شکست تاریخی محافظه کاران

الهام عابدینی:- پژوهشگر اندیشکده «ایران یوریکا» در مسائل بریتانیا: همانطور که پیش بینی می‌شد، توافق مدنظر ترزا ‌می‌درباره برگزیت در پارلمان بریتانیا رد شد. این، سهمگین‌ترین شکست سیاسی دولت در دهه‌های اخیر است.
در تاریخ معاصر بریتانیا، هرگز سابقه نداشته است که طرح مدنظر نخست وزیر با مخالفت بیش از نیمی‌از نمایندگان پارلمان مواجه شود. این توافق با 432 رای مخالف و 202 رای موافق در نهایت رد شد.
بریتانیا در تاریخ 29 مارس (9 فروردین) به صورت رسمی‌از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد. در صورتی که تا آن زمان بریتانیا و اتحادیه اروپا به توافق جدیدی دست نیابند یا زمان رسمی‌برگزیت به تعویق نیفتد، این کشور ناچار به خروج بدون توافق خواهد شد؛ پیش از این بارها نهادهای امنیتی، اقتصادی، نخست وزیر و حزب مخالف کارگر درباره پیامدهای جدی برگزیت بدون توافق هشدار داده اند. تقریبا همه اعضای حزب کارگر و حدود نیمی‌از محافظه‌کاران به این توافق رای منفی دادند.
از مجموع 317 نماینده حزب محافظه کار، 118 نماینده علیه این توافق رای دادند. همچنین از 256 نماینده حزب کارگر فقط


3 نماینده (جان مان، کوین بارون و یان آستین) به این توافق رای مثبت دادند. 10 نماینده حزب اتحادگرای ایرلند شمالی که در دولت ائتلافی ترزا ‌می ‌هم حضور دارند، به این توافق رای منفی دادند. اکثریت نمایندگان حزب لیبرال دموکرات با 11 نماینده، حزب ملی اسکاتلند با 35 نماینده و حزب اتحادگرا با 10 نماینده هم پیشتر گفته بودند که علیه توافق برگزیت رای خواهند داد.
ترزا ‌می‌پیش از برگزاری رای گیری گفته بود که در صورت
رد توافق مد نظرش کناره گیری نخواهد کرد و دوباره با اتحادیه اروپا مذاکره ‌می‌کند. رسانه‌ها ‌می‌گویند که میشل بارنیه، نماینده ویژه اتحادیه اروپا در امور برگزیت هم برنامه‌های کاری خود را لغو کرده است تا با ترزا ‌می‌گفتگو کند.
نکته قابل توجه درباره نمایندگان مخالف این توافق این است که هم حامیان برگزیت و هم مخالفان آن در لیست نمایندگانی که به این توافق رای منفی دادند، دیده ‌می‌شود.



> واکنش سیاستمداران داخلی به رد توافق برگزیت در پارلمان
ترزا می، نخست وزیر بریتانیا پس از رد توافق مد نظرش در پارلمان بریتانیا گفت که این رای گیری نشان نداد پارلمان از چه چیز حمایت ‌می‌کند بلکه فقط نشان داد که از چه چیز حمایت نمی‌کند. وی همچنین اظهار کرد که نمی‌داند اصلا پارلمان بریتانیا قصد دارد به نتیجه همه پرسی برگزیت احترام بگذارد یا خیر.
جر‌می‌کوربین رهبر حزب مخالف کارگر هم گفت: رد توافقنامه برگزیت در پارلمان، یک شکست فاجعه آمیز برای دولت ترزا ‌می
‌به شمار ‌می‌رود. وی بلافاصله پس از رد توافق، طرح عدم رای اعتماد به ترزا ‌می‌را به پارلمان تقدیم کرد.
دیگر نمایندگان حزب کارگر نیز گفتند که هر دو گزینه برگزاری همه پرسی مجدد و انتخابات سراسری زودهنگام روی میز است اما انتخابات سراسری در اولویت است.
بیش از صد نماینده پارلمان بریتانیا نیز در حال تلاش برای برگزاری همه پرسی مجدد درباره برگزیت یا به تعویق انداختن زمان رسمی ‌برگزیت هستند.

> واکنش رسانه‌های داخلی
روزنامه سان ضمن انتقاد از توافق مدنظر ترزا ‌می‌گفت که هرگونه خروج نرم (Soft Brexit) از اتحادیه اروپا، خیانت به رای مردم است. همزمان این روزنامه درباره پیامدهای به قدرت رسیدن حزب کارگر هشدار داد.
روزنامه دیلی میل نیز مخالفان توافق برگزیت را افرادی دانست که منافع کشور را در اولویت قرار نداده اند.
روزنامه دیلی اکسپرس هم نوشت که توافق مد نظر ترزا می، تنها توافق در دسترس و ممکن برای خروج از اتحادیه اروپا بود.
روزنامه دیلی میرور نیز پیش از رای گیری نوشت که:«نخست وزیر عزیز! توافقت امروز ‌می‌میرد. بنابراین، برای منافع ملی بریتانیا، چشم و گوشت را باز کن و در پی روشی دیگر باش.» این روزنامه از حامیان برگزاری همه پرسی مجدد درباره برگزیت است.
روزنامه سان هم گفت که نخست وزیر ناچار به برگزاری همه پرسی مجدد خواهد شد.
اغلب رسانه‌ها و کارشناسان پیش بینی کرده اند که ترزا ‌می‌باز هم رای اعتماد ‌می‌گیرد و نخست وزیر کشور ‌می‌ماند.

> سناریوهای پیش رو


1. تلاش ترزا ‌می‌برای دستیابی به توافق بهتر:
پیشتر اتحادیه اروپا گفته بود که حاضر نیست بیش از این امتیازی برای بریتانیا قائل شود. اما نخست وزیر و بسیاری از نمایندگان پارلمان امیدوارند که ترزا ‌می‌به بروکسل رود و بتواند به توافق بهتری دست یابد. البته نکته مهم این است که «توافق خوب» هم مشخص نیست! از نظر نمایندگان حزب کارگر، توافق بهتر،
توافقی نرم‌تر و از نظر محافظه‌کاران، توافق بهتر، توافقی سخت‌تر است!
2. برگزیت بدون توافق
بریتانیا در تاریخ 29 مارس (9 فروردین) به صورت رسمی‌از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد. در صورتی که تا آن زمان بریتانیا و اتحادیه اروپا به توافق جدیدی دست نیابند (که بسیار هم محتمل است) یا زمان رسمی‌برگزیت به تعویق نیفتد، این کشور ناچار به خروج بدون توافق خواهد شد.
3. تعویق در زمان خروج رسمی‌بریتانیا از اتحادیه اروپا
ممکن است نخست وزیر با هدف افزایش زمان مذاکرات و دستیابی به توافقی بهتر یا متقاعد کردن نمایندگان پارلمان، زمان خروج رسمی‌برگزیت را به تعویق اندازد.
4. انتخابات سراسری زودهنگام
در صورتی که نخست وزیر بریتانیا موفق به کسب رای اعتماد نشود و حزب محافظه کار هم نتواند در 10 روز، دولت جدید تشکیل دهد، 14 روز دیگر انتخابات سراسری زودهنگام برگزار خواهد شد.
5. همه‌پرسی مجدد درباره برگزیت
اگر نخست وزیر بریتانیا موفق به کسب رای اعتماد شود اما نتواند با اتحادیه اروپا به توافق بهترِ جدیدی دست یابد، احتمالا ناچار به برگزاری همه‌پرسی مجدد خواهد شد. همچنین اگر حزب کارگر در انتخابات سراسری زودهنگام احتمالی به قدرت برسد و نتواند با اتحادیه اروپا به توافق جدیدی دست یابد، احتمالا همه‌پرسی مجدد برگزار خواهد کرد.
پیامدهای جدی و خطرناک برگزیت بدون توافق، مهمترین عاملی است که سبب شده تقریبا همه سیاستمداران بریتانیایی بر لزوم دستیابی به توافق هم رای باشند.