روزنامه ابتکار
1396/04/31
راه دشوار روزنامه‌هاى ترقی‌خواه
مسعود خوشابى - طبعاً انتظار این است که در دوره دوم ریاست جمهورى دولت دوازدهم فضاى مطبوعاتى کشورمان به مراتب نسبت به دوره قبل بازتر و شکوفاتر شود. قبل از روى کار آمدن دولت اصلاحات روزنامه سلام را داشتیم و اندک شمار مجله؛ آن موقع ماهواره‌ها و اینترنت تا این اندازه در دنیاى رسانه‌ها جا باز نکرده بود. روزنامه سلام با رویکردى نسبتاً دموکراتیک، آرام آرام در جامعه رشد مى‌کرد و با ستون معروف «الو سلام» توانسته بود با مردم رابطه برقرار کند؛ به طورى که به جرات مى‌توان گفت چنین رابطه‌اى در تاریخ مطبوعات ایران بى‌سابقه بوده است. عمده مطالبى را هم که دراین روزنامه منتشر مى‌شد، بسیار عامه‌فهم بود. پر واضح است که همین روزنامه که ادعاى حرفه‌اى بودن هم نداشت در روى کار آمدن فضاى بى‌نظیر اصلاحات‌طلبانه نقش تعیین‌کننده داشت و متآسفانه پس از تعطیلى‌اش روزنامه‌اى تا آن حد مردم‌فهم جایگزینش نشد. در دوره هشت ساله اصلاحات چه بسیار روزنامه‌هاى رنگارنگى آمدند و رفتند، اما به گمانى هیچکدام از منظر برشمرده به پاى سلام نرسیدند.در دوره هشت ساله پس از اصلاحات خیلى چیزهاى ارزشمند از ریشه خشکید و خیلى چیزها به ناگاه با ظهورى نابهنجار و چه بسا ویران‌گر جوانه زد. دنیاى مطبوعات در دو دوره بعد از اصلاحات از مصادیق بارز آسیب‌دیده به حساب مى‌آید. مطبوعات دوره اصلاحات به واقع دوره طلایى خود را در سه سال اول طى کرد و بعد با هجمه‌هاى پى در پى به اصول اساسى اصلاحات رشد مسیر اعتلایى‌اش کاهش یافت.
مباحثى همچون جامعه مدنى، تسامح، تساهل، گفت‌وگوی تمدن‌ها، جایگاه پر شکوه نقد به عنوان اصلى‌ترین سلاح اندیشه، نسبت بین دولت و حکومت، محتواى سه قوه، ارتباط بین آن‌ها، نقش آن‌ها در کل نظام، جایگاه ولى فقیه، شوراى نگهبان و .... نقش خطیر قانون اساسى به عنوان مهمترین تکیه‌گاه دولت، و بالاخص فصول مغفول مانده آن (شوراها) و غیره موضوعاتى بودند که از جنبه‌هاى مختلف مورد بازخوانى، بررسى موشکافانه، مقایسه، و نقد علمى-تاریخى قرار مى‌گرفتند. سواى موضوعات برشمرده مباحث متنوع وخواندنى روشنفکرانه - و نه الزاماً روشنگرانه - بخش زیادى از صفحات مطبوعات را به خود اختصاص داده بود. متاسفانه رشد رسانه‌هاى چاپى با رشد سایر نهادهاى دموکراتیک هم آهنگ نبود. و این خلا تهدیدى آشکار براى جامعه مدنى تلقى مى‌شد. در فضاى فارغ از نهادهاى دموکراتیک مسئولیت رسانه‌ها دو برابر سنگین‌تر مى‌شود.
عیب و ایرادهاى ما مردم، ضعف‌هاى تاریخى، بینشى، منشى ما مردم، عقاید و تعصبات پوچ و بى پایه و اساس ما مردم، رفتارهاى زشت و ناپسندى که ما مردم با همدیگر داریم، از موضوعات بسیار کوچک شروع مى‌شود؛ مثلاً رعایت نکردن حق تقدم در صفوف مختلف، رعایت نکردن حرمت‌ها، سنین، جنسیت‌ها و غیره نشان مى‌دهد ما خودمان چه بسا بیش از حاکمیت محتاج نقد و بررسى و اصلاح هستیم! ما مردم هنوز یاد نگرفته‌ایم چگونه با هم حرف بزنیم، چگونه با هم رفتار کنیم، چگونه پاسدار حقوق هم باشیم، چگونه از حریم‌ها حفاظت کنیم، چگونه از «منم منم» دست برداریم و جاى آن «ما» بنشانیم، چگونه از فنون درست شنیدن سود بجوییم، چگونه همدیگر را دوست بداریم و ... در نهایت به همدیگر عشق بورزیم تا به عنوان قدرتى اجتماعى نه تنها لیاقت تسلط بر سرنوشت خود را به کف آوریم بلکه در ابعادى جهانى صاحب شهره شویم.
طبعاً در جامعه‌اى که نهادهاى دموکراتیک یا حضور ندارند یا حضورشان رقیق است، رویکرد مطبوعات باید به جامعه باشد و نه صرفاً به حاکمیت. یعنی جامعه: مردم + حاکمیت. لذا زمان ظهور کابینه جدید را باید به فال نیک گرفت که مطبوعات بتوانند در آن فضا رفتارى به مراتب سنجیده‌تر، حساب‌شده‌تر، برنامه‌ریزى‌شده‌تر و در نهایت موثرتر داشته باشند.
از آنجا که به نظر مى‌رسد عموم مردم حداکثر یک ساعت وقت براى مطالعه روزنامه دارند، روزنامه مردمى سزاوارتر است مطالبش را براى یک ساعت وقت مفید مطالعه تنظیم کند ... و با توجه به وضعیت اقتصادى توده مردم روزنامه با کمترین بهاى ممکن به دست خلق‌الله برسد. طبعاً سایر مطالب هر هفته در ویژه‌نامه‌هایى جداگانه مى‌تواند منتشر شود، تا هم مطبوعه مورد نظر به عنوان یک بنگاه اقتصادى بتواند سرا پا بایستد و هم خوانندگان خاص از مطالبش بهره‌مند شوند. درک ضرورت مطالعه درکى تاریخى است و ساده به دست نمى‌آید. اگر یک خانواده چهار نفره آلمانى در روز به طور متوسط شش روزنامه و مجله مى‌خواند، محصول قرون متمادى تلاش شبانه‌روزى اهل نظر و مردمى است که در صحنه مبارزه طبقاتى هیچ‌گاه عقب ننشستند!
سایر اخبار این روزنامه
چرا سرمایه گذاران خارجی حوزه فست فود و رستوران علاقمند به حضور در ایران شده اند؟
سخنان رئیس‌جمهوری در مورد فراجناحی بودن کابینه بررسی شد
نوبت آرای 42 میلیونی
شبکه های قاچاقی که 5/99 درصد سود کولبرها را به جیب می زنند
زیر بارِ درد
محمدعلی وکیلی
وقتی سنسورهای جامعه ازکارمی افتند
«ابتکار» اقدام کویت مبنی بر کاهش تعداد دیپلمات‌های ایرانی را بررسی می کند
لغزش بند بازها
مراجع قضایی با توزیع مواد مخدر دولتی موافقت کردند
بازگشت مواد مخدر به نظام قدیم
ماندگاری سکانس ها و صحنه هادر قاب دوربین چگونه رقم می خورد؟
سازمان حفاظت محیط زیست دولت یازدهم چقدر موفق بوده است؟
مسیر سبز
هشتمین کمیسیون برجام در وین برگزار شد
پیام برجامی ایران از اروپا تا آمریکا
گزینه‌های نهایی تصدی شهرداری تهران مشخص شدند
7 کاندیدا برای «بهشت»
پایگاه اطلاع‌رسانی
و کانال فراکسیون امید مجلس آغاز به کار کرد
در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری مطرح شد
مجلس یادبود بانوی ریاضی ایران در مسجد جامع شهرک غرب برگزار شد
اشک‌هایی برای مریم میرزاخانی
راه دشوار روزنامه‌هاى ترقی‌خواه
