کثرت لیست اصولگرایان؛ تا اینجا 3 فهرست

آفتاب یزد- گروه سیاسی: محمدجواد ابطحی عضو جبهه پایداری می‌گوید: «دائم نمی‌توان از جبهه پایداری توقع داشت که انعطاف‌پذیر باشد و از موضعش عقب نشینی کند. خیر! تیم آقای قالیباف هم باید انعطاف به خرج دهد.»
او در ادامه گفتگویی که با نامه نیوز داشته اضافه می‌کند: «به اجماع نرسیم، اصولگرایان از تهران با ۳ فهرست می‌آیند.»
صحبت از وجود سه لیست اصولگرایی در تهران آن هم از زبان یکی از چهره‌های اصولگرایی برای نخستین بار است که به این صراحت مطرح می‌شود، اما همین اظهارنظر رسانه‌ای بیانگر وجود اختلافات عمیق و بی سابقه در درون جریان اصولگرایی است. دلیل آن را هم بسیاری در خیال آسوده اصولگرایان از پیروزی تمام و کمالشان در انتخابات آینده می‌دانند. به عبارتی چون اصولگرایان از برنده شدن خود در انتخابات آتی به دلیل جایگاه کنونی اصلاح‌طلبان در بدنه اجتماعی مطمئن هستند به جای رقابت با رقیب، اکنون می‌خواهند به رقابت با خود بپردازند اما وجود سه لیست در تهران شاید فراتر از حد تصورات در رقابت‌های درون جناحی است. پرسش اینجاست که اگر چنین اتفاقی بیفتد و در نهایت جناح محافظه کار به این نتیجه برسد که دو یا سه لیست در تهران داشته باشد، آیا این موضوع می‌تواند برای اصلاح‌طلبان امیدوارکننده باشد؟ و شکسته شدن آرای اصولگرایان به دلیل لیست‌های متعددشان باعث ورود دوباره اصلاح‌طلبان به پارلمان یازدهم شود؟
ساز نئواصولگرایی محمد باقر قالیباف، وجود اصولگرایان سنتی، جبهه پایداری‌ها که این روزها حتی اصولگرایی را منسوخ شده می‌دانند در کنار وجود اصولگرایان میانه که این اواخر به نام اعتدالیون شناخته شدند؛ آیا این گروه‌های مختلف اصولگرایی در آستانه انتخابات مجلس می‌توانند با دادن لیست‌های جداگانه به کمک جریان چپ بیایند؟ جریانی که این روزها حالش اصلا خوب نیست.


>به نفع اصلاح‌طلبان است چون...
علی تاجرنیا نماینده سابق مجلس در اینباره به آفتاب یزد می‌گوید: معتقدم که نتیجه انتخابات در مجلس آینده خیلی هم مشخص نیست، حتی اگر اصولگرایان با یک لیست واحد نیز به انتخابات بیایند به هیچ عنوان تضمینی برای برنده شدنشان وجود ندارد. این درست که بخشی از افکار عمومی از بدنه اصلاح‌طلبان و دولت جدا شده‌اند اما معتقدم که بخش عمده‌ای از مردم که پیشتر متعلق به اصولگرایان بودند هم نسبت به عملکرد مجموعه نهادهای نظام و ناکارآمدی آن‌ها اعتراض دارند. بنابراین الزاما ریزش آرای مردمی در آینده، فقط مربوط به طرفداران اصلاحات نخواهد بود. این نکته مهمی است که بدانیم اگر بحث ریزش آرا مطرح است امروز مربوط به هر دوی جناح‌هاست.
وی ادامه می‌دهد: از سویی بخش‌ها و چهره‌هایی از اصلاح‌طلبان در انتخابات امسال ثبت نام نکردند، این موضوع احتمال به یک لیست واحد رسیدن را در میان اصلاح‌طلبان به مراتب بیشتر خواهد کرد. از آن طرف احتمال رسیدن به یک لیست واحد در بین اصولگرایان احتمال کمتری دارد. بنابراین با توجه به مجموعه شرایط در حال حاضر اصلاح‌طلبان وضع بهتری نسبت به اصولگرایان دارند. برای همین بعید نمیدانم که اصلاح‌طلبان بخشی از مجلس آینده را نیز ازآن خود کنند. چرا که ضمن تشتت موجود اصولگرایان، بدون شک بخشی از ریزش آرای این انتخابات به اصولگرایان هم برمی‌گردد.
تاجرنیا می‌گوید: آنچه که امروز در کشور وجود دارد، عدم اعتماد به بسیاری از مجموعه‌هاست و نه فقط بی اعتمادی به دولت و مجلس که بخواهیم فقط از کاهش طرفداران اصلاح‌طلب سخن بگوییم. در دوره‌های گذشته، بیشتر قشر خاکستری که پای صندوق‌ها می‌آمد و به اصلاح‌طلبان رای می‌داد طبقه متوسط را نمایندگی می‌کرد، اما امروز بخش عمده‌ای از طبقات مختلف متوسط و متوسط به پایین ممکن است به نحو دیگری عمل نمایند.
این فعال سیاسی گفت: هرچند من پیش بینی می‌کنم که اینبار هم در دقیقه 90 روز رای گیری شرایطی رخ می‌دهد یا فراهم می‌کنند که این عدم مشارکت نسبت به انتخابات گذشته خیلی معنا دار نشود و باز هم عده‌ای در آخرین ساعات بیایند و به اصلاح‌طلبان رای بدهند.
او در مورد اینکه یکی از چهره‌های اصلاح‌طلب مدعی شده بود که اعتراضات اخیر در حاشیه‌ها بوده ریزش آرا در بین اصولگرایان صورت گرفته است و نه اصلاح‌طلبان، گفت: ایشان بعدا این اظهاراتشان را اصلاح کردند، چنین تعبیری تعبیر درستی نیست. ما باید بدانیم که متاسفانه در حال حاضر شرایط کشور به گونه‌ای است که مشکلات معیشتی تمامی لایه‌های جامعه را درگیر خودش کرده است و این مسئله طبیعتا باعث خواهد شد تا ما ریزش آرا را در تمامی طیف‌ها و اقشار مختلف جامعه از لحاظ درآمدی و اجتماعی داشته باشیم بنابراین چنین استنباطی استنباط دقیقی نبود.
>تعدد لیست اصولگرایان به نفع
اصولگرایان تندرو است نه اصلاح‌طلبان
از سویی صادق زیبا کلام استاد دانشگاه در اینباره به نوعی اظهارات تاجرنیا را به چالش می‌کشد، او به آفتاب یزد می‌گوید: اساسا در انتخابات آینده با توجه به عملکرد فراکسیون امید و روحانی اصلاح‌طلبان شانسی نداشتند اما وقایع آبان ماه امسال، تیر خلاصی بود که بر پیکره اصلاح‌طلبان خورد، بعد از این تاریخ اگر اصلاح‌طلبان مختصر کورسویی برای انتخابات داشتند، این کورسو به صورت کلی از بین رفت. وی اظهار کرد: بنابراین انتخابات 98، میان خود اصولگرایان است. اکثریت بدنه اجتماعی اصلاح‌طلبان دراین انتخابات شرکت نمی‌کنند، البته مثل همه انتخابات دیگر اینبار هم در حوزه‌هایی که یک یا دو نماینده دارند و حوزه‌های انتخاباتی کم جمعیت‌تر و شهرستان‌ها اصلا مسائل ملی و اصلاح‌طلبی و اصولگرایی مطرح نیست بلکه رفاقت‌ها و اختلافات قومی و قبیله‌ای و طائفه‌ای است که باعث می‌شود تا مردم آن شهرها را پای صندوق رای بیاورد و به جمعیت رای دهندگان کشور از این طریق به میزان قابل توجهی اضافه شود، 150 تا 160 کرسی مجلس به این شکل است. اما در حوزه‌های انتخابیه بزرگ مثل تهران، مشهد، تبریز، اصفهان و.... معتقدم رقابت بین خود اصولگرایان است.
زیباکلام در ادامه به نکته دیگری نیز اشاره می‌کند و آن اینکه دراین میان باید گفت اصولگرایان میانه و معتدل نیز هیچ شانسی برای موفقیت ندارند و عملا پیروز انتخابات جریانات تندرو اصولگرا هستند و در این میان طرفداران احمدی نژاد هم به میدان می‌آیند.
وی تاکید کرد: مجلس یازدهم یکی از تندروترین مجالس بعد از انقلاب خواهد بود فکر نمی‌کنم در تمام ده دوره گذشته مجلسی به این محافظه‌کاری و دست راستی داشته باشیم که در مجلس یازدهم خواهیم داشت. بنابراین حتی با وجود چند لیست اصولگرا، اصلاح‌طلبان شانسی ندارند و رقابت بین اصولگرایان اتفاق می‌افتد، اما جریانی که بیشترین رای را از میان اصولگرایان کسب می‌کند جریان تندرو آن است.
وی در پاسخ به اینکه یعنی تقسیم آرا بین اصولگرایان را در صورت وجود دو یا سه لیست اصولگرایی به نفع اصلاح‌طلبان نمی‌داند؟ تاکید می‌کند: این تقسیم رای به نفع اصولگرایان تندرو و علیه اصولگرایان معتدل است. شکست اصلاح‌طلبان هم که مشخص است.
او در مورد این اظهارات تاجرنیا که گفته بود در اعتراضات اخیر بخشی ازبدنه اصولگرایان هم ریزش داشته و از همین رو این موضوع به اصلاح‌طلبان یاری می‌کند می‌گوید: این درست که دراین حوادث بخشی از بدنه اجتماعی اصولگرایان هم ریزش داشت اما مطمئنا این بخش از بدنه مربوط به آرای اصولگرایان معتدل است.
این استاد دانشگاه تاکید می‌کند: بنابراین اتفاقات آبان ماه دو قربانی سیاسی هم داشت. مطمئنا قربانی سیاسی اول اصلاح‌طلبانند نه اصولگرایان، اگر اندکی هم شانس برای اصلاح‌طلبان مانده بود آن مختصر شانس را هم امروز از دست داده‌اند. قربانی دوم سیاسی، اصولگرایان معتدل و میانه‌رویی حتی مثل روحانیت مبارز بودند. اتفاقات آبان‌ماه بیشترین کمک را به اصولگرایان تندرو خواهد کرد. آن‌ها می‌توانند از پیامدهای وقایع آبان ماه به سود خود بهره جویند. چرا که آن گروهی که به اصولگرایان تندرو رای می‌دهند همیشه بر سر مواضع خود هستند.
>بستگی به اشتراک لیست‌های اصولگرا دارد
در این میان نظر حسین کنعانی مقدم فعال سیاسی اصولگرا را نیز جویا شدیم کسی که به احتمال دیگری هم درباره تعدد لیست‌ها اشاره می‌کند او به آفتاب یزد می‌گوید: معمول این است که وقتی آرا بین چند لیست شکسته شود، رقیب از این فرصت استفاده می‌کند و سعی دارد متمرکز‌تر وارد صحنه شود و تجربه هم نشان داده هر وقت بدون رقابت‌های درون جناحی به صحنه انتخابات ورود پیدا کنید، شانس بیشتری هم برای پیروزی دارید. در این میان اصولگرایان نیز خواستار آن هستند تا یک لیست واحد داشته باشند اما عده‌ای می‌خواهند تا استقلال رای خود را حفظ کنند و از همین رو موضوع تعدد لیست‌ها دراین بین مطرح می‌شود.
وی اضافه می‌کند: اما اینکه این تعدد لیست‌های اصولگرا ممکن است شانس اصلاح‌طلبان را زیاد یا کم کند بستگی به این دارد که این لیست‌های متعدد تا چه اندازه اشخاص مشترک را در خود جای داده باشند. ممکن است لیست‌هایی داشته باشیم که هشتاد یا حتی نود درصد آن مشابه یکدیگر باشند، در این صورت باز هم می‌شود اصولگرایان را پیروز میدان دانست. اما اگر اساسا لیست‌ها، متفاوت و منحصربفرد باشند آن وقت می‌شود نگران بود. به هر حال این یک ضعف است در حالی که ما با رقیب رقابت می‌کنیم در درون خودمان هم رقابت کنیم.
وی درباره اینکه برخی اصلاح‌طلبان مدعی شده‌اند حوادث آبان ماه بیانگر ریزش آرای اصولگرایان بوده نه اصلاح‌طلبان، گفت: من تصور می‌کنم در هر صورت مطمئنا نمی‌توان گفت که حوادث آبان ماه به نفع اصلاح‌طلبان و رای مردم به سمت آن‌ها شده است.
کنعانی مقدم درباره این که تعدد لیست‌های اصولگرایان تا چه اندازه ممکن است لیست پایداری‌ها یا اصولگرایان تندرو را به پیروزی برساند اظهار کرد: همیشه اینگونه بوده است که وقتی جناح‌های سیاسی نتوانند قواعد رقابت را رعایت بکنند، این گروه‌های تندرو هستند که از فرصت استفاده می‌کنند تا بر سر کار بیایند و همیشه هم فضایی که گروه‌های افراطی در آن شکل می‌گیرند فضایی است که جناح‌ها بر سر قدرت به دعوا می‌پردازند. تندروها همواره از شرایط خاص و فضاهای آن استفاده می‌کنند.
>پیش بینی نمی‌شود
کرد چون...
آنچه که ظاهرا در گفتگو با کارشناسان می‌توان از آن برداشت کرد اتفاق نظر آنان بر این موضوع است که تعدد لیست اصولگرایی به زیان اصولگرایان میانه خواهد بود، اما این که این تعدد لیست به نفع اصلاح‌طلبان تمام خواهد شد یا نه چیزی نیست که در مورد آن نظر واحدی وجود داشته باشد. چرا که برخی وضعیت اصلاح‌طلبان را آنقدر وخیم می‌دانند که حتی با تشتت در میان جناح راست و شکسته‌شدن آرای اصولگرایان نیز آنان به جایی نخواهند رسید و برخی می‌گویند اصلاح‌طلبان هنوز هم شانس پیروزی دارند. البته در این بین موضوعاتی مانند اینکه اعضای لیست‌های متعدد اصولگرایان تا چه اندازه بایکدیگر مشترک باشند و یا اینکه حوادث آبان ماه تا چه میزان علاوه بر ریزش رای اصلاح‌طلبان باعث ریزش رای اصولگرایان شده است نیز مواردی است که در انتخابات آینده و نتیجه نهایی آن موثر است مواردی که کسی نمی‌تواند در حال حاضر پیش بینی مشخصی از آن داشته باشد.