گروه راه و مسكن: صبح ديروز يكشنبه ( 12 آذرماه 96) پس از حدود ۵ سال کار مداوم فاز نخست طرح توسعه بندر شهيد بهشتي چابهار باحضور رييس جمهوري و مقامات ۱۷ کشور جهان افتتاح شد كه در مراسم افتتاح فاز نخست طرح توسعه بندر شهيد بهشتي چابهار، رييس جمهور ترانزيت را يکي از مسيرهاي اصلي اتحاد و ارتباط ملت‌هاي منطقه با هم دانست و گفت: اولين گام در راستاي اتصال همسايگان شرقي و کشورهاي آفريقايي از طريق جنوب ايران به آسياي مرکزي و اروپاي شرقي اين بود که بندر چابهار ظرفيت لازم را براي تردد بار و مسافر پيدا کند و امروز اين اتفاق افتاده و ظرفيت اين بندر از ۲.۵ ميليون تن به ۸.۵ ميليون تن افزايش يافته است.

قرارگرفتن بندر چابهار در ورودي تنگه هرمز و خليج فارس باعث شده است كه اين بندر ظرفيت بالقوه قابل توجهي در رقابت با ديگر بنادر منطقه داشته باشد، ظرفيتي که باعث مي‌شود بسياري از کشتي‌ها به جاي تلف کردن زمان چند روزه خود در رسيدن به نقاط پاياني خليج فارس کالاهاي خود را در ورودي اين محدوده دريايي تخليه کنند. به عبارتي چابهار کوتاه‌ترين مسير اتصال کشورهايي مانند هند به آسياي ميانه و اروپاي شرقي است و از اين رو توان آن را خواهد داشت که نقش جدي در ترانزيت کالا ميان کشورهاي منطقه بازي کند. 

همچنين علاوه بر افتتاح فاز نخست طرح توسعه بندر شهيد بهشتي كه شامل اجراي موج شکن و دايک بيروني، لايروبي حدود ۱۵.۸ ميليون متر مکعب، احياي حدود ۲۰۳ هکتار، ساخت ۲ پست اسکله کانتينري به طول ۷۲۰ متر، سه پست اسکله چند منظوره به طول ۶۸۴ متر با ظرفيت کشتي‌هاي ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تن، ايجاد ترمينال‌هاي کانتينري و چند منظوره به وسعت حدود ۶۴ هکتار و تامين ۱۶ دستگاه جرثقيل کانتينري و محوطه اي است، در طول ماه‌هاي گذشته بندر چابهار دو پيشرفت قابل توجه ديگري را هم تجربه کرده است، از يک سو با ورود سرمايه‌گذاران هندي که مقرر است ۸۵ ميليون دلار سرمايه گذاري مستقيم و ۱۵۰ ميليون دلار خط اعتباري به چابهار اختصاص دهند، اوضاع زيرساختي اين بندر نسبت به گذشته تحولي جدي پيدا کرده است و از سوي ديگر راه‌آهن چابهار به عنوان يکي از اصلي‌ترين اولويت‌هاي دولت در دستور کار قرار گرفته است و طبق اعلام رييس جمهور هم‌اكنون پيشرفت آن به حدود ۲۷ درصد رسيده و اميد است که در کوتاه‌ترين زمان ممکن به بهره‌برداري برسد.

 انتظار مي‌رود كه پس از افتتاح فاز نخست توسعه بندر چابهار که سال ۸۷ کلنگ آن به زمين خورد، فازهاي بعدي توسعه بندر شهيد بهشتي که تا فاز پنجم تعريف شده‌است با سرعت بيشتري پيگيري شود، به‌طوري كه مقرر شده است كه اين بندر در جريان 5 طرح توسعه متفاوت سرانجام به ظرفيت تخليه و بارگيري ۸۲ ميليون تن کالا در طول سال برسد. در حال حاضر اين امکان در بندر چابهار به وجود آمده است که کشتي‌‌هايي با عظمت ۱۰۰ هزار تني در آن پهلوگيري کنند و با استفاده از ظرفيت‌هاي موجود امکان ورود ديگر کشتي‌ها به اسکله تجاري چابهار نيز وجود دارد. ايران در طول سال‌هاي گذشته رقابتي شدن بنادر خود با مجموعه‌هاي اقتصادي و دريايي منطقه را به عنوان يکي از اولويت‌هاي جدي در نظر گرفته است، لذا به طورحتم بندر چابهار در آينده نزديک بار سنگين اين طرح کلان را برعهده خواهد گرفت.

در مراسم افتتاح فاز نخست طرح توسعه بندر چابهار که با حضور وزرا و ميهمانان خارجي از ۱۷ کشور و مسئولان و مقامات ارشد کشوري و لشگري در مرکز همايش‌هاي بين‌المللي منطقه آزاد چابهار برگزار شد، حجت الاسلام و المسلمين دکتر حسن روحاني با تاکيد بر اينکه ايران علاقمند به فاصله با هيچ کشوري نيست، سرآغاز اعتدال را باور و به رسميت شناختن منافع يکديگر برشمرد و گفت: منافع مشترک زمينه ساز وحدت و امنيت منطقه اي است.

رييس جمهور با ابراز خرسندي از افتتاح اين بندر اظهارداشت: اين بندر در زماني افتتاح مي‌شود که شرايط منطقه ما از گذشته بهتر شده است. عده‌اي فکر مي‌کردند منطقه ما منطقه جنگ، نزاع، برخورد شيعه و سني و برخورد افراطيون و مردم خوب اين سرزمين است و منطقه سرزمين حضور قدرت‌ها و دخالت‌هاي خارجي است.

دکتر روحاني خاطرنشان کرد: امروز ما از تمامي‌اين تفکرات فاصله گرفته‌ايم و مردم اين منطقه نشان دادند، بين اقوام و مذاهب مختلف در اين سرزمين فاصله‌اي وجود ندارد. البته در اين زمينه علماي شيعه و سني و نخبگان و بزرگان چه در ايران و چه در کشورهاي منطقه گام‌هاي بلندي را برداشته‌اند.

رييس جمهور ادامه داد: بايد مردم منطقه و منافع کشورها به رسميت شناخته شده و اقوام، فرهنگ‌ها و قوميت‌ها را تحت چتر، فرهنگ ملي کشورهاي منطقه به رسميت بشناسيم.

دکتر روحاني با تأکيد بر اينکه قدرت هر کشوري در قدرت منطقه است، افزود: اگر منطقه‌امن و قدرتمند باشد، همه از آن استفاده و بهره‌برداري خواهند کرد.

رييس جمهور اظهارداشت: فرهنگ و سياست جايگاه ويژه‌اي براي افزايش تعامل ميان کشورها دارد، فرهنگ‌هاي گوناگون در اين منطقه از مديترانه تا آفريقا و شبه قاره هند و اقصي نقاط آسيا يکسان، ريشه‌دار و مشترک هستند.

دکتر روحاني با بيان اينکه اقتصاد نيز نقش مهمي‌در تعامل ميان کشورها دارد، افزود: ما بايد اقتصاد کشورها را به هم متصل کنيم و براي ايجاد وحدت، پيوستگي راه‌ها و مسيرهاي تجاري و پيوستگي نخبگان و علما اهميت دارد و امروز ما از پيوستگي حمل و نقل در اين راستا سخن مي‌گوييم.

دکتر روحاني تصريح کرد: همه کشورهاي منطقه از لحاظ اقتصادي به يکديگر نياز دارند و اگر کشوري فکر کند در بخش‌هاي مختلف از جمله کشاورزي، صنعت و علم بي‌نياز است حتماً اشتباه کرده است و اين نياز در صورتي که چارچوبي صحيح براي آن تعريف شود مي‌تواند باعث وحدت بيشتر نيز شود.

رييس جمهور ادامه داد: اگر کشورهاي مختلف بتوانند از طريق مسيرهاي جاده‌اي، ريلي و بندري همديگر را کنار هم بيابند و منافع مشترک را در اين همبستگي و مسيرها ببينند، باعث افزايش وحدت خواهد شد.

دکتر روحاني منافع مشترک را باعث بوجود آمدن و تقويت امنيت در منطقه برشمرد و اظهار داشت: اگر همه کشورهاي منطقه بهم متصل باشند و منافع مشترک با هم داشته باشند، اين منافع موجب همبستگي و تقويت امنيت خواهد بود.

رييس جمهور خاطرنشان کرد: چابهار نقطه درخشان در منطقه و بندر و ساحلي است که مي‌تواند ملت‌هاي منطقه را هر چه بهتر و بيشتر به يکديگر متصل کرده و منافع مشترک را براي کشورهاي منطقه تعريف کند.

دکتر روحاني افزود: اهميت چابهار به واسطه‌امنيت و وحدتي است که توسط مردم استان سيستان و بلوچستان بوجود آمده و اين در سايه همبستگي قومي‌و مذهبي حاصل شده است. 

رييس جمهور ترانزيت را يکي از مسيرهاي اصلي اتحاد و ارتباط ملت‌هاي منطقه با هم دانست و گفت: اولين گام در راستاي اتصال همسايگان شرقي و کشورهاي آفريقايي از طريق جنوب ايران به آسياي مرکزي و اروپاي شرقي اين بود که بندر چابهار ظرفيت لازم را براي تردد بار و مسافر پيدا کند و امروز اين اتفاق افتاده و ظرفيت اين بندر از ۲.۵ ميليون تن به ۸.۵ ميليون تن افزايش يافته است.

دکتر روحاني با اشاره به لزوم پيگيري مسئولان براي تکميل و افتتاح فازهاي بعدي اين بندر و اتصال آن از طريق جاده و ريل به کشورهاي منطقه، گفت: جاده اصلي چابهار به زاهدان بايد ابتدا ترميم و پس از آن تبديل به بزرگراه شود همچنين بايد چابهار نيز به شبکه ريلي سراسري کشور متصل شود.

رييس جمهور افزود: امروز ۲۷ درصد پروژه راه‌آهن چابهار انجام شده و بايد در راستاي تکميل آن تلاش بيشتري کنيم.

دکتر روحاني با اشاره به انتقال اولين محموله ميان هند و افغانستان از طريق چابهار، گفت: از طريق بندر چابهار مي‌توانيم به منطقه آسياي مرکزي، درياي سياه و اروپاي شرقي متصل شويم و اين ترانزيت مي‌تواند تحولي بزرگ در تجارت و اقتصاد منطقه ايجاد کند.

رييس جمهور با اشاره به اينکه از توسعه و پيشرفت بندر گوادر استقبال مي‌کنيم، گفت: ما بايد به دنبال رقابت سازنده باشيم.

دکتر روحاني رعايت مسايل زيست‌محيطي در تکميل فاز اول بندر شهيد بهشتي را بسيار مهم دانست و گفت: انسان‌ها با توسعه صنعت و تکنولوژي در طبيعت مداخله مي‌کنند و هر چه آثار سوء اين دخالت کمتر باشد، به نفع انسان‌ها خواهد بود و امروز خوشحاليم که در اين پروژه و در جابجايي کلوني مرجاني مسايل زيست محيطي به خوبي رعايت شده است.

 ترغيب کشورها در گرو تخفيف براي پهلوگيري کشتي‌ها 

رييس جمهور در نظر گرفتن تخفيف براي پهلوگيري کشتي‌ها و انبارداري کالاها را در ترغيب کشورها در استفاده از اين بندر مهم دانست و گفت: امروز خوشحالي ما تنها براي افتتاح يک بندر و توسعه يک استان نيست، بلکه بخاطر وحدت و تعامل ميان کشورهاي منطقه بوده و اينکه کشورهاي منطقه بتوانند از اين طريق بهم متصل شوند. تنها راه تقويت امنيت توسعه روابط و اتصالات علمي‌و فرهنگي ميان کشورهاي منطقه است.

رييس جمهور با تجليل از تلاش‌هاي نيروي دريايي بخاطر ايجاد امنيت دريايي در منطقه گفت: امروز نيروي دريايي جمهوري اسلامي‌ايران در خليج فارس و درياي عمان و آب‌هاي بين‌المللي نقش ارزنده اي در ايجاد امنيت درياي در منطقه ايفا مي‌کنند و چابهار به اين لحاظ اهميت دارد که در کنار خود نيروي دريايي دارد که حافظ امنيت سواحل و آب‌هاي منطقه است. ناوچه‌هاي نيروي دريايي جمهوري اسلامي‌ايران تاکنون بسياري از کشتي‌هاي ديگر کشورها را از دست‌درازي دزدان دريايي نجات دادند و اين در حالي است که بايد نيروهاي دريايي در راستاي توسعه‌امنيت درياي منطقه يکديگر را ياري کنند.

همچنين رييس جمهور پس از بهره‌برداري از فاز اول طرح توسعه بندر بين المللي شهيد بهشتي چابهار در جمع خبرنگاران، تصريح کرد: کريدور شمال - جنوب براي منطقه و جهان بسيار حائز اهميت است و امروز خوشحاليم که اولين فاز آن به بهره‌برداري رسيده است و اميدواريم هر چه سريع‌تر بتوانيم فازهاي بعدي را احداث و ظرفيت نهايي اين بندر را بيش از پيش افزايش دهيم.

دکتر روحاني، بهره‌برداري از اولين فاز بندر مهم تجاري و بين‌المللي چابهار را يک روز مبارک و تاريخي دانست و اظهار داشت: اين بندر موقعيت و جايگاه ويژه‌اي دارد که مي‌تواند کريدور شمال – جنوب را در يک مسير کوتاهي قرار داده و آن را به اقيانوس متصل کند.

دکتر روحاني با اشاره به اينکه کريدورهاي ديگر بين‌المللي جنوب - شمال، به خليج فارس منتهي مي‌شود و اين کريدور به لحاظ اينکه به اقيانوس متصل مي‌شود، حائز اهميت است، افزود: اين کريدور و بهره‌برداري از اين بندر اهميت ويژه اقتصادي دارد، زيرا باعث مي‌شود کالاها در زمان کوتاه‌تر و با قيمتي مناسب‌تر در اختيار کشورهاي همسايه قرار گيرد. کشورهاي همسايه در شرق کشورمان مانند افغانستان و همسايگان شمالي ما در آسياي ميانه به واسطه اين کريدور به جنوب ايران و آب‌هاي آزاد و اقيانوس متصل مي‌شوند و اين از لحاظ سياسي براي ما اهميت داشته و روابط ما را با کشورهاي شرقي، شمالي و حتي اروپايي در آينده توسعه خواهد داد.

دکتر روحاني با اشاره به اينکه بهره‌برداري از اين بندر در مجموع براي استان سيستان و بلوچستان نيز حائز اهميت است، گفت: اتصال راه‌آهن سراسري به چابهار نيز مي‌تواند موقعيت ممتاز‌تري را براي اين منطقه ايجاد کند. در طراحي اين بندر، پنج پست اسکله به بهره‌برداري مي‌رسد و بيش از ۲۰۰ هکتار زمين استحصال شده که مي‌تواند براي مردم اين استان اشتغال‌زايي ايجاد کند و هم مي‌تواند ارتباط ايران با ديگر کشورها را نزديک‌تر کند.