اختلالات در پیام‌رسان داخلی و گلایه از دولت

صبا رضایی- پیام‌رسان «سروش» به مدت سه روز با اختلال گسترده مواجه شد‌. سیدمیثم سیدصالحی درباره دلایل اختلالات در پیام‌رسان «سروش» که به مدت سه روز ادامه داشت در توئیتر خود اظهار کرد: اختلال در زیرساخت ارتباطی کشور، اپراتورها و «سروش»‌، ناشی از چالش‌های نرم‌افزاری ما، کم‌لطفی اپراتورهای همراه و عدم اختصاص حداقل‌های زیرساختی از سوی دولت است‌. ما ۲۴ ساعته علاوه بر تلاش برای حل چالش‌های نرم‌افزاری، پیگیر تامین نیازهای فنی از سوی اپراتورها و دولت هستیم که ظاهرا بدون کمک آقای آذری‌جهرمی، این مشکلات برطرف نمی‌شود‌. هفته گذشته با پیش‌بینی این روند، نامه‌ای برای ایشان و مسوولان مرتبط ارسال کرد‌م که منتظر مساعدت دولت هستم‌.
مدیرعامل «سروش» در حالی مشکلات این پیام‌رسان را به دوش دولت می‌اندازد که چندی پیش مدعی شده بود «سروش» توان خدمات‌رسانی به 20 میلیون کاربر را دارد‌. از سویی دیگر به نظر می‌رسد وام پنج میلیارد تومانی دولت به پیام‌رسان‌ها برای آنها کافی نبوده است‌. شاید سیدصالحی توقع دارد دولت نیروی متخصص و کارشناسان خبره فناوری از دیگر کشورها، پرداخت حقوق کارمندان، پرداخت قبض‌های آب و برق و تاسیسات و حتی عذرخواهی از کاربران ناراضی را نیز بر عهده بگیرد‌. این در حالی است که گفته می‌شود یکی از دلایل فیلتر کردن تلگرام حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی بوده است چراکه این پیام‌رسان‌ها توان رقابت با پیام‌رسان قدرتمند و محبوبی مانند تلگرام را نداشتند و بازپرس دادستانی استان تهران به داد آنها رسیده است‌. اگر با وجود فیلترینگ گسترده تلگرام، ایجاد کانال‌ها از سوی نهادهای مختلف دولتی در پیام‌رسان‌های داخلی و تبلیغات گسترده برای استفاده مردم از پیام‌رسان‌های داخلی، «سروش» حتی نمی‌تواند به کاربران عضو شده خدمات مناسب ارائه دهد تقصیر دولت نیست‌.
البته ناگفته نماند که بسیاری از نهادهای دولتی و حکومتی پس از چندی دوری از تلگرام، مجدد به آن بازگشته و فعالیت خود را در تلگرام از سر گرفتند‌. بنابر ادعای برخی از کارشناسان وابستگی «سروش» به سازمان صداوسیما، تبلیغات گسترده از سوی نهادهای مختلف مبنی بر لزوم مهاجرت کاربران ایرانی از تلگرام به این پیام‌رسان و مقایسه مستمر آن با تلگرام موجب شده کاربران ایرانی نگرش منفی نسبت به تمامی پیام‌رسان‌های داخلی پیدا کنند‌. چندی پیش نیز یکی از کارشناسان فناوری مدعی شد که این پیام‌رسان را هک کرده و با انتشار این خبر، امنیت «سروش» بیش از پیش زیر سوال رفت‌. گفته می‌شود پیام‌رسان بله نیز وابسته به بانک ملی است که البته این بانک به طور رسمی در روزنامه‌ها آن را تکذیب کرده است‌. در مجموع دیگر پیام‌رسان‌های داخلی به خوبی به فعالیت خود ادامه می‌دهند و هیچ مشکلی در زمینه خدمات‌رسانی نداشته‌اند‌. بنابراین اگر دولت مقصر فراهم نکردن زیرساخت‌های مناسب برای پیام‌رسان‌های داخلی بوده، کمبود زیرساخت‌ها ‌باید دیگر پیام‌رسان‌ها را نیز با چالش مواجه می‌کرد‌.
سروش، نگرش‌ها را منفی کرد


اگرچه مالکیت و وابستگی هیچ یک از پیام‌رسان‌ها به طور کامل مشخص نیست اما عده‌ای از کارشناسان بر این باورند که پیام‌رسان‌هایی مانند «گپ» و «ایتا» خصوصی بوده و وابستگی به نهادی ندارند؛ ادعایی که از سوی بسیاری دیگر از کارشناسان انکار می‌شود اما آنها هم مدرک درستی از وابستگی این پیام‌رسان‌ها در دست ندارند و تنها به حدس و گمان‌های خود رجوع می‌کنند‌.
مهدی غیبی، کارشناس فناوری اطلاعات در گفت‌و‌گو با «جهان صنعت» اظهار کرد: به طور کلی دو دیدگاه نسبت به پیام‌رسان‌های داخلی وجود دارد؛ یک نگرش سیاسی و خبری است و دیگری از منظر فنی‌.
او افزود: تبلیغات گسترده «سروش» از سوی دولتمردان، نمایندگان مجلس و موافقان فیلترینگ تلگرام و وابستگی این پیام‌رسان به صداوسیما موجب شده این پیام‌رسان همواره با نگرش سیاسی و منفی مورد بررسی قرار گیرد‌. از سوی کاربران نیز این پیام‌رسان آماج جوک‌ها و انتقادات گسترده قرار گرفت‌.
غیبی در ادامه بیان کرد: اگرچه نواقص و ضعف‌هایی در زیرساخت‌های اینترنتی کشور وجود دارد اما اگر اختلالات «سروش» مربوط به زیرساخت‌ها بود دیگر پیام‌رسان‌های داخلی نیز ‌باید با مشکل همراه می‌شدند‌. این در حالی است که «ایتا»، «گپ» و «بله» به خوبی به فعالیت خود ادامه می‌دهند و با هیچ مشکلی مواجه نیستند‌.
او با اشاره به اینکه مدیرعامل پیام‌رسان «سروش» توپ را در زمین دولت انداخته اظهار کرد: «سروش» از بندویت داخلی استفاده می‌کند و فیلترینگ و اختلالات مربوط به آن نیز موجب نشده تا این پیام‌رسان با چالش مواجه شود و مشکل اصلی مستقیما به خود «سروش» مرتبط می‌شود‌. غیبی معتقد است که «سروش» موجب شده نگرش مردم نسبت به دیگر پیام‌رسان‌ها نیز منفی شود‌.
مقصر همه مشکلات، دولت است!
کارشناسان معتقدند ضعف‌های زیرساختی پیام‌رسان‌های داخلی موجب ایجاد اختلال شده است و آنها از حمایت همه‌جانبه از سوی دولت مانند وام‌های بلاعوض برخوردار بودند‌. نوید رئیسی، کارشناس فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» اظهار کرد: به نظر می‌رسد هر اتفاق ناگواری که در دنیا رخ می‌دهد مقصر اصلی دولت است! مدیران پیام‌رسان‌های داخلی نیز در هر زمینه‌ای دولت را مقصر می‌دانند‌. او افزود: موسسان پیام‌رسان‌های داخلی با استفاده از بودجه‌های کلان دولتی و وام‌های کلان، این پیام‌رسان‌ها را ایجاد کردند و اکنون هر نقصی که در این پیام‌رسان‌ها وجود دارد به دلیل نقص‌های فنی و زیرساختی و معماری نرم‌افزاری خود پیام‌رسان‌هاست‌. رئیسی تاکید کرد: مدیران پیام‌رسان‌ها باید بر اساس ظرفیت نرم‌افزارهای خود خدمات‌رسانی کنند یا اینکه بستر زیرساختی را پیش از خدمات‌رسانی آماده و مشکلات زیرساختی را رفع کنند‌. او با اشاره به فیلترینگ تلگرام بیان کرد: رقیب قوی پیام‌رسان‌های داخلی نیز حذف شده است، دیگر انتظار چه خدماتی را از دولت دارند؟ توقع دارند دولت به جای آنها به کاربران خدمات‌رسانی کند ؟
سخن آخر
پیام‌رسان «سروش» حتی با حذف رقیب قوی خود، تلگرام نیز موفق عمل نکرد و پس از ایجاد اختلالات و گلایه مدیرعامل این پیام‌رسان از دولت، نه تنها کاربران معمولی بلکه برخی از نهادهای دولتی نیز از این پیام‌رسان خارج شدند‌.