روزنامه آرمان ملی
1398/12/19
ضدكودتاي بن سلمان در عربستان
با دستگيري ناگهاني وليعهد سابق و عموي بن سلمان صورت گرفتضدكودتاي بن سلمان
در عربستان
آرمان ملي: مسئولان حکومت عربستان هنوز به صورت رسمي اخبار مربوط به بازداشت شاهزاده‌هاي سعودي را اعلام نکرده اند؛ اما اخبار منتشر شده در اين باره، حکايت از آن دارد که بن نايف، وليعهد سابق و برادر پادشاه فعلي عربستان، بازداشت شده‌اند؛ اين در حالي است که هنوز دلايل اين بازداشت مشخص نيست. در صورت صحت اين اخبار، عربستان سعودي در معرض تغييراتي قرار دارد که احتمالا موجب به تخت نشستن بن سلمان مي‌شود. پيش از اين، تحليل‌ها مبتني بر آن بود که ممکن است بن سلمان پدر خود را پيش از آنکه از دنيا برود، از قدرت کنار زده و خود به جاي او رسما حکومت را عهده دار شود، اما با گذشت زمان، مشخص شد که اين تحليل‌ها با واقعيت مطابقت ندارد و بن سلمان در دام کودتايي که آن را نقشه قطر مي‌داند، گرفتار نمي‌شود. شرايط جسماني نا مساعد ملک سلمانِ 80 ساله و امکان مرگ نزديک او، يکي از دلايل منطقي است که بن سلمان را بر آن داشته است تا از شرّ رقباي خود خلاص شود، که مهمترين و تاثيرگذارترين انها، که تهديدي براي رسيدن او به تخت پادشاهي هستند، احمد بن عبدالعزيز است. به نظر مي‌رسد علت بازداشت بن نايف، دور کردن انظار از بازداشت برادر پادشاه و عموي بن سلمان باشد، که از احترام خاصي در خاندان سعودي برخوردار است. جايگاه شاهزاده احمد بن عبدالعزيز، در خاندان حاکم آل سعود، وارث شرعي و قانوني تخت پادشاهي است و طبق سنت‌هاي گذشته در اين خاندان، پس از ملک سلمان، پادشاهي حق برادر زنده اوست؛ به‌ويژه آنکه احمد بن عبدالعزيز 78 سال سن دارد و بن سلمان، يک جوان 30 ساله است. بازداشت شاهزاده احمد بدين معناست که بن سلمان همچنان عموي خود را خطر بزرگي مي‌داند؛ بويژه آنکه احمد حدود يک سال و نيم پيش با ضمانتهاي عدم تعرّض و به‌ويژه پس از ترور جمال خاشقچي، از لندن برگشت و طبق گزارش رسانه ها، ضمانتهاي آمريکايي و بريتانيايي به شاهزاده احمد داده شده است؛ کسي که مخالف سياست‌هاي برادرزاده خود بوده و علنا از جنگ يمن انتقاد کرده است؛ بنابراين، اين بازداشت، به معناي وارد شدن خلل در ضمانتهاي امنيتي است که براي بازگشت شاهزاده احمد داده شده بود.
ضمانت امنيتي به احمد بن عبدالعزيز
سوالي که در اين ميان مطرح مي‌شود، مربوط به زمان بندي اين بازداشت و دلايل آن است؛ و اينکه چرا ضمانتهاي امنيتي به شاهزاده احمد بن عبدالعزيز داده شد و کدام اقدام او باعث دستگيري اش شده است؟ چرا از زمان بازگشت او از لندن تا کنون به او مهلت داده شد؟ آيا تصميم بازداشت برادر پادشاه سعودي پيش از بازگشت او از لندن گرفته شده بود يا اينکه اقدامات و تحرکات اخيرش باعث بازداشت او و حتي بازرسي منزلش، بدون توجه با رابطه خويشاوندي نزديکش با پادشاه شده است؟ براساس گزارش وال استريت ژورنال، اتهامي که متوجه اين دو شاهزاده شده، خيانت است و مجازات آن، حبس ابد يا اعدام است؛ در صورت درستي اين گزارش، سوالاتي در مورد شکل اين خيانت و تعريف آن از نظر مسئولان سعودي، مطرح مي‌شود، به اين دليل که خيانت به وطن، انواعي دارد؛ که زمينه سازي براي کودتا عليه قدرت حاکم، جاسوسي، تعامل با دولتهاي خارجي و ترتيب دادن عمليات ترور، از آن ميان است. سوال آخر آنکه آيا عربستان سعودي اسامي اين شاهزاده‌ها را به صورت علني بعنوان بازداشتي اعلام کرده و آنها را به اتهام خيانت محاکمه مي‌کند يا اينکه بازداشت آنها همچنان کتمان مي‌شود؟ با توجه به اينکه محمد بن سلمان قواعد بازي در مملکت نفت خيز عربستان را در دست داشته و مناصب دولتي را بين برادران و نزديکانش توزيع مي‌کند، بازداشت عبدالعزيز بن سعود بن نايف که از سوي رهبري کنوني عربستان در منصب فعلي اش قرار دارد، حيرت انگيز بوده و دليل آن مشخص نيست.
چرايي رفتار بن سلمان
کامران کرمي کارشناس مسائل عربستان در ارتباط با دلايل برکناري شاهزاده «احمد بن عبدالعزيز» برادر پادشاه سعودي و «محمد بن نايف» وليعهد پيشين عربستان مي‌گويد: «مجموع گزارش‌ها و اطلاعات منتشر شده چنين بر مي‌آ‌يد که دستگيري اين دو شخصيت مهم تحت عنوان کليد واژه «خيانت بزرگ» انجام گرفته است اما اينکه اين مساله از ديد محمد بن سلمان به چه معنا است، فعلا قابل قضاوت و داوري قطعي نيست. با اين اوصاف، اگر پيشينه اين اقدام بررسي شود، نمايان است که محمد بن سلمان از زماني که وليعهد شده اين دو شاهزاده را که در صفوف مردم، شاهزادگان، نظاميان و مقامات امنيتي داراي محبوبيتي ويژه هستند، در مقام تهديدي براي جايگاه خود نگاه کرده است. مجموع روند کنش‌هاي بن سلمان نشان مي‌دهد که او از مدت‌ها قبل در پي آن بود که بتواند موج دومي از دستگيري‌ها را پس از موج اول آن در سال 2017 که به دستگيري‌هاي هتل «ريتز-کارلتون» مشهور شد، انجام دهد. در واقع، به نظر مي‌رسد موج دستگيري‌ها بسيار فراتر از اين دو شاهزاده است و احتمالا در آينده شاهد درج اسامي جديدي خواهيم بود که احتمالا نام امرا و فرماندهان نظامي نيز در ميان آنها باشد. در مجموع، مي‌توان علت دستگيري‌هاي اخير را ناشي از همان احساس ترسي دانست که محمد بن سلمان از محبوبيت اين دو شاهزاده در ميان اقشار مختلف جامعه عربستان داشت. اگر پادشاه عربستان ملک سلمان جان خود را از دست مي‌داد اين امکان وجود دارد که اين دو شاهزاده با او بيعت نکنند و تهديدي جدي را براي آينده پادشاهي او ايجاد کنند».
سایر اخبار این روزنامه
ضربه روسيه به اوپك!
جام جم بازنده در برابر پيام رسان سروش
اپیدمی کرونا و کاتالیزوری به نام تحریم
شیخ سیاست خارجی ایران در گذشت
فاطمه رهبر درگذشت
بازار سرمايه را محدود نكنيد ضربه مي‌خورد
ضدكودتاي بن سلمان در عربستان
حفظ جان مردم، اوجب واجبات است
سیاسی‌کاری یا تخصص‌گرایی؟!
مدیریت بحران کرونا، بایدها و نبایدها
مدیریت آموزشی و هیولای کرونا
قرنطينه؛ تنها راه چاره
«اعتماداجتماعی»ما را از بحران كرونا عبور می دهد
جنگ قدرت در عربستان
