روزنامه آفتاب یزد
1398/08/09
راز و رمزهای تغییرات مداوم مدیران بانکی
آفتاب یزد- گروه گزارش: تغییرات مدیریتی در هر مقطعی امری عادی و طبیعی به نظر می‌رسد اما اتفاقی که این روزها به صورت نسبتا زیاد در حال رخ دادن است تغییرات مدیریتی در راس بانک‌هاست که افزایش میزان آن صدای بسیاری از کارشناسان اقتصادی را درآورده است.تغییر یک مدیر گاهی از مجراهای قانونی و به صورت کاملا عادی صورت می‌گیرد اما گاهی نیز پای مافیا و بدهکاران بانکی در میان است که ظاهرا آنقدر قدرت پیدا کرده‌اند که با یک تماس تلفنی مدیر یک بانک را تهدید به عزل و برکناری می‌کنند!
چندی قبل بود که در خصوص پشت پرده عزل یک مدیر بانکی نکات عجیبی مطرح شد و مدیری که با فشار یک طلبکار عمده عزل شده بود روایت خود از این ماجرا را اینگونه بیان کرد: «با شماره‌های مختلف و ناشناس تماس می‌گرفتند و تهدید می‌کردند و حتی حربه‌هایی برای تطمیع هم به کار می‌بردند. ما گفتیم تنها راه حل مشکل شما پرداخت بدهی به بانک است. آخرین تهدیدی که شد این بود که گفتند تو را برمی‌داریم. گفتم خدا را شکر که این مسئولیت از دوش ما برداشته میشود.»
اگر موضوع برکناری یک مدیر بانکی را عادی و طبیعی تلقی کنیم در این صورت تداوم معنادار این اتفاق در سطوح مدیریتی بالا می‌تواند ناشی از یک عارضه و ایراد باشد.
کارشناسان می‌گویند: چند وقتی است که نظام بانکی کشور دچار مشکل بزرگی شده که نیازمند تغییر ساختار و قوانین بانکداری کشور است ظاهرا کسانی که در تعیین مدیران بانکی نقش ایفاء می‌کنند همواره به جای تصحیح یا برطرف کردن مشکلات، به فکر جابه جایی پی در پی مدیران بانکها می‌افتند این امر در حالی است که در بیشتر موارد، مشکلات نظام بانکداری کشور بیش از آنکه ارتباطی به مدیران داشته باشد می‌تواند از ساختار معیوب اقتصادی ناشی شده باشد.
>فلسفه تغییرات مدیریتی؟
سال 98 تا هنگام پاییز برای مدیران بانکی سال پر افت و خیزی بوده است بطوری که مدیران زیادی به طور موقت در راس مدیریت برخی بانکها قرار گرفتند و چند روز بعد هم جایشان را به کسی دیگر دادند.
گرچه تغییرات صورت گرفته مدیریتی در سال 98 فقط منحصر در حوزه بانکها نبوده و سایر بخش‌ها هم چنین تغییراتی را با شیب ملایم داشته‌اند اما صرفنظر از تغییر در سطح عالی‌ترین مدیران کشور، تغییراتی که صحنه اقتصاد کشور به خود دیده است و از آن جمله در سطح مدیران بانکها که از چشم ناظران اقتصادی دور نماند.
با این همه، بی‌اغراق می‌توان گفت که بیشترین تغییرات در عرصه اقتصادی کشور، مربوط به تغییر و تحولات صورت گرفته در میان مدیران نظام بانکداری کشور بوده است؛ تغییراتی که از ابتدای سال آغاز شد، هنوز ادامه دارد و شنیده‌ها حاکی از ادامه‌دار بودن آن است.
نکته حائز اهمیت در این بین آن است که نگاهی به ترکیب تغییرات ایجاد شده نشان می‌دهد مدیران بانکی گاهی از یک بانک برداشته شده و در راس بانک دیگر گذاشته می‌شوند. بر همین اساس کارشناسان می‌گویند شاید مقصود خاصی در میان است که مدیران خانواده بانک‌های کشور به طور مداوم از این سمت به آن سمت جابجا می‌شوند.
نکته قابل توجه دیگر، اینکه ترکیب مدیران جدیدی که بر بالاترین صندلی بانکها نشسته‌اند نشان می‌دهد در انتخاب‌‌های صورت گرفته جدید تا اندازه زیادی تلاش شده معیار «جوانگرایی» مورد توجه قرار بگیرد که به نظر می‌رسد در مورد چند تغییر رصد شده، این موضوع محسوس بوده است. اما پرسش اصلی در این بین این است که ایستگاه تغییر مدیران بانکی تا کجا قرار است ادامه پیدا کند؟ آیا منظور خاصی از این تغییر مدیریت‌های پی در پی وجود دارد؟
>وقایع نگاری 7 ماهه
از فروردین تا مهر 98 تغییرات بزرگ و کوچک مدیریتی در سطح بانکها کم نبوده است. طرفداران این نوع تغییرات مدعی هستند که سیاست‌ها و راهبردها در خلال این تغییرات، کوچکترین تغییری نمی‌کند اما کیست که نداند مدیریت‌ها در ایران هر قدر هم که استاندارد باشد، از تاثیر مداخلات سلیقه‌ای مدیران در پیشبرد برنامه‌ها به دور نبوده و همین امر می‌تواند منجر به اتخاذ تصمیماتی مغایر با تصمیمات مدیر قبلی و لغو یک پروسه بر جای مانده از مدیریت قبل در مدیریت تازه ایجاد شده شود.
نگاهی به پروسه تغییرات مدیریتی در سطح بانک‌های کشور از فروردین تا مهر ماه 98 نشان می‌دهد این تغییرات کمی فراتر از حد نرمال بوده که نسبت به سالهای قبل تر کمی غیرعادی به نظر می‌رسد.
اولین تغییر مدیریتی بانکی درست چند روز پس از پایان تعطیلات نوروزی در پست بانک رقم خورد، در ۲۴ فروردین ماه امسال بود که قطار تغییر مدیران بانکی از ایستگاه پست بانک استارت خورد. در تغییر صورت گرفته، «بهزاد شیری» که پیش از این رئیس اداره کل اعتبارات و سرمایه‌گذاری این بانک بود، به سمت مدیرعاملی رسید و جانشین «خسرو فرحی» شد. البته شیری در سابقه خود عضویت هیئت مدیره بانک سپه را نیز داشت.
اما پس از این شروع، اردیبهشت نسبتا آرام سپری شد تا اینکه خرداد ماه پر از تغییرات از راه رسید و این بار جابجایی مدیران در ایستگاه بانک «سرمایه» توقف کرد. در اتفاق به وقوع پیوسته، در ترکیب اعضای هیئت مدیره و هم مدیرعامل بانک تغییراتی رخ داد؛ بنابراین، جلسه مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده این بانک در روز جاری مورخ ۲۳ خردادماه، با حضور اشخاص سهامدار حقیقی و حقوقی و نمایندگان سازمان بورس اوراق بهادار در تالار سوره حوزه هنری برگزار و ترکیب جدید هیئت مدیره این بانک مشخص شد.
بر اساس تصمیم سهامداران در این جلسه، اعضای جدید هیئت مدیره بانک سرمایه به این شرح انتخاب و معرفی شدند: فرج اله قدمی، سیدحسین رضوی نائینی، سید مرتضی پورمرعشی، محسن ملکی و سید جواد وطن‌پور سوادکوهی. همچنین در ۲۷ خرداد ماه نیز فرج‌اله قدمی، عضو هیئت مدیره بانک سرمایه، به عنوان مدیر عامل بانک سرمایه منصوب شد. وی پیش از این قائم مقام بانک سرمایه بود.
تیرماه نیز این تغییرات با توقف همراه نبود، این بار نسیم تغییر به سمت بانک «اقتصاد نوین» وزیدن گرفت بطوری که در سطح اعضای هیئت مدیره آن تغییراتی ایجاد شد. بر این اساس مجمع عمومی عادی به‌طور فوق‌العاده بانک اقتصادنوین عصر روز دوشنبه ۳۱ تیرماه ۱۳۹۸ برگزار شد و اعضای جدید هیئت مدیره این بانک مشخص شدند. در این مجمع که با حضور بیش از ۵۱ درصد سهامداران این بانک و پس از اخذ مجوز سازمان بورس اوراق بهادار برگزار شد، اعضای اصلی و علی‌البدل هیئت مدیره بانک انتخاب شدند و در ادامه آقایان محمدعلی ایزدی، علیرضا بلگوری، غلامحسین احمدی، مرتضی معیری و علی امانی رسما به عنوان اعضای جدید هیئت مدیره این بانک انتخاب شدند و «علیرضا بلگوری» نیز در مقام مدیرعامل این بانک ماند.
تغییر بعدی، اما در بانک «شهر» صورت گرفت و در ۱۳ مرداد «احمد درخشنده» به عنوان مدیرعامل جدید بانک شهر معرفی شد. بر همین اساس با استناد به مصوبه مجمع ۲۷ اسفند ماه ۹۷ و جلسه هیئت مدیره، اسامی اعضای هیئت مدیره بانک شهر نیز با این ترکیب اعلام شد: «سید محمد مهدی احمدی، عیسی قهرمانی چابک، حسن رستم پناه، محمدعلی خادمی و احمد درخشنده».
در این میان البته تغییرات کوچک‌تری هم در مدیریت برخی بانکها اعمال شد که نشان می‌دهد تغییرات منحصر به سطوح بالا نبوده و سطوح میانی و پائین تر را هم شامل شده است. از جمله در بانک «کشاورزی» که رئیس جدیدی برای هیئت مدیره این بانک انتخاب و معرفی شد؛ بنابراین، طبق اعلام بانک کشاورزی در راستای اجرای اصول حاکمیت شرکتی، «داور ماهی کار» عضو هیئت مدیره بانک کشاورزی به عنوان رئیس هیئت مدیره بانک کشاورزی انتخاب و معرفی شد. بدین ترتیب قرار شد از این پس در چارچوب اصول حاکمیت شرکتی «داور ماهی کار» به عنوان رئیس هیئت مدیره این بانک فعالیت خود را آغاز کند که این تغییر بیشتر بیانگر شروع فصلی تازه در فعالیت این بانک به حساب می‌آید.
روند تغییرات اما نه تنها ملایم تر نشد بلکه از شدت بیشتری هم برخوردار شد و بر همین اساس، در ادامه تحولات مدیریتی معنادار در سال ۹۸ قطار تغییر مدیران بانکی با سرعت بیشتری شروع به حرکت کرد بطوریکه در فاصله یک ماه، مدیران عامل شش بانک کشور تغییر کردند؛ در نخستین گام از این تغییرات شتابان، مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده بانک «قوامین» مدیر عامل جدید معرفی شد و «علی ابدالی» به عنوان مدیرعامل جدید این بانک معرفی و منصوب شد.
>از این صندلی به آن صندلی
چرخش از این صندلی به آن صندلی در تغییر مدیریتی این بانک نیز محسوس بود بطوریکه، «غلامحسن تقی نتاج» که پیش از این مدیریت این بانک ( قوامین) را بر عهده داشت، به بانک «مهر اقتصاد» عزیمت کرد تا مدیرعامل بانک ادغامی در بانک سپه شود.
پیش از این، «سیدضیاء ایمانی»، مدیرعامل بانک مهر اقتصاد بود که اکنون جای خود را به نتاج داده است. البته ضیا ایمانی مدیرعامل بانک مشمول ادغام مهر اقتصاد با تصمیم هیئت مدیره بانک «سینا» که وابسته به بنیاد مستضعفان است، به مدیرعاملی این بانک بورسی انتخاب شده است.این در حالی است که پیش از این «محمد رضا پیشرو» از هفتم اسفند سال ۹۳ تاکنون عهده دار مدیرعاملی بانک سینا بوده است.
>بانک‌های نظامی هم در گردونه تغییرات
قطار این تغییرات را اما انگار پایانی متصور نبوده و نیست. در ادامه تغییرات صورت گرفته، مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده بانک «حکمت ایرانیان» وابسته به بانک سپه برای تعیین اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل این بانک برگزار و اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل بانک حکمت ایرانیان تعیین شد. بر اساس آرای سهامداران،هادی اخلاقی فیض آثار، سید علی جلالی نظری، جلیلی عباسیان اصل و امان اله اسماعیلی آفتابدری به عنوان اعضای هیئت مدیره انتخاب شدند. بر اساس این گزارش، «اخلاقی فیض آثار» به عنوان رئیس هیئت مدیره و «جلالی نظری» به عنوان مدیرعامل این بانک برگزیده شدند.
در بانک کوثر هم تغییرات صورت گرفته از نظرها دور نماند و بر همین مبنا و مستند به نتایج رای گیری از سهامداران در مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده صاحبان سهام موسسه اعتباری «کوثر» (سهامی عام)، عیسی کاظم نژاد، غلامحسین صباغی، امیر هوشنگ جنگی، محمد رضا جهانی و احمد ریخته‌گر به عنوان اعضای جدید هیئت‌مدیره موسسه اعتباری «کوثر» انتخاب شدند. پیش از این «غلامحسین صباغی» نیز به مدیرعاملی موسسه کوثر انتخاب شده بود.
تغییر بعدی، اما متعلق به بانک «انصار» بود که مدیرعامل آن درست پس از یک دهه تغییر کرد. بر این اساس «مهدی رضایی» به عنوان مدیرعامل جدید بانک انصار معرفی شد. مهدی رضایی که پیش از این سوابق اجرایی در بانک‌های گردشگری، پارسیان، شرکت ارتباط فردا و سرپرست اجرایی موسسه اعتباری ثامن را در پرونده کاری خود داشته است به مدیرعاملی این بانک معرفی شد.
>تغییر مدیران خوب است به چند شرط
کارشناسان می‌گویند جابجایی مدیران اقتصادی آن هم در سطح بانکها می‌تواند علل و دلایل متفاوتی داشته باشد. امین حاجی لطفی کارشناس ارشد اقتصاد و استاد دانشگاه در این خصوص به آفتاب یزد می‌گوید: معمولا کمتر اتفاق می‌افتد جابجایی‌ها خارج از گردونه لیست مدیران شناخته شده باشد و اساسا به نظر می‌رسد عزل‌ها در این قسمت، دائمی نیست، بلکه افراد از یک بخش به بخشی دیگر می‌روند که به نظر می‌رسد این تحولات بی ارتباط با چند دلیل عمده نیست.
وی ادامه داد: یکی از دلایل مهم می‌تواند قراردادن بانکها در مسیر فساد ستیزی باشد؛ توضیح بیشتر اینکه جابجایی مدیران بانکی از یک بخش به بخش دیگر می‌تواند منجر به برهم زدن محاسبه مافیای بانکی برای کار کردن بر روی مدیریت خاص به منظور هدف قرار دادن اعتبارات باشد که در نتیجه تغییر مدیریت، مافیای وام‌های کلان نمی‌تواند با تمرکز بر روی مدیران خاص برنامه بلند مدت خود را به پیش ببرد.
این کارشناس در پاسخ به این سوال که آیا این تغییرات مستمر می‌تواند استاندارد باشد یا خیر، گفت: گرچه تغییر مدیریتی مداوم و بدون اعلام دلیل برخلاف مبانی توسعه است اما ما شاهدیم که در بسیاری از کشورهای پیشرفته نیز شرایط همین گونه است و تغییرات مدیریتی امری عادی تلقی میشود و کسانی که مدتی یک مجموعه را مدیریت می‌کنند پس از کسب تجربه در پژوهشگاه‌های علمی و مراکز آموزشی ادامه فعالیت می‌دهند و مدیریت به افراد تازه نفس داده میشود اما در خصوص تغییرات مدیریتی اخیر بانکها در ایران حدس من این است که با سیاست تمرکززدایی مدیریتی سعی میشود مدیریت اعتبارات محدود بانکی از بلبشو یا تاثیر گرفتن از باندهای مافیایی بیرون از هسته مدیریت سازمانی کنترل شود.
حاجی لطفی تصریح کرد: از منظری دیگر، در یک مجموعه مالی، زمانی کارها به صورت صحیح و قاعده‌مند انجام می‌گیرد که همه افراد در آن مجموعه در یک مسیر و هدف حرکت کنند و مدیران به صورت طبیعی تمایل داشته باشند که با کسانی همکاری کنند که هم مسیر و هم هدف هستند و اگر چرخه مداوم تغییرات مدیریتی منجر به ناهمگونی بیشتر بخش‌های تابعه شود، در این صورت راندمان کارها پائین می‌آید که این موضوع از نقاط ضعف مهم چنین تغییرات مدیریتی مداوم در بانکها تلقی میشود.
وی با این حال تغییرات مدیریتی را در صورتی که از حالت استمرار خارج شده و در مسیر معقول صورت بگیرد، روندی مثبت ارزیابی کرد و یاد آور شد: بی شک حاکمیت یک تفکر و اندیشه برای مدت طولانی در یک سازمان و یا اداره موجب رکود فعالیت‌ها میشود و مانعی برای ظهور و بروز افکار نو وجدید خواهد شد اما چه ایرادی دارد که شاهد گردش مدیران در یک بخش متناسب با صلاحیت‌ها و توانمندی‌ها باشیم؟
>واکنش کمیسیون اقتصادی مجلس
تغییرات چند ماه اخیر در راس مدیران بانکی، نارضایتی برخی مسئولان رسمی کشور از جمله در کمیسیون‌های اقتصادی مجلس را هم به همراه داشته است.
از جمله عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تغییرات پی درپی مدیران خصوصا مدیران بانکها موجب میشود، آنها از ثبات اختیار برخوردار نباشند، گفت: تغییر مکرر مدیران بانکی اجازه تصمیم گیری‌های جامع را از آنان می‌گیرد و آنها را مجبور به اخذ اقدامات و تصمیمات زودگذر می‌کند.
ناصر موسوی لارگانی، درباره تاثیر تغییر مدیران بر اصلاح نظام اقتصادی کشور بیان کرد: تغییر در سطح مدیریت بانکها، سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها بعضا می‌تواند باعث رونق و ساماندهی در امور این نهادها شود اما در حالت دیگری، ممکن است با تغییر مدیریت، افراد زیر مجموعه با او همکاری نکنند و به جای تحول، مشکلاتی هم برای آن سیستم ایجاد شود.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی معتقد است نکته حائز اهمیت برای بکارگیری مدیران در هر ارگان و یا دستگاهی تخصص، اهلیت،آشنایی و سابقه کاری آنان باید باشد؛ حال اینکه در حیطه بانکداری توجه به این متغیرها از اهمیت بیشتری نیز برخوردار است.
>تاملی بر یک تعبیر
به نظر می‌رسد تغییرات مدیریتی فی‌النفسه امر نامبارک و مذمومی نیست و آنچه می‌تواند مشکل را غیرعادی نشان دهد روند مستمر تغییرات است که ممکن است بوی عدم ثبات بدهد.
بی شک نظام بانکی ایران نیاز به تغییر تفکر در حوزه مدیریتی و حرکت به سمت شیوه‌های نوین بانکداری دارد، بنابراین باید از پتانسیل و ظرفیت فکری و انرژی جوانان به همراه تجربه نیروهای قدیمی، برای مدیریت بانک‌های کشور استفاده کرد به شرطی که جابجایی مدیران شکل و رندی هدفمند
داشته باشد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد تا چند سال پیش، مدیرانی در سیستم بانکی حضور داشتند که حدود چند دهه در سیستم بانکی کار می‌کردند و این روند می‌توانست منجر به ایجاد منافذ رانت و فساد شود اما از سوی دیگر تغییرات شائبه برانگیز هم ممکن است روند پیشرفت در حوزه‌های اقتصادی را با کندی و خلل مواجه کند بخصوص در شرایط تحریم که بخش تولید به اعتبار و نقدینگی لازم برای جوابگویی به مایحتاج داخلی نیازمند است.
سایر اخبار این روزنامه
یک عضو مجمع تشخیص بخاطر اف‌ای‌تی‌اف صحت دارد؟
شاه کلید فرو نشست زمین در تهران
دلسوزان عراق و لبنان بدانند اولویت اصلی علاج ناامنی است
مخالفان تصویب FATF مسئولیت عواقب خطیر اقدامات‌شان را به عهده گیرند
راز و رمزهای تغییرات مداوم مدیران بانکی
ابهام در ادعای کشف ذخایر یک میلیارد تنی نفت از سوی چین در بحبوحه جنگ تجاری با آمریکا
نیاز عراق به آرامش
عادل فردوسی پور ممنوع‌الصدا هم شد؟
قالیباف لیست مستقل نمی‌دهد یا نباید بدهد!؟
آنچه از تظاهرات عراق نمی‌توان نادیده گرفت
سوژه نئولیبرالیسم و واینر ها
پیدا و پنهان رمزهای یکبار مصرف بانکی
درباره کشف ذخایر نفتی چین
درباره کشف ذخایر نفتی چین
پیدا و پنهان رمزهای یکبار مصرف بانکی
آنچه از تظاهرات عراق نمی‌توان نادیده گرفت
سوژه نئولیبرالیسم و واینر ها
