روزنامه ابتکار
1397/04/07
رضا دهکی قطره‌های شفافیت
شفافیت نه یک خواسته جامعه که یکی از بایدهای جامعه است. در سایه شفافیت است که بسیاری از مکانیزم‌های منفی از جامعه رخت بر می‌بندند و اگر خطایی باشد رو میشود.عدالت، جلوگیری از رانت و سایر فسادهای اداری و مالی و افزایش اعتماد اجتماعی از جمله موضوعاتی هستند که در سایه شفافیت تحقق می‌یابند.
نمی‌توان کتمان کرد که ایران در شاخصه شفافیت شرایط خوبی ندارد. بسیاری از فرآیندها و عملکردها در ایران حتی در سطوح ساده و پایین‌دست هم فاقد شفافیت هستند و تقریبا هر اطلاعاتی در سطوح بالا در لایه‌های امنیتی‌انگاری محصور شده‌اند. در واقع هر چند شعارها مسئولان را خدمتگزار مردم می‌دانند و آن‌ها را محرم می‌شمارند، اما در عمل و واقعیت مردم نه تنها محرم نیستند که غریبه محسوب می‌شوند. همین موضوع باعث شده است که اگر گاهی کسی تصمیم بگیرد کمی از پرده‌ها را کنار بزند و گوشه‌ای از اطلاعات را از سایه به روشنای شفافیت بکشاند، اولا با منت همراه است و دوما باید در آن به دنبال قصد و نیتی گشت. این قصد و نیت البته هر چه باشد در کلیت امر شفاف‌سازی هر چند قطره‌ای غنیمت محسوب میشود، اما این‌که رسانه‌ها و مردم بازیچه قصد و نیت‌های خاص – هر چند به ظاهر مثبت – شوند، چندان مطلوب هیچ یک نیست.
شکی نیست که بخش مهمی از ناآرامی‌های امروز اقتصاد ایران در کنار همه مسائل دور تا نزدیک گذشته تا به حال، ریشه در همین نبود شفافیت کافی دارد. در واقع همین فضای مه‌آلود غیرشفاف باعث شده است که حتی تحلیل‌های موجود از وضعیت نتوانند تمام زوایای دلایل این نابسامانی را درک کنند. اگر شفافیت به قدر کافی وجود داشت، فراتر از این‌که مسائلی مثل رانت و فساد کمتر پشت ابر می‌ماند، هم زوایای پنهان اقداماتی که منجر به وضع موجود شده روشن می‌شد و هم اعتماد و اطمینان مردم به سخنان مسئولان و البته تحلیل‌های رسانه‌ای درباره آن و در نتیجه امیدشان به بهبود اوضاع بیشتر می‌شد.
در روزهای گذشته موضوع شفافیت منحصر به مواردی همچون گیرندگان ارز دولتی برای واردات و یا مشخصات خریداران سکه شده است. از یک سو وزیر ارتباطات درباره بازرسی‌ها از شرکت‌های واردکننده گوشی‌های تلفن همراه با ارز دولتی گزارش می‌دهد و از سوی دیگر مقام‌های قضایی مشخصات خریدار کلان سکه را افشا می‌کنند. البته که این شفافیت با نام بردن از شرکت‌ها و البته صاحبان آن‌ها و ریشه‌یابی روابط و رانت‌های این افراد و راه‌های کسب ثروت‌شان می‌تواند شفافیت‌های بیشتری را هم رقم بزند و مغتنم است. با این حال به نظر می‌رسد این افشاگری‌ها بیش از آن که اثری منطقی بر آشفته‌بازار این روزها بگذارد، تنها اثری روانی و موقت روی جامعه خواهد داشت که نشان دهد مسئولان در مقابله با وضع موجود مشغول کاری هستند. در واقع اصلا همین افشاگری‌ها خود عاملی است که نشان می‌دهد افراد و شرکت‌های خاص مسئول وضع موجود نیستند، بلکه این فرآیندهای نامناسب و حتی احیانا روزنه‌ها و فسادهای سیستمی است که می‌تواند منجر به این شود که برخی بتوانند این چنین از آب گل‌آلود ماهی گرفته و البته آب را هم گل‌آلودتر کنند.
شاید بهتر باشد مسئولان به جای شوی افشاگری و بالا زدن گوشه‌ای از پرده ابهام‌ها به نام شفافیت، به دنبال اصلاح ساختارها و ایجاد شفافیت واقعی باشند و بدون ترس از این که نابکاری چه کسی پشت دیوارهای شیشه‌ای عریان خواهد شد، شفافیت واقعی را در عرصه حاکمیت به کار گیرند.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس فراکسیون اصناف مجلس:
با همکاری اصناف مشکلات اقتصادی
افشاگری‌های اخیر وزیر ارتباطات و رئیس سازمان بازرسی کل کشور چه کمکی به وضعیت آشفته بازار می کند؟
آلمان‌ها بعد از 80 سال در مرحله گروهی جام‌جهانی حذف شدند
دوباره حذف قهرمان
رضا دهکی
قطره‌های شفافیت
«ابتکار» خواسته رئیس‌جمهوری از قضات در همایش قوه قضائیه را بررسی می‌کند
از واقع‌نمایی تا سیاه‌نمایی
«ابتکار» از اثرگذاری آموزش‌های «ش م هـ » گزارش می‌دهد
شیمی مرگ!
در حالی که برخی نمایندگان از لزوم کمک به دولت می گویند، برخی دیگر به فکر استیضاح جمعی از وزرا و عدم کفایت رئیس جمهوری هستند
فوتبالیست‌های مشهوری که در سینما بازیگر شدند
بازی از زمین سبز تا پرده نقره ای
غافلگیری احتمالی آمریکا برای ایران چیست؟
ایران و سیاست هر روز سورپرایز ترامپ
رئیس جمهوری در نشست هم اندیشی مدیران ارشد دولت:
دولت نه کنار می‌کشد، نه استعفا می‌دهد
آلمان‌ها بعد از 80 سال در مرحله گروهی جام‌جهانی حذف شدند
دوباره حذف قهرمان
واعظی در حاشیه جلسه هیات دولت:
دولت به دنبال عضویت در FATF نبوده و نیست
