لج بازی دولت و واردکنندگان

آفتاب یزد- گروه گزارش: در حالی که اخبار کمبود برخی کالاها در رسانه‌هایی همچون صدا و سیما هر شب باز پخش می‌شود، احتمالاً این انتظار وجود دارد روند ترخیص کالا در گمرکات با سرعت بیشتری اتفاق بیفتد؛ انتظاری که جریان واقعیت کاملاً برعکس آن است. یک مقام ارشد گمرک بدون ذکر نامش به خبرگزاری فارس اطلاع داده که قریب 40هزار کانتینر سرگردان و بلاتکلیف در انبارهای گمرک وجود دارد. تعداد کل کانتینرهای ترخیص نشده در کل 139هزار کانتینر عنوان شده است. دولت به اکثر واردکنندگان ارز 4200تومانی اختصاص داده و با توجه به افزایش قیمت‌ها در بازار، حال دولت خواستار آن شده که مابه‌‌التفاوت نرخ ارز به دولت بازگردد؛ اقدامی که واردکنندگان آن را غیر عادلانه می‌خوانند و می‌گویند توان انجامش را ندارند. همین اقدام به نوعی به لجبازی میان واردکنندگان و دولت انجامیده که دودش کمبود کالا و افزایش قمیت در بازار است در چشم برای مصرف کننده می‌رود.
هر چند خسرو ابراهیمی از مدیران سازمان اصناف کشور تاکید می‌کند که کمبود کالا در کشور وجود ندارد و دلیل برخی بی‌نظمی‌ها سوءاستفاده برخی واردکنندگان و توزیع‌کنندگان است، اما واردکنندگان اظهار می‌نمایند که این عدم ثبات سیاستگذاری دولت است که در ترخیص کالاها مشکل ایجاد کرده است. ظاهراً برخی از کالاهای رسوب کرده در گمرک از سال96 ترخیص نشده‌اند و گمرک برای وارد آوردن فشار به واردکنندگان به آنها اعلام کرده است که کالایی که بیش از دو ماه در انبارهای گمرک بماند متروکه تلقی می‌شود و مانند ماشین بلاصاحب در پارکینگ با آن رفتار خواهد شد. تهدیدی که تاکنون ظاهراً چندان ترسی در
دل صاحبان کالا ایجاد نکرده است. مقامات گمرک اعلام کرده‌اند که در کل تعداد 139هزار کانتینر در انبارهای گمرک دپو شده‌اند که قریب 50درصد آنها مربوط به سال96 هستند و صاحبان آنها سراغی از آن نمی‌گیرند. با توجه به تحمیل هزینه انبار داری، دموراژ کانتینر و استهلاک احتمالی برخی کالاها برای صاحب آن کالا، این پرسش پیش می‌آید که چرا آنها از بارگیری و تخلیه کالا
خودداری می‌کنند؟



> معضل مابه التفاوت ارزی
مدیرکل امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی می‌گوید: «کانتینرهای موجود ۶۰ درصد برای واردات، ۲۰ درصد برای ترانزیت خارجی و مابقی به قصد مصرف در منطقه اقتصادی و ترانشیپ در بنادر نگهداری می‌شود.» ظاهراً بخشی از این کالا به دلیل به مشکل خوردن اوراق ترخیص در بانک‌ها‌ رسوب کرده است، فروشندگان به دلیل عدم دریافت پول از خریدار اجازه ترخیص و حمل کالا را نمی‌دهند و خریدار نیز توان پرداخت وجه را ندارد،
به ویژه آنکه دولت خواهان دریافت مابه‌التفاوت ارزی نیز هست و بسیاری از این مبالغ مابه التفاوت ارزی برعهده خریدار افتاده به همین سبب کد رهگیری نیز صادر نمی‌شود. با توجه به آنکه خریدار کالا قرار نبود هنگام خرید مابه‌التفاوت ارزی بپردازد، حاضر به ترخیص نیست و کالا در گمرک مانده است.

> ترس از متهم شدن به احتکار
یکی از مقامات سازمان بنادر و کشتیرانی که نخواست نامش فاش شود به آفتاب یزد گفت که فکر می‌کنم دلیل بخشی از واردکنندگان برای عدم ترخیص کالاهایشان متهم شدن به احتکار باشد، او گفت با توجه به ازدیاد کشفیات مرتبط به احتکار کالا در انبار آنها ترجیح می‌دهند کالایشان در انبارهای گمرک بماند تا آنکه آن را ترخیص کنند و در انباری در حومه تهران یا شهرهای بزرگ نگهداری نمایند. چون او به هر حال می‌خواهد کالایش را در انبار نگه دارد تا تغییرات قیمتی مدنظرش حاصل شود و هزینه انبارداری بپردازد، طبیعتاً انبارهای گمرک محل امن‌تری برای نگهداری اینگونه کالاها محسوب می‌شود. با توجه به گفته‌های این مقام مسئول در واقع انبار‌ها‌ی گمرک جمهوری اسلامی به امن‌ترین محل برای احتکار کالا بدل شده است و با توجه به آنکه دولت درخواست دریافت مابه‌التفاوت ارزی دارد، طبیعتاً کسی نمی‌تواند آنها را متهم به عدم ترخیص به نیت احتکار نماید. همچنین برخی بانک‌ها‌ برای صدور اجازه ترخیص کالاها تعهد نامه‌ای کتبی درخواست کرده اند که به دلیل آنکه صاحبان کالا مایل به امضای این تعهدنامه نیستند، بانک‌ها‌یی که تامین سرمایه کرده اند اجازه ترخیص کالا را صادر نمی‌کنند.

> بیش از یک میلیون تن کالای اساسی در گمرک
براساس جداولی که سازمان بنادر و دریانوردی در سایت خود ارائه کرده است، کالاهای رسوب کرده به سه گروه تقسیم می‌شوند: کالاهای کانتینری، کالاهای غیرکانتینری و کالاهای اساسی.
براساس آمار ارائه شده، میزان رسوب کالاهای کانتینری در ۴شهریور ماه ۱۴۲هزار و ۹۹کانتینر بوده که در ۱۲شهریور ماه به ۱۴۶هزار و ۱۶۳کانتینر افزایش یافته اما این رقم در ۱۹شهریورماه به ۱۳۹ هزار و ۵۷۱کانتینر کاهش یافته است. در مورد کالاهای غیرکانتینری هم، جداول ذیل نشان می‌دهد میزان رسوب این کالاها در ۴شهریورماه ۶میلیون و ۷۱۳هزار و ۶۸۹تن بوده که در ۱۲شهریورماه به ۶ میلیون و ۶۷۳هزار و ۷۵۶تن کاهش یافته و در ۱۹شهریورماه به ۶میلیون و ۸۹۳هزار و ۶۹۰تن افزایش یافته است. در مورد کالاهای اساسی نیز، جداول گویای آن است که میزان رسوب این گروه از کالاها در ۴شهریورماه یک میلیون و ۹۱۰هزار و ۲۶۰تن بوده که در ۱۲شهریورماه به ۲میلیون و ۱۸۸هزار و ۲۲۹تن افزایش یافته و در ۱۹شهریورماه به ۲میلیون و ۳۹۲هزار و ۵۶۵تن افزایش یافته است. بنابراین روند رسوب کالاهای اساسی کاملا افزایشی بوده و این می‌تواند به منزله زنگ هشدار برای مسئولان تنظیم بازار
داخلی باشد.

> شکایت 500 نفر از دولت
محمدرضا زهره وندی وارد کننده و از اعضای هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی به آفتاب یزد می‌گوید: متاسفانه عدم مسئولیت پذیری دولتی‌ها و عدم وجود شفافیت و عدم اطلاع از جزئیات فنی موجب شده که عموماً این واردکننده باشد که به تیر انتقاد نواخته می‌شود، ممکن است برخی سوءاستفاده‌ها رخ دهد، اما مطمئن باشید فشار روانی که واردکننده در اثر عمد تخلیه و ترخیص بارش و آینده نامعلوم تجارت و کالایش تحمل می‌کند بسیار بیش از میانگین دیگر اقشار است.
با توجه به بخشنامه‌های اخیر، دولت خواهان دریافت مابه التفاوت ارزی است، این در حالی است که واردکننده‌ای که کالا را فروخته است، چگونه می‌تواند مبلغ درخواست شده را فراهم نماید. وی در ادامه افزود: در جلسه روز سه‌شنبه هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی مطلع شدیم که 500 نفر از واردکنندگان به خاطر بخشنامه دریافت مابه التفاوت ارزی در دیوان عدالت از دولت شکایت کرده‌اند و منتظر نتیجه آن هستند، چون واردکنندگان پرداخت مابه‌التفاوت ارزی را قبول ندارند.
در اقدامی جالب مسئولان به واردکننده ابلاغ کرده‌اند که مثلاً برای واردات ریل مربوط به آسانسور باید برود و از نمایندگی جمهوری
اسلامی در آن کشور نامه تهیه کند، درحالی‌که ما معمولاً این نامه را از نمایندگی آن کشور در تهران تهیه می‌کردیم، نه آنکه برویم سفارت کشور خودمان در آن کشور نامه بگیریم و چنین چرخش 180درجه‌ای بسیار عجیب است و برای ما مشکل‌زا بوده است، بنده اطمینان دارم اگر اجازه ترخیص این حجم از کالا به گمرکات داده شود، بی‌شک امکان تعدیل قیمت‌ها‌ و تزریق آرامش به بازار فراهم می‌گردد و این اتفاقی طبیعی پس از ترخیص آن همه کالا در گمرکات کشور است، متاسفانه ما همیشه نوشدارو را بعد از مرگ سهراب تجویز می‌کنیم و همیشه بعد از بحران‌ها‌ به فکر چاره‌جویی می‌افتیم. در حال حاضر قریب 7میلیون تن در گمرکات کالا رسوب کرده است. این هفت میلیون تن را اگر به ازای هر کیلو تنها یک دلار حساب کنیم یعنی 7میلیارد (که بیشتر است) حال اگر این 7میلیون تن را هر کیلو دو دلار حساب کنیم یعنی 14میلیارد دلار سرمایه ملی در گمرک خوابیده و اقدام منطقی و درستی نیز برای باز کردن این گره انجام نمی‌گیرد. شما دقت کنید که دولت حدود 157بخشنامه (کمی کمتر یا بیشتر) تنها از برج دوم امسال تا مدت اخیر درخصوص واردات ابلاغ کرده است و بسیاری از این بخش نامه‌ها‌ عملاً ضد و نقیض هستند و ناقض همدیگر. چگونه این حجم از پیچ و خم‌ها‌ی اداری می‌تواند به تسهیل امور تجارت کمک نماید، ما معتقدیم چنین رویه‌ای تنها سردرگمی ایجاد می‌کند و باید در تغییر رویه‌ای کلان نشست و فکری عاجل برای وضع موجود کرد تا دود اوضاع بیش از این در چشم مردم نرود. بخش خصوصی ایران می‌تواند بازوی کارآمدی برای دولت برای عبور از سختی‌ها‌ باشد، کما اینکه در طول تمام سالیان اخیر به ویژه زمانهایی که ابزار ظالمانه تحریم به قصد فشار آوردن به مردم از سوی دشمنان به کار برده شده، این بخش خصوصی بوده که با حسی میهن‌پرستانه به کمک دولت آمده و تامین‌کننده مایحتاج عمومی بوده است.