روزنامه ابتکار
1396/06/21
آمانو با دیگر در شورای حاکم آژانس اجرای تعهدات ایران را مورد تائید قرار داد ساز مخالف آژانس بین المللی انرژی اتمی در برابر آمریکا
محمدرضا ستارینشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیروز در وین برگزار شد. در این نشست که تا روز جمعه ادامه خواهد داشت مواردی از قبیل توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5، تقویت همکاری های بین المللی در زمینه هسته‌ای، اجرای پادمان‌ها در کره شمالی و اجرای توافق‌های پادمانی در سوریه مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.
شورای حکام در کنار مجمع عمومی اعضا، یکی از دو رکن سیاست‌گذاری در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. این شورا ۳۵ عضو دارد و معمولاً پنج بار در سال تشکیل جلسه می‌دهد. هر عضو در شورای حکام یک رای دارد. ۱۳ عضو از اعضای شورای حکام از سوی شورای حکام قبلی انتخاب می‌شوند و معمولاً شامل کشورهای توسعه‌یافته در زمینه انرژی هسته‌ای هستند. ۲۰ عضو بنا به سهمیه منطقه‌ای و از سوی مجمع عمومی انتخاب می‌شوند و دو عضو دیگر نیز به صورت چرخشی و از بین کشورهای در حال توسعه برگزیده می‌شوند.
ساز مخالف آژانس با آمریکا
در نشست روز گذشته که پشت درب‌های بسته انجام شد، یوکیو آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سخنرانی خود تاکید کرد که تعهدات هسته‌ای ایران مطابق با برجام در حال اجرا است و آژانس همچنان عدم انحراف مواد هسته‌ای ایران طبق توافق پادمان را مورد تایید قرار می‌دهد. صحبت‌های یوکیو آمانو در حالی انجام شد که وی در روز نهم شهریور ماه جاری نیز
علی رغم سفر نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل به وین و سعی وی مبنی بر تحت شعاع قرار دادن هشتمین گزارش آژانس بر پایبندی ایران به توافق هسته‌ای تاکید کرده بود.
از دیروز تا امروز برجام
توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5، از زمان اجرای رسمی آن در دی‌ماه سال 1394 تا کنون، پیچ و خم‌های فراوانی را طی کرده است. این توافق علی رغم اینکه به تائید شورای امنیت سازمان ملل رسیده است از سوی آمریکا و برخی از متحدین منطقه‌ای خود و همچنین در داخل ایران با هجمه‌هایی تند مواجه شده است. در خصوص انتقاداتی که از سوی محافل داخلی به برجام وارد میشود توجه به یک نکته در اصول روابط بین‌الملل ضروری است. ابتدا اینکه برجام در قالب یک مذاکره با شش قدرت بین‌المللی در شرایطی کاملاً نابرابر آغاز و پس از 22 ماه مذاکرات فشرده به سرانجام رسید. مذاکره با مناظره تفاوت‌های اساسی دارد. در مناظره شما در فکر مغلوب کردن طرف مقابل هستید و این در حالی است که در مذاکره دو طرف بر سر موضوعی خاص بحث کرده و با دادن امتیازاتی معقول و مورد توافق ضمنی به یک راهکار برد- برد دست پیدا می‌کنند. ایران از رهگذر برجام دستاوردهایی کم نظیر داشت که نمونه‌هایی از آن را می‌توان در بحث بسته شدن پرونده PMD، خروج ایران از فصل هفتم منشور ملل متحد بدون حمله نظامی و لغو شدن 6 قطعنامه تحریمی لازم‌الاجرا با یک قعطنامه 2231 توسط شورای امنیت سازمان ملل ملاحظه کرد. به طور طبیعی و طبق عرف روابط بین‌الملل، ایران نیز باید در این مذاکره امتیازهایی می‌داد و اگر برخی از منتقدین شکایت دارند که چرا طبق متن برجام ایران چنین امتیازاتی داده، باید متذکر شد که آنان درک صحیحی از مناسبات بین‌المللی نداشته‌اند.
برجام بر خلاف شعارهایی که گاه به گزاف داده می‌شد، قرار نبوده و نیست که تمام مشکلات کشور را حل کند. برجام تنها تسهیل کننده بازگشت به سطح گذشته و عادی‌سازی روابط با نظام بین‌المللی است. این توافق تنها راه را باز می‌کند و قرار نیست که طبق آن تمامی مسائل از جمله سرمایه‌گذار‌ی‌های خارجی، روابط دوستانه با جهان، برچیده شدن یک‌شبه تحریم‌ها و بسیاری از انتظارات دیگر را برآورده سازد.
آمریکا و چالش‌های خروج از برجام
اینگونه برداشت‌ها از برجام سبب میشود که تا حد زیادی از توان توافق هسته‌ای و بهره‌گیری از فرصت‌های ایجاد شده کاسته شود. این در حالی است که امروز در آمریکا، دولت ترامپ شدیدترین حملات و کارشکنی‌ها را در قبال برجام انجام می‌دهد. ترامپ از همان آغاز رقابت‌های انتخاباتی در سال گذشته از توافق هسته‌ای به عنوان بدترین توافق ممکن یاد کرده بود و شعار پاره کردن آن را سر می‌داد. با حمایت سایر طرفین برجام از این توافق و همچنین انجام کامل تعهدات در قالب برنامه جامع اقدام مشترک توسط ایران، ترامپ و تیم او ناچار شده است که تاکنون اجرای برجام را تائید کند؛ اما گمانه‌زنی‌هایی که امروز از داخل آمریکا شنیده میشود حاکی از آن است که دولت آمریکا قصد دارد با اثبات عدم پایبندی ایران به توافق هسته‌ای در گزارش مهرماه خود از برجام خارج شود.
در همین راستا، بسیاری از کارشناسان معتقدند که این اقدام از سوی آمریکا به ضرر جامعه جهانی خواهد بود. این توافق یک توافق چندجانبه است که الزامات حقوقی آن مانع از اقدام یکجانبه ترامپ بر علیه برجام خواهد شد. تارنمای اینترسپت آمریکا در همین رابطه با اشاره به زمان سخنان نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل مبنی بر عدم پایبندی ایران به توافق هسته‌ای، می‌نویسد که اقدامات دولت آمریکا در حالی صورت می‌گیرد که جامعه جهانی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها پایبندی ایران به برجام را مورد تائید قرار داده‌اند. مانع تراشی آمریکا در قبال برجام و لغو آن باعث مخدوش شدن اعتبار بین‌المللی آمریکا خواهد شد و این پیام را متبادر می‌سازد که آمریکا قادر به اجرای توافقات دشوار بین‌المللی نیست. از سوی دیگر خبرگزاری ایرنا به نقل از وبسایت آمریکایی «آنتی وار» گزارش می‌دهد که آمریکا باید به جای تهدید و تحریم ایران به دنبال بهبود روابط با این کشور باشد. دلیلی منطقی از سوی دولت آمریکا برای عدم پایبندی ایران به توافق هسته‌ای وجود ندارد و برجام علی رغم صحبت‌های تند ترامپ الگویی برای مدیریت بحران‌های بین‌المللی از قبیل بحران شبه جزیره کره است.
ابزار ایران برای مقابله با تراپ
فارغ از واکنش‌های بین‌المللی و داخلی که به راهبردهای ترامپ انتقاداتی شدید دارند، یک نکته حائز اهمیت این است که آمریکا به واسطه قدرت خود توان کارشکنی در برجام و همچنین محدود ساختن منافع آن برای طرفین مذاکرات را خواهد داشت. برخی از تحلیل‌گران معتقدند که برجام بدون آمریکا ارزش چندانی نخواهد داشت و این کشور سعی دارد تا با فشار مضاعف بر روی ایران، کاری کند که ایرانی‌ها خود برای خروج از آن پیش‌قدم شده و هزینه‌های این خروج را نیز متحمل شوند.
اما فارغ از این نکته، امروز شرایط ایران با چند سال گذشته تفاوت دارد و کشور از یک انزوای استراتژیک خارج شده است. همچنین روابط فراآتلانتیکی میان آمریکا و اتحادیه اروپا به طور بی سابقه‌ای به سردی گراییده و این متحدان قدیمی، امروز بر سر مهمترین مناسبات بین‌الملل از جمله مسائل اقتصادی، برجام، توافق آب و هوایی پاریس و راهبردها در خاورمیانه دچار واگرایی مشهودی شده‌اند. طبق نظریه بازی‌ها در روابط بین‌الملل، بهترین راهبرد برای در امان ماندن از گزند یک بازیگر قدرتمند، بازی نکردن در آن استراتژی است. ایران اکنون به واسطه شرایط بین‌المللی توان بازی نکردن در زمین آمریکا را داراست و به همین منظور است که کارشناسان معتقدند که می‌تواند با پیوند دادن منافع اقتصادی برجام به سایر شرکای این توافق، علاوه بر خنثی کردن اقدامات آمریکا، مانع از اجماع‌سازی بین‌المللی علیه خود مانند گذشته باشد. آنها تاکید دارند که اکنون این شرایط مهیاست و طرف اروپایی برجام به شدت ضمن حمایت از تداوم آن، از اقدامات ترامپ و تیم او برای کارشکنی در مقابل آن انتقاد و ابراز نگرانی می‌کنند.
سایر اخبار این روزنامه
آمانو با دیگر در شورای حاکم آژانس اجرای تعهدات ایران را مورد تائید قرار داد
ساز مخالف آژانس بین المللی انرژی اتمی در برابر آمریکا
چرا چالش پروژه های ناتمام عمرانی برای دولت ها به پایان نمی رسد؟
عمران، زیر تیغ نفت
حسن روحانی:
ایران آماده همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم و توسعه صلح است
جلال خوشچهره
چاپلوس‌های سوداگر
گزارش «ابتکار» از توهین‌هایی که در قالب حرکات دست تعریف می‌شوند
لایک هایی که لایک نیست!
قانون به تنهایی از پس سارقان اشیاء تاریخی بر نمی‌آید، پلیس ویژه نیاز است
کم زوری قانون در برابر دزدان تاریخ
تصمیمات سلیقه‌ای درباره جوایز سینمایی چقدر به بهبود حال و روز سینما کمک می‌کند؟
سیمرغ های سرگردان
«ابتکار» دلایل تغییرات ناگهانی مدیران یک شرکت حفاری را بررسی کرد
سکوهای نفتی در غبار ابهام
«ابتکار» از رفتوآمدها در استانداری ها گزارش می‌دهد
اصلاحات اصلاح‌طلبانه در وزارت کشور
گزارش تخلفات نفتی دولت‌های نهم و دهم در کمیته کمیسیون بودجه مجلس بررسی می شود
تخلفاتی به قطر یک کتاب
زندگى در پس «تصوّرات»!
یک پایگاه خبری آمریکایی
در صورت خروج یکجانبه از برجام آمریکا تنها خواهد ماند
