روزنامه آفتاب یزد
1397/04/14
اقتصاد کشور در گیر و دار تصمیمات موقتی!
آفتاب اقتصادی: دولت این روزها در تلاش است تا راه حلی مناسب برای اوضاع اقتصادی بیابد و در این راستا، اقداماتی نیز صورت داده است. از جمله این اقدامات، تشکیل بازار ثانویه ارز است که به گفته رئیس کل بانک مرکزی، از روز گذشته اجرایی شد. اما آیا این سیاست نیز به زودگذری یکسان سازی نرخ ارز خواهد بود؟رئیس کل بانک مرکزی روز گذشته گفت: «در راستای ساماندهی بازار ارز، امروز اولین روزی است که بازار ثانویه ارز آغاز به کار کرده است.» ولی‌الله سیف در حاشیه جلسه هیئت دولت اظهار کرد: «در راستای پیگیری اقداماتی که در رابطه با ساماندهی بازار ارز انجام شد، خوشبختانه روز چهارشنبه اولین روزی است که بازار ثانویه ارز کار خود را از محل ۲۰درصد صادرات کالاهای غیرنفتی شروع کرده است. تقسیم بندی شده کالاهای خاص پتروشیمی‌فولاد و امثال آن جزو صادرات غیر نفتی به اندازه ۸۰درصد هستند و بخش ۲۰درصد عمدتا مربوط به بخش خصوصی و اقلام خرد میشود.»
وی ادامه داد: «این میزان مبنایی برای فعال شدن ارز ثانویه شده است. ارز حاصل از صادرات این نوع کالاها تامین نیاز ارزی می‌کند برای تامین لیست سوم کالایی که از طریق وزارت سمت ارائه شده است.
به این صورت است که وارد کننده با صادر کننده تفاهم
می‌کند؛ با ثبت این تفاهم در سامانه جامع تجارت، این کار می‌تواند عملیاتی شود. وارد کننده مراجعه می‌کند به بانک، گواهی ثبت آماری اش را می‌گیرد، بعد مراجعه می‌کند به صادر کننده مربوطه توافقش را انجام می‌دهد و این توافق در سامانه ثبت میشود. ما فکر می‌کنیم با این اقدامات، این بازار ساماندهی میشود و در مقابل جهت رفع بعضی ابهاماتی که هنوز هست با فعال شدن و آرامشی که در بازار حاکم میشود می‌توانیم اقدامات دیگر را هم انجام دهیم.»
هنوز جهت گیری اقتصاد ایران مشخص نیست
حیدر مستخدمین حسینی، کارشناس بانکی در این پیوند با اشاره به پیشینه اقتصاد ایران به آفتاب اقتصادی گفت: «بزرگ‌ترین ایرادی که به تصمیم‌گیرندگان اقتصاد ملی ما وارد است، این است که بعد از 40 سال هنوز تکلیف نفت و درآمدهای حاصل از نفت را مشخص نکرده‌ایم. طی این چار دهه
همه چیز در حد حرف بوده است. این در حالی
است که کشورهایی مانند مالزی، کره جنوبی، ترکیه و... در کمتر از این مدت توانستند اقتصادشان را قوام دهند و جهت گیری خود را مشخص کنند.»
مستخدمین حسینی افزود: «بزرگ‌ترین مشکل ما این است که یک برنامه استراتژیک که در چهارچوب اصول اقتصادی و مطابق با خواسته‌های برحق مردم باشد، اجرا نکرده‌ایم. در این راستا، حرف زیاد زده شده اما عمل و اجرا در سطح بسیار ضعیفی صورت گرفته است. نبودن استراتژی، ما را به اینجا رسانده که اکنون جهت‌گیری صنعتی ما مشخص نیست. صنایع پایه‌ای و آب بر به اصفهان منتقل شده‌اند، در حالیکه این صنایع باید در بخش‌هایی که آب فراوان دارند مانند هرمزگان یا بندرعباس ساماندهی می‌شد. دلیل این امر نیز گرایش برخی از مسئولین به سوی مرکز کشور و اصفهان بوده است.»
تصمیمات فاقد ثبات بانک مرکزی
این کارشناس اقتصادی در مورد تصمیم اخیر ولی‌الله سیف پیرامون تشکیل بازار ثانویه ارز اظهار داشت: «جهت‌گیری آقای سیف، رئیس کل بانک مرکزی نیز از همان دست جهت‌گیری‌هایی است که فقط و فقط موقتی است. رئیس کل بانک مرکزی هر چیزی را که مطرح کرده‌اند، مرتب زیادی نگذشته که تغییر کرده است. زیرا فاقد ثبات لازم و مباحث کارشناسی لازم برای اقتصاد ما بوده است.»
انگیزه دولت از انتشار اسامی‌چیست؟
مستخدمین حسینی در انتقاد به تصمیمات دولت گفت: «دولتی که پنج سال پیش با خواسته انتخاباتی یکسان‌سازی نرخ ارز، مسئولیت خود را پذیرا شد، موقعیت‌ها را برای تحقق این مهم از دست داد و در شرایطی که نمی‌بایست این کار را می‌کرد، دو ماه پیش نرخ ارز را یکسان کرد. دو ماه گذشت و دریافت کنندگان این ارزها زیر سوال رفتند، فهرست اسامی‌آنها اعلام شد و برخی که متعلق به وزارتخانه‌های دولتی و به نوعی شبه دولتی بودند، اسامی‌شان منتشر نشد. پرسش اینجاست که این اقدام با چه انگیزه‌ای صورت گرفته و اکنون که مردم از هویت این افراد مطلع شده‌اند، چه باید کنند؟»
این کارشناس بانکی افزود: «مردم از خیلی مسائل و از خیلی جریانات فساد آگاهی دارند، آنها نسبت به خیلی از تصمیم‌گیری‌های نادرست مسئولان اقتصادی آگاهند و پیش‌بینی می‌کردند که این تصمیمات منجر به از بین رفتن تعادل اقتصادی خواهد شد. اما اکنون در این مقطع و پس از انتشار لیست‌های مذکور، وظیفه مردم چیست؟ اعتراض کنند یا افسوس بخورند؟ این کار چه فایده‌ای برای مردم دارد؟ دولت و مجلس قصدشان واقعا چه بوده است؟ آیا هدف تسکین آلام و دردهای مردم بوده است؟»
لزوم بهره‌برداری مناسب
از ارز حاصل از درآمد نفت
وی تصریح کرد:«ما در وهله اول باید یک بار برای همیشه، جهت‌گیری خود را طراحی و اجرا کنیم تا از ارز حاصل از درآمد نفت که ثروت و سرمایه کشورمان و متعلق به یکان یکان مردم است، به طور مناسبی بهره‌برداری شود.»
مستخدمین حسینی تاکید کرد: «درآمد حاصل از نفت باید مشخص باشد و برای فعالیت‌های زیر ساختی و سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی اقتصاد ملی کشور هزینه شود و موجب ثروت مضاعف شود. اما به دلیل اینکه این شرایط 100 درصد مهیا نیست، بخش کوچکی از این رقم توسط دولت به کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم اختصاص می‌یابد. این جهت گیری اولیه است.»
مسافران به ارز نیاز دارند
این کارشناس حوزه بانک درباره جهت گیری دوم اظهار داشت: «مردم برای مسافرت رفتن به ارز نیاز دارد. دانشجویان و بیماران نیز نیازمند ارز هستند. این بخش ارز که جزو نیازهای دسته دوم تلقی میشود، با شکل‌دهی بورس ارز تامین میشود که امروز تحت عنوان بازار ثانویه ارز مطرح شد. این در حالی است که پیشنهاد ما اجرا کردن بورس ارز بود تا تمام صادرکنندگان، ارزهای حاصل از فعالیت‌های اقتصادی خود را در آن بازار عرضه کنند و تمام نیازمندان ارز نیز از چنین بازاری، ارز مورد نیاز خود را تهیه کنند.» وی در ارتباط با بحث ارز مسافرتی و احتمال حذف آن گفت: «ارز مسافرتی را می‌خواهند قطع کنند! درست است که ارز حاصل از فروش نفت نباید به مسافرت اختصاص داده شود، اما باید پرسید که مسافران باید ارز مورد نیاز خود را از کجا تامین کنند؟ در حال حاضر، اگر بیش از 500 یا 1000 یورویی که مطابق دلار 4200 تومانی به مسافران داده میشود، در اختیار آنها باشد قاچاق محسوب میشود. به عبارتی، هر روز صدها نفر از مردم به خارج از کشور سفر می‌کنند، بنابراین با این دیدگاه باید همه آنها را قاچاقچی معرفی کرد!
این نوع برخورد با مردم و جامعه صحیح نیست.»
این در حالی است که سیف در آخرین اظهارات خود خاطرنشان کرد که فعلا تصمیمی‌مبنی بر حذف ارز مسافرتی وجود ندارد.
بازار ثانویه ارز مشکلات را تشدید می‌کند
مستخدمین حسینی در ادامه اظهارات خود تصریح کرد: «امروز هنوز دنیا و اقتصاد آسیا به این باور نرسیده که فعالیت‌های اقتصادی ایران می‌تواند ارزبری به دنبال خود بیاورد و تنها تکیه آنها بر درآمد حاصل از نفت ایران است. آنها این تصور را دارند که اگر مانع فروش نفت ما شود، اقتصاد ایران فلج خواهد شد. مسئولانی که نتوانسته‌اند از طریق ارز موجب تولید ثروت برای کشور شوند، باید پاسخگو باشند و مجلس نباید در این مورد سکوت کند. بنابراین بحث بازار ثانویه ارز که آقای سیف مطرح کرده، نمی‌تواند مشکل ما را حل کند و حتی ممکن است مشکل تشدید نیز بشود. ممکن است در وهله اول و در روزهای نخستین، موجب ایجاد آرامش شود اما به لحاظ اینکه ارز مورد نیاز جامعه تامین نمی‌شود، می‌تواند موازی با اشکال شود.»
صرافی‌ها چه شدند؟
از سوی دیگر، در بحث بازار ارز بسیاری از کارشناسان اقتصادی به حذف صرافی‌ها انتقاد دارند و معتقدند که این اقدام منجر به مشکلات متعاقب برای اقتصاد کشورمان میشود. سیف در این رابطه و در پاسخ به این پرسش که قرار بود از شنبه صرافی‌ها فعالیت خود را شروع کنند، آیا این امر محقق شده است، گفت: «در حوزه حواله‌جات فعال هستند. در رابطه با این موضوع که اسکناس جابه‌جا کنند در مقطع بعدی اقدام می‌کنیم. نرخ ارز در بازار ثانویه متناسب با عرضه و تقاضا است. خودشان توافق می‌کنند. در شروع کار واردات کالا و خدمات انجام میشود.»
سیف در ادامه خاطر نشان کرد: «صرافی‌ها می‌توانند بین وارده کننده و صادر کننده ایفای نقش کنند؛ ممکن است یک صادر کننده کل ظرفیتی که برای عرضه به بازار دارد را از طریق صرافی‌ها انجام دهد. در رابطه با نوع قیمت گذاری این بازار هیچ محدودیتی وجود ندارد و بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود. ارز فیزیکی در ایران منتقل نمی‌شود، بلکه از حساب صادر کننده به حساب وارد کننده منتقل میشود.»
بزرگ‌ترین اشتباه بانک مرکزی،
حذف صرافی‌ها بود
مستخدمین حسینی در این ارتباط و پیرامون حذف صرافی‌ها اظهار داشت: «بزرگ‌ترین اشتباه بانک مرکزی، از دور خارج کردن صرافی‌ها از چرخه اقتصاد کشور بود. این در حالی است که تخلف توسط همه صرافی‌ها صورت نمی‌گرفت و فقط برخی از آنها مانند آنچه که در سایر فعالیت‌ها وجود دارد، تخلف می‌کردند. اما اصل صرافی‌ها به اقتصاد ما خدمت ملی کرده بودند و در شرایط تنگنا با حواله‌های ارزی، امکان ورود اولیه را برای واحدهای صنعتی تامین می‌کردند. اکنون جای پرسش و اما و اگر است که چرا جلوی فعالیت صرافی‌ها گرفته شد؟»
لزوم تشکیل بورس ارز
این کارشناس بانکی ادامه داد: «بورس ارز می‌تواند امکانی را فراهم کند که در آن ارزهای غیر نفتی عرضه شود. صرافی‌ها به‌عنوان کارگزارها عمل کنند این مکانیزم دریافت کننده ارز و صادر کننده ارز باشند و دولت نیز نظارت عالیه بر این بازار داشته باشد. اما طرحی که بانک مرکزی مطرح کرده، جوابگوی این نیازها نیست و باز هم مسائلی را در پی خواهد داشت.»
با توجه به آنچه در ماه‌های اخیر رخ داده است، احتمالا دیری نخواهد پایید که میزان تاثیر سیاست ارزی اخیر دولت در جهت تشکیل بازار ثانویه ارز مشخص خواهد شد، هر چند امید است که نتایج حاصله مثبت باشد.
افت قیمت سکه و دلار
در حالی که کارشناسان معتقدند تصمیم اخیر دولت در راستای تشکیل بازار ثانویه ارز تاثیر چندانی در بهبود شرایط نخواهد داشت، با این حال روز گذشته کاهش اندکی در قیمت سکه و دلار اتفاق افتاد.
در این راستا روز گذشته بازار شاهد افت ۵۱ هزار تومانی
قیمت سکه بود. هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید (امامی) روز چهارشنبه سیزدهم تیر ماه ۹۷ در بازار تهران با ۵۱ هزار و ۵۰۰ تومان کاهش قیمت نسبت به روز قبل با رقم دو میلیون و ۹۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان به فروش رسید. همچنین هر قطعه سکه گرمی‌بدون تغییر قیمت ۴۲۱ هزار تومان معامله شد و قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با کاهش
چهار هزار و ۳۰۰ تومانی به ارزش ۲۳۷ هزار و ۴۰۰ تومان رسید. از سوی دیگر، شنیده‌ها حاکی است که قیمت دلار در بازار آزاد نیز با کاهش اندکی مواجه شد.
سایر اخبار این روزنامه
دیدار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از تحریریه آفتاب یزد
خواب‌های فیفا برای علیرضا فغانی
نسل جوان و تعاریفی دیگر در مدیریت کسب‌وکار
دولت بورس ارز راراه اندازی کند
عضو جبهه پایداری چگونه به ترامپ پاس گل داد
اقتصاد کشور در گیر و دار تصمیمات موقتی!
فیلتر اینستاگرام در دستور کار قرار گرفت؟
چگونه می‌توان آقازاده‌ها را به کشور بازگرداند
کیارستمی کات
دیدار وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از تحریریه آفتاب یزد
تقدیر سرلشکر سلیمانی از مواضع اخیر روحانی
هجوم زباله تهرانی‌ها به شهرری
دستگیری مردی با دو تن سکه در تهران
احتیاط و تدبیر دولت
اختلاف اصلی طالبان و دولت افغانستان بر سر حضور نیروهای خارجی است
خشم اسرائیل از دلجویی اروپا از تهران
