روزنامه آرمان ملی
1398/12/19
ضربه روسيه به اوپك!
اوپک، روسيه و 9 کشور غيرعضو اوپک که به گروه اوپک‌پلاس معروف هستند، در آخرين روزهاي چهارمين سال توافق کاهش توليد نفت به سر مي برند. توافقي که با هدف تقويت قيمت‌ها شکل گرفته بود اما در عين حال روسيه مي‌توانست از طريق آن، به برخي مقاصد سياسي خود در مقابله با آمريکا نيز دست يابد. اين گروه در دسامبر با کاهش يک ميليون و 700 هزار بشکه‌اي توليد و عرضه در روز موافقت کرده بود که قرار است مدت اجراي آن در پايان ماه ميلادي جاري منقضي شود. با اين حال اين توافق در روزهاي اخير به دليل عدم تفاهم بر سر کاهش بيشتر توليد اعضا و هم‌پيمانان بر هم خورد و توافق يک ميليون و 700 هزار بشکه‌اي پيشين نيز تمديد نشد. از همين رو از ابتداي ماه آينده ميلادي کشورهاي عضو اوپک و اوپک‌پلاس آزادند تا حد امکان و بسته به سياست‌هاي خود، نفت توليد و به بازار عرضه کنند. بازاري که مدت‌هاست با مازاد عرضه مواجه است و اکنون سقوط قيمت نفت را تجربه مي‌کند. گفته مي‌شود شکست مذاکرات اوپک‌پلاس خبر بدي براي غول‌هاي انرژي مانند اکسون‌موبيل و کشورهاي وابسته به منابع طبيعي از آمريکاي لاتين تا آسياست. بايد توجه داشت که بسياري از کشورهاي عضو اين پيمان، بودجه جاري کشور را از طريق فروش نفت تامين مي‌کنند و از همين رو کاهش قيمت نفت بر اقتصاد آنان اثرگذار خواهد بود. اما از سوي ديگر برخي نيز تحليل مي‌کنند که قيمت‌هاي پايين ممکن است در شرايط همه‌گير شدن ويروس کرونا در جهان و افت فعاليت اقتصادي اتفاق خوبي تلقي شود و بتواند چرخ اقتصاد را با انرژي ارزان به حرکت درآورد.بازي روسيه با اهرم نفتي
پس از آنکه روسيه دست رد به سينه اوپک زد و با کاهش مجدد يک ميليون و 500 هزار بشکه توليد نفت مخالفت کرد، رکورد 11 ساله سقوط قيمت نفت در بازار جهاني شکسته شد. در همين روز هر بشکه نفت برنت با حدود پنج دلار کاهش بيشترين کاهش روزانه قيمت، از سال 2008 و کمترين قيمت برنت از سال 2017 بدين سو را ثبت کرد. به اين ترتيب اغلب شاخص‌هاي نفت به زير 50 دلار سقوط کردند تا روند کاهشي قيمت نفت شتاب بيشتري به خود بگيرد. کاهش قيمت نفت در بازار جهاني مدت‌هاست که سير خود را آغاز کرده است و طي اين مدت برخي کشورهاي عضو اوپک تلاش زيادي براي برگزاري نشست فوق‌العاده اين سازمان با هم‌پيمانان خود داشتند. با اين حال اين پيشنهاد که بيشتر از سوي عربستان پيگيري مي‌شد از سوي روسيه با موافقت مواجه نشد تا اينکه نشست رسمي اوپک و اوپک‌پلاس در زمان مقرر خود در وين برگزار شد. عربستان سعودي بودجه سالانه خود را بر مبناي نفت برنامه‌ريزي کرده و از همين رو تمايل زيادي به کسب درآمد بالاتر از قبل فروش نفت دارد. همچنين گران‌تر شدن نفت مي‌تواند ارزش سهام آرامکو که در بازار عرضه شده است را افزايش داده و از ضرر و زيان دوسويه اين کشور جلوگيري کند. در همين حال روسيه چندان تمايلي به افزايش وابستگي بودجه به نفت ندارد. در هنگامه نشست پيشين اوپک نيز مقامات روسيه اعلام کرده بودند که با نفت 40 دلاري هم مي‌توانند سياست‌هاي اقتصادي خود را پياده کنند. از سوي ديگر، کاهش قيت نفت در بازار جهاني، هزينه توليد نفت شيل آمريکا را به شدت افزايش خواهد داد و چاه‌هاي نفت اين غول انرژي را به تعطيلي خواهد کشاند. آمريکا بيش از يک سال است که با عرضه حدود 12 ميليون بشکه نفت در روز، آرامش و تعادل بازار انرژي را بر هم ريخته و تمايل زيادي به کاهش قيمت نفت و افزايش فشار اقتصادي بر کشورهاي رقيب دارد. همچنين به گفته رضا زندي- روزنامه‌نگار ارشد حوزه انرژي- پوتين در اجلاس اوپک و غيراوپک فرصت را مناسب ديد تا تحريم آمريکا عليه خط لوله گازي نورداستريم بين روسيه و آلمان را تلافي کند؛ او با کاهش توليد 5/1 ميليون بشکه‌اي نفت مخالفت کرد تا با کاهش قيمت نفت به توليد شيل آمريکا در آستانه انتخابات ترامپ ضربه بزند. به نظر مي‌رسد بازي روسيه در بازار انرژي همان‌گونه که اغلب تحليل‌گران نيز باور دارند، بيش از آنکه اقتصادي باشد يک بازي سياسي‌ست.
زيان نفتي عربستان
اکنون پيمان اوپک و اوپک‌پلاس از هم پاشيده است. در دي‌ماه سال جاري الکساندر نواک- وزير انرژي روسيه- در مصاحبه با شبکه تلويزيوني روسيه 24 اظهار کرده بود: «تا جايي که به کاهش توليد نفت مربوط است، يک بار ديگر تکرار مي‌کنم که يک پروسه بي‌نهايت نيست. تصميم درباره خروج از اين توافق بايد به شکل تدريجي گرفته شود تا سهم بازار حفظ شود و شرکت‌هاي ما بتوانند پروژه‌هاي آتي خود را اجرايي کنند. تصور مي‌کنم ما امسال اين موضوع را بررسي خواهيم کرد.» با اين حال کسي گمان نمي‌کرد که روسيه اين بازي را از همين ابتداي سال آغاز کند. در شرايطي که کرونا سراسر جهان را گرفتار کرده و افت اقتصادي چين باعث کندشدن رشد اقتصادي جهان شده است. کاهش روند رشد اقتصادي چين از ابتداي شيوع کرونا تاثير بدي بر بازار انرژي داشته است. چين بزرگترين مصرف‌کننده نفت جهان اکنون خريد‌هاي خود را به علت تعطيلي کارخانجات به شدت کاهش داده است. همين روند سبب مازاد عرضه نفت در بازار و در نهايت کاهش قيمت‌ها شده است. به نظر مي‌رسد اين کاهش بر اقتصاد روسيه چندان اثرگذار نباشد. روسيه به فروش نفت خود ادامه مي‌دهد در حالي که بيشترين درآمد خود از محل انرژي را با فروش گاز به دست مي‌آورد! در حقيقت مي‌توان گفت نفت براي روسيه مي‌تواند تنها يک اهرم نفوذ در اوپک و همراه‌کردن سياست‌هاي اين سازمان با سياست‌هاي مقابله‌اي اين کشور در برابر اروپا و آمريکا باشد. اکنون بزرگترين ضربه را کشورهاي اوپک خواهند خورد که غالبا نفت منبع اصلي درآمد آنهاست. در اين ميان، ايران نيز به دليل تحريم‌هاي آمريکا از گزند اين کاهش قيمت مصون مانده است! زيرا پيش از اين برنامه‌هاي خود براي قطع وابستگي به درآمدهاي نفتي را آغاز کرده و به طور رسمي درآمد چنداني نيز از اين محل ندارد. اما عربستان ممکن است بازنده اين ميدان شود. با اين حال زندي بر اين باور است که جنگ قيمت در بازار نفت آغاز شده است. او در صفحه شخصي خود در اينستاگرام نوشته است: يک روز بعد از شکست مذاکرات عربستان و روسيه در جلسه وزراي اوپک و غيراوپک، عربستان به طرز کم‌سابقه‌اي قيمت فروش نفتش به بازارهاي مختلف در ماه آوريل را کاهش داد. به اين ترتيب که قيمت نفت عربستان در بازار آسيا چهار تا شش دلار، در بازار آمريکا هفت دلار و در بازار مديترانه و اروپا شش تا هشت دلار را تجربه کرده است. زندي مي‌افزايد: حالا مي‌شود فهميد چرا عربستان اعلام قيمت فروش نفتش در آوريل را به بعد از اجلاس اوپک موکول کرد تا اگر توافق شد نفت کمتري بفروشد و اگر نشد قيمتش را پايين اعلام کند. اين‌طور تا قيمت پايين‌تر نيامده پيش‌دستي کرده و با کاهش قيمت، سريع‌تر نفت بيشتري بفروشد. بر اين اساس پيش‌بيني مي‌شود قيمت نفت احتمالا به کانال 30 دلار برود. در همين حال، محمد بارکيندو- دبيرکل اوپک- نيز گفته است نشست‌هاي غيررسمي در مورد پيشنهاد کاهش در هفته‌هاي آتي وجود خواهد داشت.
سایر اخبار این روزنامه
ضربه روسيه به اوپك!
جام جم بازنده در برابر پيام رسان سروش
اپیدمی کرونا و کاتالیزوری به نام تحریم
شیخ سیاست خارجی ایران در گذشت
فاطمه رهبر درگذشت
بازار سرمايه را محدود نكنيد ضربه مي‌خورد
ضدكودتاي بن سلمان در عربستان
حفظ جان مردم، اوجب واجبات است
سیاسی‌کاری یا تخصص‌گرایی؟!
مدیریت بحران کرونا، بایدها و نبایدها
مدیریت آموزشی و هیولای کرونا
قرنطينه؛ تنها راه چاره
«اعتماداجتماعی»ما را از بحران كرونا عبور می دهد
جنگ قدرت در عربستان
