روزنامه اعتماد
1397/02/18
وزراي خارجه انگلستان و فرانسه با امريكا اتمام حجت كردند: آخرين تشويق‌ها و تهديدها
سارا معصوميدو سال و اندي پس از حصول توافق هسته‌اي ميان ايران و 1+5 موسوم به برنامه جامع اقدام مشترك (برجام)، پرونده فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران دوباره هر 120 روز يك بار به تيتر رسانه‌هاي بين‌المللي بدل مي‌شود. توافقي كه قرار بود پايه‌اي براي عادي‌سازي رابطه ميان ايران و جامعه جهاني هم از حيث رفت و آمد‌هاي سياسي و هم از منظر گشايش‌هاي اقتصادي شود همچنان مفتوح است. نخستين توافق ميان ايران و ايالات متحده در بيش از 4 دهه گذشته به ميراث شوم باراك اوباما، چهل‌وچهارمين رييس‌جمهور ايالات متحده براي دونالد ترامپ، رييس‌جمهور شماره چهل و پنج بدل شده است. دشمني با ايران در كنار كينه از نخستين رييس‌جمهور سياهپوست امريكا، برجام را به اهرم فشار و ابزار جلب‌توجه دونالد ترامپ بدل كرده است. هر 120 روز يك بار متحدان ايالات متحده چه در غرب آسيا و چه در اروپا از سكاندار كاخ سفيد مي‌خواهند كه تهديدهاي خود را عملي نسازد. وزراي خارجه و رهبران كشورهاي اروپايي بليت‌هاي دو مسيره‌اي به مقصد واشنگتن مي‌گيرند و در ديدار با تندروترين چهره‌هاي تاريخ معاصر امريكا از آنها مي‌خواهند كه برجام در جامه توافقي در حوزه منع اشاعه را به ابزاري براي انتقام‌گيري از تهران در ساير حوزه‌هاي مورد اختلاف بدل نكنند. مثلث شرارت عليه تهران در كاخ سفيد تكميل شده است: دونالد ترامپ، جان بولتون، مشاور امنيت ملي و مايك پمپئو، وزير خارجه.
پس از امانوئل ماكرون، رييس‌جمهور فرانسه و آنگلا مركل، صدراعظم آلمان نوبت به بوريس جانسون، وزير خارجه بريتانيا رسيد تا با سفر به واشنگتن آخرين تلاش‌ها براي تمديد اسقاط تحريم‌هاي هسته‌اي ايران را به كار بگيرد. حرف مقام‌هاي اروپايي با ترامپ يك چيز است: برجام بهترين توافق نيست و ضعف‌هايي دارد اما بهتر از هيچ است. اين پيام در يادداشت اختصاصي بوريس جانسون، وزير خارجه بريتانيا در رسانه امريكايي نيويورك تايمز همزمان با ورود به واشنگتن نيز هويدا بود. اروپايي‌ها در خفا به سكاندار كاخ سفيد گفته‌اند كه در لزوم مواجهه با فعاليت‌هاي منطقه‌اي و همچنين آزمايش موشك‌هاي بالستيك ايران با او اتفاق نظر دارند اما بايد اين تشديد فشار را از كانال ديگري جز برجام دنبال كنند. حرف ترامپ اما چيز ديگري است و به تروييكاي اروپايي هشدار داده كه يا تا 12 ماه مه توافق هسته‌اي با تهران را اصلاح مي‌كنيد يا بايد با بازگشت تحريم‌هاي هسته‌اي تهران دست و پنجه نرم كنيد. ترامپ به دنبال گره زدن چندمساله به توافق موجود است: تمديد تاريخ انقضاهاي تعهدهاي هسته‌اي ايران پس از سال 2025، محدود كردن فعاليت‌هاي منطقه‌اي ايران و همچنين كاستن از برد موشك‌هاي بالستيك اين كشور. سفر دوروزه جانسون به واشنگتن كه از روز يكشنبه آغاز شد، امروز به پايان مي‌رسد و درحالي كه برنامه‌اي براي ديدار او با رييس‌جمهور تنظيم نشده بود وي با جان بولتون، مشاور امنيت ملي و مايك پنس، معاون رييس‌جمهور ديدارهاي طولاني داشت. وزيرخارجه بريتانيا در يادداشت اختصاصي براي نيويورك‌تايمز تلاش كرده از زاويه مورد پسند ترامپ به برجام نگاه كند و تاكيد داشته كه اين توافق دست و پاي ايران در حوزه هسته‌اي را بسته و تنها كشوري كه از پايان برجام به هرشكل خشنود خواهد شد، ايران است. امانوئل ماكرون رييس‌جمهور فرانسه نيز در تازه‌ترين اظهارنظرهاي خود تاكيد كرده كه پايان برجام با عدم تمديد توقف اجراي تحريم‌هاي هسته‌اي ايران مي‌تواند آغاز جنگي ديگر باشد. درميان فضاي نااميدي كه درباره تصميم ترامپ وجود دارد سفير انگلستان در واشنگتن موضع‌گيري‌هاي خوش‌بينانه‌اي داشته و اعلام كرده كه لندن فكر مي‌كند به زبان مشتركي با واشنگتن رسيده تا در سايه آن نگراني‌هاي رييس‌جمهور امريكا نيز بي‌پاسخ نماند. با اين همه در فضاي منفي كه ترامپ به آن دامن مي‌زند نمي‌توان چندان روي اين اظهارنظر سفير بريتانيا در واشنگتن سرمايه‌گذاري كرد.
با يا بدون‌ترامپ در برجام مي‌مانيم
اروپايي‌ها اندك اندك حساب خود را از امريكا در برجام جدا مي‌كنند و اين مساله در اظهارات روز گذشته ژان ايو لودريان، وزير خارجه فرانسه كاملا مشهود بود. همزمان با نزديك شدن به تاريخ 12 ماه مه، لودريان تاكيد كرد كه تروييكاي اروپايي (فرانسه، بريتانيا و آلمان) فارغ از تصميم برجامي دونالد ترامپ در اين توافق باقي مي‌مانند چرا كه برجام را بهترين راه براي منع اشاعه تسليحات اتمي مي‌دانند. هايكو ماس، وزير خارجه آلمان نيز در اظهاراتي جداگانه همزمان با همتاي فرانسوي خود تاكيد كرد كه كشورش بدون توجه به تصميم دونالد ترامپ به برجام پايبند مي‌ماند. ماس در بخش‌هايي از اظهارات خود از پيشنهادهاي خوب اروپا به ترامپ براي اصلاح توافق هسته‌اي خبر داد و گفت: هر آنچه لازم باشد انجام مي‌دهيم تا مطمئن شويم بعد از روز 12 ماه مه، برجام پابرجا مي‌ماند. ماس در ادامه افزود: خواهيم ديد كه امريكا در نهايت (درباره توافق هسته‌اي) چه تصميمي خواهد گرفت اما از ديد ما هيچ جايگزين واقعي ديگري به منظور كنترل و اعمال محدوديت براي برنامه هسته‌اي ايران به غير از توافقي كه در وين به دست آمد، وجود ندارد. از اين نگرانيم كه شكست به بحران منجر شود و به سال 2013 باز گرديم و اين چيزي است كه هيچ‌كس خواستار آن نيست.
تحريم امريكا به تنهايي كافي نيست
سياست‌هاي دونالد ترامپ در قبال ايران و بوي جنگي كه از اين تنش‌ها به مشام مي‌رسد حتي هم‌حزبي‌هاي تندرو رييس‌جمهور را هم نگران كرده است. همزمان با نزديك شدن به تاريخ ضرب‌الاجل ترامپ، جمهوريخواه‌هاي بيشتري به وي در اين باره هشدار مي‌دهند. «مك ثورنبري»، رييس كميته نيروهاي مسلح مجلس نمايندگان امريكا در مصاحبه با فاكس‌نيوز تاكيد كرد كه ترك توافق هسته‌اي با ايران از سوي ترامپ يك اشتباه است چرا كه مي‌تواند منجر به قدرت گرفتن بيشتر ايران و از ميان رفتن ابزارهاي فشار در اختيار واشنگتن شود.
اين قانونگذار امريكايي كه در زمان حصول توافق هسته‌اي ايران با 1+5 از مخالفان سرسخت آن بود در اين مصاحبه تاكيد كرد كه اكنون وقت خروج از برجام نيست و وي تمام تلاش خود را براي متقاعد كردن رييس‌جمهور براي عدم عقب‌نشيني از اين تصميم به كار خواهد گرفت. مك ثورنبري در بخش‌هايي از گفت‌وگوي خود با اشاره به اينكه همچنان از مخالفان برجام است، گفت: ايران با لغو تحريم‌ها و دريافت پول نقد از دولت اوباما بيشترين سود را از توافق كرده و به همين دليل ما اهرم‌هاي بسياري را از دست داده‌ايم. اما سخن اصلي اينجاست كه اگر امريكا از برجام خارج شود، چه اتفاقي در مرحله بعد رخ خواهد داد؟ آيا ايران بازرسان آژانس را از خاك خود بيرون مي‌كند و ما همان اندازه از نظارت كه بر برنامه اين كشور داشتيم را هم از دست خواهيم داد. ما بايد نقشه راه مشخصي براي روزهاي پس از خروج امريكا از برجام داشته باشيم. اين قانونگذار در بخش‌هاي ديگري از اين مصاحبه تاكيد كرد كه اروپا با تحريم‌هاي امريكا عليه ايران همراه نخواهد شد لذا در نهايت تنها ايران و امريكا باقي خواهند ماند.
درحال حاضر همه‌چيز در محدوده حدس و گمان باقي مانده است. برخي قانونگذاران جمهوريخواه نزديك به ترامپ پيش‌بيني تمديد اسقاط تحريم‌هاي هسته‌اي ايران را مطرح مي‌كنند و همزمان برخي از اجرايي شدن تهديدهاي ترامپ و بازگشت بخشي از تحريم‌هاي هسته‌اي و همزمان ادامه مذاكرات ميان اروپا و امريكا تا ضرب الاجل بعدي سخن مي‌گويند.
ابلاغ سناريوها به وزارت خارجه و سازمان انرژي اتمي
محمد جواد ظريف: قطعا اقدام ايالات متحده امريكا در نقض برجام با واكنش شديد ايران روبه رو مي‌شود و واكنش ايران براي امريكا اصلا خوشايند نخواهد بود. سناريوهاي متفاوتي بر اساس احتمال‌هاي متفاوت از عمل رييس‌جمهور امريكا وجود دارد و اين سناريوها همان طور كه آقاي روحاني اظهار كردند به وزارت امور خارجه و سازمان انرژي اتمي ابلاغ شده است. تصميمات اتخاذ شده از سوي ايران به اقتصاد كشور كمك خواهد كرد و پيش بيني‌هاي لازم از قبل صورت گرفته و تمهيداتي نيز اتخاذ شده است. خروج امريكا از برجام بيانگر اين خواهد بود كه امريكايي‌ها در انزوا هستند و براي تعاملات بين‌المللي قابل اعتماد نيستند.
سایر اخبار این روزنامه
دلبسته اين خاكم
شهادت فتاح به نفع روحاني
پاسخ فعالان سياسي اصلاح‌طلب، اصولگرا و اعتدالگرا به پرسش‌هاي «اعتماد»: برجام و تحليل سه‌جناح
وزراي خارجه انگلستان و فرانسه با امريكا اتمام حجت كردند: آخرين تشويق‌ها و تهديدها
تغيير توازن به نفع مقاومت
مروري بر اظهارنظر 7 نفري كه مي‌خواهند كليد پايتخت را به دست بگيرند: كدام يك برنامه ضد فساد دارند؟
قدر هنر بدانيم
به كجا چنين شتابان
تريبون خيلي آزاد
ثبات مديريتي در ميراث فرهنگي
فقدان سياست شهري
افزايش سطح نفوذ نرم ايران
منافع ماندن در برجام
جايزه‌اي براي «باركيندو»
