روزنامه جهان صنعت
1397/07/25
همه راه‌ها به بن‌سلمان می‌رسد
مقامات عربستان در حال آمادهسازی گزارشی هستند که در آن گفته شده جمال خاشقجی به دلیل بروز اشتباه کشته شده است. نیویورک‌تایمز نیز به نقل از منبع آگاه نوشته ولیعهد عربستان از این ماجرا مطلع بوده است.شبکه خبری سی‌ان‌ان به نقل از دو منبع آگاه گزارش داده مقامات عربستان سعودی در حال آمادهسازی گزارشی هستند تا اعلام کنند جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی در جریان بازجویی در کنسولگری این کشور در استانبول در نتیجه بروز اشتباه کشته شده است. این بازجویی قرار بوده منجر به ربودن خاشقجی از ترکیه شود.
یک منبع مطلع به سی‌ان‌ان گفته این گزارش احتمالا این طور نتیجه‌گیری خواهد کرد که این عملیات بدون مجوز و تایید از بالا انجام شده و کسانی که در آن دخیل بوده‌اند، مجازات خواهند شد. سی‌ان‌ان به نقل از یکی از منابع آگاه نوشته این گزارش هنوز در حال آمادهسازی است و احتمال دارد محتوای آن تغییر کند.
آسوشیتدپرس نیز گزارش داده شایعات مشابهی در مورد گزارش عربستان سعودی در ترکیه بر سر زبان‌هاست. روزنامه نیویورک‌تایمز به نقل از یک منبع مطلع نوشته ولیعهد عربستان با بازجویی یا ربودن خاشقجی از ترکیه و انتقال او به عربستان موافقت کرده بوده است. به گفته این منبع آگاه دولت عربستان برای محافظت از ولیعهد، یک مقام سرویس اطلاعاتی این کشور را مقصر معرفی خواهد کرد.
با اینکه این گزارش‌ها هنوز به نقل از مقامات رسمی تایید نشده‌اند، اما با این حال محتوای آنان با اظهارات رییس‌جمهوری آمریکا پس از گفت‌وگوی تلفنی‌اش با پادشاه عربستان همخوانی زیادی دارد. دونالد ترامپ دوشنبه گذشته پس از تماس تلفنی‌اش با ملک سلمان به خبرنگاران گفت: پادشاه عربستان هرگونه اطلاعی از این مساله را قویا رد کرد. ترامپ اضافه کرد که او هرچند نمی‌تواند ذهن ملک سلمان را بخواند، اما قضیه طوری به نظر می‌رسد که انگار یک باند قاتل در این جریان دست داشته.
رییس‌جمهوری آمریکا سپس با انتشار توئیتی نوشت که مایک پمپئو، وزیر خارجه این کشور را فورا برای دیدار با ملک سلمان راهی ریاض می‌کند. ترامپ به خبرنگاران گفت که از گزارش سی‌ان‌ان اطلاع دارد، اما هیچ‌کس نمی‌داند که آیا در آن صحبت بر سر یک گزارش رسمی است. جمال خاشقجی روز دوم اکتبر پس از مراجعه به کنسولگری عربستان در ترکیه ناپدید شد. از آن زمان تاکنون هنوز به طور رسمی مرگ این خبرنگار سعودی تایید نشده است.
خروج تیم بازرسان از کنسولگری
در همین حال خبرگزاری فرانسه گزارش داده تیم مشترک بازرسان ترکیه و عربستان بامداد دیروز پس از یک عملیات تفتیش هشت ساعته از ساختمان کنسولگری عربستان خارج شدند. یک مقام مسوول به این خبرگزاری گفته، این تیم تحقیقاتی نمونه‌هایی از جمله خاک باغ کنسولگری را برای آزمایش‌های بیشتر با خود برده‌اند. عربستان در ماه اکتبر میزبان یک کنفرانس اقتصادی بزرگ در ریاض است که قرار بود چهره‌های سرشناس در آن سخنرانی کنند. در پی ناپدیدشدن جمال خاشقجی بسیاری از سخنرانان این کنفرانس سفر خود به ریاض را لغو کردند.
برگزارکنندگان این کنفرانس روز دوشنبه اعلام کردند با وجود خودداری افراد صاحب‌نام دنیای اقتصاد و تجارت، تغییری در برگزاری این کنفرانس رخ نخواهد داد. با این حال عربستان مهمانی «روز ملی» این کشور را که هرساله در سفارت این کشور در واشنگتن برگزار میشود، لغو کرد.
دایان گرین مدیر بخش گوگل کلاود، دارا خسروشاهی مدیرعامل اوبر و لری فینک مدیرعامل شرکت خدمات مالی بلک راک از جمله کسانی هستند که کنفرانس تجاری ریاض را تحریم کردند. این کنفرانس که به «داووس کویر» مشهور است روز اول آبان (۲۳ اکتبر) آغاز میشود. وزیر دارایی آمریکا نیز به این کنفرانس دعوت شده است. استیو منوچین اعلام کرده هنوز تغییری در برنامه حضورش در این کنفرانس نداده است. کریستین لاگارد رییس صندوق بین‌المللی پول و جو کزر، مدیرعامل زیمنس نیز هرچند گفته‌اند که تحولات را تحت نظر دارند اما حضور خود در این کنفرانس را لغو نکرده‌اند.
ابراز نگرانی کانادا
عربستان در روزهای گذشته با فشار و انتقادات شدید بین‌المللی روبه‌رو بوده است. ترامپ پیشتر تهدید کرده بود چنانچه مشخص شود مقامات عربستان در پرونده خاشقجی دست داشته‌اند، این کشور با تحریم‌های آمریکا روبه‌رو خواهد شد. در واکنش به این تهدید یک مقام سعودی گفته بود این کشور هرگونه تحریم احتمالی را تلافی خواهد کرد. در همین حال کانادا نیز به صف کشورهای دیگری پیوسته که خواستار روشن شدن پرونده ناپدید شدن خاشقجی شده‌اند.
کریستیا فریلند، وزیر خارجه کانادا دوشنبه گذشته پس از تماس تلفنی با عادل الجبیر گفت نگرانی عمیق کانادا را به اطلاع وزیر خارجه عربستان رسانده و خواستار تحقیقاتی جامع، شفاف و معتبر شده است. او اضافه کرد: من تاکید کردم که عاملان باید به مجازات برسند.
فرانسه، بریتانیا و آلمان نیز پیشتر با انتشار بیانیه‌ای مشترک خواستار پاسخگویی عربستان شده بودند. دولت عربستان اتهامات وارده به این کشور را رد کرده اما تا کنون نیز مدرکی دال بر خروج خاشقجی از ساختمان کنسولگری در استانبول ارائه نکرده است. پیشتر مقامات ترکیه گفته بودند که ۱۵ شهروند سعودی از جمله مقامات رسمی در روزی که خاشقجی ناپدید شده، وارد استانبول شده‌اند. این افراد پس از ورود به کنسولگری عربستان چند ساعت در آنجا مانده و سپس سوار بر چند خودرو به سمت فرودگاه رفته و ترکیه را ترک کرده‌اند.
این در حالی است که یک شبکه ترکیه‌ای اعلام کرد که پلیس این کشور فرضیه حل کردن جسد جمال خاشقجی در اسید را بعید نمی‌داند. شبکه خبرترک ترکیه اعلام کرد: پلیس ترکیه اوایل فرضیه حل کردن جسد جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستانی در اسید را توهم می‌دانست اما با پیشرفت تحقیقات این فرضیه را بعید نمی‌داند. یک تیم جنایی ترکیه دوشنبه‌شب گذشته ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول را برای دستیابی به اطلاعات و آثار کشته یا ربوده شدن خاشقجی تفتیش کرد.
بازجویی عربستان از ۱۵ مظنون پرونده
رسانه‌های عربستان اعلام کردند که مقامات این کشور به زودی بازجویی از ۱۵ مظنون در پرونده روزنامه‌نگار منتقد سعودی را آغاز خواهند کرد. سایت ایلاف عربستان اعلام کرد که مقامات این کشور به زودی ۱۵ مظنون پرونده جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد سعودی که پیشتر رسانه‌های ترکیه اسامی و تصاویرشان را منتشر کرده بودند به منظور ارائه پاره‌ای از توضیحات درباره دلایل حضور خود در ترکیه همزمان با ناپدید شدن این روزنامه‌نگار، فرا خواهند خواند.
این شبکه افزود که مقامات عربستان تحقیقات خود درباره صحت یا عدم صحت اخبار منتشر شده در رسانه‌های ترکیه مبنی بر دست داشتن این ۱۵ عربستانی در ناپدید شدن خاشقجی را آغاز خواهند کرد. رسانه‌های ترکیه پیشتر اسامی و تصاویر ۱۵ نفر از مسوولان سعودی را که در روز ناپدید شدن جمال خاشقچی روزنامه نگار عربستانی به استانبول سفر کردند و وارد کنسولگری شدند، منتشر کردند. منابع رسانه‌ای ترکیه اعلام کرد که این ۱۵ نفر متهم به شکنجه خاشقچی و قتل وی هستند.
جهان دیگر نمی‌تواند نقض حقوق بشر توسط عربستان را نادیده بگیرد
یک وکیل حقوق بشر در یادداشتی با اشاره به ناپدید شدن جمال خاشقجی اعلام کرد که جهان دیگر نمی‌تواند نقض حقوق بشر توسط عربستان سعودی را نادیده بگیرد. به نوشته گاردین، رادنی دیکسون، وکیل حقوق بشر و روزنامه‌نگار در یادداشتی نوشت: برای برخی زنان و دیگر فعالان حقوق بشر بازداشت شده در عربستان سعودی در سال گذشته میلادی ناپدید شدن جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول یک امر تعجب‌برانگیز نیست. برای کسانی که توانسته‌اند علیه پادشاهی عربستان سعودی انتقاد کرده و از این کشور فرار کنند اکنون کاملا مشخص شده است که حتی اگر خارج از کشور بروند، باز هم باید بسیار مراقب باشند. این رژیم با استفاده از حقه تهدید اعضای خانواده مخالفان، تلاش می‌کند که آنها را به سکوت وادار کند اکنون این تهدیدها آشکار شده است. حکومت عربستان سعودی از سال ۲۰۱۷ بعد از بر سر کار آمدن محمد بن‌سلمان به عنوان ولیعهد عربستان به طور قابل توجهی مخالفان را به سکوت واداشته است. من درباره افزایش بازداشت‌ها در ماه ژانویه سال‌جاری گزارش تحقیقی نوشتم. خانواده‌های برخی از زندانیان از ما درخواست کردند که یافته‌های خود را منتشر کنیم تا از دولت و سازمان ملل بخواهیم که اقدامی برای آزادی این زندانیان انجام دهند. براساس آمارهای به دست آمده در این گزارش بیش از ۶۰ نفر از مخالفان دولت عربستان سعودی از جمله مدافعان حقوق بشر، در سرکوب گسترده توسط مقامات سعودی بازداشت شدند. تاکنون هیچ گام ملموسی برای آزادی این افراد برداشته نشده است. آنها همچنان در بازداشت به سر می‌برند در حالی که علت بازداشت آنها به طور کامل مشخص نیست. در ماه می نیز فعالان برجسته حقوق زنان که در طول سالیان گذشته برای حقوق زنان در عربستان سعودی از جمله حق رانندگی مبارزه کرده‌اند، بازداشت شدند. در ماه ژوئن نیز درست پیش از اینکه محمد بن‌سلمان در یک اقدام کلیدی آزادی حق زنان برای رانندگی را اعلام کند، برخی از فعالان زن بازداشت شدند. در میان بازداشت‌شدگان می‌توان به سمر بدوی فعال حقوق بشر زنان که جایزه شجاعت زنان بین‌الملل آمریکا را دریافت کرده است، اشاره کرد. به تمام کسانی که بازداشت شده‌اند، لقب خائن داده شد. این افراد به حبس‌های طولانی محکوم شده‌اند در حالی که به طور کامل تفهیم اتهام نشده‌اند. این وضعیت ناامید‌کننده و خجالت‌آور است که اقدامات بسیار کمی برای پایان این بازداشت‌ها انجام شده است. این بازداشت‌ها غیرقانونی و مغایر با تمام استانداردهای شناخته شده بین‌المللی است.
دیگر فعالان حقوق بشری زنان از عربستان سعودی که توانستند از بازداشت فرار کنند به دلیل ترس از مجازات در رسانه‌ها و انظار عمومی نمی‌توانند حرف بزنند، در گفت‌وگو با من، خواسته‌اند که به عنوان وکیل، نمایندگی قربانیان سعودی را بر عهده داشته باشم و صدای آنها باشم و از تلاش آنها برای دستیابی به اجرای اصول حقوق بشر در جامعه‌شان حمایت کنم. یکی از این فعالان زن با اعلام ناامیدی عمیق خود نسبت به استانداردهای دوگانه بسیاری از کشورها در جهان اعلام کرد، آنها درباره اهمیت زنان، برابری جنسیتی و احترام به زنان در محل کار صحبت می‌کنند اما زمانی که زنان به زندان می‌افتند و تبعیض‌های بزرگی علیه آنها اعمال میشود ناگهان ساکت شده و شجاعت خود را از دست می‌دهند.
دیگری اعلام کرد: من تمام امید خود را از دست داده‌ام که چرا رهبران جهان برای زنانی که همه چیز را برای آزادی فدا کرده‌اند، به پا نمی‌خیزند. شجاعت آنها باید سیاستمداران و تجار ترسویی که هنوز با عربستان سعودی همکاری می‌کنند، خجالت‌زده کند. آنها به گونه‌ای رفتار می‌کنند که همه چیز طبیعی است. چند روز گذشته در مراسمی در واشنگتن دی‌سی درباره اصلاحات در عربستان سعودی کارشناسان و مدافعان حقوق بشر اظهار نظرهای خود را به دولت و سیاستگذاران آمریکا اعلام کردند. این مراسم به طرز شگفت‌انگیزی درست زمانی برگزار شد که اخباری مبنی بر مفقود شدن جمال خاشقچی منتشر شد. متاسفانه بسیاری از زنان که در عربستان سعودی در حبس به سر می‌برند فکر می‌کنند سرنوشت یکسانی همانند خاشقچی خواهند داشت. آنها بر این باورند که این رژیم می‌تواند ظالمانه‌ترین و وحشتناک‌ترین جرائم را انجام دهد.
در حال حاضر با ناپدید شدن خاشقچی برخی امیدها وجود دارد که جامعه بین‌الملل باید یک اقدام قاطعانه برای جلوگیری از اقدامات عربستان سعودی برای حذف هر گونه مخالفت انجام دهد. رهبران جهان نمی‌توانند این زنان را بدون امید رها کنند. نباید آنها به دلیل قراردادهای سودآور در برابر اتفاقات سرکوبگرایانه چشم‌های خود را ببندند. شاید اکنون رهبران سیاسی و بخش تجاری بتوانند این اراده و شجاعت را داشته باشند که با یکدیگر در حمایت از زنان که به اشتباه به زندان افتاده‌اند به پا خیزند. اکنون بهترین زمان برای اقدام به آزادی آنها و تضمین حفظ جانشان است.
سایر اخبار این روزنامه
زنگنه با تاکید بر محدودیت ظرفیت تولیدکنندگان:
معاون وزیر راه‌و‌شهرسازی:
همه راه‌ها به بن‌سلمان می‌رسد
ریزش کاربران در پیام‌رسان‌های داخلی
عرضه نفت خام در بورس قطعی شد
سیستان‌وبلوچستان و گلستان دارای بیشترین میزان سل در کشور
فاتحه اصلاح‌طلبی!
همکاری میراث فرهنگی و شهرداری برای تخریب سرای سیگارچی
چرا مردم با یک جرقه راهی بازار می‌شوند
بازار به هم نمی‌ریزد
واکنش وزیر کشاورزی به انتقادات بخش خصوصی از سیاست‌های تجاری دولت؛
امتیاز رقابت‌‌پذیری ایران اندکی بهبود یافت
بررسی وضعیت توزیع و مصرف متادون در کشور
اقتصاد ایران درگیر آمارهای ناقص
ماجرای خاشقجی فرصتی برای ایران؟
از دست نمی‌گیریم، از پا هم نگیریم
