چرا مردم با یک جرقه راهی بازار می‌شوند

پروانه کُبره- صحبت‌های رییس‌جمهور در مورد وضعیت اقتصادی کشور به خصوص آنجایی که با اخم در مورد دریافت‌کنندگانی که نهایت سوءاستفاده را از ارز 4200 تومانی کرده بودند، نشان می‌دهد اتفاقاتی که در بازار رخ داده از چنته کنترل دولتمردان خارج بوده است‌. اگرچه حسن روحانی از تیم اقتصادی‌اش گله و شکایتی ندارد و می‌گوید: «مدیریت اقتصادی دولت دوازدهم همچنان دنباله‌رو دولت یازدهم است» اما واقعیت این است که همین که خود او از واژه «سوءاستفاده‌کنندگان» استفاده می‌کند حاکی از مدیریت متزلزل تیم او در اقتصاد است که بستر چنین فعالیت‌های جسورانه‌ای را فراهم کرده است‌. برگردیم به حدود یک ماه قبل‌، یکی از تاجران اسم و رسم‌داری که سابقه زیادی در تجارت و اقتصاد دارد با پیش‌بینی جنجالی قحطی و کمبود کالا چنان هیجان و شوکی به بازار داد که به گفته خود رییس‌جمهور اقلامی که نیاز یک ماهه مردم را تامین می‌کرد ظرف دو روز تمام شد! این در حالی است که بارها روحانی اعلام کرده وضعیت اقتصادی از آنچه هست سخت‌تر نخواهد شد و تحریم‌هایی که قرار است اعمال شود قبل از 13آبان انجام شده است‌. پس در این میان چگونه است که افرادی با بیوگرافی مشخص و با صراحت تمام با شایعه‌پراکنی و زمزمه اخبار منفی، بازار را ملتهب کرده و به دنبال منفعت‌طلبی‌های خود می‌روند اما صدای کسی هم درنمی‌آید. چگونه است که مردم پیش‌بینی رییس‌جمهور در مورد ثبات اقتصادی بعد از 13 آبان جنجالی را قبول نمی‌کنند اما دست به دامن شایعه می‌شوند. یکی از عوامل مهمی که باعث ظهور چنین پیامد‌هایی در سطح جامعه شده موضوع اعتماد مردم به دولتمردان و تصمیم‌گیرندگان کشور است. در حال حاضر مردم و کارآفرینان نمی‌توانند آینده را پیش‌بینی کنند‌. در این مقطع این موضوع رابطه مستقیمی با نرخ ارز پیدا کرده و به دلیل بی‌ثباتی و هیجانات غیرقابل پیش‌بینی نرخ ارز، این موضوع را پیچیده‌تر کرده است. به وضعیت کالاها دقت کنید که چطور است. مردم هم احتکار خانگی می‌کنند، هم دنبال قاچاق مواد غذایی و سوخت هستند و هم اینکه با کوچک‌ترین جرقه‌ای برای حفظ سرمایه خود به سمت خرید و فروش ارز و سکه می‌روند‌. این در حالی است که جای سرمایه در بازار سرمایه است نه بازار ارز و سکه‌. همه این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که موج منفی ناشی از یک وضعیت روانی بد در جامعه به راه افتاده تا با کوچک‌ترین خبری بازار به هم بریزد. این شرایط در حالی است که چنین جو بی‌اعتمادی نسبت به وعده‌های مسوولان بی‌سابقه بوده است. اگرچه حسن روحانی حضور این دولت را نسبت به حضور رقبایش در این شرایط بهتر می‌داند اما این وضعیتی که امروز برای مردم رقم خورده وضعیت مناسبی نیست و در برابر این سیگنال که به مردم هشدار می‌دهد چه‌بسا در آینده وضع بدتر خواهد شد، کسی کاری نمی‌کند. اگرچه همه کابینه روحانی بارها از منتقدان و مردم خواستند در برابر ناملایمتی‌ها مدارا کنند اما همه این عوامل دست به دست هم داده تا در نهایت باز هم مردم ارز بخرند و ذخیره کنند چرا که نگرانند ارزش دارایی‌شان کاهش یابد و وعده رییس‌جمهور در مورد ثبات اقتصادی بعد از 13 آبان نیز همانند دیگر وعده‌هایش عملی نشود. بنابراین می‌بینیم که مردم برای تبدیل پول خود به کالایی ارزشمند، دنبال ارز و سکه می‌روند.
در وضعیت فعلی اقتصاد ایران مساله هیجان و انتظارات موضوع بسیار مهمی است به‌طوری‌که مردم هیچ پیش‌بینی‌ای را نمی‌توانند قبول کنند. مردم تنها به دنبال کسب و حفظ دارایی‌های خود هستند چراکه تاکنون ضربه‌های متعددی را از وعده‌های دولتمردان خورده‌اند‌. هرچند در کشور ما همواره برای حفظ جایگاه ایران در بین سایر کشور‌ها مردم از جان خود نیز مایه گذاشته‌اند ولی امروز با لرزش‌هایی که اقتصاد کشور را تهدید می‌کند دیگر زمان پرداختن به شعارپردازی نیست‌. امروز مردم تنها از دولت‌شان شفافیت و صراحت در بیان واقعیت‌ها را مطالبه دارند‌.