امیدی نیست

ابراهیم جمیلی*- وعده‌های غیر‌قابل تحقق دولت‌ها و بدعهدی‌های آنها همواره موجب حرکت اقتصاد به بیراهه شده است. مشکلاتی که در چند ماه گذشته دامنگیر بازار ارز ما شده است مشکلی است که دولتمردان می‌توانستند پیش از آنکه قیمت‌ها به صورت لجام گسیخته افزایشی شوند به راهکاری اساسی برای حل آن دست پیدا کنند. به عبارتی اگر دولتمردان توصیه‌هایی که از جانب اقتصاددانان برای رساندن ثبات به بازار را به کار می‌گرفتند می‌توانستند خیلی سریع‌تر به ثبات در بازار کمک کنند.
با تصمیمات اتخاذ شده از سوی دولتمردان در چند ماه گذشته پیش‌بینی‌ها از افزایش قیمت در بازار ارز و سکه دور از انتظار نبود و وعده‌های بانک مرکزی نیز در نهایت پوچ درآمد و قابل اتکا‌ نبود. بنابراین بانک مرکزی به عنوان مقصر اصلی نوسانات اخیر در بازار ارز و سکه و برنامه‌های نامنسجم دولت در این شرایط موجب آن شد که بازار نتواند به ثبات لازم برسد.
نکته حائز اهمیت این است که نرخ ارز باید همواره با نرخ تورم در اقتصاد همخوانی داشته باشد و تثبیت دستوری قیمت‌ها در بازار ارز نمی‌تواند سیاست درستی در راستای ثبات قیمت‌ها باشد؛ از طرفی جهش ناگهانی قیمت‌ها نیز می‌تواند تاثیرات منفی بر اقتصاد کشور داشته باشد. بنابراین ‌با اتکا‌ به تصمیمات کوتاه‌مدت دولت که تنها به صورت مقطعی عمل می‌کند نمی‌توان به ثبات در بازار امیدوار بود.
با توجه به اینکه کشور ایران زمینه‌های لازم برای دستیابی به درآمدهای ارزی را چه از طریق صادرات نفتی و چه از طریق صادرات غیرنفتی دارد، ‌باید تدبیری اندیشیده شود تا مردم پس‌اندازهای خود را به جای آنکه در بازارهایی همچون ارز و سکه تزریق کنند، در بازار تولید سرمایه‌گذاری کنند تا از آشفتگی در بازار ارز هم جلوگیری شود. از آنجا که تصمیم بانک مرکزی برای کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی نیز در حالی اتخاذ شد که زمینه‌های لازم برای تزریق منابع نقدی مردم به بازارهای تولیدی فراهم نشده بود‌ بنابراین چنین انتظاری برای هجوم نقدینگی‌ها به بازار ارز و سکه دور از انتظار نبود.


با این اوصاف به نظر می‌رسد تدبیرهای جدید و سه‌گانه دولت نیز برای کنترل بازار ارز تنها می‌تواند به صورت مسکن‌های کوتاه‌مدت عمل کند و در بلندمدت نمی‌توان به این تدبیرها چشم امید دوخت ‌بنابراین باید منتظر بمانیم و ببینیم سیاست‌های دولتمردان به کجا خواهد رسید.
*رییس خانه اقتصاد ایران