اینترنت در خدمت تروریسم!

فاطمه رحیمی- این روزها جست‌و‌جو در فضای مجازی و شبکه‌های اینترنتی راه را برای پیشرفت انسان هموار کرده و بدون هزینه یا با حداقل هزینه ممکن می‌توان به مقالات و دستاوردهای علمی در کم‌ترین زمان ممکن دسترسی داشت، اما مساله‌ای که گریبانگیر دنیای مجازی شده به نوعی کمک به اشاعه «فرهنگ خشونت» است، در نقاط مختلف جهان تروریسم به اشکال گوناگون ظهور کرده است؛ از بوکوحرام و گروگان‌گیری‌های هر روزه‌اش و انتشار فیلم‌های آن گرفته تا نمایش جنایات داعش و دامن زدن به رعب و وحشت جهانی؛ اینکه کنترلی بر فضای مجازی و برندهای رایج آن نظیر فیس‌بوک و گوگل وجود ندارد، فرض و گمان در خدمت تروریسم بودن فناوری را افزایش می‌دهد. نشریه اکونومیست در آخرین شماره خود به سهل‌انگاری و بی‌قانونی شبکه‌های اینترنتی پرداخته که در ادامه می‌خوانید.
شرکت‌های فناوری می‌توانند اقدامات بیشتری در جهت متوقف کردن تروریسم داشته باشند. سه حمله تروریستی در انگلیس طی ماه‌های اخیر موجی از پیشنهادات را در مورد چگونگی مبارزه با تروریسم به راه انداخته، از گماردن تعداد بیشتری ماموران پلیس و احکام سخت‌تر زندان تا اختیارات قانونی جدید. اما این روزها یک بحث مهم و در عین حال نگران‌کننده در اروپا و آمریکا شکل گرفته‌ که شرکت‌های اینترنتی را در خدمت حملات تروریستی می‌دانند، در واقع شرکت‌های بزرگ فناوری مانند گوگل و فیس‌بوک به چشم‌پوشی از تبلیغات آنلاین خشونت‌آمیز و ارائه دیگر امکانات برای برقراری ارتباط میان تروریست‌ها بدون دسترسی سرویس‌های اطلاعاتی متهم هستند.
از طرفی شرکت‌های فناوری محکوم می‌شوند که برای کسب سود اجازه انتشار اخبار غلط و پناه دادن به قلدرها را می‌دهند. این شرکت‌ها در گذشته متهم بودند که امکان فرار از حق کپی و بهره‌وری از پورنوگرافی کودکان را برای مردم فراهم می‌کنند. سیاستمداران در تمامی این حوزه‌ها درخواست می‌کنند که شرکت‌های بزرگ فناوری مسوولیت بیشتری را در برابر آنچه در شبکه‌هایشان منتشر می‌شود بپذیرند.
از زمانی که داده‌های اطلاعاتی وجود داشته، مردم از آنها برای ضربه زدن استفاده کرده‌اند. اینترنت با میلیاردها کاربر و قدرت پردازش نامحدود، قدرتمندترین شبکه موجود است و به محل تمرکز متخلفان تبدیل شده است.


این به آن معنا نیست که باید محدود شود. باز بودن آنلاین فضای مجازی واقعا ارزشمند است چراکه امکان نوآوری بدون مجوز را فراهم می‌کند. هرکس می‌تواند یک مقاله منتشر، یک فیلم بارگذاری یا تکه‌ای از یک نرم افزار را به مخاطبان جهانی ارائه کند. آزادی از مسوولیت‌هایی که باری بر دوش شرکت‌های رسانه‌ای است به تقویت یک صنعت نوپا کمک کرده است، اما روزهایی که شرکت‌های فناوری نیازمند پرورش دادن بودند، گذشت. طی یک دهه اخیر آنها به باارزش‌ترین شرکت‌های جهان تبدیل شده‌اند.
پیش از آنکه ادوارد اسنودن در سال 2013 دست به افشاگری بزرگ بزند، آنها بدون سر و صدا به سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و انگلیس در نظارت بر تروریست‌ها کمک می‌کردند. با این حال اغلب منافع شخصی، شرکت‌های فناوری را واردار به چنین اقداماتی می‌کند. با وجود آنکه اخبار غلط بسیار محبوب است و فرصت دیده شدن تبلیغات را فراهم می‌کند، این امر به شهرت شرکت‌های بزرگ فناوری لطمه می‌زند. زمانی که منافع شخصی کمتر باشد، دولت‌ها می‌توانند نسبت به شرکت‌ها سختگیرانه عمل کنند. محکم‌ترین اقدام در این جهت قوانین جدید است. برای مثال در سال 2002 انگلیس ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی را در صورتی که پورنوگرافی کودکان را حذف نکنند، مسوول دانست.
قانونگذاران مانند دنیای آفلاین باید میان امنیت و آزادی تعادل ایجاد کنند. دولت‌ها باید در مورد آنچه غیرقانونی است، شفاف باشند. هدف اصلی باید این باشد که هنجارهای قانونی آفلاین را به دامنه سایبری ترجمه شود.
در گذشته شرکت‌های اینترنتی این‌طور عمل می‌کردند که «ابتدا می‌ساختند و بعد در مورد قوانینش فکر می‌کردند». با این حال مباحث در مورد تروریسم و محتوای افراط‌گرایانه یادآور این نکته است که دوره بی‌قانونی و بی‌بندوباری عصر اولیه اینترنت پایان یافته است. شاید این امر برای شرکت‌های فناوری سخت باشد، اما آنها باید این مساله را بپذیرند‌ و این پذیرش بخشی از مسوولیتی است که با قدرت تازه یافته آنها و هزینه موفقیت‌هایشان همراه است.