اقتصاد ایران همچنان در تعطیلات نوروز!

آفتاب اقتصادی: هر قدر اسفند ماه و روزهای پایانی آن برای اقتصاد کشور پویاست وبخش‌های مختلف اقتصادی به طور فعال مشغول به کار هستند، متاسفانه تعطیلات نوروز و حتی روزهای پس از تعطیلات آن به اقتصاد کشور ضربه می‌زند. احتمالا کسبه و بسیاری از مردم خود را برای بازار کساد تعطیلات ۱۳ روزه در آغاز سال نو آماده می‌‌کنند، اما ظاهرا قرار است تعطیلات نوروزی به ۱۸ روز بسط یابد! امروز ۱۶ فروردین ماه است و سه روز از پایان آخرین روز تعطیلات می‌گذرد، اما همچنان خبری از آغاز به کار بسیاری از واحدهای تولیدی نیست. این در حالی است که گویا عدم فعالیت این واحدها حداقل برای دولت اگر مایه خوشحالی نباشد، موجب ناراحتی نیز نیست. صرفنظر از دلایل این مسئله، باید اذعان داشت که نمی‌توان منکر آسیب‌های اقتصادی این تعطیلات طولانی مدت شد. از ۱۴ فروردین که می‌بایست نخستین روز کاری کشور می‌بود تا ۱۸ فروردین که عملا به نخستین روز فعالیت بنگاه‌های اقتصادی در سال جاری تبدیل شده، چهار روز فاصله وجود دارد و این خلئی قابل تامل و شاید حتی غیر قابل جبران برای اقتصاد کشوری است که در شرایط مناسبی قرار ندارد.

۱۳ روز تعطیلات کم است؟!
نکته قابل توجه اینجاست که آیا ۱۳ روز تعطیلات برای استراحت و تفریح مدت کمی است که بسیاری از مردم پس از آن نیز به کسب و کار روزانه خود بر نمی‌گردند؟ آیا این امر نشانگر ویژگی «کاهلی» است که برخی از فرهنگ شناسان، آن را به ایرانیان نسبت می‌دهند؟ اگر اینگونه نیست، پس از گذراندن سیاه بازار ۱۳ روزه آغاز سال نو، چرا بسیاری از مردم در پی کسب درآمد از حرفه خود نیستند؟


ادارات در وضعیت معلق
این همه در حالی است که بازنگشتن به کار در مورد ادارات و شرکت‌های دولتی نیز مشاهده می‌شود. با مراجعه به بسیاری از این ادارات مشاهده می‌کنید که تعداد قابل توجهی از کارمندان همچنان در مرخصی نوروزی به سر می‌برند و ظاهرا تمایلی نیز به بازگشت به محل کار خود ندارند! این مسئله زمانی آزار دهنده است که فرد مسئول انجام یک کار تخصصی در مرخصی به سر می‌برد و ارباب رجوع باید تا روز بازگشت وی منتظر بماند. این در حالی است که جانشینی نیز برای بسیاری از این افراد وجود ندارد و چنین مسئله‌ای اجحاف در حق مراجعه کنندگان و به تاخیر افتادن امور آنها و در نهایت کشور است.

عملا یک ماه تعطیل هستیم!
مهدی پازوکی، کارشناس اقتصادی در این راستا به آفتاب اقتصادی گفت: «یکی از مشکلات کنونی ما این است که عملا کشور یک ماه تعطیل است. به‌عنوان مثال، آموزش و پرورش از حدود ۲۵اسفندماه تا حدود ۱۸ فروردین در سال جاری عملا تعطیل بود و این تعطیلات یک ماهه پیامدهای خود را در بر خواهد داشت. به باور من، مشکل اصلی اقتصاد ایران در حال حاضر، بی‌انضباطی اقتصادی است. این بی‌انضباطی شامل بی‌انضباطی اقتصادی، فرهنگی و... می‌شود. همین که علی‌رغم سفارشات مبنی بر تلاش و کار برای زندگی و رفاه بهتر، شاهد این رخوت در جامعه هستیم، نشان‌دهنده مشکلات فرهنگی و اساسی در کشورمان است.»
پازوکی خاطرنشان کرد: «ایران بالاترین میزان تعطیلات در جهان را دارد. هیچ کشوری حتی کشورهای آفریقایی به اندازه ما تعطیلات ندارند. این در حالی است که سایر تعطیلات نیز با توجه به وضعیت جوی و آلودگی هوا به روزهای تعطیل ثابت، اضافه می‌شود. متاسفانه مجلس تعطیلات را کاهش که نداد، بلکه آن را اضافه کرد. قطعا جامعه‌ای که این میزان تعطیل است و این میزان رخوت و بی‌انضباطی دارد، نمی‌تواند به سمت پیشرفت و توسعه حرکت کند. بنابراین تعطیلات در ایران باید قطعا کاهش پیدا کند.»

هزینه صحیح به بخش فرهنگ تعلق گیرد
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: «مشکل اینجاست که در کشور ما پول‌های زیادی در بخش فرهنگ و در جای نامناسب و غیر ضروری هزینه می‌شود. در حالی که این هزینه باید در محل مناسب جهت فرهنگ سازی اصولی صورت پذیرد. یکی از مشکلات جامعه ایران، مشکل برخورد هیئتی کردن با معضلات و مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. ما باید یاد بگیریم با این مشکلات برخورد کارشناسی و علمی کنیم. در این صورت همه چیز به صورت صحیح و اصولی پیش خواهد رفت و مشکل مذکور درباره تعطیلات نیز حل خواهد شد.»

مراوده ایران با جهان فقط سه روز است!
پازوکی تاکید کرد: «نکته قابل تامل دیگر در مورد تعطیلات کشور ما این است که ما عملا با دنیا سه‌روز مراوده داریم. زیرا روزهای پنجشنبه و جمعه که تعطیلات ماست، جهان در حال فعالیت است. از سوی دیگر، سایر کشورها روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل هستند و عملا از هفت روز هفته، چهار‌روز ارتباط ما با اقتصاد جهانی قطع است. بنابراین باید با درس گرفتن از تجربه بشری در زمینه‌های مختلف، بیاموزیم که به اصلاحات ساختاری و کارشناسی دست بزنیم و از برخوردهای رفورمیستی و پوپولیستی در اقتصاد پرهیز کنیم. به‌عنوان مثال، هیچ کشوری در جهان به بیش از ۹۵ درصد مردمش یارانه پرداخت نمی‌کند؛ هیچ کشوری نرخ بنزین را کاهش نمی‌دهد و با سیاست تثبیت قیمت‌ها مانع افزایش تورم نمی‌شود.»

دپوی کالاها با خیال گرانفروشی
از سوی دیگر، گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که در تعطیلات طولانی مدت نوروز امسال که ظاهرا قرار است تا ۱۸ فروردین به طول بینجامد، اندک فروشندگانی نیز که کسب و کار خود را شروع کرده‌اند، از ارائه برخی محصولات مانند کالاهای الکترونیکی، کامپیوتری و... سر باز می‌زنند و دلیل این کار را مشخص نبودن قیمت‌های جدید کالاهای خود اعلام می‌کنند. این در حالی است که کالاهای مذکور در فروشگاه و انبار آنها دپو بوده و این اقدام طمع کارانه موجب تضعیف حقوق مصرف کنندگان می‌شود. فقدان سیستم نظارتی نیز آفتی است که همچون همیشه به چشم می‌خورد و ظاهرا ادامه نیز خواهد داشت.

انتظارات تورمی فروشندگان
مهدی پازوکی در این راستا به آفتاب اقتصادی گفت: «دلیل رخ دادن این پدیده این است که فروشندگان مذکور، انتظارات تورمی دارند؛ یعنی دارای این تصور هستند که قیمت کالاها افزایش خواهد یافت که انتظاری دور از ذهن هم نیست. ما باید اقداماتی صورت دهیم که تولید انحصاری نباشد و بین بنگاه‌های اقتصادی رقابت وجود داشته باشد. همچنین باید تلاش کنیم شفافیت و انضباط به سیستم مالی ایران بازگردد.»
با توجه به آنچه ذکر شد، امید است مسئولان مربوطه به تدابیر لازم برای مدیریت صحیح تعطیلات در ایام نوروز و سایر روزهای سال بیندیشند و در راستای اجرایی ساختن آنها از کارشناسان و متخصصان استفاده کنند؛ چرا که در غیر این صورت کشورمان به سوی تعطیلات ابدی اقتصادی پیش خواهد رفت!