زمین و خانه رایگان به محرومان می‌دهیم

آفتاب یزد- گروه اقتصادی: دولت درصدد ساخت سالانه 200 هزار واحد مسکونی مسکن برای محرومان است. خبری که روز گذشته از سوی وزیر راه و شهرسازی اعلام شد.بر این اساس قرار است به دهک‌های اول تا سوم محروم جامعه، زمین و وام بلاعوض پرداخت شود. طرحی که به گفته محمد اسلامی با کمک دستگاههای حمایتی اجرایی خواهد شد.
در حال حاضر بسیاری از خانوارها در دهک‌های یک تا سه از یک سو با مشکل مسکن مواجهند و از سوی دیگر امکان پرداخت اقساط تسهیلات خرید را ندارند. این در حالی است که مطابق اصل ۳۱ قانون اساسی، داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی است. بر این اساس دولت با کمک نهادهای حمایتی، برنامه‌ریزی برای تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد را در دستور کار قرار داده است.
روز دوشنبه ۹ دی ماه نشست تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد با حضور نهادهای حمایتی در ساختمان وزارت راه و شهرسازی برگزار شد. محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی در حاشیه این نشست گفت: تامین مسکن گروه‌های کم‌درآمد مورد تاکید مقام معظم رهبری و اراده دولت است که در این خصوص گام‌های موثری برداشته شده است.
> تشکیل کار گروه ساخت مسکن


برای سه دهک اول جامعه
در عین حال روز گذشته محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی خبر از تشکیل یک ستاد و کارگروه ساخت مسکن برای سه دهک اول جامعه و محرومان خبر داد و گفت: کارگروهی تشکیل شده که براساس آن برای محرومان توسط برخی نهادها با اعطای وام بلاعوض مسکن احداث
شده است.
وی گفت: با نهادهای حمایتی شامل بنیاد مستضعفان، بنیاد مسکن، کمیته امداد، سازمان بهزیستی و سازمان تامین اجتماعی جلسه داشتیم و ستاد مربوطه تشکیل شد و همگرایی و همزبانی ایجاد کردیم. قرار است محروم‌ترین اقشار را شناسایی کنیم و به آنها زمین و وام بلاعوض بدهیم. کارگروه نیز نقشه اجرای این پروژه را طراحی می‌کند که شامل دهک‌های ۱، ۲ و ۳ خواهد شد.
> دادن زمین و وام بلاعوض
وی افزود: مقرر شد با یک همگرایی، همزبانی و هماهنگی نقشه‌ای برای شناسایی محرومان تهیه و برای مسکن سه دهک اول یکپارچه تصمیم بگیریم. وی گفت: ما زمین و وام بلاعوض پیش‌بینی کرده‌ایم که به آنها بدهیم و خانه‌‌های آنها با مشخصاتی که در طراحی‌های بنیاد مسکن است انجام می‌شود.
وزیر راه و شهرسازی اظهار داشت:‌جلسه گروه را به کارگروه تبدیل کردیم تا نقشه راه را تهیه کنند و در استان‌ها توسط استاندارها قرارگاهی عمل کنیم و با توجه به منابعی که بسیج مستضعفان، آستان قدس رضوی و بنیاد مستضعفان، کمیته امداد،‌ بهزیستی و خیرین مسکن‌ساز دارند با هم برای مسکن محرومان یک تصمیم یک شکل و هماهنگ ایجاد کنیم.
وزیر راه و شهرسازی گفت: در احداث سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسکونی اقشار کم‌درآمد تسهیلات ارزان قیمت بانک مرکزی بر اساس مصوبه بانک مرکزی، کمک‌های حساب ۱۰۰ حضرت امام (ره)، کمک بلاعوض بنیاد مسکن و کمک سازمان‌ها و نهادهای حمایتی همچون آستان قدس رضوی، سازمان اوقاف و امور خیریه و بسیج مستضعفان، کمیته امداد و بهزیستی نقش موثر دارد.
وی با اشاره به اینکه عملیاتی کردن احداث سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسکونی برای گروه‌های کم درآمد در استان‌ها به شکل قرارگاهی و با استفاده از ظرفیت استان‌ها و استانداری‌ها انجام می‌شود، توضیح داد: با توجه به اینکه دهک‌های یک تا سه امکان پرداخت قسط تسهیلاتی را که دریافت می‌کنند، ندارند، نهادهای حمایتی نقش مهمی را این راستا ایفا خواهند کرد.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: با ارایه کمک‌های بلاعوض نهادهای حمایتی و همچنین ارایه رایگان خدمات مهندسی، نهضتی را پایه‌گذاری می‌کنیم تا از این طریق احداث سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسکن محرومان عملیاتی و اجرایی شود.
اسلامی گفت: با بانک اطلاعاتی که نهادهای حمایتی دارند، شناسایی و احصاء افراد واجد شرایط و برنامه اقدام مشخص می‌شود.
وی از اعلام آمادگی بسیج برای ساخت واحدهای مسکونی برای گروه‌های کم‌درآمد خبر داد و افزود: بنیاد مسکن با توجه به مسئولیت قانونی‌ای که در این کار دارد، محوریت و تمرکز کار را برعهده دارد. همچنین بنیاد مستصفعان در تامین مصالح نقش ایفا می‌کند.
اسلامی تصریح کرد: قانون به ما حکم می‌کند که با اعتقاد پای احداث واحدهای مسکونی برای گروه‌های کم درآمد بایستیم و از اقصی نقاط کشور محرومیت زدایی کنیم.
در بررسی طرح مورد نظر پرسشی که کارشناسان مطرح می‌کنند این است که ملاک و معیار دولت برای شناسایی محرومان جامعه دقیقا چیست؟ اگر بخواهیم واژه محرومیت را از دیدگاه هر ارگانی ارزیابی کنیم به نتایج متفاوتی می‌رسیم. شاید از نظر مردم عادی یک کارمند ویا کارگر معمولی محروم باشد. شاید یک کارگر حداقل بگیر محروم باشد بنابراین تعریف درستی از محروم نداریم و بیم آن می‌رود واحدهایی هم که ساخته می‌شوند، به دست محرومین واقعی نرسد. به عقیده صاحبنظران حتی ممکن است سازمان تامین اجتماعی بخواهد لیستی از کارگران حداقل بگیر یا بازنشستگان خود را که بعد سالها کار شرافتمندانه هنوز مستاجر هستند به عنوان محروم تلقی کند و انتظار داشته باشد از مزایای این طرح برای افراد تحت پوشش خود بهره ببرد. بنابراین واژه محروم در این طرح باید دقیقا تعریف و افراد مشمول آن شناسایی و معرفی شوند. گفته می‌شود در طرح مذکور قرار است از تسهیلات ارزان قیمت بانک مرکزی. کمک‌های حساب 100 امام، کمک بلاعوض بنیاد مسکن وکمک سازمانها و نهادهای حمایتی مانند آستان قدس رضوی، اوقاف و خیریه، کمیته امداد، بهزیستی و... استفاده شود. بنابراین باید برای شناسایی دقیق محرومان جامعه لیست دقیقی از سوی سازمانها و نهادهای مربوطه ارائه شود تا این کمکها در جای درست خود
هزینه شود.
> 7 سال فعالیت دولت
برای طرحهای مسکنی دولت قبل
مهدی سلطانی تحلیلگر بازار مسکن در گفت‌وگو با آفتاب یزد در خصوص این طرح گفت: به هر حال سال آخر کار ریاست جمهوری است و آقای وزیر راه وشهرسازی نیز یک سال بیشتر مهلت انجام کار را ندارد و قرار است کاری انجام شود. دولت طی 7 سال کار خود در حوزه مسکن، بیشتر درگیر تعهدات دولت احمدی نژاد در این بخش بوده است. با وجود آن که دولت روحانی موافق طرح مسکن مهر دولت قبلی نبود، اما چون تعهد یک دولت به مردم بود، ناچار شد تمام منابع خود را صرف این قضیه کند.
وی ادامه داد: یعنی تمام منابع دولت صرف تکمیل تعهدات دولت قبل به مردم شد و با این وجود هنوز قسمتهایی از این طرح کامل نشده است. حال دولت می‌خواهد با شرایط فعلی کشور که ما با تحریم‌های جدید و کسری بودجه مواجه هستیم، طرحی را اجرایی کند که برای محرومان جامعه سرپناهی ایجاد نماید. آنهم در زمان بحث بودجه که همه ارگانها، نهادها، سازمانها و... انتظار بودجه قابل توجهی را برای بخش خود دارند، این طرح مطرح می‌شود.بنابراین دولت منابعی ندارد که به طرحهای جدید مسکنی اختصاص دهد.
> 95 درصد ساخت مسکن بر عهده مردم است
این کارشناس مسکن با بیان این که تجربه نشان داده است همواره در بخش مسکن بیش از 95 درصد ساخت مسکن توسط مردم و بخش خصوصی انجام شده و دولتها تنها 5 درصد ساخت مسکن را برعهده گرفته‌اند، خاطرنشان کرد: اصولا دولت نباید خود را درگیر ساخت مسکن کند، بلکه دولت باید دراین بخش سیاستگذاری نماید. سرمایه و مدیریت با مردم باشد ودولتها در حوزه سیاستگذاری وارد عمل شوند.
وی افزود: در پروژه ‌های زیر ساختی مثل خطوط ریلی دولت وارد عمل می‌شود. به عنوان مثال در متروی هشتگرد بالای 15 سال زمان صرف می‌شود تا دولت با توان و منابع خود بتواند تعهداتش را در این بخش محقق کند.
> لزوم ارائه طرحهای واقع بینانه
وی تصریح کرد: من فکر می‌کنم ارائه چنین طرحهای واقع بینانه وکارساز نیست. به نظر می‌رسد اگرچه نیت این طرحها خیر است، اما در یک سال آخر عمر دولت عملیاتی نمی‌شود، چرا که امکان تحقق آن با شرایط فعلی کشور که امکانات کمی در اختیار است، سازگار نیست.
به گفته وی در سالهایی که درآمد کشور بالای 100 میلیارد دلار بود، ما چقدر توانستیم در بخش مسکن موثر عمل کنیم؟ چقدر طرح مسکنی را پیش بردیم. طرحهایی که هم بوده، هنوز کامل نشده و روی پرداختهای مالی دولت سنگینی می‌کند. حالا هم قرار است در طرحهایی مانند مسکن محرومان زمینهایی را بین مردم تقسیم کنیم و خانه‌هایی را به آنها بدهیم. آیا در اجرای این طرح سیاستهای واقع بینانه در پیش گرفته خواهد شد؟ آیا در توزیع آن رانتی به وقوع نمی‌پیوندد؟ اگر قرار است زمین و خانه‌ای رایگان به محرومان داده شود باید بر اساس قاعده‌ای درست باشد و به دست محرومان واقعی برسد. باید دید هر زمین چقدر ارزش دارد و در شناسایی محرومان چگونه رفتار خواهد شد.
مهدی سلطانی با بیان این که دولت در شناسایی مردم در طرح کمک معیشتی و یارانه‌ای اخیر هنوز مشکل دارد، ادامه داد: از این رو چگونه می‌توانند به راحتی محرومان را شناسایی کنند تا حق به حق دار برسد.
وی گفت: این طرحها ممکن است مردم را خوشحال کند و شاید نمایندگان مجلس را راضی نماید، اما باید بپذیریم در شرایط فعلی کشور منابع چندانی برای اجرای چنین طرح‌هایی وجود ندارد و به نظر می‌رسد در سال آخر فعالیت دولت تنها در حد وعده باقی بماند.اگر قرار است این طرح هم اجرایی شود، این تعهد نیز به گردن دولت بعدی خواهد افتاد.
این تحلیلگر بازار مسکن افزود: دولت باید با سیاستگذاری درست جمعیتی در نقاط مختلف طرح آمایش سرزمین را اصلاح کرده و زیرساختهای لازم را طوری فراهم کند تا خانواده‌ها بتوانند با سرمایه‌گذاری در بخش مسکن، نیاز خود را تامین نمایند. همان طور که گفته شد بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش توسط خود مردم صورت می‌گیرد و دولت باید با سیاستگذاری صحیح آنها را هدایت کند و خود مستقیم در این بخش حضور نداشته باشد.