سیستان‌وبلوچستان و گلستان دارای بیشترین میزان سل در کشور

ایسنا- میزان بروز سل در ایران ۱۰ برابر کمتر از آمار جهانی است و از هر ۱۰۰ هزار نفر، ۱۴ مورد در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند‌. از طرفی هم میزان بروز سل مربوط به گروه سنی ۶۵ سال به بالاست و این حاکی از موفقیت چشمگیر کشور در کنترل این بیماری است‌.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، بیش از ۹۰ درصد موارد سل و مرگ ناشی از آن در کشورهای در حال توسعه رخ می‌دهد؛ کشورهایی که ۷۵ درصد موارد بیماری در آنها به فعال‌ترین گروه سنی به لحاظ اقتصادی (یعنی ۱۵ تا ۵۴ سالگی) تعلق دارد‌. در این کشورها یک فرد بزرگسال مبتلا به سل به طور متوسط سه الی چهار ماه قادر به کار کردن نبوده و۲۰ تا ۳۰ درصد درآمد سالانه خانواده او از دست می‌رود‌. این در حالی است که با مرگ چنین فردی به طور متوسط ۱۵ سال درآمد خانواده به طور یک جا از بین خواهد رفت‌.
واضح است که سل به‌جز لطمات اقتصادی، اثرات منفی غیرمستقیم دیگری نیز بر کیفیت زندگی بیماران یا افراد خانواده آنها دارد‌. نظیر طرد شدن زنان مبتلا از خانواده‌هایشان به دلیل نگرش‌های غلط موجود یا ترک تحصیل فرزندان بیماران به دلایل مختلف‌.
بنا بر اعلام وزارت بهداشت،بر اساس آخرین آمار و برآوردهای منتشره توسط سازمان جهانی بهداشت، در سال میلادی گذشته،حدود 4/10 میلیون نفر به بیماری سل فعال مبتلا شده که 9/5 میلیون نفر از این افراد مرد، 5/3 میلیون نفر زن و یک میلیون نفر کودک بوده‌اند، حدود 67/1 میلیون نفر نیز در اثر این بیماری جان سپرده‌اند‌.


مهشید ناصحی رییس اداره کنترل سل و جذام مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درباره آمار سل در ایران به ایسنا می‌گوید: اگر بخواهیم مقایسه‌ای میان آمار جهانی و کشورمان داشته باشیم، باید ذکر کنم که میزان بروز تخمین زده شده سل توسط سازمان بهداشت جهانی برای جمهوری اسلامی ایران ۱۴مورد در هر ۱۰۰هزار نفر جمعیت است‌. به عبارتی میزان بروز سل در ایران ۱۰ برابر کمتر از آمار جهانی است، از طرفی بررسی روند ۵۰ ساله میزان بروز بیماری سل در کشورمان نشان‌دهنده کاهش ۱۳ برابری این مقدار است‌.
او ادامه می‌دهد: این موفقیت‌ها در شرایطی حاصل شده است که ما در همسایگی دو کشور با شیوع بالای سل یعنی افغانستان و پاکستان به ترتیب با میزان‌های بروز ۱۸۹ و ۲۶۸ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، همچنین عراق با بحران‌های دو دهه اخیر و جمهوری‌های شمالی کشور با شیوع بالای سل‌های مقاوم به چند دارو قرار داریم‌.
ناصحی همچنین می‌افزاید:در سال ۱۳۹۶ در کشورمان هشت هزار و ۸۱۹ نفر مورد بیمار مبتلا به سل گزارش شده است که از این میان ۴۶درصد موارد را زنان بیمار و 7/14 درصد موارد را بیماران غیرایرانی (اغلب افغانی) تشکیل می‌دادند‌. همچنین بیشترین میزان بروز سل مربوط به گروه سنی ۶۵ سال به بالا بوده است که این حاکی از موفقیت چشمگیر کشور در کنترل این بیماری است‌.
ناصحی درباره استان‌هایی که میزان بروز سل در آنها زیاد است نیز می‌گوید: در میان استان‌ها نیز همچنان سیستان‌وبلوچستان و گلستان بیشترین میزان‌ بروز و شیوع را در کشور دارا هستند‌.
وضعیت «سل» در مبتلایان به ایدز
او ادامه می‌دهد: ابتلا به عفونت با ویروس ایدز، خطر ابتلا به بیماری سل را به طور معناداری افزایش می‌دهد‌. به همین خاطر در کشورهایی با شیوع بالای HIV به ویژه کشورهای واقع در آفریقای زیر صحرا، شاهد افزایش چشمگیر تعداد بیماران مبتلا به سل در دهه‌های اخیر بوده‌ایم‌. در سال گذشته میلادی، ۱۰درصد بیماران مبتلا به سل در جهان به طور همزمان مبتلا به عفونت HIV نیز بوده‌اند‌. این میزان در سال قبل در کشورمان 3/3 درصد بوده است‌.
ناصحی درباره راهکارهای درمان سل نیز می‌گوید: لازمه دستیابی به ریشه‌کن شدن سل تا سال ۲۰۳۵، کشف هر چه بیشتر و سریع‌تر موارد موجود سل مسری و درمان موفقیت‌آمیز حداقل ۹۰درصد آنهاست‌. لازم است فعالیت‌هایی که به افزایش کشف به موقع و درمان موثر بیماران در هر کشور می‌انجامد در برنامه راهبردی کنترل سل کشورها گنجانده شود‌.
ناصحی درباره اقدامات وزارت بهداشت برای کنترل و پیشگیری از بیماری سل در ایران نیز می‌گوید: وزارت بهداشت کشور ما نیز اقداماتی را به طور روتین در زمینه کنترل این بیماری انجام داده است، از جمله این اقدامات تشخیص و درمان سل به صورت رایگان، همچنین شناسایی و بررسی افراد خانواده و در تماس نزدیک با بیماران مبتلا به سل و تجویز رایگان درمان پیشگیری برای آنها، واکسیناسیون ب ث ژ در بدو تولد برای پیشگیری از اشکال شدید و کشنده بیماری، بیماریابی فعال و غربالگری سل در گروه‌های در معرض خطر بیشتر نظیر افراد در تماس با بیمار مسلول ریوی، افراد HIV مثبت، زندانیان، دریافت‌کنندگان پیوند و‌.‌.‌. است‌.
او متذکر می‌شود: اگرچه برنامه کنترل سل در کشور ما بسیار موفق بوده است، اما هنوز موارد سل در کشور وجود دارد‌. سل برخلاف تصور اشتباه بسیاری از مردم، یک بیماری کاملا قابل درمان است و فقط سل‌های ریوی و سل حنجره مسری تلقی می‌شوند‌. همچنین سل‌های ریوی و سل حنجره، به شرط عدم وجود مقاومت دارویی، پس از دو هفته از شروع درمان، سرایت‌پذیری خود را از دست می‌دهند‌. اگرچه درمان سل حداقل شش ماه به طول می‌انجامد، اما فرد مبتلا معمولا پس از دو هفته از آغاز درمان می‌تواند به زندگی معمول خود بازگردد و پس از خاتمه دوره درمانی تجویز شده توسط پزشک، یک فرد سالم و عادی تلقی می‌شود‌.
ناصحی با بیان اینکه تشخیص و درمان سل در شبکه بهداشتی درمانی کشور رایگان است، می‌گوید: اگرچه میکروب سل می‌تواند هر بافت یا اندامی از بدن را مبتلا کند، ولی در اغلب موارد(۸۰ درصد)ریه‌ها را درگیر می‌کند‌. به همین دلیل شایع‌ترین علائم بالینی سل نیز از نوع تنفسی است‌. شاه علامت بیماری سل داشتن سرفه مزمن(به مدت دو هفته یا بیشتر) است‌. از علائم دیگری که معمولا در بیمار مبتلا به سل می‌تواند در کنار سرفه وجود داشته باشد، می‌توان به تب، کاهش اشتها، تعریق شبانه و کاهش وزن اشاره کرد‌. به یاد داشته باشیم که خلط خونی یکی از علائمی است که حاکی از تاخیر طولانی در تشخیص بیماری سل بوده و در مراحل اولیه بیماری مشاهده نمی‌شود‌.