روزنامه آفتاب یزد
1397/12/27
تغییر رنگ حاجی فیروز!
آفتاب یزد- گروه شبکه: «حاجی فیروزه،سالی یک روزه؛ همه می دونن منم، همه می دونن اومدم؛ ارباب خودم سلام علیکم، ارباب خودم سرتو بالا کن، ارباب خودم من و نگاه کن؛ ارباب خودم یک لطف به ما کن، ارباب خودم بز بز قندی، ارباب خودم چرا نمی خندی؟ بشکن بشکنه، بشکن، من نمی شکنم، بشکن، اینجا بشکنم یار گله داره، اونجا بشکنم
یار گله داره، این سیاه بیچاره چقدر حوصله داره»
با نزدیک شدن به پایان هر سال این اشعار با ضرب آهنگی خاص و مختص به خود با همراهی «دایره زنگی» نوید سال جدید را به ما می دهد.
اشعاری که می‌توان کلیت فرهنگ و خلقیات ایرانیان را درآن دید، اشعاری که علاوه بر خوش و‌بش با مردم کوچه و خیابان و شاد کردن آنها، دعا و آرزوی سالی خوش را برای همه مردم جامعه از خداوند می‌خواهد.
خواننده این اشعار اما از شعرها محبوب تر و شناخته شده تر است به طوریکه با گذر از هر کوی و برزن و با شندین صدایش لبخند بر روی لب مردم می‌نشیند.
در تاریخ شخصیت خجسته یا مبارک یا همان عمو فیروز که نویددهنده بهار بود اجازه داشته که هر جایی برود. با نزدیک شدن
بهار او سرزده به کاخ پادشاهان میرفته
و خبر آمدن بهار را به او میداده و پادشاه هم در ازای این خبر خوش طبق رسوم که برای اخبار خوش مشتلق و مژدگانی می‌دادند به حاجی فیروز صله ای میداده و این رسم بدین‌گونه بوده است که پادشاه به سوی او دست دراز می‌کرده نه او به سمت پادشاه؛ اما این روزها حال حاجی فیروز و عمو (بابا) نوروز‌ها چندان خوش نیست، چرا که این رسم زیبا به سمت «تکدی‌گری» رفته است.
> نوروز درمیان ایرانیان
به اعتقاد پارسیان، نوروز؛ اول روز از زمانه و فلک را آغاز شدن است. اندیشه ایرانی، نوروز را آغاز زندگی می‌داند و شروع هر پدیده مهمی را بدین روز منسوب می‌دارد. ایرانیان هر آغازی را جشن می‌گیرند و نوروز بزرگترین آغاز و بزرگترین جشن، بااصیل‌ترین سنت‌ها و مراسم جاودانه است.
> حاجی فیروز کیست؟
در روزگار قدیم صورت سیاه حاجی فیروز نشان دهنده اتمام ناپاکی‌ها و سیاهی‌ها و بشارت و مژده آمدن بهار بوده و برای شاد کردن مردم، این لباس را بر تن می کرده‌اند، حاجی فیروزها برای خود شغل و کار
داشته اند و صرفا برای شادی و آمدن نوروز این کار را می کردند.
او سمبل یک فرد آزاده بوده است. او و غلامش با گفتن لطیفه باعث شاد شدن مردم و خنداندن آنها می شدند. لباس سرخ حاجی فیروز یک تحول عظیم را بشارت می‌دهد. این نشان دهنده ی این بوده که در قدیم روح شادی و شادمانی در دل مردم زنده بوده است.
در میان ایرانیان شاد بودن و شاد کردن از درجه ی بالایی برخوردار بوده و مردم در گذشته معتقد بودند که خداوند بعد از خلق دنیا شادمانی را نیز خلق نموده است.
روزهای نوروز که تازگی وپاکی را به بار می آورد
باید با شادی آغاز شود. اگر افراد در این روزها شاد نباشند، مهمان خانواده خانه را ترک کرده و از خانه می روند و حاجی فیروز با رقص و پای کوبی این شادی را به خانه‌ها هدیه می دهد.
عمو نوروز و حاجی فیروز که در گذشته خواجه پیروز بوده و در برخورد با زبان عربی به حاجی فیروز تبدیل شده، هم از جمله آیین‌های زیبایی است که از گذشته به جا مانده.
> حاجی فیروز در دیگر نقاط کشور
«همه جا، همه جا، همه جا زمزمه سال شدید است؛ همه را، همه را، همه را شوق شدید است؛ سخن از سخن از سخن از گردش عید است، گل سرخ، گل سرخ، گل سرخ و سپید است، که در جام دویده است»
بحث پیام آوران نوروزی در جای جای ایران و شهر‌های مختلف وجود دارد اما به اشکال مختلف پدیدار شده‌اند. مثلا در میان مردم آذربایجان «تکم‌چی»ها هستند که با عروسکی به شکل بز می گردند و اشعاری به زبان آذری می‌خوانند؛ «نوروز گلیر یاز گلیر / باهار گلیر ساز گلیر»؛ (بهار و نوروز اومد/ نغمه اومد ساز اومد)؛«باغچادا گوللرسون، گوللرسون بولبوللرسون» (باغچه‌هاتون گل باشه/ گل باشه بلبل باشه)
یا در میان مردم شمال و خطه گیلان این رسم با نام «عروس گله» برگزار میشود با شعری به این مضمون که «عروسَ گولی باوردیم/ جان دیلی باوردیم»، «خانخاه تره ناردیم/ تی پسره باردیم»، یک عروسی است که به خانه بخت می‌دود اما دیوی است که می‌خواهد مانع آنها شود اما مردم با او می‌جنگند و مقابلش
می ایستند.
لباس قرمز و صورت سیاه حاجی فیروز نشانه ی یک رسم ورسوم قدیمی است. رسمی که آمدن بهار و زنده شدن طبیعت را خبر می دهد
و به قول خودش سالی یک روز این اتفاق می‌افتد. و به کوچه‌ها و خیابان‌ها می‌آید. اما این روزها حاجی فیروزها با زمان‌های قدیم تغییر زیادی کرده‌اند و بیشتر در حال تکدی گری هستند. گدایی کردن آنها درست نیست و تنها باید چون گذشته خورجینی همراه داشته باشند که اگر کسی خواست کمکی کند، صله ای در آن خورجین بیندازد.
هر چند که شاید نباید تکدی‌گری
پیام آوران بهار را جدای از وضعیت اقتصادی کشور دانست اما استفاده از لباس آئینی عمو نوروز و حاجی پیروز که در نزد مردم جایگاه ویژه و خاص دارد و جزیی از رسومات مورد علاقه آنها است می تواند علاوه بر بد‌بین شدن مردم به این رسوم موجب
کنار گذاشته شدن آن شوند.
با توجه به اینکه مردم در شرایط سخت و ویژه ای از نظر اقتصادی قرار دارند امید است که مراکز فرهنگی با ارج نهادن به آداب و سنن ویژه این ایام سعی در شادی آفرینی هر چه بیشتر برای مردم کرده و جامعه نیز با همیاری و همدلی آغازگر سال نوی سرشار از مهر و دوستی برای یکدیگر باشند.
در بخشی از اشعار، حاجی فیروز می خواند:
«بشکن بشکنه؛ بشکن! من نمی‌شکنم؛ بشکن! اینجا بشکنم، یار گله داره، اونجا بشکنم، یار گله داره؛ هر جا بشکنم یار گله داره این سیاه بیچاره چقدر حوصله داره! در سایه ایزد تبارک /عید همگی بود مبارک»
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
حاجی فیروز نماد شادی یا نماد فقر؟!
خبر آخر
این هشدار مهم را جدی بگیریم
نیوزیلند، حادثه تروریستی و بهانه مخالفان
روحانی و سخنرانی تحویل سال!
تغییر رنگ حاجی فیروز!
دو روایت از میزبانی حاشیه‌ساز شهرداری برازجان
حادثه تروریستی نیوزیلند بهانه جدید مخالفان FATF !
جمهوری اسلامی از توافق هسته‌ای ضرر نکرد
ابراز نگرانی سفیر فرانسه در آمریکا نسبت به ادعاها علیه ایران
جلیقه‌زردها به دنبال نابودی جمهوری هستند
نتایج آخرین بررسی‌های مجلس درباره پرونده «سلمان خدادادی»
مردم آجیل نخریدند، قیمتها افت کرد
زور محیط زیست به میلیاردرهای برج ساز در باغ‌های تهران می‌رسد؟
سلاطین و ملکه‌های اختلاس در سال ۹۷
