گزارش مفصل پزشکی قانونی درباره خشونت علیه زنان؛

گروه جامعه- از قدیم گفتند و شنیدیم زن با لباس سفید از خانه پدر به خانه شوهر می‌رود و با لباس سفید هم از خانه شوهر بیرون می‌آید‌. جدا از اینکه چقدر به این جملات و نقل قول‌های مشابه اعتقاد داریم و سرلوحه خودمان در زندگی قرار می‌دهیم، تا به حال فکر کرده‌ایم همین یک جمله تا امروز چند داغ بر دل زن‌های ایران گذاشته؟ چقدر بغض و شکایت و سرخوردگی به جان زن‌ها و دخترهای ایرانی انداخته و دست‌شان را برای گرفتن حق و حقوق‌شان بسته؟
خشونت علیه زنان در عصر ارتباطات و تکنولوژی این روزها نه کمتر بلکه بیشتر هم شده و هر روز از گوشه و کنار می‌شنویم زنی مورد آزار شوهرش قرار گرفته است‌. یک روز داستان سرگذشت غمناک اعظم نقل هر مجلسی می‌شود و یک روز خبرهای مختلف از خشونت پدر، شوهر یا برادر در شهرستانی کوچک دست به دست در تلفن‌های همراه و کانال‌های خبری می‌چرخد‌. هر چند وقت یک‌بار یکی از مسوولان با آمار و ارقامی در دست می‌گوید خشونت علیه زن و همسرآزاری زیاد شده و هر روز بر اعداد و ارقام اضافه می‌شود اما هیچ کس برای حل این مشکل قدمی برنمی‌دارد‌. این‌بار نوبت رییس سازمان پزشکی‌قانونی مشهد است تا آماری جدید از این دسته خشونت‌ها اعلام کند‌.
به گزارش فارس روز پنجشنبه دوم آذر علی‌ هادی‌زادگان گفت: در سال 95 تعداد همسرآزاری حدود 14 درصد بوده است که این معضل حدود 2/3 درصد نسبت به سال 94 افزایش داشته است‌.
وی در نشست تخصصی «جهان به سوی امنیت و عدالت برای زنان» اظهار داشت: در پژوهشی که در پزشکی‌قانونی از افرادی که به دلیل همسر‌آزاری مراجعه کرده بودند صورت گرفت، مشاهده شد میزان شیوع اختلال روانی در همسرآزاری بسیار است‌. در بررسی مرکز تحقیقات پزشکی‌قانونی که در 28 استان کشور انجام شد، مشخص شد حدود 66 درصد خانواده‌هایی که به علت نزاع مراجعه کرده بودند حداقل یک بار در زندگی مشترک خشونت را تجربه کرده‌اند‌.


رییس سازمان پزشکی‌قانونی مشهد بیان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که 52 درصد خشونت روانی و کلامی، 8/37 درصد خشونت فیزیکی و 2/10 درصد خشونت جنسی بوده است، همچنین علت مراجعه 22 درصد از بانوان به پزشکی‌قانونی، همسرآزاری بود‌.
هادی‌زادگان با اشاره به اینکه همسرآزاری در زنان و مردان جوان بیشتر دیده می‌شود گفت: بیشتر زنان آسیب‌دیده در سنین 20 تا 35 سال و بیشتر مردان نیز کمتر از 40 سال سن داشته‌اند، همچنین شاغل بودن زن و افزایش درآمد خانواده در میزان کاهش خشونت موثر بوده و میزان خشونت در بین خانواده‌هایی با میزان تحصیلات پایین، بیشتر است‌.
وی اضافه کرد: بیشتر زنانی که به دلیل همسرآزاری به پزشکی‌قانونی مراجعه کرده‌اند، دارای تحصیلات ابتدایی هستند و زنان با تحصیلات عالی، کمترین فراوانی را دارند. بر اساس نتایج حاصله یکی از علل خشونت اعتیاد است و نیمی از مردانی که به همسرآزاری اقدام کرده‌اند، اعتیاد به مواد مخدر داشته‌اند، همچنین درآمد پایین خانواده در میزان خشونت تاثیرگذار است‌.
رییس سازمان پزشکی‌قانونی مشهد گفت: در سال 94 حدود 564 هزار و 223 نفر به دلیل نزاع به مراکز پزشکی‌قانونی کشور مراجعه کرده‌اند که از بین آنها 173 هزار و 922 نفر یعنی بیش از 30 درصد مراجعه‌کنندگان، خانم بوده‌اند و 69 درصد مراجعات توسط آقایان است‌.
هادی‌زادگان با اشاره به اینکه 547 هزار و 28 نفر به دلیل نزاع به مراکز پزشکی‌قانونی مراجعه کرده بودند که 68 درصد مردان و 1/31 درصد خانم‌ها هستند، متذکر شد: این آماری است که مراکز انتظامی و قضایی به مراکز پزشکی‌قانونی تحویل داده‌اند، با توجه به عدم اطلاعات خانم‌ها که به مراکز پزشکی‌قانونی مراجعه نمی‌کنند، کاملا صحیح نیست‌.
رییس سازمان پزشکی‌قانونی مشهد گفت: در سال 95 تعداد همسرآزاری حدود 14 درصد بوده است که این معضل حدود 2/3 درصد نسبت به سال 94 افزایش داشته است‌.
طبق گزارش پزشکی‌قانونی 71911 مورد همسرآزاری در سال 93 گزارش شده است‌. بر این اساس، میزان همسرآزاری در کشور حدود 92 مورد به ازای هر صد هزار نفر بوده است که این میزان ظرف سال‌های 92 تا 93 دو درصد کاهش یافته است‌.
همسرآزاری فقط شامل خشونت فیزیکی و ضرب و شتم نمی‌شود‌. حداقل یک دهه است همسرآزاری از حالت سنتی خارج شده و موارد بیشتری به دایره‌المعارف آن اضافه شده است‌. خشونت علیه زنان فقط به کتک زدن و تنبیه‌های جسمی گفته نمی‌شود‌. کلمات توهین‌آمیز، شک و بدبینی که در جماعت مردانه آن را خوش‌غیرتی می‌دانند، همان خشونتی است که بر زنان به اصطلاح مردان، «ضعیفه» اعمال می‌شود و هیچ‌گاه هیچ‌کس نمی‌فهمد این زن از چه درد می‌کشد و چه می‌خواهد و چه رویاهایی در سر دارد‌. بخش اعظم جامعه را زنانی تشکیل داده‌اند که هیچ از خود و حقوق‌شان نمی‌دانند و زن خوب بودن را در کدبانو بودن، شستن، رفتن، پختن و بچه‌داری می‌دانند و دل‌شان خوش است چه موجودات ازخودگذشته پاکی هستند و بهشت زیر پای آنها است‌.
خشونت علیه زنان در همه طبقات اجتماعی، اقتصادی، نژادی، سنی و جغرافیایی یافت می‌شود‌. اما در برخی از گروه‌ها شایع‌تر است‌. خشونت بازتابی از حس پرخاشگری است‌. همسرآزاری نوع خاصی از خشونت است که در سطح خانواده اعمال و منجر به آسیب یا رنج جسمی، روانی و جنسی می‌شود‌.
چندی قبل در «جهان‌صنعت» گزارشی مبنی بر خشونت علیه زنان نوشته شد‌. طبق گزارش‌های «اطلس مسایل اجتماعی ایران» که توسط دفتر آسیب‌های اجتماعی وزارت کار و رفاه تدوین و پژوهش شده است، علاوه بر همسرآزاری جسمی، همسرآزاری جنسی، روانی و غفلت نیز به موارد بررسی‌شده اضافه شده که بررسی‌های این اطلس مربوط به سال‌های 91 تا 95 است‌.
میزان همسرآزاری در سال 91 از حدود 86 مورد به ازای هر یکصد هزار نفر جمعیت (با نرخ رشد جمعیتی 13 درصدی) به حدود 95 مورد در سال 92 افزایش داشته که این سیر صعودی در سال 92 متوقف شده و تا سال 93 با روند کاهشی همراه بوده است‌.
بالاترین میزان همسرآزاری متعلق به همسرآزاری جسمی است که شامل ضرب و شتم و آزارهای فیزیکی بوده و رقمی معادل 41 درصد است‌. آزار روانی با 5/27 درصد و آزار بر اساس غفلت نسبت به همسر، با 7/25 درصد دومین و سومین روش‌های رایج همسرآزاری هستند‌. همچنین قابل توجه است که همسرآزاری جنسی با 3 درصد کمترین میزان همسرآزاری گزارش شده است‌.
از سوی دیگر آمار شهرستان‌ها نیز در میزان همسرآزاری به تفکیک در اطلس مسایل اجتماعی ایران نیز عنوان شده است‌. به این ترتیب بر اساس هر یکصد هزار نفر در کشور، در شهرستان‌های شمیرانات، دورود در استان لرستان، رباط کریم، بافت کرمان، شهریار، شهرکرد، چالوس، تربت حیدریه و تایباد در خراسان رضوی و یزد هم همسرآزاری رخ داده است‌. به عنوان مثال در استان‌های زنجان و یزد که جزو بیشترین استان‌های دارای همسرآزاری ثبت شده است، از هر صد هزار نفر 8/115 تا 5/148 نفر، همسرآزاری رخ داده است‌ یا در سیستان و بلوچستان و هرمزگان که جزو کمترین استان‌های همسرآزاری هستند، 9/16 تا 9/34 نفر، همسرآزاری ثبت شده است‌.
این آزار فقط بخشی کوچک از آمارهای ثبت‌شده رسمی پزشکی‌قانونی و اورژانس اجتماعی است‌. در کنار این آمار باید به حجم بالای خشونت‌هایی که هنوز ثبت نشده‌اند هم نگاهی انداخت؛ آمارهایی که به دلیل ناآشنایی از حقوق یا پایبندی به آموزش‌های خانوادگی و سنتی، شرم و حیا، تلاش زوجین برای جلوگیری از گسیختگی خانواده‌ها و تحمل آزارها از مهم‌ترین دلایل نامشخص و از چشم‌ها دور ماندن این آمارهاست‌.