دست احتکار و تحریم بر سر بیماران

آفتاب یزد-گروه اجتماعی: مراکز درمانی مملو از بیمارانی است که برای یافتن مرهمی بر زخم خود راهی آنجا می‌شوند. اگرچه تیم‌های بیمارستانی هم تمام تلاش خود را برای بهبود بیماران به کار می‌بندند اما این روزها در کنار انواع و اقسام بیماری‌ها یک مشکل بزرگ هم بر سر راه آنها سبز شده است. تحریم‌ها؛ واژه آشنایی که سال‌هاست با زندگی ایرانیان عجین شده و اخیرا هم بار دیگر پای خود را بر گلوی بیمارستان‌ها گذاشته است و هر روز فشار خود را بر تامین تجهیزات بیمارستانی بیشتر می‌کند. چنانچه دیروز رئیس مرکز تحقیقات ایدز بیمارستان امام خمینی گفته است که کمبود تجهیزات و حتی لوازم معمولی پزشکی که برای کنترل بیماری‌های عفونی است، بسیار مشکل‌ساز شده و خطرناک است. مینو محرز (رئیس مرکز تحقیقات ایدز بیمارستان امام خمینی) می‌گوید: «هم در حوزه تجهیزات و هم در حوزه دارو با کمبود مواجه هستیم. البته داروهای مخصوص کنترل بیماری ایدز در حال حاضر موجود است؛ حتی در بخش کیت‌های شناسایی مبتلایان به ایدز کمبودی نداریم، اما اگر وضعیت به این صورت ادامه پیدا کند، در همه زمینه‌ها با کمبود مواجه می‌شویم.»

> مشکلی در تامین تجهیزات پزشکی وجود ندارد
درحالی رئیس مرکز تحقیقات ایدز بیمارستان امام خمینی از کمبود تجهیزات پزشکی خبر داده که مشاور وزیر و مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت، این موضوع را رد کرده و گفته است: «وزارت بهداشت برای کنترل عفونت بیمارستانی، راهنماهای بالینی و پروتکل‌های درمانی بسیاری دارد و عفونت‌های بیمارستانی به صورت جدی و براساس استانداردها، کنترل و پایش می‌شود.» وی با اشاره به گستردگی حوزه تجهیزات پزشکی تاکید کرد: «تجهیزات پزشکی در کشور توسط 2200 شرکت وارد کننده، 6100 کمپانی تولیدکننده بین المللی که ممیزی علمی و فنی وزارت بهداشت را پشت سر گذاشته و همچنین بیش از 1000 شرکت تولیدکننده داخلی تامین می‌شود.» مسائلی با بیان اینکه در کشور بیش از 280 هزار قلم تجهیزات و ملزومات پزشکی وجود دارد، افزود: «اینکه گفته شود در یک مرکز درمانی، تجهیزات پزشکی در دسترس نیست، عبارت دقیقی نیست؛ چراکه وزارت بهداشت از ابتدای امسال، برنامه‌ریزی‌های لازم برای تامین تجهیزات پزشکی از طریق محصولات وارداتی و تولید داخلی را انجام داده و در حال حاضر مشکلی در این زمینه وجود ندارد.» مشاور وزیر و مدیرکل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت، یادآور شد: «تامین تجهیزات پزشکی مورد نیاز کشور تحت نظارت و پایش جدی وزارت بهداشت قرار دارد و در این زمینه نیز دستگاه‌های نظارتی در زمینه نظارت بر بازار تجهیزات پزشکی و برخورد با متخلفان فعالیت دارند.»



> تناقض یا دلگرمی!
از سوی دیگر پیشتر وزیر بهداشت در زمینه تامین دارو گفته بود قیمت داروهای خارجی که مشابه داخل نداشته باشند، تغییر نمی‌کند. سیدحسن‌ها‌شمی با توجه به نوسان قیمت در بازار دارو اظهار کرد: «داروهای تولید داخلی به دلیل وابستگی به مواد اولیه و محصولات حوزه‌هایی مانند صنعت چاپ و صنایع پتروشیمی، دچار نوسان قیمت شده‌اند و دولت مصوب کرده که قیمت دارو، 9 تا 12درصد افزایش پیدا کند.» او یادآور شد: «حدود 9هزار قلم دارو در کشور وجود دارد که 1400 قلم از آن، تغییر قیمت داشته و اگر کل سبد دارویی کشور را در نظر بگیریم، قیمت دارو به طور متوسط 9درصد افزایش پیدا کرده اما اگر منصف باشیم و بخواهیم با سایر خدمات که قیمت آنها افزایش قابل توجهی داشته، مقایسه کنیم در حوزه دارو، تولید کنندگان و وارد کنندگان دارو، عملکرد مناسبی داشته‌اند و دولت نیز با وجود سختی‌های فراوان، کمک و تلاش کرده که ارز را با همان نرخ 4200 تومان برای حوزه دارو، تامین کند.» وزیر بهداشت با بیان اینکه دولت در حوزه تولید و واردات دارو هیچ ورود و دخالتی ندارد، گفت: «70 درصد از داروی مورد نیاز کشور برای یک سال آینده خریداری شده و از بخش خصوصی حمایت شده است.» اما تلاطم بازار ارز کشور و تحریم‌ها سایه خود را بر دارو و عرضه آنها به مردم گسترده است. سایه جنگ سیاسی که بر سلامت مردم سنگینی می‌کند و تعدادی از داروهای خارجی را کمیاب کرده یا قیمت‌های داروهای داخلی و خارجی را افزایش داده است. حالا داروی بیماران به ویژه مبتلایان به بیماری‌های خاصی چون اعصاب و روان(جانبازان) یا نایاب شده یا اگر پیدا شود این بیماران با قیمت‌های دو برابری آنها مواجه می‌شوند و سخنان دلگرم کننده وزیر بهداشت هم از آنها دردی دوا نمی‌کند. در چنین شرایطی سخنگوی سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه کیفیت و اثربخشی داروهای شیمی‌درمانی تولید داخل اثبات شده، گفته است: «بیش از 80 درصد از داروهای شیمی درمانی در ایران تولید و به کشورهای همجوار صادر می‌شود.» کیانوش جهانپور خاطرنشان کرد: «داروهای خارجی خیلی گران نشده‌ چراکه ارز دولتی به آنها تخصیص داده شده است همچنین دارویی که به آن ارز دولتی تخصیص داده نمی‌شود جزو مکمل‌ها محسوب شده یا اساسا داروی تک نسخه‌ای بوده و در فهرست دارویی کشور وجود ندارد.» جهانپور ادامه داد: «اگر دارویی در دارونامه رسمی کشور باشد قطعا از محل ارز دولتی استفاده و قیمت‌گذاری آن نیز بر مبنای ارز دولتی انجام می‌شود بنابراین گرانی آن هم مثل سایر داروها زیاد نبوده و نخواهد بود.» وی با اشاره به اینکه بیش از ۸۰ درصد از داروهای شیمی درمانی در ایران تولید می‌شود، خاطرنشان کرد: «تولید داروهای شیمی درمانی برای بیماران مبتلا به سرطان چندین سال است که در داخل کشور انجام و مصرف می‌شود بنابراین با توجه به اینکه کیفیت بالایی دارند استاندارد و موثر نیز واقع می‌شوند.» جهانپور یادآور شد: «داروهای تولید داخل به بیش از ۳۰ کشور دنیا به ویژه در کشورهای همجوار و کشورهای حوزه سی‌ای اس سوریه، ترکیه، عراق، جنوب شرقی آسیا، ویتنام و اخیرا به ترکیه صادر می‌شوند.» وی تصریح کرد: «دارویی که مشابه تولید داخلی نداشته باشد نیز از خارج تامین بنابراین برندهای خارجی نیز همانند گذشته با ارز تخصیصی وارد کشور می‌شوند لذا جای نگرانی عمده‌ای در تامین و نوع داروهای شیمی‌درمانی وجود ندارد.»

> استریل زیاد بلای جان مردم
با اینکه مشکلات در زمینه تامین دارو کماکان وجود داشته و افزایش قیمت آن با سایر کالاهای ضروری زندگی همزمان افزایش می‌یابد اما مشکلات بیماران و بیمارستان‌ها نیز به همین جا ختم نمی‌شود و یک مشکل دیگر هم اخیرا طبق گفته رئیس مرکز تحقیقات ایدز بیمارستان امام خمینی در اثر کمبود تجهیزات بیمارستانی و با توجه به دستورالعمل استفاده مجدد از برخی وسایل پزشکی در بیمارستان‌ها، نگرانی‌هایی را برای جامعه پزشکی رقم زده است. او می‌گوید: «یک سری از تجهیزات پزشکی بسیار گران است و حتی قبل از این بخشنامه هم استفاده مجدد می‌شد؛ مخصوصا برای بیماری‌های قلبی چون قیمت تمام شده آن بسیار گران تمام می‌شود، به طور مثال یک دستگاه آریتمی قلب زمانی که هنوز دلار به این اندازه گران نشده بود، چهار میلیون تومان بود، اما الان سر به فلک می‌کشد، از همین رو از بعضی از قسمت‌های این لوازم استفاده مجدد می‌شد، البته بخشی از این تجهیزات که وارد خون می‌شود، نباید دوباره استفاده شود، چون خاصیت خود را از دست داده و گاها با استریل زیاد شّل می‌شود. در حال حاضر بسیار نگران این مسئله هستم می‌ترسیم که زیاده‌روی شود، هر چیزی بیش از حد استریل شود، در نهایت به ضرر مردم تمام می‌شود.» محرز تاکید کرد: «یک دستورالعمل جهانی در این خصوص صادر شده، مبنی بر اینکه این مسئله در حال مطالعه است و باید از متخصصان کمک بگیریم تا مشخص شود از چه لوازمی می‌توان استفاده مجدد کرد و آنها تاکید کردند که بعضی از تجهیزات پزشکی و نه همه تجهیزات امکان استفاده دوباره دارند. در بخشنامه‌ای که صادر شد، در برخی مواقع زیاده‌روی شده است، تجهیزاتی کاملا باید استریل شود که می‌تواند استفاده مجدد شود. البته باید با شرایط فعلی از برخی تجهیزات دوباره استفاده کنیم، چرا که واقعا برخی از تجهیزات گران است، به خصوص تجهیزاتی که برای درمان بیماری‌های قلبی به کار می‌رود.» وی ادامه داد: «تجهیزاتی که وارد خون می‌شود به دقت بسیار زیادی نیاز دارد؛ بنابراین نباید استفاده مجدد شود؛ در هر صورت این کار باید با دقت و کنترل بالا و توسط کمیته‌های عفونی بیمارستان‌ها صورت گیرد و نیاز به مراقبت بسیار جدی متخصصان دارد.»

> انبارهای احتکار دارو
درحالی که همه از تحریم‌های ناجوانمردانه دارویی می‌گویند اما از چه بنالیم که احتکار دارو در کشور ما نیز توسط عده‌‌ای سودجو بر افزایش قیمت‌ها و نایاب شدن آنها تاثیر می‌گذارد. یکی از این اقدامات غیر انسانی در استان فارس رخ داد و مقامات قضایی فارس از کشف ۳ انبار احتکار دارو در شهرستان ممسنی خبر دادند. رئیس شورای قضایی استان فارس با بیان اینکه داروهای مکشوفه شامل اقلام متعدد از جمله دارو مجاز، غیرمجاز و داروهای گران‌قیمت و کمیاب بوده است، گفت: «ارزش داروهای کشف‌ شده قریب به 45 میلیارد ریال است.» با این اوصاف به نظر می‌رسد در ماه‌های آینده اوضاع آنچنان بر وفق مراد کشور پیش نمی‌رود و مسئولان در تامین داروهای حیاتی مردم دچار مشکلات بسیار زیادی خواهند شد. در این شرایط همراهی، رحم و چشم پوشی از سودهای چرکینی چون احتکار شاید اوضاع را از آنچه که هست خراب‌تر نکند!