روزنامه جهان صنعت
1396/02/16
ایران در سوگ کشته شدن کارگران معدن یورت آزادشهر؛
گروه صنعت - 33 معدنچی در انفجار معدن زمستان یورت آزادشهر در حالی جان خود را ازدست دادند که همچنان شاهد تکرار حوادث معدنی در کشور هستیم بدون آنکه پیشگیری صورت گیرد. تاکنون 22پیکر جان باخته این معدن از محل حادثه خارج شده و ورود به معدن در شرایط سخت ناشی از وجود گاز و انفجار ادامه کار را سخت کرده است.چند روز پیش انفجاری در معدن زغال‌سنگ زمستان یورت آزادشهر رخ داد. تعدادی از معدنکاران برای حمل زغال‌سنگ از طریق واگن‌های حمل داخل معدن رفتند اما در زمان حمل، ظاهرا واگن به دلیل مشکل در باتری واگن خاموش میشود که کارگران معدن نسبت به تعویض باتری اقدام می‌کنند اما گفته میشود در زمان روشن کردن واگن با وقوع جرقه متاسفانه انفجار رخ می‌دهد.
معدن زمستان یورت (قشلاق) در فاصله ۱۴ کیلومتری شهرستان آزادشهر از توابع استان گلستان قرار دارد. این معدن تحت پوشش شرکت صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود است که حسب گزارش 13/2/96 هیات‌مدیره این شرکت (تصویر ذیل) سه عضو از پنج عضو هیات‌مدیره آن به شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ توسعه معادن روی ایران تعلق دارد. به گفته مقامات استانداری گلستان تا لحظه تنظیم این خبر جسد ۲2 نفر از کارگران محبوس در معدن زمستان یورت غربی استان گلستان خارج شده است. در عین حال پیش‌بینی میشود بین ۱۲ تا ۱۴ نفر هنوز محبوس باشند که دسترسی به آنها امکان‌پذیر نیست. مقامات استانداری گلستان از ادامه عملیات امداد و نجات خبر می‌دهند و می‌گویند احتمال ادامه عملیات تا سه روز دیگر وجود دارد. تاکنون ۲۲ نفر از مصدومان حادثه از بیمارستان ترخیص شده‌اند.
کمک‌رسانی کارگران معادن کرمان و مازندران
اسماعیل نجار، رییس سازمان مدیریت بحران کشور و معاون وزیر کشور که در گلستان و در محل حادثه معدن زغال‌سنگ «یورت» آزادشهر حضور دارد، اظهار داشت: خارج کردن کارگران محبوس شده در معدن، یک کار تخصصی است و ورود هر کسی به محل تونل امکان‌پذیر نیست.
وی با اشاره به اینکه کمک‌رسانی در تخصص معدنکاران است، گفت: خوشبختانه از اقصی‌نقاط کشور از جمله کارگران معادن زغال‌سنگ کرمان و مازندران در محل حادثه حضور دارند و در حال کمک‌رسانی هستند.
تشکیل جلسه ستاد بحران در محل حادثه
درعین حال جلسه ستاد بحران در محل حادثه معدن زغال‌سنگ با حضور وزرای تعاون، کار و رفاه اجتماعی و صنعت، معدن و تجارت برگزار شد. پس از حضور علی ربیعی و محمدرضا نعمت‌زاده به نمایندگی از رییس‌جمهور در محل معدن زغال‌سنگ زمستان یورت، با حضور مسوولان محلی جلسه ستاد بحران تشکیل شد.
تلاش برای دسترسی به قسمت دوم تونل
صادقعلی مقدم، مدیرکل مدیریت بحران استان گلستان یک گفت‌وگوی تلویزیونی در مورد آخرین وضعیت روند امدادرسانی در معدن «یورت» آزادشهر اظهار کرد: روز چهارشنبه که عملیات را آغاز کردیم توانستیم به عمق 1250 متری تونل برسیم و موفق شدیم 22 نفر از جان‌باختگان را خارج کنیم اما در ادامه با ریزش تونل مواجه شدیم که این مساله کار ما را با مشکل مواجه کرد.
وی افزود: باوجود تلاش‌های زیادی که انجام شد به دلیل همان ریزش شدید سقف بالایی تونل، مجبور شدیم عملیات بازسازی و ایمن‌سازی را انجام بدهیم. این کار تقریبا انجام شده و امیدواریم به قسمت دوم تونل که عزیزانی در آن گرفتار هستند دسترسی پیدا کنیم. رییس مدیریت بحران استان گلستان عنوان کرد: از روزی که کار را آغاز کردیم متخصصان با تجهیزات کامل در کمترین زمان حضور پیدا کردند. امروز هم نیاز به تجهیزات جدیدی داشتیم که بلافاصله ارسال شد و در حال نصب آنها هستیم. مقدم در مورد آمار دقیق جان‌باختگان گفت: تاکنون22 نفر از جان‌باختگان را از تونل خارج کرده‌ایم و یک نفر هم شناسایی شده اما هنوز شرایط انتقال او به وجود نیامده است. بیش از 10 نفر هم در قسمت دوم تونل محبوس هستند.
80 درصد آواربرداری ریزش اول تونل معدن انجام شد
مروتی، معاون عمرانی استاندار گلستان نیز در جمع خبرنگاران با اشاره به اینکه بر اثر انفجار در معدن در سه نقطه تونل ریزش اتفاق افتاده است، گفت: 80 درصد آواربرداری ریزش اول انجام شده است.
وی اظهار کرد: نیروهای امدادی با استفاده از تجهیزات لازم در تلاش برای آواربرداری و رسیدن به کاگران محبوس شده هستند.
معاون عمرانی استاندار گلستان با بیان اینکه انفجار در عمق یک هزار و 400 متری زمین اتفاق افتاده است، تصریح کرد: در حال حاضر نیروهای امدادی علاوه بر آواربرداری در حال آرک بندی سقف تونل جهت جلوگیری از ریزش سنگ هستند. مروتی افزود: پس از عبور از اولین مرحله ریزش، در ریزش‌های دوم و سوم عبور آسان‌تر خواهد بود و نیروهای امدادی می‌توانند از آنها عبور کنند. معاون عمرانی استاندار گلستان خاطرنشان کرد: تاکنون 22 جسد از داخل معدن خارج شده است.
وزیر صنعت متاسف است
وزیر صنعت، معدن و تجارت در پیامی درگذشت جمعی از کارگران زحمتکش معدن آزادشهر را تسلیت گفت.
محمدرضا نعمت‌زاده در پیامی درگذشت جمعی از کارگران زحمتکش این معدن را تسلیت گفت. در این پیام اعلام کرد: حادثه دردناک معدن آزاد شهر استان گلستان که موجب جان باختن تعدادی از کارگران شریف و زحمتکش و همچنین مصدومیت تعدادی دیگر از این عزیزان شده موجب تاسف و تاثر شدید گردید.
با رجوع به پرونده معدن زغال‌سنگ زمستان یورت آزاد شهر مواردی مانند اینکه معدن مذکور از حیث تولید گاز جزو معادن کم‌گاز بود، بازرسان در آخرین بازرسی، این معدن را ایمن ارزیابی کردند و حتی دولت چندی پیش هشت دستگاه گازسنج را رایگان در اختیار این معدن گذاشته بود که هر یک به نوعی نشان از حفظ ایمنی دارد. اما باید دید با وجود این موارد در عمق 1200 متر زیر زمین چه گذشت که این فاجعه به بار آمد.
کار در این معادن شرایط خاص خود را دارد و می‌توان گفت برای کارگران سخت و طاقت فرساست، چون مواردی مانند تاریکی اعماق زمین، فعالیت سخت بدنی، کمبود هوای تازه، وجود گرد و خاک ناشی از حفاری در محیط تونل و البته گاز متان که به صورت طبیعی در رگه‌های زغال‌سنگ وجود دارد و در زمان حفاری در محیط منتشر میشود، هر یک به خودی خود می‌توانند شرایط سختی را برای کارگران فراهم کنند. یکی از خطرات عمده‌ای که معمولا فعالان معادن زغال‌سنگ را تهدید می‌کند موضوع انفجار ناشی از انباشت گاز متان در محیط معدن است که برای جلوگیری از آن تمام تجهیزات برقی این معادن اعم از لامپ‌ها، سیم‌های برق، واگن‌ها و لکوموتیوهای حمل مواد، وسایل حفاری و حتی توربوفن‌هایی که برای تهویه هوا استفاده می‌شوند باید شرایط خاصی داشته باشند و جهت سنجش میزان گاز موجود در محیط نیز دستگاه‌های گازسنج مخصوصی در این معادن نصب میشود. معدن زغال‌سنگ زمستان یورت آزادشهر هم با ظرفیت استخراج 100 هزار تن کک‌شو در سال از این شرایط مستثنی نبود اما ارزیابی‌هایی که به عنوان نظر کارشناسی روی اوراق ثبت‌شده این معدن وجود داشت، نشان می‌دهد که این معدن از لحاظ ایمنی حداقل روی کاغذ مشکلی نداشته ولی صحت و تطبیق آن با واقعیت را باید سنجید و دید که چرا با تمام این احوال روز گذشته بزرگ‌ترین و غم‌انگیز‌ترین حادثه معدنی ایران در سال‌های گذشته رقم خورد. روایت اولیه از این حادثه نشان می‌دهد که هنگام کار در معدن یکی از لکوموتیوهای حمل مواد معدنی خاموش میشود و با تلاش‌های اولیه، کارگران موفق به راه‌اندازی آن نمی‌شوند تا اینکه تصمیم می‌گیرند برای روشن کردن آن از باتری لکوموتیو دیگری استفاده کنند و با شیوه باتری به باتری کردن، کار را به روال عادی آن برگردانند. این تصمیم در حالی گرفته شد که بررسی‌ها نشان می‌دهد در آن لحظات برخلاف انتظار کارشناسان و برآوردهای اولیه میزان انباشت گاز در فضای تونل معدن از حد استاندارد گذشته بدون اینکه دستگاه‌های گازسنج که گفته شده بود در تونل‌های معدن نصب شده، هشداری بدهند و فقط منتظر یک جرقه برای خلق حادثه‌ای غیرقابل جبران بود که در نهایت هم آنچه نباید می‌شد، رخ داد و با جرقه‌ای که حین فرآیند باتری به باتری کردن رخ داد، انفجاری مهیب موجب ریزش معدن و آسیب‌های دلخراش جانی و مالی شد.
مقصر فاجعه آزادشهر چه کسی بود
با اینکه اخبار در ساعات اول حادثه طوری روایت شد که شاید به نظر می‌رسید مقصر اصلی این انفجار کارگرانی بودند که بنا بر روایات اولیه قصد روشن کردن لکوموتیو را داشتند اما نگاه عمیق‌تر به این داستان ابعاد تازه‌تری را آشکار و سوالاتی را مطرح می‌کند.
اولین سوال این است که چطور با اینکه این معدن به عنوان یک معدن کم‌گاز کارشناسی شده بود به چنین سطحی از انباشت گاز رسید؛ دوم اینکه چطور با اینکه ادعا میشود وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران (ایمیدرو) از آخرین خرید خود هشت دستگاه گازسنج را به معدن زمستان یورت آزادشهر تحویل داده بودند اما هیچ یک نسبت به وجود گاز متان در محیط تونل هشدار ندادند ولی سوال سوم که بیشتر متوجه مدیریت معدن میشود، این است که چرا کارگران معدن تحت آموزش رفتار صحیح در فضای تونل‌های معدن قرار نگرفته بودند تا ناخواسته جان خود و همکاران‌شان را به خطر نیندازند و اگر هم آموزش دیده بودند چرا دستورالعمل سلامت و ایمنی (HSE) به طور سختگیرانه در معدن یورت نظارت و پیگیری نمی‌شد.
درباره هر یک از این سوال‌ها فرضیه‌ای مطرح میشود چنان که نادعلی اسماعیلی‌دهج، رییس سازمان نظام مهندسی معدن ایران درباره علت انباشت این حجم گاز در معدنی که کم‌گاز اعلام شده بود، عنوان کرد: گرچه معادن زغال‌سنگ عمدتا تولید گاز می‌کنند و می‌توانند حادثه‌خیز باشند اما در برآوردهای اولیه انجام شده که توسط سازمان نظام مهندسی معدن ایران صورت گرفت، در رده‌بندی ضریب ریسک معدن زغال زمستان یورت آزادشهر از نمره بالایی برخوردار است و این معدن را جزو معادن گازدار به حساب نمی‌آوردیم ولی به نظر می‌رسد در حفاری‌هایی که انجام شده، معدنکاران به لایه‌ای از زغال‌سنگ رسیدند که حاوی گاز بوده و باعث انباشت آن در محیط معدن شده است. به گزارش ایسنا درباره چرایی ناکارآمد بودن گازسنج‌ها نیز در کنار احتمال نقص فنی یا عدم آشنایی متصدی مربوطه دستگاه، روایت دیگری هم مطرح شده است که به نظر می‌رسد این مورد نیاز به بررسی بیشتری دارد.
سایر اخبار این روزنامه
مناظره یا تسویه‌حساب انتخاباتی
انتخابات ایران و رابطه با آمریکا
تصاحب قدرت، دغدغه نامزدهای اصولگرا
انتخاب شهر آفتاب برای نمایشگاه کتاب چگونه توجیه میشود؛
استمرار آنچه انجام گرفته
تصاحب قدرت، دغدغه نامزدهای اصولگرا
مناظره یا تسویه‌حساب انتخاباتی
ایران در سوگ کشته شدن کارگران معدن یورت آزادشهر؛
آب از آب تکان نمی‌خورد!
روحانی در مناظره دوم از تداوم دولت یازدهم دفاع کرد؛
با پیروزی اصولگرایان نرخ دلار به کجا می‌رود
آسیب‌شناسی سرانه مطالعه در کشور
مناظره یا تسویه‌حساب انتخاباتی
واکنش تند آخوندی به تغییر رویکرد رییس شورای شهر در حمایت از قالیباف؛
آغاز به کار نمایشگاه بین‌المللی
اصولگرایان در دوراهی ماندن و رفتن
گلایه زنگنه از کم‌توجهی دولت گذشته به صنعت نفت؛
ترامپ به عربستان، اسراییل و واتیکان می‌رود
