روزنامه ابتکار
1396/06/21
گزارش «ابتکار» از توهین‌هایی که در قالب حرکات دست تعریف می‌شوند لایک هایی که لایک نیست!
پویان خوشحالفحش دادن تعریف مشخصی ندارد. گاهی نام یک حیوان را برای شخص دیگری به کار بردن فحش است و گاهی توهین به خانواده او؛ این تنها بخشی نیست که بدنه فحش را در دنیا می‌سازند. شاید همه ما انگلیس را به عنوان زبان اول دنیا بشناسیم؛ اما زمانی که زبان مشترکی وجود نداشته باشد چه باید کرد؟ این زمان اشاره کردن با دست به کار می‌آید که در بعضی موارد این اشارات توهین، فحش و یا ناسزا تعریف می شود و برای آن مجازات نیز تعیین شده است.
وقتی شوخی شوخی جدی میشود
شاید کمی بی ربط اما حرکات دست را می توان در قالب های مختلفی تعریف کرد. شوخی دستی نیز نوعی حرکت دست است و سقلمه زدن را می‌توان از بارزترین آن‌ها دانست. شوخی‌های دستی بیشتر میان دو فردی که نسبت به یکدیگر شناختی از پیش دارند رخ می‌دهد. از سقلمه زدن شروع میشود و در حالات صمیمی‌تر به پس‌گردنی و بعضاً در فضای صمیمی‌تر به طور مثال در مدارس میان دانش‌آموزان و حتی برخی بازیکنان تیم‌های فوتبالی تبدیل به شوخی‌های جنسی نیز میشود. شاید در نگاه اول بگویید این موضوع خود یک شوخی است؛ به گزارش تابناک، در سال تحصیلی 1386-87 براساس مشاهداتی که روی 141 هزار و 552 دختر و پسر دانش‌آموز متوسطه انجام گرفت و توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ایران در سال 93 منتشر شد، تعداد 24 هزار و 889 نفر که معادل 17.5 درصد میشود روابط همجنسگرایی داشتند. دو سوال؛ آیا این اعداد یک شوخی است؟ علت این گرایشات و این شوخی‌های دستی از کجا نشات می‌گیرد؟
ما به دنبال پاسخگویی به این سوالات نیستیم. شوخی‌های دستی گاه تبدیل به توهین میشود، زمانی که افراد شناختی از یکدیگر نداشته باشند و یا از قصد به دنبال توهین کردن باشند. اصولا توهین‌های دستی در کشورهای مختلف متفاوت است. به طور مثال علامت «وی» که در بسیاری از نقاط مختلف جهان، حرف اول کلمه Victory به معنی پیروزی است، در کشور انگلستان یک فحش تلقی میشود. در مثال دیگر اگر شما در کشوری مانند فنلاند رو به روی یک شخص دست به سینه به ایستید، او شمارا یک فردی پر غرور تصور می‌کند که از او طلبکار هستید. در مثال های مربوط به فحش و توهین نیز به طور مثال در کشور هندوستان و پاکستان اگر انگشت شست خود را با سرعت از پشت دندان جلویی ردیف بالایی به سمت فردی به بیرون پرتاب کنید، توهین بدی به او کرده‌اید. ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست و در کشور ما نیز برخی حرکات ایما و اشاره به معنی توهین است.
اصل برائت در قانون حاکم است
شاید بهتر باشد از دو منظر به موضوع حرکات دست که شامل شوخی‌های دستی و توهین‌های دستی میشود، نگاه کنیم. در وهله اول با نگاهی به کتاب قانون در میابیم که برای توهین با دست نیز مجازات تعیین شده است. براین اساس جرم توهین می‌تواند به شکل های مختلفی مانند گفتار، کردار، نوشتار و ایما و اشاره با دست و میمیک صورت باشد. یا در مواردی از این دست انداختن آب دهان روی کسی و یا هل دادن او که حالت تحقیر‌آمیز داشته باشه و یا حتی برداشتن کلاه یا روسری از سر افراد نیز نوعی تحقیر و توهین کردن است که می‌تواند شامل جرایمی برای فرد خاطی شود.
عبدالصمد خرمشاهی، حقوق‌دان در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی روزنامه «ابتکار» در توضیح انواع توهین‌ها می‌گوید:
« توهین در لغت به معنی خوارکردن، تحقیر کردن، سبک کردن و یا همان توهین کردن است که بیشتر در غالب الفاظ میان افراد رد و بدل میشود.»
خرمشاهی با اشاره به این موضوع که فحاشی می‌تواند به صورت لفظی و حرکت با اشاره و دست باشد، می‌افزاید: «در برخی از فرهنگ‌ها بعضی از حرکات معنی خاص آن فرهنگ را می‌دهد که می‌تواند مشمول توهین به افراد شود و هتک حرمت افراد شناخته میشود و قانون برای آن در صورت اثبات شلاق و جرایم نقدی در نظر گفته است.»
این وکیل ادامه می‌دهد: «ممکن است برداشتن کلاه فردی توهین یا حتی حرکت دست رو به جلو که به معنی برو است نیز در برخی مواقع چون به معنی تحقیر کردن فرد است، توهین محسوب شود. بحث ضرب و جرح که مشخص است و آن هم به گونه‌ای توهین دستی محسوب خواهد شد.»
وی در ارتباط با توهین‌های دستی رایج در کشورمان می‌گوید: «معمولا اینگونه حرکات دست در هر کشور خاص است و در ایران نیز براساس عرف توهین‌هایی وجود دارد و عام مردم از آن اطلاع دارند. با توجه به اینکه در تمام جرایم کوچک و بزرگ اثبات ادعا به عهده شاکی است، خودش باید ثابت کند که به او توهین شده است حال با شهود ادله که در دعوا حضور داشتند و یا موارد دیگر. هرچند اصل برائت در قانون حاکم است و مدعی با ادله قانونی دادرسی کیفری باید اتهام وارد شده را ثابت کند.»
گفتنی است براساس قانون مجازات توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد شلاق تا 74 ضربه و یا 50 هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.
دست، زبانی پنهان
در ادامه پویا ودایع، مدرس زبان بدن و مذاکره در ارتباط با موضوع اشارات و توهین‌های دستی به «ابتکار» می‌گوید: «در روزگار انسان‌های اولیه زبان هنوز اختراع نشده بود و آن‌ها به وسیله حرکات دست و صورت با یکدیگر ارتباط برقرار می کردند، اینکه چه چیزی می خواهند و یا به کجا می روند و بسیاری دیگر. با تمام این اوصاف زبان پیشرفت کرد و زبان بدن به عنوان یک پیام‌رسان پنهان شناخته شد.» ودایع می افزاید: «برای بیان قاطعیت بیشتر مردم از حرکات دست و حتی حرکت صورت استفاده می کنند. حال اینکه در زمان توهین نیز فرد با حرکت دست خود می خواهد عنوان کند که با تمام وجود در حال حرف زدن است تا فرد مقابل را عصبی کند و پیامی را به صورت سربسته منتقل کند.»
این زبان بدن شناس در ادامه می‌گوید: «در هر کشور حرکات دست تعاریف متفاوتی دارد.
به طور مثال اشاره به آب خورد در تمام دنیا مشترک است و اگر دست خود را بالا بگیرید به شکل حلقه ای توخالی همه خواهند فهمید که به آب اشاره می کنید. با وجود برخی حرکات مشترک حرکاتی نیز وجود دارد که در برخی کشورها رواج دارد و در برخی دیگر شکل توهین به خود می‌گیرد؛ پس‌گردنی زدن در کشور چین یک توهین بزرگ است اما در برخی کشورها یک شوخی محسوب می شود.»
ودایع می‌افزاید: «برخی علامت ها که ناسزا هستند نیز در گذشته سربسته تر بودند اما با پیشرفت تکنولوژی و روی کار آمدن اینترنت مردم سراسر دنیا با حرکت‌های مختلف دست آشنا شدند و باعث شد تا علامت بیشتری شناسانده شود.
مانند حرکاتی که مربوط به شیطان پرستی میشود و حتی استفاده می‌شد اما در حال حاضر می شود فهمید که چه معنی می‌دهند.» وی با اشاره به علامت رایج «اُکی» می‌گوید: «این حرکت که در کشورهای غربی رایج است از قرار دادن نوک انگشت اشاره روی نوک انگشت شست و باز گذاشتن سه انگشت دیگر تشکیل میشود که کلمه OK را می‌سازند که در میان ایرانیان نیز رایح شده است. دقیقا مانند اتفاقی که برای حرکت نشان دادن انگشت شست که در ایران معنی بدی می‌دهد، رخ داد و در حال حاضر مردم برای تایید و یا تکذیب موضوعی از آن استفاده می کنند.»
وی ادامه داد: «حرکت انگشت شست نیز مربوط به دوران روم باستان میشود که یکی از پادشاهان در میدان نبرد با حرکت رو به بالای شست و مشت کردن سایر انگشتان دستور به زنده نگه داشتن و با نشان دادن انگشت شست رو به پایین دستور مرگ او را صادر می‌کرد.»
ودایع در پایان به تبلیغات حرکات رایج در کشورهای مختلف در قالب استیکرها و ایموجی‌های شبکه‌های اجتماعی پیام رسان اشاره کرد و گفت: «به طور مثال در کشور چین حرکاتی که بدآموزی داشته است را از فیلم‌های خارجی سانسور می‌کنند.»
سایر اخبار این روزنامه
آمانو با دیگر در شورای حاکم آژانس اجرای تعهدات ایران را مورد تائید قرار داد
ساز مخالف آژانس بین المللی انرژی اتمی در برابر آمریکا
چرا چالش پروژه های ناتمام عمرانی برای دولت ها به پایان نمی رسد؟
عمران، زیر تیغ نفت
حسن روحانی:
ایران آماده همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم و توسعه صلح است
جلال خوشچهره
چاپلوس‌های سوداگر
گزارش «ابتکار» از توهین‌هایی که در قالب حرکات دست تعریف می‌شوند
لایک هایی که لایک نیست!
قانون به تنهایی از پس سارقان اشیاء تاریخی بر نمی‌آید، پلیس ویژه نیاز است
کم زوری قانون در برابر دزدان تاریخ
تصمیمات سلیقه‌ای درباره جوایز سینمایی چقدر به بهبود حال و روز سینما کمک می‌کند؟
سیمرغ های سرگردان
«ابتکار» دلایل تغییرات ناگهانی مدیران یک شرکت حفاری را بررسی کرد
سکوهای نفتی در غبار ابهام
«ابتکار» از رفتوآمدها در استانداری ها گزارش می‌دهد
اصلاحات اصلاح‌طلبانه در وزارت کشور
گزارش تخلفات نفتی دولت‌های نهم و دهم در کمیته کمیسیون بودجه مجلس بررسی می شود
تخلفاتی به قطر یک کتاب
زندگى در پس «تصوّرات»!
یک پایگاه خبری آمریکایی
در صورت خروج یک‌جانبه از برجام آمریکا تنها خواهد ماند
