مالیات، ناجی اقتصاد کشور

مسعود دانشمند*- اساسا مالیات به این معنی است که دولت بر اساس ارائه خدمات و امکانات پایه و زیرساختی در کشور به منظور ایجاد فضای مناسب کسب‌وکار برای شهروندان به طور طبیعی اقدام به دریافت سهمی ثابت از بنگاه‌های اقتصادی می‌کند‌. اهمیت این سهم اما به میزانی است که موتورهای اقتصاد کشور را روشن و در حال پیشروی نگه خواهد داشت‌. اهمیت این درآمد برای دولت به دلیل شفاف‌سازی اقتصاد کشور نیز هست. بدیهی است به همان میزان که اقتصاد کشور شفاف باشد، مصائب و آسیب‌های آن نیز کاهش پیدا خواهد کرد‌. در چنین شرایطی حذف برخی از بنگاه‌های اقتصادی از ردیف پرداخت‌کنندگان مالیات روندی ناموزون و غیرشفاف را ایجاد خواهد کرد که بر اساس آن افزون بر فسادهای مالی، شرایط رقابت را نیز ناسالم می‌کند و به نفع گروهی خاص رقم می‌زند‌. بدیهی است اگر فضای سالم رقابتی مهیا نباشد تولید نیز با بحران مواجه خواهد شد‌. سهم آورده دولت در روند هزینه‌هایی که منجر به ایجاد فضای سالم کسب‌وکار می‌شود روشن است، در مقابل این سهم مشخص هر بنگاه اقتصادی فارغ از استثنا بر اساس ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم موظف به پرداخت سهم روشنی از مالیات است. این موضوع البته در بخشنامه سازمان امور مالیاتی در چند روز گذشته مورد اشاره و تاکید قرار گرفته است‌. از همین رو است که مسوولان امور مالیاتی باید توجه جدی به شفافیت روند درآمد و هزینه‌های بنگاه‌های اقتصادی داشته باشند‌. به همان میزان که دفاتر ثبت مالیات مخدوش و غیرشفاف باشد، بررسی روند پرداخت مالیات نیز با دست‌اندازهایی مواجه خواهد شد‌. نکته قابل توجه دیگری که در مقوله پرداخت مالیات نباید ساده از آن گذر کرد، آن است که در صورت عدم پرداخت مالیات هر بنگاه اقتصادی، سهم هزینه‌های آن بنگاه بر دوش دیگر تولیدکنندگان خواهد بود‌. عدالت اجتماعی در این روند دچار اختلال خواهد شد و نمی‌توان انتظار داشت تولید بر اساس واقعیت‌های اقتصادی پیشروی کند‌. همچنین اگر بنا بر معافیت مالیاتی باشد، این معافیت باید بعد از ارائه اظهارنامه مالیاتی از سوی اداره مالیات تشخیص داده شود.فضای غیررقابتی اقتصاد را دچار آسیب‌هایی جبران‌ناپذیر می‌کند که مسوولان نباید اجازه گسترش آن را دهند‌. یکی از راهکارهای این روند دریافت مالیات از همه تولیدکنندگان و در پی آن پرداخت کمک‌های مالی در ردیف بودجه نهادهای مربوطه است‌. تخصیص کمک از سوی دولت و در چارچوب قوانین مجلس روندی قابل پذیرش است اما باید توجه داشت که همه تلاش مسوولان به منظور ایجاد فضای رقابتی سالم به کار بسته شود‌.
*دبیر خانه اقتصاد