ایتالیا، چالش جدید اتحادیه اروپا

مانا اسکویی* - پس از نزدیک سه ماه از برگزاری انتخابات پارلمانی ایتالیا و پیروزی دو حزب راست‌گرای لیگ شمال و پنج ستاره رییس‌جمهور این کشور در تلاش است تا فرد پیشنهادی آنها را برای پست نخست‌وزیری به پارلمان جهت دریافت رای اعتماد معرفی کند.
با نگاهی به نتایج برآمده از انتخابات سلطه تفکرات پوپولیستی بر صحنه سیاسی ایتالیا مشخص است، اما اینک با توجه به ائتلاف معنادار دو حرب مورد بحث که از منظر برنامه‌های اقتصادی، اجتماعی و مهاجرتی، اختلاف‌نظر پایه‌ای دارند ایجاد تعادل و تفاهم برای اداره کشور با علامت سوال بزرگی روبه‌رو شده است تا جایی بر خلاف سنت دیرینه که رهبر حزب یا ائتلاف پیروز به عنوان نخست‌وزیر معرفی می‌شد، این‌بار و با توجه به عدم توافق رهبران دو حزب لیگ شمال و پنج ستاره برای کنار آمدن با یک دیگر فردی ناشناس در صحنه سیاسی، اما پرسابقه در وکالت و قضاوت و در عین حال با تمایلات سیاسی و اجتماعی نزدیک به حزب چپ افر اطی پنج ستاره را برای گریز از بحران زود ساخته برای نخست‌وزیری معرفی کرده‌اند که به خودی خود از ذات قدرت طلبی رهبران پوپولیست این دو حزب خبر می‌دهد که هیچ کدام حاضر به پذیرش دیگری در پست نخست‌وزیری ‌نیستند. از طرفی با نگاهی گذرا به برنامه‌های اقتصادی این دو حزب که نماد آن را می‌توان در طرح کاهش مالیات از طرف لیگ شمال یعنی نماینده بخش صنعتی و ثروتمند شمال ایتالیا از یک‌سو و افزایش حقوق مستمری‌بگیران از سوی حزب پنج ستاره که سنگ بخش کم‌درآمد و فقیر جنوب را به سینه می‌زند از طرف دیگر جست‌وجو کرد که اجماع این تفکر و به هیچ روی با شرایط اقتصادی ایتالیا که بدهکاری‌اش به رقمی بالاتر از 130 درصد تولید ناخالص ملی‌اش می‌رسد سازگاری ندارد.
دو حزبی که قرار است برای چهار سال آینده زمام امور ایتالیا را به دست گیرند از جهاتی با هم تفاهم و اشتراک نظر دارند به ویژه مخالفت با سیستم سنتی حکومت‌مداری در اروپا و بالاتر، در ضدیت با اتحادیه اروپا که جان‌مایه برنامه‌های پوپولیستی آنها را در کسب رضایت ناراضیان ایتالیایی از وضع موجود تشکیل می‌داد. شرایط کنونی در ایتالیا نه تنها برای این کشور پیامدهای ناگواری خواهد داشت بلکه ضربه دیگری هم بر پیکر ارزان اتحادیه اروپا وارد خواهد کرد.
از منظر داخلی شرایط فعلی ایتالیا تا حدود زیادی اوضاع یونان در چند سال گذشته را به یاد می‌آورد که با وجود حمایت از اتحادیه اروپا که به مراتب قوی‌تر و متحدتر بود و نهادهای مالی جهان، همچنان بدهکار است و در شرایط متزلزل اقتصادی به‌سر می‌برد از دریچه خارجی اما ایتالیا به عنوان یکی از یا به گذران اصلی پر و پا قرص اتحاد اقتصادی و سیاسی اروپا اینک به یکی از نگرانی‌های تازه اتحادیه اروپا بدل شده است.برگزیت و به دنبال آن سلطه پوپولیست‌ها بر مجارستان اتریش اتحادیه اروپا اینک با بحران دیگری روبه‌رو شده است، آن هم در شرایطی که آلمان به عنوان موتورمحرکه اقتصاد اروپا به رهبری مرکل، به اندازه چند سال پیش به ویژه در ارتباط با بحران یونان، از قدرت رهبری برخوردار نیست، علاوه بر اینکه اتحادیه اروپا در حال حاضر، در ارتباط با توافق هسته‌ای ایران هم با آمریکا درگیر است و شرایطی حساس را از جهت اقتصادی و سیاسی می‌گذراند. پیروزی پوپولیست‌ها در ایتالیا، از طرفی می‌تواند، خاکستر را از روی آتش مخالفان اتحادیه اروپا در آلمان و فرانسه هم بردارد. و آخر اینکه با توجه به تفاوت‌های فکری و سنتی حاکم بر دو حزب پوپولیست مورد بحث چه‌بسا، ایتالیا با تجدید انتخابات پارلمانی روبه‌رو شود. *تحلیلگر سیاسی
osk.ma@yahoo. com