واکنش وزیر کشاورزی به انتقادات بخش خصوصی از سیاست‌های تجاری دولت؛

«جهان‌صنعت»- اگرچه سیاست‌های ناکارآمد وزارت کشاورزی در برخی حوزه‌ها صدای کارشناسان را درآورده اما آنچه طی هفته‌های اخیر موج شدیدی از انتقادات را به همراه داشته، ممنوعیت صادرات برخی اقلام کشاورزی است که به گفته کارشناسان، تصمیمی عجولانه و غیرکارشناسی بوده است‌‌. برخی از تجار بر این عقیده هستند که تغییرات ناگهانی مقررات صادراتی فاجعه است و در نهایت تولیدکننده را بیکار و خارجی‌ها را طلبکار می‌کند‌‌. این در حالی است که در شرایط فعلی به دلیل تصمیمات یک‌شبه و بدون کارشناسی از سوی مسوولان، صادرکنندگان در بسیاری از کالاها نمی‌توانند پیمان دهند‌‌. به همین دلیل صادرات متوقف می‌شود و این اتفاق در شرایط فعلی به ضرر کشور است‌‌. همچنین با توجه اینکه به تازگی صادرات گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی به درخواست وزارت کشاورزی متوقف شده است، برخی مسوولان بر این عقیده هستند که با این تصمیم، بازارهای صادراتی از دست می‌رود و تنها قاچاق رونق می‌گیرد‌‌. این در حالی است که به گفته دولتمردان، ممنوعیت صادرات این اقلام در پی رونق صادرات گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی صورت گرفته چرا که این امر باعث شد بازار داخل با کمبود و افزایش قیمت شدیدی در این اقلام روبه‌رو شود‌‌.
بر همین اساس وزیر کشاورزی که برای پاسخگویی به سوالات و ابهامات فعالان بخش خصوصی به اتاق بازرگانی ایران رفته بود، در واکنش به انتقادات فعالان اقتصادی گفت: طی دو سه ماه نزدیک به یک میلیون تن گوجه و رب از کشور صادر شد که این اتفاق نیازمند عکس‌العمل بود‌‌. البته این مساله را قبول داریم که عکس‌العمل ما نادرست و عجولانه بوده اما نمی‌توانستیم به صادرات گسترده محصولات کشاورزی که منجر به افزایش قیمت این محصولات در بازار داخل شد، بی‌تفاوت باشیم‌‌. وی همچنین با بیان اینکه ما مدعی نیستیم که هر آنچه فکر می‌کنیم درست و آنچه انجام می‌دهیم بی‌عیب و نقص است، اظهار داشت: زیاد در برابر این ناملایمات نباید اخم نشان دهیم بلکه باید کمی مدارا کنیم تا این دوره سخت را پشت سر بگذاریم‌‌.
نبود زیرساخت‌های خرید تضمینی و ناکارآمدی شیوه‌های حمایتی از بخش کشاورزی، پیمان‌سپاری ارزی، کاهش سهم تسهیلات بانکی برای حوزه کشاورزی، غیرواقعی بودن نرخ پایه‌های صادراتی، پایین بودن سطح بهره‌وری آب در کشور، وضعیت بحرانی بازار پسته، زعفران، خرما، زیتون و موضوعاتی از این ‌دست نیز از دیگر مباحثی بود که در این نشست نسبت به آنها انتقاد شد‌‌. همچنین فعالان اقتصادی در این نشست اعلام کردند که بهتر است به جای ممنوعیت صادرات، تعرفه صادراتی لحاظ شود تا محصولات کشاورزی روی دست کشاورزان نماند‌‌.
تصمیم عجولانه


بر همین اساس وزیر جهادکشاورزی در واکنش به ممنوعیت ناگهانی صادرات محصولات کشاورزی که به گفته خود او اقدام درستی نبوده است، اظهار کرد: ما پنج میلیون تن تولید گوجه‌فرنگی در کشور داریم که امسال طی دو سه ماه نزدیک به یک میلیون تن گوجه و رب از کشور صادر شد که این اتفاق نیازمند عکس‌العمل بود‌‌.
محمود حجتی با بیان اینکه نمی‌توانستیم به صادرات گسترده محصولات کشاورزی که منجر به افزایش قیمت این محصولات در بازار داخل شد، بی‌تفاوت باشیم، گفت: این مساله را قبول داریم که عکس‌العمل ما نادرست و عجولانه بوده اما به هرحال این مساله نیازمند واکنش بود چراکه ما نمی‌توانستیم شرایط را رها کنیم‌.
وزیر جهادکشاورزی گفت: اگر این روند ادامه می‌یافت اتفاقات خوبی رخ نمی‌داد‌‌. همچنین رسانه‌های داخلی، خارجی، مجازی و غیرمجازی ایجاد وحشت می‌کردند و روان مردم را به‌هم می‌ریختند‌‌. حجتی با بیان اینکه وضعیت ذخایر کالاهای استراتژیک خوب است و مشکلی نداریم، گفت: ٨٠ میلیون نفر می‌خواهند از محصول گوجه استفاده کنند، البته عده‌ای از تصمیم ممنوعیت صادرات آسیب دیدند ولی حتی اگر تصمیم درست هم می‌گرفتیم باز عده‌ای آسیب می‌دیدند‌.
مدارا کنید
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه ما مدعی نیستیم که هر آنچه فکر می‌کنیم درست و آنچه انجام می‌دهیم بی‌عیب و نقص است، اظهار داشت: سرنوشت همه ما یکی است و ما همه در یک کشتی نشسته‌ایم بنابراین نباید طوری اظهارنظر کنیم که فقط منافع خودمان را در نظر داشته باشیم‌‌. حجتی با اشاره به اینکه شرایط خاصی در مملکت ایجاد شده و این شرایط در روند کارها اختلال ایجاد می‌کند، گفت: این اختلال فقط مربوط به بخش خصوصی نیست و حتی بخش دولتی نیز درگیر شده است‌.
وی افزود: ما می‌گوییم در جنگ اقتصادی سختی هستیم و دوران دشواری را پشت سر می‌گذاریم‌‌. بنابراین مقرراتی که بر خود ما حکومتی‌ها نیز ناظر است تحت‌تاثیر این مسائل، پس و پیش می‌شود‌.
وزیر جهاد کشاورزی خطاب به فعالان اقتصادی حاضر در جمع تصریح کرد: زیاد در برابر این ناملایمات نباید اخم نشان دهیم؛ باید کمی مدارا کنیم تا این دوره سخت را پشت سر بگذاریم‌‌. حجتی گفت: در سطح بین‌الملل شاهد هستیم با وجود آنکه نابسامانی‌هایی در داخل کشور ایجاد کرده‌اند که عمدتا روانی بوده است، اما به اهداف مورد نظر خود نرسیده‌اند و آرام‌آرام در برخی موارد در حال عقب‌نشینی هستند‌.
کشاورزان قدر آب را می‌دانند
وزیر جهاد کشاورزی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به مشکلات مطرح شده در زمینه آب در کشور اظهار داشت: در دنیا بیشترین میزان آب شیرین برای کشاورزی مصرف می‌شود‌‌. آیا شما جایی را سراغ دارید که این آب برای بخش دیگری مصرف شود؟ ضمن اینکه کشاورز ایرانی بیشتر از کشاورزان همه دنیا قدر آب را می‌داند و تنها ۱۰ ، ۱۵ درصد کشاورز استثنا در این زمینه داریم که به بحث آب بی‌تفاوت هستند‌‌. وی ادامه داد: ممکن است در دهه‌های اخیر به دلیل پول نفت، رفاه و واردات بی‌رویه، ما بی‌تفاوت، تنبل و کم‌توجه شده باشیم اما به طور کلی همواره این مساله مورد توجه قرار داشته است‌‌. وزیر جهاد کشاورزی افزود: در طول پنج سال گذشته حدود شش درصد افزایش بهره‌وری سالانه در حوزه آب داشته‌ایم‌.
سرکوب نرخ ارز نتایج منفی دارد
حجتی در بخش دیگری از سخنان خود در واکنش به مباحث مطرح شده درباره پیمان‌سپاری ارزی اظهارداشت: کشور به ارز احتیاج دارد و اگر ارز صادراتی وارد کشور نشود، با محدودیت مواجه می‌شویم و کار تولید با اختلال مواجه می‌شود‌‌. وی با اشاره به اینکه بنده مشکلات اجرایی در این زمینه را قبول دارم، گفت: این شرایط بر دولت تحمیل شده و دولت تا آخرین لحظات تمام تلاش خود را کرد تا بر آن فائق آید‌.
وی اضافه کرد: بانک مرکزی می‌گوید توان تامین ارز مورد نیاز را ندارد و پیمان‌سپاری باید انجام شود‌‌. وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: محصولات کشاورزی با صرف هزینه در کشور تولید می‌شود و طبیعی است که وقتی صادرات انجام می‌شود، انتظار می‌رود این سرمایه به کشور برگردد‌‌. هم اکنون به این نتیجه رسیده‌ایم که سرکوب نرخ ارز نتایج منفی داشته و باید اجازه داده می‌شد به مرور و همراه با افزایش حقوق رشد کند‌.
مردم تمایلی به گوشت یخ‌زده ندارند
حجتی با بیان اینکه ما بیشترین جمعیت دام را در منطقه داریم، گفت: طبع مصرف گوشت قرمز در کشور ما به صورت گرم است و مردم تمایلی به مصرف گوشت یخ‌زده ندارند‌‌. از این رو برخی واردکنندگان که گوشت منجمد از استرالیا وارد کرده بودند دچار زیان شدند و نتوانستند آن را بفروشند‌.
افزایش نرخ خرید تضمینی حتمی است
وزیر جهاد کشاورزی در ادامه با بیان اینکه نرخ خرید تضمینی گندم برای سال زراعی جدید حتما افزایش می‌یابد، گفت: اما تا زمان اعلام نهایی از سوی شورای اقتصاد، نمی‌توانیم رقمی را اعلام کنیم‌‌. وی درباره آخرین وضعیت نرخ تضمینی محصولات کشاورزی نیز اضافه کرد: ما قبل از آغاز فصل کشت، پیشنهادات خود را به شورای اقتصاد اعلام کرده‌ایم و به‌طور مرتب در حال پیگیری این موضوع هستیم تا نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی هر چه زودتر اعلام شود‌.
به گفته این عضو کابینه، با توجه به قانون جدید عرضه برخی محصولات کشاورزی مانند جو و ذرت در بورس کالا، انتظار می‌رود این روش‌ درباره سایر محصولات هم به کار گرفته شود‌.
گرانی برنج امری طبیعی است
وی درباره آخرین وضعیت ذخایر کالاهای اساسی و نگرانی‌های موجود در این زمینه، تصریح کرد: در این زمینه جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد، چرا که به میزان کافی کالا وارد کشور شده و در زمینه برخی محصولات از جمله گندم و شکر هم در طول سال نیاز به واردات نداریم‌.
حجتی در بخش دیگری از سخنان خود درباره اینکه چرا با وجود اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به برخی کالاهای وارداتی مانند برنج و گوشت همچنان شاهد افزایش قیمت این کالاها در بازار هستیم، گفت: افزایش قیمت یک موضوع است و فروش خارج از شبکه رسمی، موضوعی دیگر است‌. به عنوان مثال، برنج خارجی سال گذشته با ارز ۳۲۰۰ تا ۳۳۰۰ تومان وارد می‌شد در حالی که هم‌اکنون این کالا با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد می‌شود، بنابراین با افزایش قیمت مواجه می‌شود ضمن اینکه برنج خارجی در بازار با نرخی معادل قیمت سازمان حمایت، عرضه می‌شود‌.
حجتی افزود: با توجه به مشکلات اخیر حمل‌ونقل کامیون‌داران، توزیع کود شیمیایی با اختلالاتی مواجه شد که با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته مشکلی در این زمینه نخواهیم داشت‌.
جفای 10 ساله به بخش کشاورزی
رییس اتاق بازرگانی ایران نیز در این نشست با بیان اینکه در ١٠ سال گذشته به بخش کشاورزی جفای زیادی شده گفت: علیرغم اینکه وزیر کشاورزی در شورای پول و اعتبار پیراهن چاک می‌دهد، دولت توجه کافی به بخش این نمی‌کند‌.
غلامحسین شافعی اظهار کرد : تصمیم‌گیران فکر می‌کنند اگر حدود دو هفته تصمیم‌گیری‌ها به تاخیر بیفتد که پشت آن بررسی‌های کارشناسی باشد، دیر می‌شود و کشور نابود خواهد شد؛ در حالی که همین تعجیل‌ها ما را نگران کرده است‌.
شافعی با بیان اینکه بخش مهمی از صادرات غیرنفتی ما مربوط به محصولات کشاورزی است، خطاب به وزیر جهادکشاورزی اضافه کرد: به همین دلیل فعالان اقتصادی از تصمیمات آنی لطمه زیادی می‌بینند و درخواست ما از شما این است که این موضوع را مدنظر قرار دهید‌‌. وی گفت: طی دو تا سه هفته گذشته ممنوعیت‌های صادراتی که ایجاد شده، حاصلش این بوده که مقدار زیادی از محصولات کشور را در بیابان‌ها ریختیم‌.
شافعی با بیان اینکه درباره مساله پیمان ارزی اتاق نظرات خود را منعکس کرده است، ادامه داد: هیچ‌کس منکر این نیست که باید ارز حاصل از صادرات به کشور برگردد اما روش‌هایی که هم‌اکنون اعمال می‌شود، صادرات را از دست صادرکنندگان حرفه‌ای خارج کرده و آن را به غیرحرفه‌ای‌ها می‌سپارد که باعث می‌شود ارزی وارد کشور نشود‌.
وی خطاب به حجتی تاکید کرد: ما نظرات شما را هم می‌دانیم اما این تصمیمات که از جاهای دیگر انجام می‌شود و پشتیبانی کارشناسی ندارد، به کشور ضرر می‌زند‌.
در این جلسه همچنین فعالان اقتصادی، روسای اتاق بازرگانی استان‌ها و دیگر فعالان بخش خصوصی نسبت به سیاست‌های ناکارآمد دولت در بخش‌های گوناگون به خصوص حوزه کشاورزی انتقادات زیادی را مطرح کردند و خواستار حل شدن هرچه زودتر موانع و مشکلات پیش آمده شدند‌‌.