روزنامه جهان صنعت
1396/03/20
دولت ائتلافی در راه است
ترزامی دولت ائتلافی تشکیل میدهدرهبر حزب محافظهکار بریتانیا اعلام کرد که با مشارکت حزب اتحادگرای ایرلند شمالی دولت ائتلافی تشکیل میدهد و از 10 روز آینده مذاکرات خروج از اتحادیه اروپا را آغاز میکند. او دیروز و پس از دیدار با ملکه بریتانیا تاکید کرد که کشورش به ثبات نیاز دارد و با تشکیل دولت قصد دارد بریتانیا را از این شرایط حساس عبور دهد، در حالی که با توجه به نتایج انتخابات پارلمان، بسیاری از شخصیتهای سیاسی مخالف از جمله جرمی کوربین رهبر حزب کارگر، خواستار استعفای او شده بودند. حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند در انتخابات پارلمانی بریتانیا، 10 کرسی به دست آورد که با توجه به 318 کرسی این محافظهکاران، شرایط به شکل دولت ائتلافی فراهم میشود.
نتایج انتخابات پارلمانی بریتانیا از ناکامی ترزا می، نخستوزیر، در کسب حمایت گستردهتر رایدهندگان و از دست رفتن اکثریت این حزب حکایت میکند. از طرفی با توجه به اینکه
هیچ حزبی نتوانسته اکثریت لازم برای تشکیل دولت را به دست آورد در نتیجه، پارلمان معلق شکل میگیرد.
صبح پنجشنبه گذشته رایگیری به منظور انتخاب ۶۵۰ نماینده مجلس عوام پارلمان بریتانیا آغاز شد و نتایج حاکی از آن است که حزب حاکم محافظهکار با از دست دادن تعدادی از کرسیهای خود، به ۲۲۶ کرسی لازم برای برخورداری از اکثریت در پارلمانی دست نخواهد یافت.
نتیجه شمارش آرا در ۶۴۵ حوزه انتخابیه نشان داد که حزب محافظهکار با از دست دادن ۱۲ کرسی، ۳۱۴ کرسی کسب کرده و حزب کارگر با به دست آوردن ۲۸ کرسی، تعداد کرسیهای خود را به۲۶۱ کرسی افزایش داده است. حزب ملیگرای اسکاتلند با از دست دادن ۲۱ کرسی به ۳۵ کرسی دست یافت و حزب لیبرالدموکرات با کسب چهار کرسی، ۱۲ کرسی به دست آورده است. حزب وحدتطلب ایرلند شمالی نیز با کسب دو کرسی بیشتر، توانسته ۱۰ کرسی را کسب کند و سایر احزاب نیز دو کرسی از دست داده و در مجموع ۱۰ کرسی به دست آوردهاند.
شکست حزب ملیگرای اسکاتلند
حزب لیبرال دموکرات به طور سنتی سومین حزب بزرگ در پارلمان بریتانیا بود اما در انتخابات گذشته، مقام خود را به حزب ملیگرای اسکاتلند واگذار کرد. حزب ملیگرای اسکاتلند، که مواضعی چپگرایانه دارد، با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا مخالفت کرده و با اتکا به اینکه اکثر مردم این بخش از بریتانیا هم خواستار ادامه عضویت در اتحادیه اروپا بودهاند، احتمال برگزاری مجدد همهپرسی استقلال اسکاتلند را هم مطرح کرده بود. این حزب دارای مواضع چپگرایانه است و تنها برای حوزههای انتخابیه اسکاتلند نامزد انتخاباتی معرفی کرده بود.
از لحاظ کسب آرا، حزب محافظهکار 4/42 درصد و حزب کارگر 1/40 درصد آرا را به خود اختصاص دادهاند که با نتیجه نظرسنجیها که حاکی از پیشتازی قابل توجه حزب محافظهکار بود اختلاف قابل توجهی دارد. جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر، نتیجه انتخابات را پاسخ منفی رایدهندگان به نخستوزیر توصیف کرده و از ترزا می، خواست از سمت خود کنارهگیری کند.
انتخابات دوره قبلی پارلمان در ماه می سال ٢٠١۵ برگزار شد و حزب محافظهکار به رهبری دیوید کامرون که از سال ۲۰۱۰ رهبری یک دولت ائتلافی با حزب لیبرالدموکرات را در دست داشت، با کسب اکثریت لازم در این پارلمان، توانست دولت جدید را به طور مستقل تشکیل دهد.
از جمله وعدههای کامرون در جریان مبارزات انتخاباتی سال ۲۰۱۵، برگزاری همهپرسی در مورد ادامه عضویت یا خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بود. با اینکه او و بسیاری از اعضای دولت و شخصیتهای سیاسی احزاب مختلف در جریان تبلیغات قبل از همهپرسی از ادامه عضویت بریتانیا حمایت کردند، شرکتکنندگان در همهپرسی به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا- موسوم به برگزیت- رای دادند. با مشخص شدن نتیجه همهپرسی، دیوید کامرون با اعلام اینکه فرد جدیدی باید مسوولیت مذاکره خروج این کشور از اتحادیه اروپا را بر عهده بگیرد، از سمت خود کنارهگیری کرد و حزب محافظهکار ترزا می را به عنوان رهبر حزب و نخستوزیر برگزید.
تراز می پس از انتصاب به نخستوزیری تاکید کرد که مهمترین موضوع برای دولت او مذاکره برگزیت با بهترین شرایط ممکن است. او پس از کسب موافقت پارلمان برای به جریان انداختن روند مذاکرات خروج از اتحادیه اروپا، اعلام کرد که خواستار برگزاری انتخابات است، هر چند پیشتر با انتخابات پیش از موعد مخالفت کرده بود. با توجه به اینکه حزب محافظهکار توانسته بود در انتخابات قبلی به شکلی غیرمنتظره به اکثریت کافی برای تشکیل دولت دست یابد و همچنین، اجتناب دولتها از برگزاری انتخابات در شرایط رکودی، برخی از ناظران این تصمیم را مخاطرهآمیز توصیف کردند.
استدلال او این بود که محور قرار گرفتن برگزیت در این انتخابات به معنی آن است که دولت آینده حمایت مردم در مذاکرات را کسب کرده و با قدرت و اعتبار بیشتری در این زمینه پیش خواهد رفت. به همین دلیل، با آشکار شدن نتایج رایگیری برخی از سیاستمداران این انتخابات را داوری در مورد موقعیت شخصی ترزا می در سمت نخستوزیر توصیف کرده و گفتند که مسوولیت نتیجه انتخابات متوجه او است.
در حالی که حزب کارگر با اختلاف درون حزبی بر سر رهبری جرمی کوربین، شباهت دیدگاه آن به حزب محافظهکار در مورد خروج از اتحادیه اروپا همراه با ابهاماتی در مورد موضع رهبر حزب در این زمینه و موقعیت ضعیف در نظرسنجیها وارد مبارزات انتخاباتی شد و ظاهرا انتظار این بود که حزب محافظهکار با اکثریت بزرگتر به قدرت بازگردد، با این همه، در طول مبارزات انتخاباتی، موضوعات دیگری علاوه بر برگزیت مطرح شد و به خصوص وعدههای حزب کارگر برای بهبود امکانات رفاهی و مخالفت با ریاضت اقتصادی از آن جمله بود. با توجه به نتیجه انتخابات، به نظر میرسد برای رایدهندگان موضوعاتی فراتر از خروج از اتحادیه اروپا اهمیت داشته و برنامه حزب کارگر توانسته نظر آنان را جلب کند.
حزب کارگر از اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی با تغییر جهتی اساسی در رویکرد سنتی خود، به عنوان یک حزب چپ میانه وارد مبارزات سیاسی شد اما کوربین با چرخشی اساسی، گرایشهای سنتی و چپگرایانهتر این حزب را احیا کرده است. در عین حال، با توجه به تعداد کرسیهای این حزب در انتخابات، به نظر نمیرسد بتواند حمایت لازم برای تشکیل دولتی ائتلافی را کسب کند.
نتیجه این انتخابات ابهاماتی را در مورد آینده پدید آورده است. با از دست رفتن اکثریت حزب محافظهکار در پارلمان و ناکافی بودن تعداد کرسیهای حزب کارگر، هیچ حزبی به تنهایی از اکثریت پارلمانی برخوردار نیست و در نتیجه، تنها راه باقیمانده تشکیل دولت اقلیت یا یک دولت ائتلافی، احتمالا به رهبری حزب محافظهکار است، اما با توجه به تاکید می به لزوم حمایت گسترده مردم برای موفقیت در مذاکرات برگزیت، مشخص نیست که آیا دولت آینده دوامی خواهد داشت یا اینکه برگزاری انتخابات دیگری در آینده نزدیک ضرورت خواهد یافت.
در واکنش به نتیجه انتخابات بریتانیا، یک مقام اتحادیه اروپا گفت نگران آن است که مذاکرات برگزیت نتواند در موعد مقرر آغاز شود. همچنین، نایجل فاراژ، رهبر سابق حزب یوکیپ و از حامیان سرسخت خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، گفته نگران آن است که برگزاری همهپرسی دیگری در مورد عضویت اروپا مجددا مطرح شود. در همهپرسی برگزیت در تابستان سال گذشته، 89/51 درصد از رایدهندگان به خروج و 11/48 درصد به ادامه عضویت رای دادند.
پارلمان بریتانیا از دو مجلس عوام و اعیان (لردها) تشکیل شده است. در گذشته، اشراف موروثی که دارای لقب لرد بودند یا کسانی که این لقب را به طور مادامالعمر دریافت میکردند، در این مجلس عضویت مادامالعمر داشتند. با اصلاحاتی که در دهههای اخیر در این مجلس صورت گرفته، تنها معدودی از اشراف موروثی به انتخاب همترازان خود عضو این مجلس میشوند و سایر اعضا را اشراف غیرموروثی، یعنی کسانی تشکیل میدهند که این عنوان را برای طول عمر خود دریافت میکنند.
نهاد اصلی قانونگذاری در بریتانیا مجلس عوام است. در این کشور، اعضای دولت باید عضو پارلمان باشند و معمولا نخستوزیر و وزیران اصلی از نمایندگان مجلس عوام هستند. هر شهروند بریتانیایی میتواند به عنوان نامزد نمایندگی مجلس عوام برای یکی از حوزههای انتخابیه ثبت نام کند، اما تمام نامزدها هنگام ثبت نام باید ۵۰۰ پوند را به عنوان سپرده نزد مرکز ثبت نام ودیعه بگذارند. سپرده نامزدهایی که موفق به کسب دستکم پنج در صد آرای حوزه نشوند به نفع دولت ضبط خواهد شد. عضویت در مجلس اعیان انتصابی است و به توصیه نخستوزیر، معمولا پس از رایزنی و نظرخواهی از جمله رهبران سایر احزاب و فرمان سلطنتی صورت میگیرد.
در گذشته، نخستوزیر بریتانیا میتوانست هر زمان که صلاح میدانست مجلس عوام را منحل کند اما در سال ٢٠١١ و دوره نخستوزیر دیوید کامرون، قانونی به تصویب رسید که براساس آن دوره قانونگذاری به مدت پنج سال تثبیت شد هر چند در صورت رای عدم اعتماد مجلس به دولت یا رای اکثریت دو سوم نمایندگان مجلس عوام به انحلال پارلمان، پارلمان میتواند منحل شود. طبق قوانین بریتانیا، انتخابات پارلمانی باید ظرف ٢۵ روز کاری (منهای تعطیلات آخر هفته و سایر تعطیلات) از تاریخ انحلال یا پایان دوره قانونگذاری مجلس قبلی صورت گیرد.
حزب کارگر به دنبال تشکیل دولت اقلیت یا ائتلافی
سخنگوی حزب کارگر بریتانیا از تصمیم این حزب برای تشکیل دولت اقلیت خبر داده است. جان مک دانل سخنگوی حزب کارگر بریتانیا دیروز در سخنانی تاکید کرد: حزب کارگر قصد دارد پس از شکست ترزا می رهبر حزب محافظهکار در کسب اکثریت کرسیهای پارلمان، دولت اقلیت را تشکیل دهد.
ترزا می گفته است که نخستین تلاش خود را برای تشکیل دولت پس از انتخابات پارلمانی انجام خواهد داد ولی مشخص نیست بتواند حمایت لازم را از سوی سایر احزاب ائتلافی برای تشکیل دولت کسب کند. مک دانل در سخنانی تصریح کرد: حزب کارگر برای تشکیل دولت اقلیت تلاش خواهد کرد چرا که تصور نمیکنم حزب محافظهکار و نخستوزیر، باثبات باشند. وی افزود: حزب کارگر به دنبال تشکیل ائتلاف با هیچ یک از احزاب سیاسی دیگر نخواهد بود.
ائتلاف چیست
ائتلاف یعنی دو یا چند حزب توافق کنند با هم دولت تشکیل دهند و پستهای وزارتی را تقسیم کنند. این اتفاق عموما زمانی میافتد که هیچ حزبی نماینده کافی برای آنکه مطمئن باشد طرحهایش در پارلمان تصویب میشود، نداشته باشد اما ائتلاف تنها گزینه ممکن نیست. دولت باید نشان دهد که میتواند اعتماد مجلس عوام را جلب کند، یعنی میتواند آنقدر رای جمع کند که اگر مخالفان دولت خواستند رای عدم اعتماد بدهند، نتوانند.
ممکن است حزبی تصمیم بگیرد دولت اقلیت تشکیل دهد، به این معنی که همه پستهای وزارتی را به نمایندگان خودش بدهد اما برای تصویب طرحهایش روی رای سایر احزاب حساب کند. در این حالت اینکه آرای لازم چگونه جمع میشود، به خود احزاب بستگی دارد. قانونی که تعیین کند دو یا چند حزب چگونه باید به توافق برسند وجود ندارد. حاصل گفتوگوی دو یا چند حزب میتواند پیمان رسمی باشد، یعنی توافق کنند به طرحها رای یکسان دهند یا اینکه دولت در هر مورد سعی کنند حزبهای دیگر را راضی کنند رای همسو بدهند.
اعتماد و پشتیبانی
اگر ائتلافی صورت نگیرد ممکن است توافق سستتر و غیررسمیتری شکل گیرد. این نوع توافق اعتماد و پشتیبانی خوانده میشود. اعتماد اشاره به قولی است که حزب کوچکتر به حزبی که دولت تشکیل داده میدهد و طبق آن اگر مخالفان بخواهند رای عدم اعتماد بدهند، از دولت حمایت میکند. پشتیبانی هم اشارهای است به نقش حزب کوچکتر برای تصویب بودجههای سالانه دولت.
خاصیت این قرار این است که دولت اقلیت مدام نگران رای عدم اعتماد پارلمان نیست. در ازای این آسودگی و ثبات باید در نوشتن طرحها (پیش از آنکه طرح به صحن مجلس عوام بیاید) با آن حزب یا احزاب کوچکتر مشورت کند.
سایر اخبار این روزنامه
ملت ایران با عزم راسخ به پیش خواهد رفت
هدف ایران توسعه و گسترش ارتباطات با همسایگان است
بانک مرکزی و آرامش بعد از توفان کاسپین
بررسی روند رشد صنعت و معدن از 90 تا 94؛
روایت رسمی از بازار ناآرام کالاهای اساسی کشور؛
بررسی مشکلات و چالشهای سازمان بهزیستی؛
آسیبشناسی تفکیک بخش حملونقل از مسکن و شهرسازی؛
توسعه فرهنگ بیمه؛ الزامات و موانع
دشمن مردم عادی!
خدمات بانکی گران شد
تیغ استیضاح بالای سر ترامپ
اینترنت در خدمت تروریسم!
دولت ائتلافی در راه است
بازی خطرناک خانم می
واکنشها به انتخابات بریتانیا
شکست رقیب را به فرصت بدل کنیم
بانک مرکزی و آرامش بعد از توفان کاسپین
بانک مرکزی و آرامش بعد از توفان کاسپین