گزارش آفتاب یزد از موج وسیع سامانه‌ها و اپلیکیشن‌های ابداعی برای سردرگم شدن مشتریان

افتتاح حساب در بانک‌ها سخت‌تر می‌شود
آفتاب یزد- گروه گزارش:‌ بانک مرکزی در دستور العمل جدید خود افتتاح حساب در بانک‌ها را از خرداد 99 منوط به شرایطی خاص کرده است. چندی قبل هم بانک مرکزی با اعمال دستور‌العمل رمز پویا؛ شرایط دشواری را برای دارندگان حساب‌های بانکی ایجاد کرده بود.
اعمال سختگیری و بروکراسی برای دارندگان حساب‌های بانکی یا کسانی که مایل هستند حساب جدید بانکی افتتاح کنند اتفاق تازه‌ای است که این روزها در حال رخ دادن است این درحالی است که قاعدتا باید با تسهیل بیشتر امور مردم را به سپرده‌گذاری در بانک‌ها تشویق کرد نه اینکه آنها را فراری داد. براساس بخشنامه بانک مرکزی از سوم خرداد ۹۹ سرویس برخط سامانه سیاح راه‌اندازی می‌شود و افتتاح هرگونه حساب در بانک‌ها و موسسات اعتباری منوط به دریافت شماره پیگیری از سامانه سیاح خواهد بود.
بانک مرکزی در بخشنامه‌ای اعلام کرده است که بانک مرکزی بر اساس تکالیف مقرر در بند ب ماده۲ آیین نامه مستندسازی وجوه در کشور و ماده ۱۹ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های‌ مالی، موظف به راه‌اندازی سامانه حساب‌های مشتریان و ارائه فهرست کلیه حساب‌های محکومین در بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری به مراجع قضایی شده است. در همین راستا در خصوص ارسال اطلاعات حساب‌های موجود به سامانه سیاح (فاز دوم) گفته شده مستند فنی سامانه در درگاه خدمات الکترونیک بانک مرکزی به آدرس portal.pbn.neجهت ایجاد زیرساخت‌های لازم درج شده است.


> شهاب، نهاب و مابقی قضایا!
حالا فرض کنید امروز سوم خرداد 99 است و شخصی می‌خواهد حساب بانکی افتتاح کند. این فرد برای افتتاح حساب باید چندین خوان رستم را پشت سر بگذارد تا بتواند به نتیجه برسد.
نخست اینکه مشتری باید کد شهاب بگیرد چرا که با توجه به لزوم درج کد شهاب در فیلدهای اطلاعاتی سامانه، ضروری است اقدامات لازم جهت تخصیص شناسه شهاب صاحبان حساب به کلیه حساب‌های حقیقی و حقوقی نزد آن بانک در اسرع وقت صورت پذیرد. در همین راستا،پژوهشکده پولی و بانکی، بانک مرکزی به منظور ساماندهی حساب‌های بانکی، تکمیل اطلاعات مشتریان سیستم بانکی، افزایش شفافیت تراکنش‌های بانکی و مبارزه با پولشویی طی بخشنامه‌ای به بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری فعال کشور اعلام کرد تا تمامی خدمات بانکی به سپرده گذاران منوط به دریافت شناسه هویت الکترونیکی بانکی (شهاب) خواهد بود و بر همین اساس بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری باید ضمن قطع خدمات بانکی، حساب مشتریانی که به دلیل نقص در اطلاعات هویتی، کد شهاب برای آن‌ها در شبکه بانکی صادر نشده، مسدود خواهد شد.
پس از آن مشتری به سامانه نهاب ارجاع می‌شود این سامانه نیز به سیستم‌های اطلاعاتی سایر ارگان‌ها نظیر سامانه ثبت احوال، سامانه ثبت شرکت‌ها، اداره پست، سیستم‌های نیروی انتظامی و سایر دستگاه‌های قضایی و دولتی وصل است.
کد شهاب رابط اصلی برقراری میان سامانه‌های بانکی و نهاب می‌باشد. سامانه نهاب برروی شبکه ملی کشور(NiBN) برای تمامی بانک‌ها و موسسات مالی دارای مجوز رسمی بانک مرکزی قابل استفاده خواهد بود.
> مسدود نشوید !
حال فرض کنید یک مشتری وقت و حوصله زمان گذاشتن برای این پروسه پردردسر را نداشته باشد، در صورت عدم اخذ کد شهاب توسط شعبه افتتاح‌کننده حساب، حساب فرد مذکور مسدود خواهد شد همچنین بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی حساب‌های فاقد کد شهاب مسدود گردیده و هیچ گونه خدماتی به این دسته از مشتریان ارائه نخواهد گردید.
نکته جالبتر اینکه برای گرفتن کد شهاب مراجعه به شعبه ضروری است که از این رهگذر احتمالا با ازدحام شدید در بانک‌ها هم روبرو خواهیم بود.
نکته دیگر اینکه تا روز 31 اردیبهشت 1399 می‌بایست اطلاعات حساب‌های موجود نزد هر بانک یاموسسه اعتباری همانند روال سابق در پایان هر ماه به صورت دسته‌ای ارسال شود، به این معنی که کلیه حساب‌های موجود در سامانه مذکور باید ثبت شده باشد. از یک ماه دیگر یعنی در بهمن ماه تست ابتدایی صورت می‌گیرد تا همه چیز برای 4 ماه دیگر آماده باشد به همین منظور کلیه سرویس‌های بر خط سامانه توسط واحد فناوری اطلاعات هر بانک تست شده و نتیجه آن به صورت کتبی به اداره اطلاعات بانکی اعلام می‌شود.
بعد از اینکه مشتری برای افتتاح حساب در سامانه سیاح ثبت نام کرد، بانک یاموسسه اعتباری غیربانکی مکلف است کلیه شماره پیگیری‌های اخذ شده از سامانه سیاح را به حساب‌های مشتریان در سامانه‌های داخلی خود اختصاص داده و در سوابق نگهداری نماید که البته این یک عملیات درون بانکی مخصوص خود بانک‌هاست اما از ابتدای روز ۳ خرداد سال ۱۳۹۹ سرویس بر خط سیاح راه اندازی خواهد شد و افتتاح هر گونه حساب در آن بانکها و موسسه اعتباری غیر بانکی، منوط به دریافت شماره پیگیری از سامانه سیاح می‌باشد.
> سختگیری بیشتر، سردرگمی بیشتر!
سختگیری‌های نظام بانکی برای مشتری در حالی روز به روز بیشتر می‌شود که چندی قبل هم در موضوع رمزهای پویا وضعیت آشفته و سردرگمی برای مردم ایجاد شده بود و هنوز هم خیلی از افراد از تبعات گرفتاری تغییر رمز‌های دوم خلاصی نیافته‌اند. با این حال بانک‌ها هر روز برای مشتریان خود ایجاد مانع تراشی می‌کنند و تکمیل امور بانکی را به روزهای بعد موکول می‌کنند که در این خصوص بانک‌های دولتی پیشتاز هستند.
طی چند روز گذشته افراد زیادی پیامک مسدود‌شدن حساب به علت عدم مراجعه به شعبه برای یک سری امور را دریافت کرده‌اند. از سوی دیگر در برخی موارد مشتری‌ها ملزم به نصب اپلیکیشن‌های خاص می‌شوند تا بتوانند از خدمات بانکداری اینترنتی استفاده کنند.
ایجاد انواع سامانه‌ها برای گیج کردن مشتریان اقدامی است که اکنون در حال انجام است و البته در صورت بروز هر مشکلی مشخص نیست چه فرد یا سازمانی پاسخگو خواهد بود.
مثلا در موضوع رمزهای پویا یا پیامکی، پس از آنکه مشکل ارسال پیامک ایجاد شد بانک مرکزی به بانک‌ها مجوز داد در صورتی که بتوانند راه‌حل مطمئن دیگری را اجرایی کنند که با تایید بانک مرکزی متضمن تایید هویت قوی مشتری پیش از برداشت از حساب باشد، می‌توانند از این راهکار به عنوان جایگزین رمز پویا استفاده به عمل آورند که یکی از این راهکارها احراز هویت از طریق تطابق کد ملی و شماره تلفن همراه مشتری توسط سامانه شاهکار است. البته در این مورد نیز بابت استعلام شاهکار باید 380 تومان در هر تراکنش پرداخت شود که سرویس پرهزینه‌ای است و هزینه بالا مانعی بر سر راه این اقدام خواهد بود.
این امر در حالی است که مسعود خاتونی یک کارشناس امور بانکی می‌گوید بابت پیامک‌های رمز دوم پویا نباید هیچ مبلغی از مشتریان نظام بانکی کسر شود، بنا بر ابلاغیه‌های مکرر بانک مرکزی، نه بانک‌ها و نه اپراتورها، حق اخذ مبلغ از مشتریان را ندارند. سختگیری برای گشایش حساب در بانک‌ها از سال آینده بی شک نمی‌تواند خبر خوبی برای مردم باشد گرچه انتظار آن می‌رود که بانک مرکزی به جای بروکراسی پیچیده و اعصاب خردکن برای مردم نظارت محسوس و نامحسوس خود را افزایش دهد تا امنیت حساب مشتری‌ها حفظ شود اما در مجموع به نظر می‌رسد درگیر کردن مردم به مواردی همچون رمز پویا، الزام به مراجعه به شعب، ایجاد سامانه و اپلیکیشن‌سازی‌های خاص برای ارجاع مردم به آنها علاوه بر اینکه آنها را سردرگم می‌کند باعث بدبینی آنها به نظام بانکی و فرار سرمایه‌ها خواهد شد.