روزنامه آفتاب یزد

استراتژی ایران در برابر مکانیزم ماشه چه باید باشد؟

آفتاب یزد- گروه سیاسی: دو روز پیش خبرگزاری رویترز به نقل از چند دیپلمات گزارش داد که کشورهای اروپایی باقی‌مانده در توافق هسته‌ای ایران، احتمالا مکانیسم حل و فصل اختلافات در برجام موسوم به مکانیسم ماشه را در ماه ژانویه ۲۰۲۰ فعال می‌کنند.
بر این اساس، احتمالا اروپایی‌ها با هدف به عقب بازگرداندن گام‌های کاهش تعهدات برجامی ایران، مکانیسم ماشه را فعال می‌کنند اما برای احیای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران که باعث فروپاشی کامل برجام می‌شود، عجله نمی‌کنند.
به نوشته فارس، رویترز به نقل از شش دیپلمات غربی و اروپایی – که نامی از آنها ذکر نکرد – مدعی شد کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس با یکدیگر توافق کرده‌اند که فرایند (مکانیسم ماشه)‌ را آغاز کنند اما فعلا صبر می‌کنند تا ببینند ایران پیش‌از تصمیم نهایی (رفتن به شورای امنیت)
چه گام‌هایی برمی‌دارد.


بر این اساس، یک منبع دیپلماتیک اروپایی می‌گوید: «آغاز این فرایند با هدف حل مسائل مشکل‌ساز و حفظ توافق [هسته‌ای] انجام می‌گیرد. تحریم‌های سازمان ملل [اما] به صورت خودکار به دنبال این فرایند نمی‌آید. اگر ما تصمیم بگیریم که این کار (احیای تحریم‌های سازمان ملل) را انجام دهیم، به معنای آن است که تصمیم گرفته‌ایم میخ آخر را به تابوت (برجام) بزنیم».
به نوشته رویترز، این دیپلمات‌ها می‌گویند تا زمانی که گام‌های کاهش تعهدات برجامی ایران از آستانه غیر قابل قبولی (خط قرمز) عبور نکند، کشورهای اروپایی نیز به‌جای حرکت به سمت احیای تحریم‌ها، روی طولانی‌کردن فرایند (فعال‌سازی مکانیسم ماشه) تمرکز می‌کنند.
بر این اساس، سه منبع دیپلماتیک ادعا می‌کنند که سه کشور اروپایی مخصوصا فرانسه، در حال لابی‌کردن با چین و روسیه هستند تا آنها را به نشان دادن اتحاد در جمع پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل مجاب کنند اما مسکو و پکن هنوز می‌گویند که مخالف آغاز فرایند حل اختلاف هستند.
دیپلمات دیگری به رویترز گفت: «ما احساس می‌کنیم که دیپلماسی هنوز نمرده است».
رویترز در ادامه این گزارش، به نقل از یک مقام ارشد ایرانی نوشت: «تروئیکای اروپایی به ایران اطلاع داده‌اند که می‌خواهند مکانیسم را فعال کنند. اگر آنها این کار را انجام دهند، ایران نیز اقدام متناسب را انجام می‌دهد. آنها اگر می‌خواهند توافق [هسته‌ای] را حفظ کنند، باید به وعده‌هایشان عمل کنند چون در غیر این‌صورت ایران گام‌های بعدی را برمی‌دارد».
این گزارش منتشر شد و درست همزمان با سفر آبه به ژاپن اظهارات متفاوت داخلی در اینباره را شاهد بودیم. اما دراین بین اصولگرایان به دلیل تهدید آمیز بودن رفتار اروپایی‌ها معتقد بودند که مقامات جمهوری اسلامی نباید به اروپا باج دهند و از آن جایی که همین الان نیز ایران در بحث برجام عملا نه تنها به چیزی نرسیده بلکه تحریم‌ها مانند تحریم‌های قبل از برجام و چه بسا شدیدتر علیه کشورمان وجود دارد. از این رو ایران باید در گام پنجم حتی خروج از برجام را هم کلید بزند چرا که اگر اروپایی‌ها خواهان بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت هم باشند با توجه به شرایط کنونی کشور چیزی تغییر نمی‌کند. یکی از چهره‌های شاخص اصولگرا در اینباره حسین شریعتمداری است؛ کسی که روز گذشته در روزنامه‌اش کیهان اساسا خواستار خروج ایران از برجام شده بود.
پرسش اینجاست که آیا همانطور که امثال شریعتمداری و اصولگرایان درباره تهدید مکانیزم ماشه می‌گویند، خروج از برجام تفاوتی با امروز ندارد و باید از برجام خارج شد؟ اساسا ایران در برابر تهدید امروز اروپایی‌ها باید چگونه عمل کند؟
>پشت میز مذاکره
علی بیگدلی کارشناس مسائل بین الملل در اینباره به آفتاب یزد گفت: در هر صورت در شرایط فعلی اتحادیه اروپا نمی‌تواند کاری انجام دهد، برای همین هم از دید عده کثیری ایران نیز راهی به جز این گام‌هادر کاهش تعهدات برجامی‌اش نداشت اما باید بپذیریم این گام‌ها راه خاصی است. در شرایط فعلی به نظر می‌آید که راه اصلی چیزی جز مذاکره برای ایران نیست. مذاکره نیز به همین منوال صورت نمی‌گیرد؛ راهش این است که دو طرف مواضعشان را تعدیل کنند. نمی‌توان توقع داشت که هیچ یک درسیاست‌های داخلی و خارجی و منطقه‌ای خود تغییری حاصل نکنند، اما شرایط بهبود یابد.
وی اضافه کرد: پشت میز مذاکره است که دوطرف امتیازاتی دارند تا بتوانیم در مورد آن داد و ستد کنیم.
بیگدلی با اشاره به روند گام‌های ایران در کاهش تعهدات برجامی گفت: باید ببینیم که هدف ایران در شرایط فعلی چیست؟ هیچ هدف مشخصی را ایران از گام‌هایی که برداشته مطرح نکرده است وصرفا یکسری مسائل کلی از عدم همکاری اروپا بیان کرده است بدیهی است با تداوم این روند اروپا نیز سیاست ماشه را پیش بکشد.
وی در پاسخ به ادعای برخی از چهره‌ها و اشخاص اصولگرا که مطرح می‌کنند با توجه به اینکه هم اکنون نیز ما تحریم هستیم سیاست ماشه و حتی بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت تفاوتی برای ایران ندارد بنابراین بهتر است که از برجام خارج شویم و به اروپا باج ندهیم گفت: اینکه عده‌ای مطرح می‌کنند که ما همین الان نیز تحریم کامل هستیم و با اعمال سیاست مکانیزم ماشه عملا چیزی تغییر نخواهد کرد سخن کارشناسانه‌ای نیست. قبل از برجام چهار نهاد مارا تحریم کرده بودند،کاخ سفید، کنگره آمریکا، شورای امنیت و اتحادیه اروپا، در حال حاضر این تنها کاخ سفید است که ما را تحریم کرده و مطمئنا با سیاست ماشه اروپاو با بازگشت قطعنامه‌های شواری امنیت، در واقع بازهم تمام این چهار نهاد ما را تحریم می‌کنند و مطمئنا با این شرایط، ایران تحت فشارهای بیشتر اقتصادی و سیاسی قرار خواهد گرفت.
>فرق می‌کند
اما بسیاری می‌گویند همین الان نیز آنچه در عمل اتفاق افتاده مانند این می‌ماند که گویی هر چهار نهاد مذکور، ایران را تحریم کرده‌اند، هرچند از روی کاغذ تنها کاخ سفید علیه ایران تحریم‌ها را اعمال داشته، مگر غیر از این است؟ بیگدلی دراینباره اظهار می‌کند: وقتی که شورای امنیت ایران را تحریم می‌کند، یعنی حتی چین و روسیه هم نمی‌توانند باما هیچ معامله‌ای کنند بنابراین تمام روزنه‌ها به سمت ما بسته خواهد شد و این متفاوت از الان است. بی تردید مقصود اروپا از مکانیزم ماشه نیز بازگشت ایران به قطعنامه‌های شورای امنیت و بازگشت به فصل هفتم است.
این کارشناس درباره اینکه در شرایط فعلی، ایران باید چه کاری انجام دهد و واکنشش در قبال اتحادیه اروپا و تهدید مکانیزم ماشه چگونه باشد گفت: اروپایی‌ها هم بدون اجازه آمریکا مذاکره‌ای انجام نمیدهند، آمریکا 28 درصد از کل صنایع اروپا را در اختیار دارد. تنها راه این است که طرفین برخی مواضع‌شان را تعدیل کنند.
بیگدلی درباره این سوال که مدت زیادی تا گام پنجم ایران در کاهش تعهدات برجامی‌اش نمانده است، تا آن زمان کشورمان باید چه کاری انجام دهد؟ گفت: یکی از اهداف سفرروحانی به ژاپن نیز همین بود. اگر آبه به روحانی گفته است در برجام بمانید این موضوع پیامی است که نخست‌وزیر ژاپن هم به اروپا و هم به آمریکا داده است.
>فقط مانور سیاسی نیست
از سویی دیگر مهدی مطهرنیا دیگر کارشناس مسائل بین الملل نیز دراینباره به آفتاب یزد گفت: مکانیزم ماشه توسط اروپا اگرچه به ظاهر استمرار تحریم‌های کنونی را دربردارد، اما در لایه‌های زیرین، نمایانگر همراهی و همکاری بیشتر کشورهای اروپایی و همگرایی کشورهای غیر اروپایی عضو سازمان ملل با ایالات متحده در تحریم ایران محسوب می‌شود. بنابراین ما نمی‌توانیم بگوییم که عملیات ماشه اگر آغاز شود تفاوت زیادی با شرایط کنونی ندارد و ایران از برجام خارج هم شود فرقی به حالش نمی‌کند، این یک اظهار نظر مضحک به شمار می‌آید، اگر تغییری دروضع ایران نداشت پس چرا ایران تاکنون با اینکه چیز زیادی به دست نیاورده دربرجام باقی مانده و از طرف دیگر پلکانی از برجام خارج می‌شود. ایرانی‌ها برای حفظ برجام است که به صورت گام به گام تعهدات خود را کاهش داده‌اند و بارها اعلام کرده‌اند که این گام‌ها قابل برگشت هستندوگرنه که باید بعد ازیکسال از خروج ترامپ از برجام و تحریم‌هایش خارج میشدند. حتما مسئولین متوجه عواقب خروج از برجام هستند.
وی با اشاره به کسانی که می‌خواهند بگویند با تهدید مکانیزم ماشه اروپا، ایران می‌تواند از برجام خارج شود گفت:کسی که شرایط کنونی را مترادف بازمانی می‌داند که قطعنامه‌های شورای امنیت را علیه خود داشته باشیم، نشان می‌دهد که یا درک سیاسی ندارد.
مطهرنیا خاطرنشان کرد: با فعال شدن مکانیزم ماشه، تحریم‌های آمریکا فراتر از آنچه که هست خواهد شد و تحریم‌های شورای امنیت، علیه ایران را نیز فعال کرده و این حجم از تحریم‌ها را در کنار همگرایی بیشتر کشورهای اروپایی و همین طور افکار عمومی جهان با آمریکا علیه جمهوری اسلامی بگذارید همه این‌ها اتفاقاتی سخت‌تر را برای ایران رقم می‌زند. بنابراین نمی‌توان به هیچ‌وجه فعال شدن ماشه و خروج کشورهای اروپا از برجام را یک حرکت غیر موثر و صرفا یک مانور سیاسی ارزیابی کرد.
>آنچه چاره ساز است
این کارشناس درباره اینکه در چنین شرایطی واکنش ایران نسبت به تهدیداروپایی‌ها باید چه‌باشد، گفت: مذاکره در همه زمینه‌ها چاره کار است. ایران یا می‌تواند خواستار بازگشت اروپایی‌ها و غرب به میز مذاکره شود و یا اینکه تهدیدهای خود را علیه برجام درزمان‌های تعیین شده انجام دهد و مقاومت خود را در ارتباط با مسائل مربوط به برجام در چارچوب یک اتحاد ملی معنادار بیشتر به نمایش بگذارد. ایران در یک حرکت جدید باید توان خود را در جهت حل و فصل مسائل مختلف کشور با نظام بین الملل به طور عمیق و پردامنه به سرانجام برساند تا بتواند در مسیر گریز از حوادث حرکت کند.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
نتیجه‌ای‌که قابل پیش‌بینی بود (یادداشت روز) (کيهان)تا پای جان برای دختر ایران (شهروند) اهداف تل‌آویو از ورود به پرونده توافق صلح غزه (تجارت) سیل سیستان ۱۰۰ سال آب سیستان بود! (جوان)
سایر اخبار این روزنامه
سوز قیمت‌ پوشاک بیش از سوز زمستان استراتژی ایران در برابر مکانیزم ماشه چه باید باشد؟ تمرکز ایران بر سابقه تحریم‌شکنی ژاپن جزییات شرایط جدید بازنشستگی کارمندان دولت گفته می‌شود دختر بچه 6 ساله‌ای به دلیل عدم پذیرش در برخی بیمارستان‌ها فوت کرده است دکترحسین رویوران کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت و گو با آفتاب یزد در واکنش به جمع آوری امضاء برای عزل برهم صالح: اقدامات شهرداری تهران در خصوص آلودگی هوا:هیچ فاکتورهای مهم ژاپن برای ایران گزینه اصلی وزارت جهاد کشاورزی به روایت کارشناسان تخصص سنجی در شرایط نمایندگی مجلس فاکتورهای مهم ژاپن برای ایران انتخابات مجلس و گزینه های پیش رو اندوه باران...