سوئيس حامل پيام اروپاست

آرمان ملي- عليرضا پورحسين: شرکت‌هاي سوئيسي به لطــف کـانال بشردوستانه براي پرداخت هزيــنه‌هاي غــذا و دارو برخــلاف تــحــريم‌هاي اقتصادي به سرمايه‌‌گذاري در ايران ادامه مي‌دهند. اين جملاتي بود که وزير امورخارجه سوئيس در حين سفر به ايران مطرح کرد. اهميت اين صحبت‌ها زماني دوچندان مي‌شود که از زبان يک مقام بلندپايه يک کشور اروپايي بسيار موثر در عرصه اقتصاد جهان باشد. موضع‌گيري که قطعا نتيجه مجموعه کنش‌هايي در داخل کشور و در عرصه ديپلماتيک است که سبب شده است ايران از محور شرارت، امروز به محل حضور نمايندگان کشورهاي مهم اروپايي بدل شود تا جايي که آنها بيان کنند امروز ايران به‌خاطر مشکلات اقتصادي ناشي از تحريم‌هاي ناعادلانه رنج ‌رد و بر ناعادلانه بودن آنها صحه گذارند و از سوي ديگر علاوه بر همراه نشدن با تحريم‌هاي ايالات‌متحده عليه ايران، خواهان تقويت روابط ميان دو کشور باشند. در اين ميان همچنين آنها بر اين باور هستند که از طريق کانال مالي سوئيس به درآمدهاي ايران به‌خصوص در حوزه غذا و دارو کمک خواهند کرد. در اين ميان بايد توجه کرد که در روزهايي که کره جنوبي با رفتاري به دور از انصاف و عدالت پول‌هاي مردم ايران را بلوکه کرده است اما چند شرکت بزرگ سوئيسي هنوز در ايران حضور دارند و به کار خود ادامه مي‌دهند. مقوله‌اي که با سياست‌هاي هوشمندانه ايران مي‌تواند در اين شرايط سخت به ساير کشورهاي تاثيرگذار نيز سرايت کند. در راستاي بررسي اين مساله «آرمان ملي» گفت‌وگويي با دياکو حسيني، تحليلگر ارشد مرکز بررسي‌هاي استراتژيک رياست‌جمهوري داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.
سوئيس در عرصه بين‌الملل و در پازل سياست خارجي کشورمان چه جايگاهي مي‌تواند داشته باشد و آيا در اين سفر حامل پيام خاصي بوده است؟
سوئيس يک کشور خوشنام اروپايي است که به‌خاطر بي‌طرفي بين‌المللي که اتخاذ کرده و ميزبان سازمان‌هاي بين‌المللي متعددي است و همينطور سابقه طولاني در حل اختلاف‌هاي بين‌المللي نقش متفاوتي را در اروپا بازي مي‌کند و براي ايران نيز به علت اينکه با اين کشور يک کانال مالي ايجاد کرده است و تا حدودي براي ايران در دور زدن تحريم‌ها نقش‌آفريني کرده است، اهميت بيشتري براي ايران دارد. بايد توجه کرد در روزهاي اخير اتفاق خاصي در عرصه بين‌المللي رقم نخورده است که زمينه تنش‌زدايي ميان ايران و ايالات‌متحده را به‌وجود آورد. اين صرفا نمي‌تواند صرفا مربوط به مساله ميانجيگري باشد زيرا زمينه آن فراهم نيست. ايران با توجه به اينکه انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا نزديک است علاقه‌اي ندارد وارد پروسه مذاکره با آمريکا شود. آنچه در اين ميان مهم است بعيد به نظر مي‌رسد دولت ترامپ در ماه پاياني دوران خود بخواهد تغييري در سياست‌هاي غلط خود ايجاد کند. ايران نيز قطعا تن به چنين کاري نمي‌دهد.
وزير خارجه ايالات‌متحده به چه علت بيش از سفر مقام سوئيسي به ايران با او تماس گرفته است؟


اين تجربه وجود دارد که پمپئو اصول رايج و معمول ديپلماتيک را رعايت نمي‌کند و زماني نيز که دست به نامه‌نگاري زده بود کاري جز تخريب انجام نمي‌داد و قطعا در تماس با وزيرخارجه سوئيس نيز کاري جز تخريب و خط و نشان کشيدن نکرده است. قطعا پمپئو پيام مثبتي به مقام سوئيسي انتقال نداده است تا آن را به ايران بياورد. اين خود سوئيس است که به دنبال توسعه همکاري با ايران است. سوئيس بايد در اروپا يک جنبه مرکزي در مسائل مالي در اروپا دارد. اروپايي‌ها نيز در چند وقت اخير نشان داده‌اند که با تحريم‌هاي ايالات‌متحده موافق نيستند. درست است که بخشي از شرکت‌هاي اروپايي به‌علت منافعي که در آمريکا دارند با اين تحريم کردن همراه شده‌اند اما اروپا اساسا با تحريم‌هاي آمريکا مخالف است. دولت‌هاي اروپايي در اين ميان به دنبال راه‌هايي هستند که تجارت قانوني خود را با ايران ادامه دهند. در همين راستا، سوئيس کانال مالي سوئيس را ايجاد کرد. آنها به اين علت که مي‌دانند تحريم‌هاي آمريکا مخرب است مي‌خواهند به دنبال ارتباط بيشتر با ايران باشند. سوئيس بيشتر از آنکه حامل پيام آمريکا باشد، حامل پيام همکاري بيشتر اروپا با ايران است؛ پيامي که به‌صراحت عنوان کرده است خواهان تعامل اقتصادي بيشتر با ايران هستند .
چه اتفاقاتي در کشور ما رقم خورده است که يک کشور مهم اروپايي در اوج تحريم‌ها تمايل دارد با ايران ارتباط بيشتر برقرار کند؟
هر دستاوردي که در سياست خارجي ايران حاصل مي‌شود اتفاقي نيست. در پشت اين دستاوردها، زحمات و اتفاقات زيادي رقم خورده که برخي از آنها رسانه اي نشده است. در ماه‌هاي اخير وزارت امورخارجه جمهوري اسلامي ايران تلاش‌هاي کم‌سابقه‌اي انجام داده است. بسياري از اين تلاش‌ها برجسته نشده است. ايران در شوراي امنيت، در آژانس و در تعامل با گروسي توانست گام‌هاي مثبت و مهمي بردارد. اين اقدامات مثبت چند ماه اخير بوده است که منجر به موضع‌گيري اينگونه سوئيس در قبال ايران شده است. آنچه اين دستاوردها را براي ايران حاصل کرده، خويشتنداري هوشمندانه ايران است. ايران همواره روابط ديپلماتيک را در راس امور خود قرار داده و همواره از تنش اجتناب کرده است. اين حاصل سياست گفتمان‌محور ايران است تا جايي که ديپلماسي ايران چند پله و رده بالاتر از ديپلماسي ايالات‌متحده قرار گرفت. نتيجه اين گفتمان‌ها و روابط آن است که امروز در عرصه سياسي آمريکا را منزوي کرده و روابط خود را با جهان توسعه داده است. همين ديپلماسي است که سبب شده است امروز آمريکا به هيچ‌کدام از اهداف خود عليه ايران نرسد. امروزه متحدين آمريکا به‌دنبال گسترش روابط با ايران هستند و هر روز از اين کشور بيشتر فاصله مي‌گيرند. اين نتيجه سياست‌هاي هوشمندانه ايران است.