادی و بازرگانی وزارت صمت و تمامی اصحاب و دست اندرکاران حوزه کاغذ، چاپ و نشر کشور، نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت آموزش و پرورش که پس از طرح مباحث مختلف از سوی تولیدکنندگان، مصرف کنندگان و واردکنندگان در جهت اتخاذ تصمیمات کلی.
-برگزاری سریع کارگروه و جلسه بررسی راهکارهای کوتاه‌مدت و تدوین طرح جامع تنظیم بازار و زنجیره تامین کاغذ.
-تشکیل کارگروه با مسئولیت دفتر امور اقتصادی و سیاست‌های تجاری، عدم تغییر تعرفه واردات انواع کاغذ چاپ و تحریر و روزنامه تا پایان سال جاری، تخصیص ارز مبادله‌ای جهت انواع کاغذ رول و شیت، پیشنهاد حذف مالیات ارزش افزوده برای مواد اولیه تولید کاغذ، ثبت سفارش واردات مواد اولیه تولید و.. از مهم‌ترین تصمیمات اتخاذ شده در جلسات بود.
واردات کاغذ
در بخشی از گزارش به موضوع ارتباط وزیر صنعت با واردکنندگان کاغذ برای افزایش قیمت کاغذ اشاره شده، انتظار می‌رفت نگارنده گزارش ابتدا صحت موضوع را براساس مستندات مورد بررسی قرار می‌داد و سپس نسبت به انتشار آن اقدام می‌کرد.
در رد ادعای مطرح شده به نکاتی چند اشاره میشود:
- واردات کاغذ براساس ردیف تعرفه و انجام ثبت سفارش در چارچوب ضوابط و مقررات جاری توسط واردکنندگان صورت گرفته
و هیچ انحصاری در حوزه واردات کاغذ وجود ندارد.
-پرواضح است قیمت هر محصول براساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار است؛ با توجه به افزایش قیمت جهانی مواد اولیه کاغذ و همچنین افزایش نرخ ارز در ماه‌های اخیر و جو روانی حاصل از ادعای کذب عدم واردات و دپوی کاغذ در انبارها و عدم عرضه آن به بازار موجب افزایش یکباره قیمت کاغذ شد، که سریعا پس از پایش و اعلام مصوبات جلسات مذکور در جراید و نظارت مستمر بر بازار کاغذ، جو روانی و التهاب بازار کنترل شده و شرایط به سرعت به سمت اعتدال بازار و کاهش متعارف قیمت‌ها پیش رفته است.
موضوع ثبت سفارش کاغذ:
در بخش دیگر این گزارش به سخنان رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران که به موضوع آخرین وضعیت قیمت کاغذ و اقلامی که در انتظار افزایش تعرفه واردات بوده و در حالت توقف ثبت سفارش است، اشاره شده، که باید گفت: عدم ارائه ارز مبادله‌ای از تصمیمات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بوده که از دلایل کارشناسی این تصمیم می‌تواند مدیریت ذخایر ارزی در شرایط کنونی و اختصاص ارز مذکور به اقلام ضروری و مایحتاج اساسی کشور باشد؛ که این مورد با پیگیری‌های مکرر وزارت صنعت از بانک مرکزی ج.ا.ا جهت کنترل و رفع التهاب بازار کاغذ، رفع شد و کاغذ در شمول کالاهای اساسی جهت اخذ ارز مبادله‌ای
قرار گرفت. همچنین در جلسات مذکور مشکل 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده حوزه تولید،چاپ و نشر و مصارف انرژی برق، برطرف شد.
موضوع کاغذ جراید و روزنامه ها
در پاسخ به موضوع «اعتراض به گرانی کاغذ توسط روزنامه ها» و «واکنش مسئولان"در انتهای گزارش مذکور ذکر مواردی ضروریست:
- با توجه به شواهد و قرائن موجود در کاهش تیراژ نشریات و روزنامه‌های کشور به خاطر استقبال مردم از شبکه‌ها و سایت‌های خبرگزاری‌ها و جراید، طبیعتا در حوزه مصرف روزنامه‌ها با کاهش استقبال عمومی مواجه بوده‌ایم.
- افزایش ناگهانی و غیر منتظره قیمت کاغذ عمدتا ناشی از افزایش قیمت ارز، افزایش قیمت جهانی نهاده‌های تولید کاغذ و انواع کاغذ و همچنین جو روانی ناشی از افزایش قیمت‌های جهانی و دامن زدن به شایعه‌های ممنوعیت واردات یا تغییر نرخ ارز از سوی برخی رسانه‌ها و افراد فرصت طلب بوده است. لذا در پاسخ به اظهار این تیتر که «1000 تومان گران کن، 500 تومان ارزان کن» باید گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت تا تثبیت قیمت، کنترل و رفع التهاب بازار و همچنین ارائه قیمت متعارف کارشناسی شده کاغذ با توجه به قیمت جهانی این محصول و همچنین قیمت ارز مبادله ای، به پایش و کنترل و تنظیم بازار ادامه داده و قیمت تمام شده واردات را با توجه به حفظ حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی در سطح پایینی تثبیت کرده است.
در پایان خاطرنشان می‌سازد با توجه به اینکه بخشی از مصرف کاغذ از طریق واردات تامین می‌گردد، لذا افزایش قیمت‌های جهانی نهاده‌ها و کاغذ تاثیر مستقیم بر بازار داخلی خواهد داشت که در این رابطه با اقدامات و هماهنگی‌های انجام شده در حوزه مصرف و تامین، عملا طی روزهای اخیر شاهد کاهش قیمت بازار کاغذ چاپ و تحریر خواهیم بود.
سایر اخبار این روزنامه
