روزنامه قانون
1397/01/22
ميراث هاشمي زير تيغ تفحص
واژه‌تحقيق و تفحص را مردم ايران اين‌روزها بسيار مي‌شنوند ولي نتيجه‌چنداني كه حاصل آن باشد را مشاهده نمي‌كنند. براي مثال تحقيق و تفحص از بنيادشهيد دوران احمدي‌نژاد، تحقيق و تفحص از شهرداري دوران قاليباف و ... همه از اقداماتي است كه در بازه‌اي از زمان براي نشان‌دادن پيگيري به نمايش گذاشته شد ولي با وجود هزينه‌هاي فراوان اين اقدامات نتيجه‌اي در برنداشت. در همين حال میرحمایت میرزاده، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس از انتخاب اعضای کمیته تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد اسلامی در نشست ديروز کمیسیون متبوعش خبر داد. میرزاده اظهار کرد: دستور کار نخست نشست کمیسیون انتخاب یک نفر جهت عضویت در کمیسیون مشترک لایحه اصلاح و دائمی کردن قانون مدیریت خدمات کشوری بود که با رای اعضای کمیسیون جبار کوچکی نژاد نماینده مردم رشت به صحن علنی مجلس معرفی خواهد شد. نماینده مردم گرمی در مجلس شورای اسلامی با یادآوری درخواست برخی نمایندگان برای به جریان افتادن طرح تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد اسلامی و ارجاع این طرح از هیات ريیسه مجلس به کمیسیون آموزش، افزود: دستور کار بعدی نشست کمیسیون انتخاب سه نفر از اعضا جهت عضویت در کمیته تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد بود که آقایان محمود صادقی نماینده مردم تهران، سیدجواد ساداتی‌نژاد نماینده مردم کاشان و میرحمایت میرزاده نماینده مردم گرمی با نظر اعضا برگزیده شدند.اين اولين باري نيست كه مجلس براي تحقيق و تفحص از دانشگاه‌آزاد خيز بر مي‌دارد. براي مثال در فروردين93 و در دوره مجلس نهم، قاسم جعفری یک عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفته بود: پرونده تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد همچنان ادامه دارد و ممکن است تا دو هفته آینده طول بکشد تا در صحن علنی قرائت شود. قاسم جعفری،عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفته بود كه برابر قانون پس از بررسی کمیسیون مسئولانی از دانشگاه آزاد دعوت می شوند تا از خود دفاع کنند و کمیته مربوطه گزارش را قطعی می کند و به هیات رییسه تحویل داده میشود. اين دو هفته، هشت ماه طول كشيد و در آبان سال 93 سرانجام اين گزارش توسط قاسم‌جعفري قرائت شد. در اين گزارش به مسائل زير اعتراض شده بود:
عدم رعایت مفاد اساسنامه‌ها در ساختار، سازماندهی و شکل‌گیری دانشگاه
عدم‌برگزاری جلسات هیات موسس
عدم‌واقع‌نگری در اهداف اولیه تاسیس دانشگاه
راه اندازی و توسعه واحدها و رشته ها بدون مجوز شورای گسترش وزارتین علوم و بهداشت
تشکیل هیات ممیزه بر خلاف اساسنامه دانشگاه
تشکیل کمیسیون بررسی و تايید نشریات علمی بر خلاف اساسنامه و ضوابط وزارتین
راه اندازی واحدها و رشته ها بدون اخذ مجوز
عدم توجه به نیازهای کشور در راه اندازی رشته ها و جذب دانشجو
وضعیت هرم هیات علمی در دانشگاه آزاد اسلامی
وضعیت واحدهای برون مرزی و بین الملل دانشگاه
سبک مدیریت در دانشگاه
استفاده از امکانات عمومی در انتخابات ریاست جمهوری 1384
وضعیت فعالیت سیاسی فرهنگی دانشگاه
عدم برگزاری مناقصه یا مزایده، و گاهي شروع انجام کار قبل از عقد قرارداد
برگزاری مناقصه و مزایده برخلاف مقررات و روال اداری
بیاعتبار بودن استعلامات
ضعف مدیریت در اجرای پروژه
سرانجام بعد از گزارش نيز گفته شد هر چند برای اینکه دانشگاه آزاد اسلامی به وضعیت امروزی از حیث آموزشی ، پژوهشی، اداری و عمرانی برسد، زحمات طاقت فرسایی در سطح مدیریتی توسط مدیران، استادان و کارکنان کشیده شده است، که آثار آن در نقطه ای از کشور قابل مشاهده است ، ولي نمی‌توان نقش دانشگاه را در ایجاد ناهماهنگی ها در ساختارآموزش عالی و شکل گیری موجی از مدرک گرایی در کشور نادیده گرفت. آثار توسعه بی رویه و عجولانه، بدون توجه به فراهم شدن زیر ساخت‌های اولیه و نیازهای منطقه ای را امروز در سطح جامعه شاهدیم. بنابراين تداوم چنین روندی نه نتها مفید نیست بلکه به‌نوعی فاجعه نیز هست. مدیریت آموزش عالی در کشور نیازمند حفظ هماهنگی بین همه دانشگاه های دولتی و غیر دولتی است. از طرف دیگر دانشگاه آزاد اسلامی بیش از سه برابر دانشگاه دولتی شده و مصوبه مجلس شورای اسلامی امر را بر مسئولان دانشگاه آزاد مشتبه كرده که چون از بودجه دولتی استفاده نمی‌کنند، از چارچوب نظارت نهادهای نظارتی حاکمیتی خارج هستند. بنابراين اصلاح ساختار دانشگاه در این برهه زمانی ضروری است تا از ظرفیت دانشگاه، کشور بیشتر منتفع شود. بررسی‌های تحقیق و تفحص نشان می‌داد، حقوق و مزایای اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی باوجود تلاش فراوان و طاقت فرسا نسبت به دانشگاه های دولتی، کمتراست و اصلاح نظام پرداخت و عادلانه سازی آن از مطالبات اعضای هیات علمی و کارکنان‌است. اصلاح پرداخت پاداش سنوات اعضای هیات علمی و کارکنان بازنشسته و رفع مغایرت‌های اساسی قانونی از درخواست‌های جدی محسوب می‌شد.از حیث مسائل فرهنگی و سیاسی نيز دانشگاه در دو دهه اول از عمر خویش فضای مناسبی را در دانشگاه و محیط‌های مرتبط داشته ، ولی در دهه سوم به‌دلیل گرایشات هیات امنا در مداخلات سیاسی کشور دخالت و دچار تخلف شده است. از آنجایی که ورود دانشگاه به عرصه های جناحی و مشاجرات داخلی خلاف اساسنامه و ضابط است آثار سويی در فرآیند آموزش و پژوهش داشته و دارد.
ادامه يك پيگيري
دو سال بعد يعني در مهر 95 نيز برخي از نمايندگان مجلس دهم زمزمه‌هاي تحقيق و تفحص را به زبان آوردند. در آن زمان اکبر رنجبرزاده، عضو هیات‌ريیسه مجلس از وصول طرح تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد درباره نحوه پذیرش دانشجویان در مقطع دکتری خبر داد.
وی با اعلام اینکه بعد از تعطیلات مجلس این طرح به کمیسیون آموزش و تحقیقات ارائه میشود، ادامه داد: در همین راستا از ريیس دانشگاه آزاد اسلامی آقای میرزاده نیز دعوت میشود تا با حضور در کمیسیون به تبیین موضوع و بیان معیارها و شاخص‌هایی که منجر به پذیرش تعداد قابل توجهی از دانشجویان در مقطع دکتری در این دانشگاه شده است، بپردازد. اندكي بعد سید حمایت میرزاده، سخنگوي كميسيون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت‌وگو با خانه ملت در تشریح جلسه (یک شنبه 11 بهمن) کمیسیون متبوعش، گفت: موضوع تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد اسلامی در جلسه بررسی و آقایان پورابراهیمی و احمدی لاشکی از درخواست خود منصرف شدند، بنابراین تحقیق و تفحص از دانشگاه مذکور منتفي شد. نماینده مردم گرمی در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه تعدادی از نمایندگان درخواست کردند مدرک تحصیلی آقای حسین فریدون در مقطع دکتری بر اساس ماده 236 آیین نامه داخلی مجلس بررسی شود، اظهارکرد: بنابر تصمیم کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، گروه سه نفره شامل آقایان قمی، خانلری و ابطحی برای بررسی موضوع و ارائه گزارش در این خصوص مشخص شدند. ولي هيچ نشانه‌خاص و روشني از اين اقدامات به اطلاع افكار عمومي نرسيد.
تكرار مكررات
بعد از چند ماه خبرگزاري فارس نيز خبري را منتشر كرد كه گفته مي‌شد متن طرح «تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد» بود ولي به همان گزارش سال 93 بسيار شباهت داشت.
در اين متن آمده بود كه خواهشمند است در اجرای ماده (214) آيین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، درخواست تحقیق و تفحص ذیل را جهت رسیدگی به کمیسیون تخصصی ذیربط ارجاع فرمایید. تحقیق و تفحص مربوط به عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی از ابتدای سال 1392 تا پایان سال 1395 بود. در تشريح آن آمده بود: برای پیشبرد اهداف دانشگاه آزاد اسلامی از حیث آموزشی و پژوهشی و عمرانی، تلاش‌های قابل تقدیری انجام شده ولي نمی‌توان در سالیان اخیر نقش این دانشگاه را در شکل‌گیری موجی از مدرک‌گرایی در کشور، ایجاد برخی ناهماهنگی‌‌ها در ساختار آموزش عالی و بی‌توجهی به مدیریت واحد در آموزش عالی کشور نادیده گرفت. تداوم چنین روندی نه تنها مفید نیست بلکه به نوعی فاجعه‌ای بسیار مهلک خواهد بود.عدم نظارت نهادهای نظارتی بر این دانشگاه، امر را بر مسئولان دانشگاه آزاد مشتبه كرده که چون از بودجه دولتی استفاده نمی‌کنند، از چارچوب نظارت نهادهای نظارتی حاکمیتی خارج هستند. عدم توجه به وضعیت حقوقی و معیشتی اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی به صورت عام به‌رغم برخی حیف و میل‌ها بسیار تاسف‌بار است. نظام پرداخت در دانشگاه آزاد ناعادلانه است. مداخلات گاه و بیگاه در امور کلان و جزء سیاسی کشور در سالیان اخیر مشاهده شده که خلاف اساسنامه و مدیران دانشگاه آزاد است. ورود دانشگاه به عرصه‌های جناحی و مشاجرات داخلی، آثار بسیار سویی در فرایند آموزش و پرورش داشته و دارد. سبک مدیریت اعمال شده در دانشگاه آزاد اسلامی در چند سال اخیر، متناسب اداره چنین مجموعه علمی نبوده و ضروری است روند موجود اصلاح شود. تخلفات عالی متعدد، واگذاری پروژه‌های عمرانی بدون تشریفات قانونی، وجود رانت اطلاعاتی شدید و مالی در مناصبات مالی دانشگاه، ریخت و پاش‌های متعدد، انتصاب افراد حاشیه‌دار و فعال در فتنه 88 در سازمان مرکزی و واحدهای مختلف، عدم هماهنگی با مجلس شورای اسلامی و بی‌توجهی به تذکرات نمایندگان در راستای اصلاح روند موجود، راه‌اندازی رشته‌های جدید بدون در نظر گرفتن نیازهای جامعه، عدم نظارت بر واحدهای برون‌مرزی و بین‌المللی دانشگاه آزاد، تخلفات مالی متعدد در این مراکز و واحدها، انتصاب برخی نزدیکان مسئولان در این واحدها و بورسیه شدن افراد متعدد از داخل کشور به عنوان دانشجوی این واحدها، تشکیل هیات ممیزه مستقل در دانشگاه آزاد بر خلاف اساسنامه دانشگاه، راه‌اندازی واحدها و رشته‌های جدید بدون اخذ مجوز قانونی، ثبت متقاضیان تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد به صورت مستقل در سال جاری برخلاف قانون و اخذ وجوه میلیاردی از متقاضیان، عدم توجه به اصول راستین انقلاب اسلامی بر روند آموزشی و پژوهشی دانشگاه، ماموریت فراوان به خارج از کشوربرای مدیران بدون هیچ دلیل و مدرک خاص در سال اقتصاد مقاومتی، افزایش شهریه دانشجویان به صورت تصاعدی، بی‌توجهی به اسامی مطرح شده برای سال‌های مختلف در رفتار و عمل مسئولان دانشگاه، حضور فرزندان برخی مسئولان اصلی دانشگاه آزاد در خارج کشور و ... از دغدغه‌های دلسوزان نظام است که باید پاسخ داده شود.
سوالات اصلی تحقیق و تفحص اينگونه بود:
علت عدم اجرای دقیق اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی توسط مدیران دانشگاه چیست؟
علت تشکیل هیات ممیزه مستقل در دانشگاه آزاد برخلاف اساسنامه دانشگاه چیست؟
علت انتصاب افراد حاشیه‌دار و فعال در فتنه 88 در مناصب مهم سازمان مرکزی دانشگاه آزاد و واحدهای مختلف چیست؟
دلیل واگذاری پروژه‌های عمرانی در واحدهای مختلف بعضا با ترک تشریفات و به برخی پیمانکاران خاص دارای ارتباط با مدیران دانشگاه چیست؟
دلیل راه‌اندازی واحدها و رشته‌های مختلف بدون اخذ مجوز قانونی و بدون در نظر گرفتن نیازهای جامعه چیست؟
دلیل ثبت‌نام متقاضیان مقطع کارشناسی ارشد به صورت مستقل برخلاف قانون مصوب مجلس و اخذ وجوه از دانشجویان چیست؟
عدم نظارت بر واحدهای برون‌مرزی و بین‌المللی دانشگاه آزاد، تخلفات مالی متعدد در این مراکز و واحدها، انتصاب برخی نزدیکان مسئولان در این واحدها و بورسیه شدن افراد متعدد از داخل کشور به عنوان دانشجوی این واحدها
هزينه بي‌فايده نكنيد
با توجه به هزينه‌هايي كه اين تحقيق و تفحص‌ها دارد، مشخص نيست كه چرا تا اين حد نمايندگان به دنبال اجراي بي‌فايده اين سريال‌ها هستند! اگر قرار است تحقيق و تفحصي در كشور صورت گيرد، بايد نتيجه آن به صورت شفاف‌ارائه شده، خاطيان محاكمه شوند و در تاريخ ثبت شود تا ديگر از اينگونه اقدامات صورت نگيرد. از طرف ديگر اگر قرار بر اين باشد كه براي تسويه‌حساب‌هاي خاص و ترساندن مسئولان از اين ابزار استفاده شود، بي‌شك به جايگاه نظارتي مجلس ضربه‌خواهد زد و اين رويه به نفع كشور و نظام نيست.
سایر اخبار این روزنامه
تفکر کلیشه ای اصلاح طلبی نیاز به اصلاح دارد
تشنج ارزي مجلـس
گريـز از بهشت
جشنواره سینما ی وطنی با چاشنی های جهانی
نگهداري ارز بيش از ۱۰ هزار يورو قاچاق است
كورسويي براي پايان كودك آزاري
به دنبال گران کردن هزینه زندگی در تهران نیستیم
ميراث هاشمي زير تيغ تفحص
احياي حقوق اقليت‌ها در دست مجمع
مصیبت‌های پیش روی تولید داخلی
دولت با قدرت تک نرخی شدن ارز را اجرا خواهد کرد
